Search results

1

Fenomen zwrotu wizualnego we współczesnej kulturze – treść pojęcia a istota zjawiska

100%

Juzefovič A.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

17-33

PL

Opierając się na badaniach tak znanych interpretatorów wizualności jak W.J.T. Mittchel, M. Jay i V. Flusser, autorka analizuje problematykę „zwrotu wizualnego”, pokazuje, dlaczego filozofowie i badacze kultury zainteresowali się tematyką wizualności oraz w jaki sposób zachodzi wizualizacja różnych dziedzin współczesnego świata. Autorka omawia powiązania między wizualnym zwrotem (wzrokocentryzmem) i uprzywilejowaną pozycją, jaką zajmuje zmysł wzroku. Poprzez argumentację tezy, że dominacji wizualności nie należy postrzegać jako powrotu do mechanicznego kopiowania rzeczywistości, pokazana jest różnica między antyczną teorią mimesis i współczesną wizualnością, która symbolizuje raczej nie zwykłe kopiowanie prototypu, lecz postlingwistyczny obraz, zrodzony z wyobraźni, wzajemnego oddziaływania między koncepcją twórcy, aktem twórczym i otaczającą rzeczywistością. Badając powiązania między studiami wizualnymi a pokrewnymi naukami humanistycznymi i społecznymi, autorka ukazuje przedmiot badań i metody stosowane w tych dziedzinach akademickich. Uzasadniana jest teza, że zainteresowanie badaczy studiami wizualnymi oraz powstawanie nowych programów tego rodzaju studiów na różnych uniwersytetach i wyższych uczelniach jest powiązane ze zwrotem wizualnym i ugruntowaniem się wizualności we wszystkich dziedzinach współczesnego życia, a co za tym idzie – z szybko wzrastającym zapotrzebowaniem na wykwalifikowanych spec¬jalistów z dziedziny wizualności. Autorka uważa, że studia wizualne są z zasady fenomenem interdyscyplinarnym, aczkolwiek można je traktować jako samodzielną dyscyplinę, mającą raczej charakter studyjny niż naukowy. Celem takiej dyscypliny jest tworzenie i rozwijanie teorii, które pomogłyby zrozumieć, w jaki sposób obraz funkcjonuje we współczesnej kulturze.

XX

With references to such well known scholars of visual culture as T. Mittchel, M. Jay and V. Flusser, the author examines the phenomenon of visual turn—shows how and why twentieth century philosophers and scholars are interested in visual culture and how visuality conquered various socio-cultural spaces. Interfaces between pictorial turn and privileging of vision over the other senses (ocularcentrism) and new technologies are analyzed. The author argues that visual turn should not be understood as a mechanical copying of reality or an act without creativity, therefore it is different from ancient theory of mimesis. Thus this paper disclose concept of visual, which represents not a return to traditional theory of adequacy, but rather it represents a re-discovered post-linguistic image created by interaction of imagination, conceptual creative process and visible reality. Interfaces among popular visual studies and various social sciences and humanities are analyzed; their testing problems and methods are highlighted. Conclude that scholar’s attention focused toward visual studies and rousing of new visual studies programs at various universities and high schools is connected with domination of visual aspect in contem¬porary culture and rapidly growing need for specialists who could work in various fields of visual culture. The author argues that visual studies are interdisciplinary phenomenon, but they could be treated as a separate discipline, even if having rather studio than scientific nature. The aim of visual studies is to create and present theories to help understand how images function in the wider cultural sphere. By analyzing development of visual studies in contemporary Lithuania the author conclude that it is very dynamic and popular field.

2

„Nieme opowieści, mówiące obrazy” – aspekt wizualny współczesnych form narracji historycznej (bezpośredniej i medialnie zapośredniczonej)

