Search results

1

Mózg, umysł i edukacja – znaleźliśmy drogę, czy błądzimy po bezdrożach?

100%

Pawlak B.

Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo

|

2020

|

vol. 48(2)

59-68

PL

W ostatnich latach jesteśmy świadkami intensywnego rozwoju wielu nowych obszarów badań i dociekań naukowych, do których niewątpliwie należą te określane mianem neuroscience, czyli koncentrujące się na badaniu ludzkiego mózgu i układu nerwowego. W artykule dokonano przeglądu opinii na temat możliwych prób odniesienia wyników badań nad mózgiem do warunków szkolnych oraz koncepcji nauczania i uczenia się. Analizie poddane zostały pojęcia: neurodydaktyka, neuropedagogika oraz neuroedukacja. Przedstawiono także autorską propozycję pojmowania neuroedukacji jako aktywności ukierunkowanej na: 1) rozwój procesów poznawczych uczących się osób oraz uświadamianie istnienia tych procesów; 2) edukację zarządzania procesami uczenia się; 3) poznawanie i coraz lepsze rozumienie procesu uczenia się przez pryzmat funkcjonowania: mózgu, umysłu i edukacji. Tak rozumiana neuroedukacja jest zdaniem autorki szansą na nową perspektywę wglądu w procesy uczenia się, a w dalszej perspektywie – nauczania. Może być zatem adresowana nie tylko do uczniów i studentów, lecz także do nauczycieli. Zarysowany w artykule kierunek rozważań nad neuroedukacją wpisuje się, w ocenie autorki, w myślenie o konstruktywistycznej odmianie, obiektywistycznego dziś, zdaniem Doroty Klus--Stańskiej, paradygmatu neurodydaktyki.

2

Język w strukturze modularnej umysłu

100%

Sadownik B.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2012

|

issue 5

75-94

EN

The article relates to the problem of the nature and structure of human language capacity. The author addresses the fundamental questions of the place of the language and the role it plays among other cognitive faculties, such as perception, thinking, memory, attitude etc. She first presents a multidisciplinary character of the research programs dealing with selected specific and unique attributes of the human cognitive system, its structure and function. Current models of the human mind are typically based on divergent methodological, epistemological, and ontological assumptions. How useful they prove to be comes with their heuristic value, which testifies the inspiration that they bring about theoretically and empirically. The author scrutinizes the modular models of the mind and argues that they constitute the basis for the further methodological discussion on human capacity of the language placed in the context of mono-, bi-, and multilingualism. The author opts for modular conceptions due to their theoretical relevance, originality, and convergence with the latest findings in cognitive neuroscience. The latter is the reason why she considers the cognitive and the neurobiological aspects of language capacity to be complementary to each other. Any and all attempts at relating cognitive neuroscience to modularity theories are, then, said to be interesting and have practical implications. So do neurolinguistic experiments and models of the mind that stem from both neurobiological and modular considerations.

3

W jaki sposób w nauce wyjaśnia się umysł

100%

Kwiatek Ł.

Zagadnienia Filozoficzne w Nauce

|

2013

|

issue 52

229-236

PL

Recenzja książki: Mateusz Hohol, Wyjaśnić umysł. Struktura teorii neurokognitywnych, Copernicus Center Press, Kraków 2013, ss. 401.

4

Synkretyzm Josepha Campbella

75%

Korczak A.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

Freud's psychoanalysis, classical Adlerian psychology, Jung’s psychology, van Genneps' rites of passage, the Tantra theory as well as the diffusion theory are the main inspirational sources of Joseph Campbell's myth theory. The most important of them being the Tantra theory that according to Campbell contains and transcends all partial descriptions of the human psyche contained in depth psychology. As such, it constitutes the best description of the human psychic condition, symbolically expressed in myths.

5

„Uwikłani w płeć” – od wytwarzania i reprodukowania męskości po formy przekraczania płci: Cielesność, mentalność i dusza w antropologicznych konstrukcjach płci kinnar i filozofii hinduistycznej

75%

Rećko M. I.

Miscellanea Anthropologica et Sociologica

|

2017

|

vol. 18(2)

33-52

PL

Artykuł prezentuje filozoficzne i antropologiczne spostrzeżenia dotyczące ciała, umysłu i fenomenu kinnar w filozofii hinduistycznej. Podejmuje temat podmiotowości ludzkiej na przykładzie tzw. hinduskiej trzeciej płci. Dotyka tematu tożsamości, seksualności i płci społeczno-kulturowej. Poruszane zagadnienia skłaniają do zrewidowania wiedzy na temat ludzkiej cielesności i umysłowości, płciowości i wiedzy o płci, wykraczając poza granice kulturowe. Temat artykułu został zrealizowany dzięki dostępnej literaturze specjalistycznej oraz własnym badaniom przeprowadzonym w Indiach, w roku 2009, na potrzeby pracy doktorskiej.

