Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  użyteczność publiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Kolejowe przewozy regionalne stanowią alternatywę dla transportu indywidualnego, przyczyniając się do obniżenia kosztów zewnętrznych generowanych przez samochody. Są one traktowane jako powszechnie dostępna usługa przewozowa o charakterze użyteczności publicznej (PSO). Często wskazywaną miarą efektywności ich organizacji jest wysokość rekompensaty oczekiwanej przez przewoźnika za wykonaną pracę eksploatacyjną (pockm). Tymczasem nie odzwierciedla ona rzeczywistej efektywności tych przewozów, ponieważ nie uwzględnia podstawowego celu angażowania środków publicznych. Nie jest nim przejazd pociągu jak najniższym kosztem, lecz dostarczenie poprzez ten przejazd możliwie wielu korzyści społeczeństwu, dla którego jest on uruchamiany. Przeprowadzona analiza wskazała na poważne trudności w określeniu oceny rzeczywistej efektywności realizacji usług kolejowych przewozów regionalnych. Oszacowany wynik finansowy osiągany przez ogólnopolską spółkę Przewozy Regionalne w poszczególnych województwach dowodzi istotnych dysproporcji. Podmiot ten zdaje się stosować skrośne dotowanie usług w celu czerpania ponadnormalnych zysków, obniżania swoich oczekiwań w obliczu potencjalnej konkurencji i sztucznej poprawy swojej efektywności w tych obszarach działalności, gdzie występuje rzeczywista konkurencja ofert. Obecna formuła organizacji kolejowych przewozów regionalnych utrudnia więc ocenę jej efektywności, a w konsekwencji optymalny pod względem ekonomicznym wybór przewoźnika. To z kolei umożliwia podmiotowi dominującemu na rynku wykorzystywanie swojej pozycji.
EN
Regional railway transport is an alternative to individual transport that contributes to a reduction in external costs and is considered a public service obligation (PSO). A common way to measure the efficiency of regional railway transport is compensation for operational performance in train-kilometres. However, this metric does not accurately reflect the true efficiency of this kind of transport as it overlooks the main objective of engaging public funds. The goal is not merely to operate trains at the lowest possible cost, but rather to provide maximum societal benefits. Our analysis revealed a significant challenge in determining the actual efficiency of regional railway services. The nationwide railway company appears to employ cross-subsidisation of services to generate abnormal profits, thereby reducing its expectations in the face of potential competition and artificially improving its efficiency in areas where there is real competition. The current organisation of regional railway transport makes it difficult to assess its efficiency and, consequently, to select the optimal operator in economic terms.
EN
The article analyzes the issue of accessibility of public utility facilities and public spaces from the perspective of an ageing society. Its purpose is the identification of strengths and barriers in the selected area of the city of Warsaw and the Mokotów district in the context of senior policy, as well as support for activity and the high quality of life for older individuals. The analysis of Mokotów was conducted considering the accessibility of selected centres and services of public utility facilities (inter alia cultural ones, libraries, green areas, public transport, public toilets). The analysis was carried out on the basis of statistical data from the years 2020–2021, map data from city services (as of 2023), a survey conducted in 2023, as well as participant observation and information obtained from social service institutions (2019–2023). It was proved that the analyzed area is well-equipped with social services catering to the needs of older adults and has accessible and attractive green areas. The identified barriers are of physical nature (insufficient quality of public spaces, hindering independent movement) as well as present some informational challenges.
PL
W artykule podjęto temat dostępności obiektów użyteczności publicznej oraz przestrzeni publicznych z perspektywy starzejącego się społeczeństwa. Prezentowane rozważania miały na celu identyfikację mocnych i słabych stron wybranego obszaru Warszawy, dzielnicy Mokotów, w świetle polityki senioralnej, wspierania aktywności i wysokiej jakości życia osób starszych. Przedmiotem analizy była dostępność wybranych ośrodków i usług użyteczności publicznej (w tym ośrodków kultury, bibliotek, terenów zielonych, transportu publicznego, toalet) na terenie Mokotowa. W badaniu wykorzystano następujące materiały: dane statystyczne za lata 2020–2021, dane mapowe z serwisów m.st. Warszawy (stan na 2023 r.), ankietę przeprowadzoną w 2023 r. oraz wnioski z obserwacji uczestniczącej i informacje pozyskane z instytucji świadczących usługi społeczne (w latach 2019–2023). Stwierdzono, że badany obszar jest na tle m.st. Warszawy dobrze wyposażony w usługi społeczne skierowane do osób starszych oraz dostępne i atrakcyjne tereny zielone. Zidentyfikowane bariery mają charakter fizyczny (niedostateczna jakość przestrzeni publicznych, utrudniająca samodzielne poruszanie się) oraz informacyjny.
