Search results

1

Stefania Wojtyła - nieznana historia krewnej Papieża

100%

Krutak J.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2016

|

issue 19

99 - 111

EN

Stefania Wojtyła (1891 - 1962) was a half-sister of Karol Wojtyła’s father. When Karol’s parents and his brother Edmund died, Stefania remained a next of kin of the later Pope. She was a techer by profession, worked in Biła City and in – situated nearby - Rybarzowice village, . During the Second World War she was initially unemployed, and then she was teaching in German schools in Biała and Dziedzice. At that time she signed German People’s List, so called The Deutsche Volksliste. After the war she was banned from working in the Biała county due to her attitude during the occupation of Poland. She decided to go to Stodoły village, near Rybnik in so-called Recovered Territories, where she took up a job of the headmaster of a school. She worked there until she went into retirement in 1958. The last years of her life she spent in Krakow, running a household of Karol Wojtyła - then a bishop.

2

Rekrutacja do Waffen SS na polskich ziemiach okupowanych w opiniach dowódców SS (1939-1941)

84%

Kaczmarek R.

Wieki Stare i Nowe

|

2022

|

vol. 17

|

issue 22

1-19

EN

The articles discusses the attempts at recruiting Polish citizens to Waffen-SS during the first stage of the war (the years 1939-1941). According to the correspondence of the SS leaders, at the time Germans wanted to conscript only ethnic Germans (Volksdeutsche). However, the said group of the pre-war Polish citizens was so negligibly small that it stood no change of having been organized as a separate armed formation. Another advanture that wounded up as a fiasco was the attempt to forma a Waffen-SS unit composed of the so-called racially mixed folk, which included the Gorals (Highlanders), the Kashubians, and the Silesians, who were yet to be granted German citizenship. From 1942 onwards, after the Volksliste had been introduced in the so-called Third Reich-annexed Polish lands and after the previously enforced racial restrictions had been lifted, the Waffen-SS draft was conducted as a part of compulsary enlistment. Being in the Waffen-SS, that was responsible for war crimes, genocide and extermination of civil population, for was by the Poles unequivocally meant collaboration and equalled with the active participation in the atrocities perpetrated by the Nazi Germany.

PL

W artykule omówione zostały próby rekrutacji obywateli polskich do Waffen-SS w pierwszym etapie wojny (w latach 1939-1941). Z korespondencji dowódców SS wynika, że w Generalnym Gubernatorstwie Niemcy chcieli zmobilizować wówczas, ze względów rasowych, tylko etnicznych Niemców (volksdeutschy). Jednak ta grupa przedwojennych polskich obywateli była tak znikoma, że nie dała szans na utworzenie osobnej formacji. Fiaskiem zakończyła się też próba stworzenia oddziałów Waffen-SS z tzw. ludności mieszanej pod względem rasowym, do której zaliczono Górali, Kaszubów i Ślązaków, którzy mieli dopiero otrzymać obywatelstwo niemieckie. Od 1942 roku, po wprowadzeniu volkslisty na tzw. polskich ziemiach wcielonych do Rzeszy Niemieckiej i po rezygnacji z obowiązujących do tej pory ograniczeń rasowych, pobór do Waffen-SS był przeprowadzany jako część przymusowego wcielenia do armii niemieckiej. Przynależność do Waffen-SS, odpowiedzialnego za zbrodnie wojenne, ludobójstwo i eksterminację ludności cywilnej na polskich ziemiach okupowanych, była przez Polaków oceniana jednoznacznie jako kolaboracjonizm i aktywny udział w zbrodniach nazistowskich Niemiec.

3

Volkslista i powojenne prześladowania. Analiza opowieści wspomnieniowych Wilamowian z perspektywy folklorystycznej

84%

Król T.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2022

|

vol. 12

120-140

EN

Vilamovians, an ethnic group living on the borderland of Silesia and Lesser Poland, signed the Volksliste and after the Second World War were persecuted by Poles. Their stories about their experience told by Vilamovians contain various schemes of narration, where Poles from surrounding villages are presented as persecutors and Vilamovians as victims. Fabulized and folklorized memoires turned from a witness story into a consistent version accepted by the whole group.

PL

Wilamowianie to grupa etniczna zamieszkująca Wilamowice położone na pograniczu Śląska i Małopolski. Jej członkowie podpisali volkslistę, a po II wojnie światowej byli prześladowani przez Polaków z okolicznych miejscowości. Ich opowieści o tamtych doświadczeniach są przepełnione schematami narracyjnymi przedstawiającymi Polaków jako prześladowców, a Wilamowian jako ofiary. Sfabularyzowane i sfolkloryzowane wspomnienia przerodziły się w spójną wersję zaakceptowaną przez całą grupę.

4

Społeczność niezmąconej bezrefleksyjności. Na przykładzie powieści Janoscha "Cholonek oder Der liebe Gott aus Lehm"

59%

Gerlich M. G.

Studia – konteksty pogranicza

|

2019

|

issue 3

49-67

PL

Powieść "Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny" Janoscha to przykład niemieckiej tzw. literatury wypędzonych. Jej akcja toczy się na Górnym Śląsku, w niemieckiej osadzie Poremba – dzielnicy dawnego Hindenburga (obecnie Zabrza) – przy niemiecko-polskiej granicy. Jest kultową powieścią tego nurtu. Rozgrywa się od schyłku Republiki Weimarskiej, poprzez dojście Hitlera do władzy, lata nazizmu, okres II wojny światowej aż do wkroczenia na ten teren armii sowieckiej. Ukazuje mistrzowsko – w sposób plastyczny i barwny – skomplikowane losy szeroko pojmowanej rodziny Świętków. Powieść, poza walorami artystycznymi, jest szczególnego rodzaju zapisem o charakterze historycznym, etnograficznym, nawet antropologicznym.

EN

"The Cholonek, or good Lord God made of clay" by Janosch is an example of the so-called German eviction literature literature. The story takes place in the Upper Silesia, in the German village of Poremba – a district of the former city of Hindenburg (presently Zabrze), by the Polish-German border. The novel belongs to the most important in that genre. It takes place at the end of the Weimar Republic, through Hitler’s coming to power, the Nazi years, World War 2 until the incoming of the Soviet Army. It masterfully portrays the complicated fate of the Świętek family. Apart from literary values, the novel is a specific kind of historical, anthropological and ethnographical record.

Refine search results

1 Studia – konteksty pogranicza

1 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 Wieki Stare i Nowe

1 Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

1 Gerlich M. G.

1 Kaczmarek R.

1 Krutak J.

1 Król T.

2 2022

1 2019

1 2016

Stefania Wojtyła - nieznana historia krewnej Papieża

Rekrutacja do Waffen SS na polskich ziemiach okupowanych w opiniach dowódców SS (1939-1941)

Volkslista i powojenne prześladowania. Analiza opowieści wspomnieniowych Wilamowian z perspektywy folklorystycznej

Społeczność niezmąconej bezrefleksyjności. Na przykładzie powieści Janoscha "Cholonek oder Der liebe Gott aus Lehm"