6

Ciało jako przedmiot praktyk ascetycznych w sztuce współczesnej (Opałka, Dudek-Dürer, Orlan)

75%

Białkowski Ł.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2011

|

vol. 23

215-224

EN

I'd like to consider the activities of three artists - Roman Opalka, Andrzej Dudek-Dürer and Orlan - as a contemporary form of asceticism. If we envisage a homeostatic relation between body and mind to be a 'normal state', the asceticism tends to undermine it. In the perspective of asceticism body is a ballast which should undergo practices of depreciation. Although these practices are justified in religious contexts, in a context of the art and secularized culture they seem to be an aberration. I'd like to outline motivations of Opalka, Dudek-Dürer and Orlan and relations between body and mind which their art evokes. Do they really act at the edge of pathology or do they rather express - may be extremely - the condition of contemporary human being and his or her body?

7

Od kwantu energii do mózgu tworzącego świadomość

63%

Grybko J.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2015

|

issue 2

29-48

PL

Ewolucja wszechświata od pierwszych cząstek aż do człowieka – istoty świadomej – wskazuje na transdukcyjne możliwości materialnych molekuł. Pochodzące z Wielkiego Wybuchu cząstki odpowiednio skonfigurowane generują efekty nowej natury: świadomość, umysł i jaźń. Źródłem tego procesu jest ludzki mózg. Neurobiologicznym podłożem tych fenomenów są wzorce synaptyczne powstałe dzięki komunikacji neuronalnej. Można wskazać struktury, których aktywność znamionuje działanie psychicznych fenomenów, nie można jednak ich z nimi utożsamić. Nie znamy przyczyny transdukcyjnych zdolności ludzkiego mózgu. Z ewolucyjnego punktu widzenia możliwości materii są ciągle odkrywane. Człowiek i jego mózg są kluczem do tej tajemnicy.

EN

The evolution of the universe from the first particles to human – being conscious indicates the possibility of material transduction molecules. Derived from the Big Bang, particles are suitably configured generate new nature effects: consciousness, mind and self. The source of this process is the human brain. Neurobiological substrate of these phenomena are caused due to patterns of synaptic neuronal communication. You can specify the structure, whose activity marks the effects of mental phenomena, but they can not identify with them. We do not know the cause transduction capacity of the human brain. From an evolutionary point of view of the matter they are constantly being discovered. A man and his brain are the key to this mystery.

8

Minds for the Future as a Challenge for Contemporary Education. Maria Montessori’s and Howard Gardner’s Suggestions for Reform

63%

Sikorska I.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2015

|

issue 2 (36)

11-30

PL

Dyskusje wokół wartości pedagogiki Marii Montessori w świetle współczesnych badań psychologicznych koncentrują się często na obszarze poznawczym czy też społecznym w rozwoju dziecka. Poniższy artykuł jest natomiast próbą znalezienia podobieństw w zakresie proponowanego wizerunku młodego człowieka ukształtowanego drogą określonych działań stymulujących w metodzie Montessori a koncepcji umysłu przyszłości Howarda Gardnera. Celem pedagogiki Montessori jest wychowanie człowieka potrafiącego zachować wolność i dyscyplinę wewnętrzną, myślącego niezależnie i krytycznie, odnoszącego się z szacunkiem do siebie i innych, dbającego o ład i harmonię w sobie i wokół siebie. Oddziaływania edukacji w myśl założeń H. Gardnera powinny rozwijać u młodego człowieka sposób funkcjonowania, który zapewni mu produktywne życie w pokojowej wspólnocie ludzi. Umysł człowieka odpowiadającego na potrzeby współczesności zawiera pięć istotnych elementów: myślenie kategoriami określonej dyscypliny wiedzy, zdolność do syntezy, zdolność do rozumienia innych ludzi, kreatywność oraz respektowanie zasad etycznych. Obie propozycje opierają się na interdyscyplinarnym myśleniu twórców, uwzględniającym aspekt antropologiczny, psychologiczny i edukacyjny w refleksji nad rozwojem człowieka. Obie również dotykają takich zagadnień jak dbanie o siebie i otoczenie (ekologia, współodczuwanie), kształcenie narzędzi myślenia w celu osiągnięcia jak największej niezależności w myśleniu, intencjonalne przygotowanie otoczenia promujące troskę o środowisko. W stylistyce opisu propozycji wychowania i edukacji odnaleźć można u obu twórców bogatą metaforykę ułatwiającą odbiorcy recepcję opisywanych idei. Wzywania i potrzeby globalnego świata stawiają kolejne pytania dotyczące optymalnej edukacji. Formułowanie odpowiedzi na te pytania jest procesem dynamicznym, dostarczającym wciąż nowych rozwiązań.

