Search results

1

Współczesne funkcje wołacza

100%

Pławecka A.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2021

|

vol. 20

129-146

EN

The vocative is a specific grammatical case. For years, it has been ascribed various functions and the possibilities of integrating it into the sentence have been widely discussed. Additionally, opinions still are voiced that it gradually disappears in the Polish language. The purpose of this work is to identify and describe functions associated with the vocative by the contemporary users of the Polish language. Their beliefs concerning the possible usage of this grammatical case are put under analysis. The subject of investigation is the linguistic awareness – a notion synonymous with linguistic competence – of the vocative’s function declared by the contemporary Poles. The research material was collected from a survey carried out among 268 inhabitants of Kraków in the years 2016–2017. The results of the analysis were divided according to two groups: the younger generation (143 students aged 12–13 years) and the older generation (125 employees and the retired aged 24–81 years). The author-designed method of description was used, taking into account the current state of research into the usage of the vocative case in the Polish language. Three general categories of responses were identified, pointing to particular functions of the vocative: expressive, addressative, and impressive. The results of the study demonstrated that the respondents are most clearly aware of the addressative function, related mainly to calling or addressing somebody or something. They definitely less frequently quote the expressive and impressive functions. The obtained responses imply also that the vocative is related to the rest of the utterance in particular situations.

PL

Wołacz to przypadek szczególny. Od lat przypisywane są mu różne funkcje, a możliwość jego zespolenia ze zdaniem podlega licznym dyskusjom. Dodatkowo wciąż pojawiają się poglądy o jego stopniowym zanikaniu w języku polskim. Celem pracy jest wyodrębnienie oraz opisanie funkcji, z którymi kojarzą wołacz współcześni użytkownicy polszczyzny. Analiza obejmuje charakterystyczne dla tych osób przekonania dotyczące możliwych zastosowań tego przypadka. Przedmiot badań stanowi deklarowana świadomość językowa współczesnych Polaków w zakresie funkcji wołacza, stanowiąca pojęcie synonimiczne do językowej kompetencji. Materiał badawczy zebrano na podstawie ankiety przeprowadzonej pośród 268 krakowian w latach 2016–2017. Analiza uwzględnia podział na pokolenie młodsze (143 osoby uczące się i studiujące w wieku od 12 do 23 lat) oraz pokolenie starsze (125 osób: pracujący i emeryci w przedziale wiekowym od 24 do 81 lat). Materiał opracowano na podstawie własnej metody opisu, uwzględniającej dotychczasowy stan badań na temat użycia wołacza w języku polskim. Wskazania poczynione przez ankietowanych posłużyły do wyróżnienia trzech ogólnych kategorii odpowiedzi, które wskazywały na określone funkcje wołacza: ekspresywną, adresatywną, impresywną. Wyniki badań ukazują, że w świadomości respondentów najsilniej przejawia się funkcja adresatywna, związana głównie z wołaniem lub zwracaniem się do kogoś albo czegoś. Z funkcją ekspresywną lub impresywną wiążą oni wołacz zdecydowanie rzadziej. Odpowiedzi ankietowanych implikują także związek wołacza z resztą wypowiedzenia w określonych sytuacjach.

2

Wariantywność końcówki wołacza wyrazów zakończonych na -ec. Analiza korpusowa

100%

Wierzbicka A.

Język Polski

|

2016

|

vol. 96

|

issue 1

PL

Celem artykułu jest przedstawienie wyników badania wariantywności końcówek fleksyjnych wołacza liczby pojedynczej rzeczowników męskoosobowych z formantami słowotwórczymi -ec i -owiec. Analizę przeprowadzono na podstawie danych pozyskanych ze „Słownika gramatycznego języka polskiego" (red. Z. Saloni, W. Gruszczyński, M. Woliński) oraz z Narodowego Korpusu Języka Polskiego przy użyciu wyszukiwarek Poliqarp i PELCRA. Jak się okazuje, nie ma pełnej zgodności między informacjami zawartymi w analizowanym słowniku i tymi, które zgromadzono przy wykorzystaniu korpusu. Zebrane dane mają charakter wstępny. Wskazane jest przeprowadzenie szerzej zakrojonych badań w celu uzyskania bardziej miarodajnych rezultatów.

EN

The article presents the results of the investigation looking at the variation of inflectional endings in vocatives of singular masculine personal nouns with derivational suffixes -ec and -owiec. The analysis was based on data derived from the “Grammatical Dictionary of the Polish Language” (edited by Z. Saloni, W. Gruszczyński, M. Woliński) and the Polish National Corpus, with the use of searching tools Poliqarp and PELCRA. The results suggest a lack of consistency between the information contained in the dictionary and the data collected by means of the corpus. Given that the current data is preliminary, additional, larger-scale studies will be needed to obtain more reliable results.

3

Антропоніми в писемному мовленні молодших школярів-білінгвів

59%

Braha I. I.

Acta onomastica

|

2024

|

vol. 65

|

issue 1

27-59

EN

The present study seeks to investigate the use of anthroponyms in bilingual primary schoolers’ written speech and analyze the effect that the Ukrainian-Russian bilingualism produces on the process of mastering proper names and their specific case forms. The study materials include 1,505 letters to St. Nicholas written by pupils of 2–4 forms from schools in Sumy. The pupils’ language socialisation involves continued exposure to the mass Ukrainian-Russian bilingualism, with Surzhyk (mixed Ukrainian-Russian speech) commonly used for family communication. The nucleus of the anthroponymic field is determined by the children’s age characteristics and the text genre – it includes proper names of the children who wrote the texts. The peripheral position is occupied by the names of children from the authors’ immediate surroundings, as well as by those of their parents and teachers. Based on the analysis of text localisation of the anthroponyms under study, the use of proper names depends on the compositional element of the text and rules of etiquette. The pupils display a tendency to combine both full and short variants of proper names. As a result of bilingualism, the pupils frequently use hybrid anthroponyms – with interference detected in both formal and informal proper names. Another tendency is inconsistent use of the vocative case: in the vocative position, it is often substituted by the substandard form of the nominative case. Further research may lie in comparing the use of anthroponyms in bilingual children’s oral and written speech.

Refine search results

1 Acta onomastica

1 Język Polski

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Braha I. I.

1 Pławecka A.

1 Wierzbicka A.

1 2024

1 2021

1 2016

Współczesne funkcje wołacza

Wariantywność końcówki wołacza wyrazów zakończonych na -ec. Analiza korpusowa

Антропоніми в писемному мовленні молодших школярів-білінгвів