Search results

1

Najnowsze zmiany w urbanonimii Kijowa (lata 2014–2016)

100%

Kojder M., Olejnik M.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2017

|

vol. 17

EN

In 2015 Ukrainian Parliament adopted a law condemning the communist and Nazi regime and banned their symbolism. As a result of this act local governments had been obliged to change the names of streets, squares and other urban objects having the names associated with the communist system. In Kiev, so far, had been changed more than 150 urbanonyms and this process continues. The paper analyze urban names given in the city of Kiev as a result of recent changes.

2

Nazwy topograficzne w polskiej plateonimii – zakres i ewolucja terminu

86%

Oronowicz-Kida E.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2019

|

vol. 37

|

issue 1

EN

The aim of the article is to present the current understanding of the term topographic names in relation to Polish urban names, especially street names. The material for analysis has been extracted from numerous linguistic works published during the period between the 1960s and the second decade of the 21st century. Topographical names were introduced to Polish linguistics by Witold Taszycki, who considered them an important semantic category of local names. This term was later used in the divisions of the urban nomenclature. For years, however, it has not been possible to create a generally accepted definition of topographical street names. All proposals in this respect oscillate between a narrow (represented e.g. by Mieczysław Buczyński) and a broad (accepted e.g. by Danuta Kopertowska) understanding of this group of onyms. The review of chronologically diversified linguistic approaches to the discussed category of the title leads to the conclusion that the disputable definition issues boil down to the following questions: motivation, status of natural names, taking into account natural or artificial objects of the area, appellative or proprial basis, referring to subjective or objective properties of the object. Taking them all into account, the article eventually proposes the introduction of a new division into topographical names proper and mixed topographical names.

PL

Celem artykułu jest zaprezentowanie rozumienia terminu nazwy topograficzne w odniesieniu do polskich urbanonimów, a szczególnie do nazw ulic. Materiał do analizy został wyekscerpowany z licznych prac językoznawczych opublikowanych w okresie, którego ramy stanowią lata 60. XX wieku i druga dekada wieku XXI. Nazwy topograficzne wprowadził do polskiego językoznawstwa Witold Taszycki, uznając je za ważną kategorię semantyczną nazw miejscowych. Termin ten znalazł następnie zastosowanie także w podziałach nazewnictwa miejskiego. Przez lata nie udało się jednak stworzyć ogólnie przyjętej definicji topograficznych nazw ulic. Wszystkie propozycje w tym względzie oscylują między wąskim (reprezentowanym np. przez Mieczysława Buczyńskiego) i szerokim (przyjętym np. przez Danutę Kopertowską) rozumieniem tej grupy onimów. Przegląd zróżnicowanych chronologicznie językoznawczych ujęć omawianej kategorii mian prowadzi do wniosku, że dyskusyjne kwestie definicyjne sprowadzają się do następujących zagadnień: motywacji, statusu nazw przyrodniczych, uwzględniania naturalnych lub sztucznych obiektów terenu, apelatywnej lub proprialnej podstawy, odwoływania się do subiektywnych lub obiektywnych właściwości obiektu. Biorąc je wszystkie pod uwagę, ostatecznie w artykule zaproponowano wprowadzenie nowego podziału na nazwy topograficzne właściwe i topograficzne mieszane.

3

Nazewnictwo miejskie Krakowa - przeszłość i teraźniejszość. Projekt badawczy

81%

Górny H.

Onomastica

|

2015

|

vol. 59

377-387

EN

The aim of this article is to outline a planned, large-scale, interdisciplinary research project of Cracow’s urban onymy. The accepted methodology for the diachronic and synchronic description and interpretation of urban names takes into account linguistic, sociological, historic and anthropo- logical perspectives. This methodology will allow this category of proper names to be regarded as a social communicative tool, as well as a cultural heritage preserving the history of the city, and the memory of its inhabitants. It will also be seen as a source that documents the geographic-topograph- ical past of the city, and/or the human activity within the economic and culture-created sphere. The more complex elaboration on Cracow urbanonymy in the form of a monograph and an electronic dictionary consisting of legal, semi-legal and colloquial names, aims to illustrate and preserve the history and traditions of the centuries-old and multicultural city. Its purpose is to show the stability, changeability, variability and decline of proper names, as well as their growth. The sociological outlook additionally emphasizes the role of nomina propria in the acquirement of space and orientation in Cracow, as well as in the search for, or construction of, individual or collective identities among the inhabitants of large agglomerations.