EN

In its discussion of Montessori pedagogy and its importance for education, contemporary psychology often focuses on the cognitive and the social areas of children’s development. This article makes an attempt to highlight the similarities between the Montessori method and Gardner’s five minds for the future theory with regard to the image of young people they create and the practices they offer to foster their development. The aim of Montessori pedagogy is to educate people who are capable of freedom and inner discipline, are critical and independent thinkers, show respect to themselves and others and bring order and harmony to their own lives and to their environment. Gardner’s theory also propounds that education should develop young people to lead a productive life in a peaceful community. The minds of modern individuals should contain five crucial elements: disciplinary thinking, the capacity for synthesis, empathy, creativity and respect for ethical principles.Both suggestions derive from the interdisciplinary thinking styles of their authors, who embrace anthropology, psychology and education in their reflections on human development. They both touch upon issues such as taking care of oneself and the environment (ecology and empathy), developing tools which foster independent thinking and a specially prepared learning environment to promote respect in children. In their suggestions for education and upbringing, both authors use a richly metaphorical style which helps their readers embrace their ideas. The challenges and needs of the global world raise new questions concerning ideal education. The answer to this question can be answered only through a dynamic process which offers constantly new solutions.

9

INNE UMYSŁY

63%

Gut A., Gut P.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

vol. 60

|

issue 4

123-146

EN

In presented paper we consider the problem of knowledge of other minds. We develop a systematic argument against this theory that has come to known as argument from analogy. We look to the philosophical and psychological ideas whose meaning boils down to the claim that metacognitive processes so critical for self-awareness, self-knowledge emerge and develop in a strong connection with the process of attribution of mental states to others. We spin in one position some philosophical traditions, dating historically from Augustine, Descartes to Strawson and Davidson. Then, we combine philosophical discourse with the findings provided in developmental psychology, which show that children’s attributions of their own mental states emerge in a strong correlation with the attribution of mental states to others. Next, we combine those psychological findings with philosophical discussion of the conceptual conditions for the attribution of mental states. At the same time, we show that a key issue in the design of an argument against the theory which recognizes the primacy of the first person or uses in some sense the argument from analogy in solving the problem of other minds, is to refer to cognitive conditions for the acquisition of language and its functioning which we find historically in Descartes’ works and recently in works of cognitive psychologists.

PL

W prezentowanym artykule rozważamy problem poznania innych umysłów. W sposób systematyczny rozwijamy argument wobec tych teorii, której modelowym przykładem jest teoria poznania przez analogię. Sięgamy do idei filozoficznych i psychologicznych, których sens sprowadza się do twierdzenia, że procesy metakognitywne, tak kluczowe dla procesów samoświadomych (w ramach których realizuje się odniesienie do siebie, wiedza na temat własnych stanów mentalnych i własnego „ja”), wyłaniają się i wykształcają w silnym związku z procesem atrybucji stanów mentalnych innym podmiotom. Rozwijając tak sformułowane stanowisko spinamy w jedną całość różne wątki i tradycje filozoficzne, przemieszczając się historycznie od Augustyna, Kartezjusz do Strawsona czy Davidsona. Następnie, łączymy dyskurs filozoficzny z ustaleniami poczynionymi w psychologii rozwojowej, które pokazują, że atrybucje stanów mentalnych sobie samemu wyłaniają się w logicznym czasowym związku z atrybucjami trzeci-osobowymi. Następnie, ustalenia psychologiczne łączymy z dyskusją filozoficzną nad warunkami konceptualnymi dotyczącymi atrybucji stanów mentalnych. Jednocześnie pokazujemy, że kluczową sprawą w konstrukcji argumentu przeciw teorii uznającej prymat pierwszej osoby jest odniesienie się do tzw. kognitywnych warunków nabywania języka i jego funkcjonowania, co odnajdujemy w pracach Kartezjusza a współcześnie w publikacja psychologów kognitywnych.

10

O dwóch pojęciach nudy w kontekście rozważań nad tym, czy nuda jest twórcza

63%

Chylińska M.