84%

Smoleń-Sidyk M.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2015

|

vol. 6

|

issue 4

107-121

PL

Celem niniejszego artykułu jest interdyscyplinarna metarefleksja nad pojęciami powszechnymi niemalże w każdym społeczeństwie. Są to kategorie niezbędne dla podtrzymania więzi społecznych oraz zrównoważonego rozwoju kultury. Rozważania te pomimo swej oczywistości wydają się warte wyeksponowania, wobec towarzyszącej nam ewolucji cywilizacyjnej. W dobie niepohamowanego rozwoju kultury popularnej, przy narastającym tempie przemian wywołanych procesami migracyjnymi, zjawiska te nabierają szczególnego znaczenia i domagają się zrewidowania form wyrazu i redefinicji wyrażanych przez siebie sensów. Sedno problematyki badawczej stanowi wyznaczenie uniwersalnego i ponadczasowego systemu wzorców kulturowych, możliwych do zwizualizowania i przedstawienia za pomocą mediów cyfrowych, a także świadome kształtowanie treści owych komunikatów obowiązujących normatywnie i kanonicznie w obrębie kultury. Cywilizacja nieustannie wzbogaca się o nowe walory, lecz zarazem niezaprzeczalnie pozostaje w myślowym związku z tradycją. Całościowa ocena następstw procesu, w którym uczestniczy współczesna rzeczywistość społeczna wykracza poza ramy krótkiego opracowania. Artykuł stanowi zatem propozycję systemu archetypowego wartościowania na potrzeby nowych form dydaktyki i popularyzacji nauk humanistycznych.

EN

The purpose of this article is an interdisciplinary metareflection on the concepts common in almost every society. The aforementioned are necessary to sustain social relationships and sustainable development of culture. These considerations, despite being quite apparent, still seem worth highlighting in view of the naturally occurring evolution of civilization. In the era of unbridled development of popular culture, with the increasing pace of change induced by migration processes, these phenomena gain particular significance and require the revision of forms of their expression and redefinition of the meaning their try to conveys. Answering the research questions involves, firstly identifying a universal and timeless system of cultural patterns, possible to be visualized and presented using digital media, secondly deliberate shaping of the content of those patterns that prevail normatively and canonically in a culture. Civilization is constantly being enriched with new values, nevertheless undeniably amaintaining a mental connection with the traditional ones. A more comprehensive assessment of the consequences of this process, in which the contemporary society participates, falls beyond the coverage of this brief. Thise article thus aims to present a proposal of a system of archetypal evaluation encourage new ways of teaching and with the goal to popularize the humanities.

3

Is it just a metaphysical turn?

67%

Solewski R.

Art Inquiry. Recherches sur les arts

|

2015

|

vol. XVII (XXVI)

167-179

EN

The paper introduces the phenomenological definition of metaphysics in art and out-lines the relationship between metaphysics and 20th century art, suggesting possible "escape from metaphysics," and the reactions to this suggestion within the philosophical turn announcing “the end of art" and within the so-called “metaphysical turn”. As the illustration of those “turns”, the author analyzes the installations of Miroslaw Balka, James Turrell and Bill Viola. The analysis leads to the conclusion about the possible connection of the described works with the various "turns" and to the hypothesis that the methodologies of the “turns” in fact seek to unveil the metaphysics from which art had tried to escape. The metaphysics transcends the various turns. This confirms the philosophical truth that "there is no escape from metaphysics," pointing out at the same time that metaphysics in art cannot be reduced to a "turn".

PL

Artykuł wprowadza w fenomenologiczne definicje metafizyczności w sztuce oraz zarysowuje relacje z metafizyką w sztuce XX wieku, sugerując obserwowanie w niej „ucieczki od metafizyki” i reakcje na taką ucieczkę w obrębie filozoficznego zwrotu zwanego „końcem sztuki” oraz tzw. „zwrotu metafizycznego”. Jako ilustracja tej reakcji przeanalizowane zostają artystyczne instalacje Mirosława Bałki, Jamesa Turrella i Billa Violi. Ostatecznie analizy prowadzą do wniosku o wpisywaniu się dzieł w różne „zwroty” oraz do hipotezy, że metodologie różnych zwrotów służą w istocie odkrywaniu metafizyki, od której sztuka próbowała uciekać, a która transcenduje zwroty. Potwierdza to filozoficzną prawdę, że „nie ma ucieczki od metafizyki” wskazując zarazem, że metafizyczności w sztuce nie można sprowadzić do jednego ze „zwrotów”.

Refine search results

2 Roczniki Kulturoznawcze

1 Art Inquiry. Recherches sur les arts

1 Juzefovič A.

1 Smoleń-Sidyk M.

1 Solewski R.

2 2015

1 2014

Fenomen zwrotu wizualnego we współczesnej kulturze – treść pojęcia a istota zjawiska

„Nieme opowieści, mówiące obrazy” – aspekt wizualny współczesnych form narracji historycznej (bezpośredniej i medialnie zapośredniczonej)

Is it just a metaphysical turn?