4

„Mieszkała na ul. Polnej na Pobitnie, tuż obok Kopca Tatarskiego” - głos w sprawie wewnętrznych podziałów urbanonimów

81%

Myszka A.

Onomastica

|

2015

|

vol. 59

209-221

EN

The internal systematization of urbanonyms is the aim of this paper. The comprehensiveness of urbanonyms was taken as a starting point. K. Handke’s and Z. Zagórski’s studies attempted to show the differences between some kinds of urbanonyms. For this purpose, seven parameters of classification were considered: the type of connection names and their designation, the way of naming, the particular groups of urbanonym functions, the name genre profiles, as well as their geographical distribution and typical naming structures and motivation. The analysis shows six types of urbanonym subgroups, though the communicational names, residential area names, and the artificially islanded names are the most similar to each other. Furthermore, there are names of uninhabited places and the names of buildings. The institutional names, being featured with the specific structure, functions, genologic characterization, etc., form the border between urbanonyms, as well.

5

Topograficzno-historyczna geneza nazw własnych krakowskich mostów i innych budowli służących przeprawie

72%

Kowalik K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2020

|

issue 15

131-144

EN

The following paper is dedicated to the analysis of 41 proper names (including 18 historical names) of structures in Cracow used for crossing water and terrain, identified architecturally as bridges, footbridges, trestle bridges and flyovers. These names have got a rather distinct structure: the anteposition contains a generic name, while the postposition comprises an individualising determinant, such as an adjective or a noun in genitive case, less frequently nominative: most Dębnicki (bridge), most Wandy (bridge), most Lajkonik (bridge); kładka Ojca Bernatka (footbridge), estakada Obrońców Lwowa (trestle bridge). Most of these terms have toponymic or anthroponymic motivation connected with Cracow, others belong to exceptions. There is a tendency for using commemorative names, introduced with the preposition imienia/im. (named after): most im. Kardynała Franciszka Macharskiego. Due to the fact that these structures are located in the city, their names belong to urbanonymy. The physical appearance and function of these facilities make it possible to apply in their names the notion of hodonymy. In the Russian language the term gefironim has been used in reference to these names. In terms of the type of denoted structures, the notion gefironim is narrower than an urbanonym, but it is wider when it comes to the area in which these structures are located.

6

Ile jest Częstochowy w Częstochowie? Nazewnicza tożsamość miasta

72%

Jaros V.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/2

105–120

PL

Przedmiotem oglądu uczyniono nazwy własne funkcjonujące w przestrzeni społecznej Częstochowy, wywołujące skojarzenia z jej historią i topografią. Celem opisu jest charakterystyka językowa częstochowskich urbanonimów z ich konkretnymi odniesieniami kulturowymi, które kreują przestrzeń lokalną, zapobiegając wszechogarniającemu wpływowi globalizacji. Scharakteryzowane urbanonimy łączą dwa konteksty – przestrzeń fizyczną i społeczną – i pełnią różne funkcje: służą orientacji w topografii miasta i regionu, oddają współczesną i przechowują pamięć dawnej struktury architektonicznej i właściwości terenu, upamiętniają sylwetki zasłużonych częstochowian, a przede wszystkim zapewniają identyfikację z miastem i umacnianie odrębności przestrzeni lokalnej oraz kształtują tożsamość zbiorową jego mieszkańców.

EN

The article reviews proper names functioning in the social space of Częstochowa, evoking associations with its history and topography. Its purpose is to provide a linguistic description of Częstochowa’s urbanonyms with their specific cultural references, which create local space, limiting the overwhelming influence of globalization. The characterized urbanonyms combine two contexts – physical and social space – and perform various functions: they serve as points of reference in the topography of the city and the region; they reflect the contemporary architectural structure and properties of the area and preserve the memory of the past ones; they commemorate distinguished residents of Częstochowa; and above all, they ensure identification with the city and strengthen distinctiveness of local space, shaping the collective identity of its inhabitants.