Stan Rzeczy

|

2016

|

issue 2(11)

139-148

PL

W artykule naświetlone zostają powiązania między sytuacyjnym doświadczaniem nudy a stanami umysłu, które autorka nazywa odpowiednio: „ograniczonym” (zablokowanym) oraz „otwartym” (nieograniczonym). Niektórzy badacze fenomenu nudy zaznaczają, iż „nuda jest twórcza” i wyjaśniają to za pomocą neurologicznego faktu występowania niskiego pobudzenia w mózgu, co z kolei łączy się z poszerzeniem pola uwagi oraz z dyspozycją osób znudzonych do tworzenia odległych asocjacji. Inni twierdzą, że „nuda jest twórcza”, gdyż być znudzonym to doświadczać pewnych sytuacyjnych blokad, które domagają się przezwyciężenia, i dzięki temu właśnie osoby (wcześniej) nudzące się dokonują (następnie) czegoś twórczego. Problem, jaki się tutaj wyłania, jest następujący: Czy stan umysłowy powiązany z nudą należy opisywać w kategoriach doświadczania ograniczeń, czy raczej jako poczucie otwartości? Być może zanalizowanie tego problemu przybliży nas do zrozumienia zasadniczego pytania o to, jaka jest istota nudy.

EN

This article exposes the specific relations between a situational experience of boredom and states of mind described by the author as being constrained (blocked) or unconstrained (open). Some researchers in the field of boredom say that “boredom is creative” and explain their claim by the neurological fact that a lower degree of arousal of the brain is associated with a widening of the field of attention, and by the disposition of bored individuals to make distant associations. Other people consider that “boredom is creative” because being bored involves the experience of some situational limitations that need to be overcome, thus inspiring (previously) bored people to act creatively. The question that emerges here is the following: Should the mental state connected with being bored be described in categories of the experience of constraint or is it rather related to a sense of openness? Hopefully, an analysis of this particular issue will bring us closer to understanding the essential question of the nature of boredom.

11

„Umysł widzący swoje światło” w nauce duchowej Ewagriusza z Pontu

63%

Misiarczyk L.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

273-295

PL

Ewagriusz z Pontu w swojej nauce duchowej przedstawia tzw. „modlitwę czystą”, która jest modlitwą nie tylko pozbawioną jakiegokolwiek kontaktu z rzeczami materialnymi, ale również z jakimkolwiek materialnym wyobrażeniem nous. Taki rodzaj głębokiej modlitwy jest jednocześnie źródłem poznania Boga. Umysł (nous), który osiąga stan tak głębokiego oczyszczenia podczas modlitwy doświadcza światła Bożego i widzi siebie jako świecący. Ewagriusz precyzuje, że umysł widzi siebie samego w kolorze szafiru lub nieba a niekiedy jako gwiazdę. Badacze jego pism od lat zastanawiają się czy według niego to światło pochodzi od samego umysłu czy też od Boga. Mnich z Pontu, jak się wydaje, łączy te dwa światła ze sobą uważając je jednak za oddzielone. Światło własne nous jest tylko odbiciem światła Bożego jak księżyc odbija światło słońca. Choć umysł nie jest źródłem swego światła, to jednak jego światło jest realne. W chwilach głębokiego duchowego zjednoczenia z Bogiem Jego światło oświeca ludzki nous i go przemienia w świecący i widzący światło.

EN

The monk Evagrius of Pontus (345-399 AD) presents in his spiritual doctrine the concept of "pure prayer", that is, prayer not only devoid of any contact with material things but also divorced from any concrete image in the nous (i.e., the mind or intellect). This type of deep prayer becomes a source for the knowledge of God. Upon reaching this state of deep purification, the nous experiences during prayer the light of God and also perceives himself as radiant. Evagrius specifies that the nous sees itself in the color of the sapphire or in sky-blue, or even as a star. Scientists for a long time asked themselves whether, for Evagrius, this light originated within the mind itself, or came from God. It seems that monk of Pontus joins these two lights together, although considering them always as separate. The light of nous itself is but a reflection of the divine light, in the same way that the moon reflects the light of the sun. Even if the nous is not the source of its own light, nevertheless its light is real. In a time of deep spiritual union with God, His light illuminates the human nous and turns it into radiance.

12

Koncepcja rozwoju audiacji w świetle teorii umysłu

63%

Zwolińska E. A.