EN
The article describes certain aspects of the system of state support for renewable energy sources as a permissible state aid provided to undertakings. Under EU legal regulations such financial support may be furnished to an entity which conducts an economic activity. Setting preciserules is left to the Member States. Under Polish law the economic activity of a municipality is regulated by special legislation, while provision and generation of electricity from renewable energy sources remains within the scope of the allowable activity of municipalities. However, municipalities may only engage directly in the public utility sector, which means the organisation and satisfaction of the collective needs of a community. It is worth noting that outside the public utility sector they are free to create municipal companies to conduct economic activity, but only if certain legal conditions are met (see the Act on Municipal Economy of 1996). One of those conditions is taking up an activity which is crucial for the development of the municipality (Article 10 section 3 of the Act). It seems that generation of energy from renewable energy sources can easily be regarded as crucial for the development of a municipality. Consequently, a municipality may participate in the renewable energy sources support system by setting up a company which will be a producer of energy from renewable energy sources as referred to in the provisions of the Act on Renewable Energy Sources of 2015.
PL
Niniejszy artykuł wskazuje na prawne aspekty funkcjonowania systemu wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z instalacji OZE, jako dozwolonej formy pomocy publicznej udzielanej poszczególnym przedsiębiorcom. Prawo europejskie wskazuje, że owa pomoc publiczna może być udzielona każdemu podmiotowi prowadzącemu taką działalność gospodarczą, a szczegółowe zasady i tryb jej udzielania pozostawia do uregulowania poszczególnym państwom członkowskim. W polskim systemie prawnym prowadzenie działalności gospodarczej przez gminy jako jednostki samorządu terytorialnego podlega specjalnym uregulowaniom prawnym. Niemniej dostarczanie, a w związku z tym również wytwarzanie energii elektrycznej z instalacji OZE jest działalnością, którą w określonych okolicznościach mogą podejmować także gminy. Jednakże gminy mogą bezpośrednio wykonywać gospodarkę komunalną jedynie w sferze użyteczności publicznej, organizując bądź zaspokajając zbiorowe potrzeby wspólnoty. Poza sferą użyteczności publicznej gminy mogą powoływać spółki komunalne prowadzące działalność gospodarczą, jeżeli spełnione są przesłanki z ustawy o gospodarce komunalnej z 1996 r. Jedną z istotnych przesłanek wykroczenia przez gminę poza ramy użyteczności publicznej jest podjęcie działalności ważnej dla rozwoju gminy (art. 10 ust. 3 ustawy). Wytwarzanie energii elektrycznej z OZE może być traktowane jako działalność ważna dla rozwoju gminy. W konsekwencji gmina może pośrednio uczestniczyć w systemie wsparcia OZE, tworząc odrębną prawnie spółkę komunalną, która po spełnieniu określonych warunków będzie wytwórcą OZE w rozumieniu przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii.
EN
Among the many issues of territorial self-government law whose interpretation leads to much controversy, one of the main ones is the scope, size and instruments used in business performance of a territorial self-governing unit operating as a business entity. What raises particular doubts is the concept of ‘municipal economy’ and inseparably bound to it concept of ‘public utility’. Both have so far been interpreted based on the grammatical and semantic rules. This interpretation has turned out obsolete as it fails to meet the needs of today, and more specifically, the tasks of the contemporary territorial self-government. It even renders performance of certain functions of a self-governing unit impossible, particularly that of a creator of municipal or regional policy and that of its main executor in the capacity of the development manager. Hence the need to use other methods of interpretation, particularly the functional one and the systemic one. However, to eliminate the doubts arising from the interpretation of the two concepts completely, it will be necessary to adopt new normative solutions in the form of relevant amendments to the law on the political system or a new law on municipal economy.
PL
Wśród problemów z zakresu prawa samorządu terytorialnego budzących istotne kontrowersje interpretacyjne jedno z najistotniejszych miejsc zajmuje kwestia prowadzenia przez jednostki samorządu terytorialnego działalności gospodarczej, jej zakresu, granic i instrumentów umożliwiających jej wykonywanie. W szczególności wątpliwości dotyczą dwóch pojęć ze sobą nierozerwalnie związanych: „gospodarka komunalna” i „użyteczność publiczna”, których dotychczasowa wykładnia oparta jedynie na regułach gramatyczno-językowych okazuje się całkowicie anachroniczna i nieprzystająca do aktualnie istniejących zadań samorządu terytorialnego, a wręcz blokująca możliwość realizacji jego istotnych funkcji, w szczególności kreatora polityki regionalnej lub lokalnej oraz równocześnie jej głównego wykonawcy jako podmiotu zarządzającego rozwojem. Dlatego niezbędne jest posłużenie się innymi metodami wykładni, a zwłaszcza wykładnią funkcjonalną i systemową. Jednak dla całkowitego wyeliminowania powstających wątpliwości interpretacyjnych niezbędne jest przyjęcie nowych rozwiązań normatywnych w postaci odpowiednich nowelizacji ustaw ustrojowych i uchwalenia zupełnie nowej ustawy o gospodarce komunalnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.