7

Urbanonimia wyobrażona: przewodnik po Wilnie nieistniejącym

72%

Walkowiak J. B.

Język Polski

|

2018

|

vol. 98

|

issue 4

94-105

PL

Artykuł omawia litewskie nazwy ulic przedwojennego Wilna, przedstawione w 1938 roku w przewodniku opracowanym przez J.V. Narbutasa pod kierunkiem M. Biržiški, które w takiej postaci nigdy wcześniej oficjalnie nie zaistniały. Blisko 60% z nich stanowiły urbanonimy polskie przetłumaczone na litewski, jednak prawie 40% ulic otrzymało nazwy nowe. Celem było zastąpienie polskiego krajobrazu kulturowego litewskim, choć zmiany dotknęły też wiele nazw neutralnych (np. Świerkowa, Tramwajowa). Nowe nazwyczasem tworzono na zasadzie metonimii (np. ul. Lwowska > Ukrainų ‘Ukraińska’). Często starano się znaleźćodpowiednik o zbliżonym brzmieniu (Saska Kępa > Sausas Kampas ‘Suchy Zakątek’), dbano też o ekwiwalencję upamiętnienia (np. duchowny litewski zamiast polskiego) czy zbliżoną rangę patrona.

EN

The article discusses Lithuanian street names of interwar Vilnius as they appeared in a 1938 guidebook by J.V. Narbutas, written on the advice of M. Biržiška. In such form, they had never been in official use before. Nearly 60 per cent were translated from Polish to Lithuanian, but almost 40 per cent were new names. The aim was to replace the Polish cultural landscapewith a Lithuanian one, yet a few culturally neutral onyms (e.g. Świerkowa ‘Spruce Str.’, Tramwajowa ‘Tramway Str.’)disappeared too. Some new names were coined by metonymy (e.g. Lwowska ‘Lviv Str.’ > Ukrainų ‘Ukrainian Str.’). Oftenan attempt was made to retain phonetic similarity (Saska Kępa > Sausas Kampas ‘Dry Corner’), and to find namesakes of similar type (e.g. a Lithuanian priest instead of a Polish one) or importance.

8

Nieoficjalne urbanonimy Brna na tle podobnych nazw Poznania i Warszawy (rekonesans badawczy)

58%

Juszczak B.

Bohemistyka

|

2018

|

issue 1

61-75

EN

The article studies unofficial Brno urbanonimes (on the basis of the same names in Warsaw and Poznan). The empirical part of the research material constitutes 265 unofficial names of urban space objects excerpted from lexicographical sources and from web portals. The collected material represents three types of urban space objects that are represented by a different number of urbanonimes. The formation of the aforementioned toponyms requires a (limited) set of word-formation processes, such as univerbation, foreign lexicon borrowings, elliptical constructions and metaphorical transfers.

PL

Artykuł dotyczy nieoficjalnych urbanonimów Brna (na tle takich samych nazw Warszawy i Poznania). Część empiryczną materiału badawczego stanowi 265 nieoficjalnych nazw obiektów przestrzeni miejskiej wyekscerpowanych ze źródeł leksykograficznych, a także portali internetowych. W zgromadzonym materiale można wyłonić wszystkie typy obiektów przestrzeni miejskiej, które są reprezentowane przez różną liczbę urbanonimów. Podczas tworzenia nieoficjalnych toponimów miejskich obserwujemy różne procesy słowotwórcze (uniwerbizacja), posiłkowanie się obcą leksyką, zjawisko eliptyzacji i przeniesień metaforycznych.

Refine search results

2 Onomastica

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

1 Bohemistyka

1 Język Polski

1 Prace Językoznawcze

1 Studia Wschodniosłowiańskie

1 Górny H.

1 Jaros V.

1 Juszczak B.

1 Kojder M.

1 Kowalik K.

1 Myszka A.

1 Olejnik M.

1 Oronowicz-Kida E.

1 Walkowiak J. B.

1 2021

1 2020

1 2019

2 2018

1 2017

2 2015