Aspekty Muzyki

|

2018

|

vol. 8

67-82

PL

Zdolność obserwowania zachowań i formułowania wniosków na temat niewidocznych stanów psychicznych, będących ich przyczyną, kształtuje się automatycznie. W pełni rozwinięta teoria umysłu powstaje u dzieci przed ukończeniem 4 roku życia. W odniesieniu do procesu uczenia się muzyki poprzez audiację mówimy o intencjonalności, ponieważ rozwój muzyczny jest zorientowany na cel i charakteryzuje się świadomym działaniem. Potrzebna jest umiejętność rozumienia przekazywanych komunikatów oraz dostrzegania reakcji osób, które te informacje odebrały. Ani sam rozum, ani same emocje nie są wystarczające do podjęcia decyzji, ponieważ rozum opracowuje listę możliwości, ale wyboru dokonują emocje. Realizując koncepcję rozwoju audiacji, dowiadujemy się, jak planować poszczególne działania, by wymiana muzycznych „myśli” poszerzała i przyspieszała rozwój muzykalności. Ludzkie emocje i odczucia związane z muzyką zmieniają się pod wpływem myślenia (audiacji), co osiągamy między innymi dzięki reinterpretacji, która polega na nowym odczytaniu i dokonaniu ponownej oceny utworów. Na proces odbioru muzyki i przetwarzania dźwięków może wpływać także tłumienie, czyli celowe nieokazywanie emocji, które wymaga ciągłego monitorowania własnej ekspresji. Poprzez ujmowanie zdarzeń muzycznych z różnych perspektyw sięgamy po brzmienia poznane w przeszłości, łączymy je z tymi, których słuchamy teraz, oraz przewidujemy, co może w muzyce nastąpić. Audiacja sprawia, że nasze symulacje zarówno brzmień, jak i emocji są wyraziste i złożone.

EN

The ability to observe behaviors and formulate conclusions about the invisible mental states that have caused them is created automatically. The fully developed mind theory arises in children before the age of 4. With respect to the process of learning music through audiation we mean intentionality, because musical development is goal-oriented and characterized by conscious action. The ability to understand the messages received and recognize the reactions of people who have received this information is required in this respect. Neither the mind itself nor the emotions are enough to make a decision, because the mind develops a list of possibilities, but it is the emotions that make choices. By implementing the concept of audiovisual development we learn how to plan individual actions so that the exchange of musical „thoughts” widens and accelerates the development of musicality. Human emotions and feelings related to music change under the influence of thinking (audiation), which is achieved for example through reinterpretation, which consists in a new reading and re-evaluation of musical pieces. The the process of music reception and sound processing can also be affected by suppression or purposeful hiding of one’s emotions that requires continuous monitoring of self-expression. By capturing musical events from different perspectives, we are reaching for the sounds we have heard in the past, connecting them with those we are listening to at a given moment and anticipating what might happen further in the music. Audiation makes our simulations of both voices and emotions clear and complex.

13

Smak a umysł, czyli specyficzne reprezentacje doświadczenia somatycznego w prozie XX wieku

63%

Grodecka A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2022

|

vol. 10

267-286

EN

The analyses concern writings with mimetic ambitions, contemporary works written in the 20th century: Big Two-Hearted River (1925) by Ernest Hemingway, Babette’s Feast (1958) by Karen Blixen and To Know a Woman (1989) by Amos Oz. Various degrees of literary reference can be observed: a kind of simulation of tasting a meal in a Hemingway story, a stylization in the representation of Oz’s taste, and a spiritual deformation of somatic sensations in Blixen’s story. The analyses show that the conclusions of writers about food culture depend not only on the culture as such, but also on the individual properties of the mind.

PL

Analizy dotyczą pisarstwa o ambicjach mimetycznych, utworów współczesnych, powstałych w XX wieku: Ernesta Hemingwaya Rzeka dwóch serc (1925), Karen Blixen Uczta Babette (1958) i Amosa Oza Poznać kobietę (1989). Można zaobserwować różny stopień literackiej referencji: rodzaj symulacji smakowania posiłku w opowiadaniu Hemingwaya, stylizacji w reprezentacji smaku Oza oraz duchowej deformacji doznań somatycznych w opowiadaniu Blixen. Z analiz wynika, że wnioski pisarzy na temat kultury żywieniowej zależą nie tylko od kręgu kulturowego, ale także indywidualnych właściwości umysłu.

14

Filozoficzne konsekwencje przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem

63%

Stępnik A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1

105-127

EN

The aim of the article is to consider the philosophical consequences of the evolutionary paradigm in mind examination and to examine some methodological problems connected with evolutionary explanations. The article consists of four parts. The theory of evolution and contemporary controversies related to it are outlined in the first part. The second concerns the evolutionary paradigm applied to mind examination, especially from the methodological perspective. The third is entirely dedicated to an analysis of the philosophical consequences of the evolutionary paradigm, and the last is a summary. The result is the recognition of the evolutionary paradigm as an interesting perspective, which doesn’t demand far-reaching ontological assumptions, which allows for the rejection of some views concerning the mind-body problem. But the evolutionary paradigm cannot be the only universal paradigm, and some of the evolutionary explanations are nothing more than hypotheses or speculations.

PL

Celem artykułu jest rozważenie filozoficznych konsekwencji, jakie niesie za sobą przyjęcie paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem, a także zbadanie metodologicznych trudności związanych z generowaniem wyjaśnień ewolucyjnych. Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej zarysowana zostaje teoria ewolucji i współczesne kontrowersje wokół niej, w szczególności wokół jej statusu. W drugiej omawia się paradygmat ewolucyjny w badaniach nad umysłem, a także pewne aspekty metodologiczne z nim związane. Trzecia poświęcona jest analizie filozoficznych konsekwencji przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego, a czwarta stanowi próbę oceny jego głównych wad i zalet, z odniesieniem do przyszłości badań nad umysłem i dociekań z zakresu filozofii umysłu. Rezultatem jest stwierdzenie, że paradygmat ewolucyjny stanowi interesującą perspektywę badawczą, nie nakładającą zbytnich zobowiązań ontologicznych i pozwalającą na odrzucenie niektórych stanowisk odnoszących się do problemu psychofizycznego. Jednakże ze względu na trudności metodologiczne nie może być to paradygmat jedyny i uniwersalny, a do wielu wyjaśnień ewolucyjnych należy podchodzić z odpowiednią rezerwą.

15

Nisi ipse intellectus. Nie-redukcjonistyczna filozofia umysłu w Leibniza Nowych rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego

63%

Banaszkiewicz A.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2015

|

vol. 27/t.t.

105-125

EN

Developed in his polemics with Locke, Leibniz’s conception of the mind based on the so called ‘system commune’ is an example of what the non-reductionist and non-naturalistic view has to offer in the philosophy of the mind. In this paper I discuss the following issues: the status of New essays in Leibniz’s works, the consciousness- mind relation as understood by both philosophers, conception of the innate and innate-acquired relation in the so called ‘system commune’. I have divided this work into four parts. In the first one I present the status of New essays in Leibniz’s works and I explain his conception of the ‘system commune’. In the second one I investigate Locke’s arguments on the nativism and his conception of the innate. Next, I discuss the conception of the innateness, as proposed by Leibniz, and the mind-consciousness relation. Finally, I present the conclusions drawn from the above analyses.

16

Kilka uwag o znaczeniu czasownika zastanawiać się

63%

Nowak T.

Prace Językoznawcze

|

2012

|

issue 14

199-209

EN

The term used in the title so far has not been the subject of a more extensive linguistic reflection. The author of the paper aims at providing a disciplined description of lexical units containing the segment zastanawiać się with respect to their structure and meaning. The method of analysis is based on putting forward hypotheses in the form of analytical implications and subjecting them to falsification by bringing them down to contradiction. The content of the paper focuses on issues relating to the reconstruction of the form of lexical units (on the basis of segment and suprasegmental signals) and reconstruction of the hierarchy of meaningful components. In close relationship with the content of the terms of analysis, a discussion is presented on the basis of the following notions: ‘ktoś’, ‘wiedzieć’, ‘chcieć’, ‘powodować’, ‘stać się’, ‘robić coś’, ‘być gotowym powiedzieć’. The author tries to prove that those components belong to the semantic structure of the examined phrase; he also proposes a preliminary explication of meanings in terms of natural semantic meta-language.

17

Edyta Stein: wiara jako decyzja. Refleksje w świetle Augustyna, Kartezjusza, Husserla, Ingardena i Benedykta XVI.

63%

Jędraszewski M.

Filozofia Chrześcijańska

|

2013

|

vol. 10

61-73

EN

There are two components of an act of religious faith: human will and God as truth and the Lord. Stein abandons Husserl’s phenomenological reduction in the definition of human “self” for the sake of the influence of God, who shapes human “self”. She stresses the role of the will besides of the mind. The will decides whether “self” can be shaped by God or not. In this way Stein favors Augustine’s understanding of “self” ascribing to the will the leading role in process of finding truth about “self”.

18

Mivart i granice ewolucji

63%

Kroczak J.

Filozoficzne Aspekty Genezy

|

2007/2008

|

vol. 4-5

205-216

PL

Autorka przedstawia sylwetkę dziewiętnastowiecznego brytyjskiego przyrodnika George’a J. Mivarta. Omawia jego stanowisko wobec darwinowskiej teorii ewolucji. Mivart był ewolucjonistą. Odrzucał jednak mechanizm doboru naturalnego oraz uznawał istnienie nieprzekraczalnej granicy, jaka oddziela człowieka od zwierząt. Człowiek według niego to wyjątkowa istota, której dusza i umysł zostały stworzone w nadprzyrodzony sposób. Autorka opisuje też reakcje współczesnych mu naukowców oraz Kościoła katolickiego na przedstawiane przez niego poglądy.

EN

Author presents a profile of nineteenth-century British scientist George J. Mivart. She reviews his attitude towards Darwin’s theory of evolution. Although he was an evolutionist, he rejected mechanism of natural selection and presumed that there is an impassable boundary between human being and animals. In his opinion, human being is an extraordinary entity whose soul and mind were supernaturally created. Author also presents reactions of contemporary scientists and Roman Catholic Church to Mivart’s views.

19

Rola i znaczenie umysłu w życiu społecznym

63%

Boczek M.

Eunomia – Rozwój Zrównoważony – Sustainable Development

|

2021

|

issue 2(101)

45-57

PL

Celem artykułu jest podkreślenie roli umysłu w codziennym życiu, znaczenia intelektu i inteligencji. Zwrócenie uwagi na zmieniającą się rzeczywistość, sposób życia ludzi i ich myślenia, na siłę percepcji inteligencji w stosunku do intelektu, wskazanie istoty i rangi omawianego zagadnienia, pozostawienie pola do podjęcia własnych badań. Projekt / metodologia / podejście: Metodą badawczą zastosowaną w artykule jest analiza opracowań naukowych uzupełniona spostrzeżeniami i doświadczeniem autora. Procedura badawcza obejmowała przegląd literatury polskiej i zagranicznej, analizę aktów prawnych, metodę analizy i syntezy, studium przypadku i dedukcyjne rozumowanie. W artykule powołano się na przykłady, przywołano opracowania związane z tematyką zagospodarowania ludzkiego umysłu. Wskazano czynniki, takie jak – intelekt, inteligencja, wiedza i świadomość jako niezbędne atrybuty nowoczesnego człowieka. Wnioski: Wykazano zależność pomiędzy sposobem myślenia i poziomem intelektualnym odpowiedzialnym za odbiór i przetwarzanie informacji jako bazie racjonalnej decyzyjności. Zwrócono uwagę na rzeczywistość czyniącą osoby o niskim stopniu sprawności intelektualnej masą podatną na manipulację. Na utrzymujące się w społeczeństwie postawy nieracjonalności wynikające z niezrozumienia oraz braku świadomości co do skutków podejmowanych decyzji. Ograniczenia / implikacje badawcze: Ograniczenia otrzymanych rezultatów mogą wynikać z ograniczonej próby tekstowej w tym również ograniczonej analizy. Złożoność tytułowa sprowadza się do istoty zagadnienia intelektu i inteligencji i ich funkcjonowania, co pozostaje obszarem zmieniającym się i zawsze otwartym. Oryginalność / wartość: Przedstawione badania, analiza, wnioski i sugestie dostarczają praktycznych wskazówek nie tylko ludziom nauki, ale przede wszystkim przeciętnym obywatelom, głównie takim, którzy nie są świadomi tego, że każda zmiana cywilizacyjna ma wszechstronny wymiar i zobowiązuje. Dzisiaj nie wystarczy wiedzieć, jakie są nasze problemy i ograniczenia, by opanować emocje i uspokoić psychikę. Na potrzeby efektywnego działania nie można nie wiedzieć tego, czym jest intelekt? Dzięki prawdziwej inteligencji wykraczamy poza utarte przekonania, założenia poczynione z góry i koncepcje oraz uczymy się postrzegać rzeczy takimi, jakie są a nie takimi, jakimi chcielibyśmy, by one były. Człowiek mądry to nie ten, co mówi, że mądry, ale ten co świadomie postępuje, jak człowiek mądry. W dobie globalizacji o tym, kim jesteśmy nie decyduje, skąd jesteśmy, ale to, co potrafimy i jak sobie z wielością wyzwań radzimy.

EN

The aim of the article is to highlight the role of the mind in everyday life, the importance of intellect and intelligence. Paying attention to the changing reality, people's way of life and their thinking, the power of perception of intelligence in relation to the intellect, indicating the essence and importance of the issue under discussion, leaving the field to undertake one's own research. Design / methodology / approach: The research method used in the article is the analysis of scientific studies, supplemented by the author's observations and experience. The research procedure included a review of Polish and foreign literature, analysis of legal acts, method of analysis and synthesis, case study and deductive reasoning. The article refers to examples and studies related to the subject of the management of the human mind. Factors such as – intellect, intelligence, knowledge and awareness were indicated as indispensable attributes of a modern man. Conclusions: The relationship between the way of thinking and the intellectual level responsible for the reception and processing of information as the basis for rational decision-making was demonstrated. Attention was paid to the reality that makes people with a low level of intellectual efficiency a mass susceptible to manipulation. Persistent irrational attitudes in society resulting from misunderstanding and lack of awareness of the consequences of decisions made. Research limitations / implications: Limitations of the obtained results may result from a limited text sample, including limited analysis. The title complexity comes down to the essence of the issue of intellect and intelligence and their functioning, which remains a changing and always open area. Originality / value: The presented research, analysis, conclusions and suggestions provide practical tips not only to people of science, but above all to average citizens, mainly those who are not aware that each civilization change has a comprehensive dimension and obliges. Today, it is not enough to know what our problems and limitations are in order to control our emotions and calm the psyche. For the purposes of effective action, it is impossible not to know what intellect is? With true intelligence, we go beyond conventional beliefs, presuppositions and concepts, and learn to perceive things as they are and not as we would like them to be. A wise man is not the one who says that he is wise, but the one who consciously acts as a wise man. In the era of globalization, who we are is not determined by where we are from, but by what we can and how we deal with the multitude of challenges.

20

Ćwiczenia optyczne i duchowe. Oko i umysł w utworach lirycznych Krasińskiego i Słowackiego

63%

Borowczyk J.

Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej

|

2014

|

issue 20

66-88

EN

In this paper I undertake the analysis and interpretation of the poems and other statements of two romantic poets – Zygmunt Krasiński and Juliusz Słowacki. I lean primarily on the several lyrics of the first of them, created in the late 30s and early 40s of the nineteenth century, as well as on the statement from literary criticism – "Kilka słów o Juliuszu Słowackim". In the case of the second of the authors I am mostly interested in his mystical poetry, written in the years 1842-1849, but I also recall his poems: "Godzina myśli" and "Beniowski". Selected works of both authors are considered as examples of the poetic statement, in which a huge role is played by widely understood visuality (or more broadly – sensuality) and optics. An important context of my inquiries is placed in the essay by Maurice Merleau-Ponty devoted to the relationship of the eye and the mind in painting. Visuality in Krasiński’s poems is a useful tool to express feelings, past and expected experiences, and extraterrestrial, eternal fulfillments. Metaoptic poet reflections provide material for the construction of images, which are equally effects of looking and results of creative efforts. Słowacki’s epiphanic-mystical experience of the years 1842-1844, recognized by the poet as revelations, brought about the need to look beyond the boundaries of the physical world. Spiritualist radicalism of his late works contribute to the intensification and metaphorical transformations of the sense of sight. The eye and the mind can be found here in the mutual entanglement, acting at the same time as one of the main vehicles of poetry and the poet epistemological effort. My conclusion is the finding that the visual-optical themes in the poetry of both authors are effects of extremely careful acts of seeing, and also bring in-depth analysis of the work of the sense of sight (both bodily and internal).

Refine search results

Mózg, umysł i edukacja – znaleźliśmy drogę, czy błądzimy po bezdrożach?

Język w strukturze modularnej umysłu

W jaki sposób w nauce wyjaśnia się umysł

Synkretyzm Josepha Campbella

„Uwikłani w płeć” – od wytwarzania i reprodukowania męskości po formy przekraczania płci: Cielesność, mentalność i dusza w antropologicznych konstrukcjach płci kinnar i filozofii hinduistycznej

Ciało jako przedmiot praktyk ascetycznych w sztuce współczesnej (Opałka, Dudek-Dürer, Orlan)

Od kwantu energii do mózgu tworzącego świadomość

Minds for the Future as a Challenge for Contemporary Education. Maria Montessori’s and Howard Gardner’s Suggestions for Reform

INNE UMYSŁY

O dwóch pojęciach nudy w kontekście rozważań nad tym, czy nuda jest twórcza

„Umysł widzący swoje światło” w nauce duchowej Ewagriusza z Pontu

Koncepcja rozwoju audiacji w świetle teorii umysłu

Smak a umysł, czyli specyficzne reprezentacje doświadczenia somatycznego w prozie XX wieku

Filozoficzne konsekwencje przyjęcia paradygmatu ewolucyjnego w badaniach nad umysłem

Nisi ipse intellectus. Nie-redukcjonistyczna filozofia umysłu w Leibniza Nowych rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego

Kilka uwag o znaczeniu czasownika zastanawiać się

Edyta Stein: wiara jako decyzja. Refleksje w świetle Augustyna, Kartezjusza, Husserla, Ingardena i Benedykta XVI.

Mivart i granice ewolucji

Rola i znaczenie umysłu w życiu społecznym

Ćwiczenia optyczne i duchowe. Oko i umysł w utworach lirycznych Krasińskiego i Słowackiego