Search results

1

WSTĘP DO GENEZY WCZESNOPIASTOWSKICH GRUP DYSPOZYCYJNYCH REALIZUJĄCYCH ZADANIA W ZAKRESIE OCHRONY OSÓB. SZKIC ZAGADNIENIA

100%

Pajorski P.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2012

|

vol. 11(11)

32-38

PL

Artykuł przedstawia rozwój grup dyspozycyjnych w Polsce wczesnopiastowskiej. Od zarania dziejów, niektóre jednostki, z racji zajmowanej pozycji społecznej, narażone były na atak swych oponentów wewnątrz plemiennych oraz członków innych plemion. Powstały grupy „funkcjonariuszy” mogących pełnić rolę ochroniarzy. Wraz z upływem czasu następowała powolna specjalizacja i wykształcanie się warstw dyspozycyjnych.

2

Król, prorok czy kapłan ? Charyzmat konsekrowanego władcy w miniaturach ottońskich: treści ideowe i funkcje przedstawień cesarzy dynastii saskiej

72%

Tabor D.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 4: Historia sztuki

5-32

PL

Przedmiotem artykułu są miniatury przedstawiające cesarza w majestacie. Są to: miniatura z przedstawieniem Ottona II z Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14),dwie miniatury z tzw. Ewangeliarza Ottona III (Monachium, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – przedstawiająca Ottona III oraz przedstawiająca alegorie krain, dwie miniatury (Otto II i krainy) znajdujące się w ewangeliarzu oprawionym w kodeksie zawierającym również dzieła Józefa Flawiusza (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) oraz miniatura z postacią Ottona III, umieszczona w Ewangeliarzu Liutara, zwanego ewangeliarzem akwizgrańskim (Aachen, Domschatz). Obrazy te były przedmiotem badań Percy Ernsta Schramma, Piotra Skubiszewskiego, Henry'ego Mayr-Hartinga, Wolfganga Christiana Schneidera, Ludgera Körntgena, Hagen Keller oraz Erica Palazzo. Wywyższenie cesarza ma swoje precedensy w sztuce karolińskiej. Usytuowanie miejsca cesarskiego w drugiej kondygnacji na emporze kaplicy pałacowejw Akwizgranie oraz miniatura z przedstawieniem wywyższonego Karola Łysego w Biblii Viviana dają świadectwo karolińskiemu podejściu do osoby władcy. Źródeł konsekracji władcy wywyższonego ponad biskupów i książąt w miniaturach należy szukać w poglądach teologiczno-politycznych epoki. Hinkmar z Reims. Samaragdus, Alkuin oraz Thietmar z Merseburga określają władcę jako wybranego i namaszczonego przez Boga do rządzenia ludem. Wywyższenia władcy należy jednak upatrywać w liturgii konsekracji króla, udokumentowanej w Pontifical Romano-Germanique. Najważniejszym aktem tej liturgii jest namaszczenie, unctio, dokonywane w kontekście modlitwy konsekracyjnej. Obraz tronującego cesarza odzwierciedla moment liturgii, w którym konsekrowany po namaszczeniu i wręczeniu insygniów zasiada na tronie w absydzie, zaprowadzony tam przez metropolitów i książąt. Namaszczenie wywodzi się ze starostementowej konsekracji królów, proroków i sędziów. Konsekracja królewska różni się jednak od konsekracji biskupa, prezbitera i diakona, tak wiec nieuzasadnione jest określanie namaszczonego króla sacerdos. Obraz konsekrowanego i wywyższonego na wzór władcy biskupa pojawia się również w sztuce ottońskiej – w Psalterium Egberti oraz Codex Egberti. Analizowane i interpretowane obrazy są osadzone w kontekście zbioru miniatur chrystologicznych występujących w księgach liturgicznych, w których pojawiają się wymienione miniatury. Wynika z tego, że zasadniczymi rysami treści wszystkich czterech miniatur jest postać władcy jako słuchacza słowa Bożego oraz postać władcy, który nie jest typem Chrystusa, lecz ma być kształtowany na wzór Chrystusa.

EN

The miniatures showing the enthroned emperor are the subject of the article. These are: the miniature showing Otto II from the Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14), two miniatures from the so-called Gospels of Otto III (Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – one showing Otto III and the other one showing the allegories of the provinces of the empire, two miniatures (Otto II and the provinces) contained in the Gospels bound in the code also containing works by Flavius Josephus (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) and the miniature with the figure of Otto III found in the Liuthar Gospels, also called the Aachener Evangeliars (Aachen, Domshatz). The pictures were studied by Percy Ernst Schramm, Piotr Skubiszewski, Henry Mayr-Harting, Wolfgang Christian Schneider, Ludger Körntgen, Hagen Keller and Eric Palazzo. Exaltation of the emperor has its precedents in the Carolingian art. Placing the royal space in the upper gallery of the Palatine Chapel in Aachen and the miniature showing the exalted Charles the Bald in the Count Vivian Bible witness to the Carolingian approach to the person of the ruler. The sources of the consecration of an exalted ruler over bishops and princes in miniatures should be looked for in the theological-political views of the epoch. Hincmar, Archbishop of Reims, Smaragdus, Alcuin and Thietmar of Merseburg define the ruler as one chosen and anointed by God for ruling the people. However, the exaltation of the ruler should be looked for in the liturgy of the consecration of the king that is documented in the Pontifical Romano-Germanique. The most important act of this liturgy is the anointing, unction, practiced during the consecration prayer. The image of the enthroned emperor mirrors the moment of the liturgy in which the consecrated one, after being anointed and handed the regalia, ascends the throne in the apse, led there by the metropolitans and princes. The anointing is derived from the Old Testament consecration of kings, prophets and judges. However, the consecration of a king is different from the consecration of a bishop, presbyter or deacon, so defining the anointed king as sacerdos is unjustified. The image of the bishop consecrated and exalted on the pattern of a ruler also appears in the Ottonian art – in the Psalterium Egberti and the Codex Egberti. The analyzed and interpreted pictures are put in the context of the set of Christological miniatures found in liturgical books where the mentioned miniatures appear. It follows from the above statements that the figure of the ruler as one who listens to God’s Word, and the figure of the ruler who is not a type of Christ, but should be shaped on the pattern of Christ, are the basic features of the contents of all the four miniatures.

3

Misja władcy Trzeciego Rzymu w Posłaniu do wielkiego księcia Wasyla III

72%

Sagało M.

Orientalia Christiana Cracoviensia

|

2018

|

vol. 10

EN

This article deals with the topic of the vision of the Third Rome and its ruler’s special role, which was described by Philotheus (cir. 1465–1542) in his letter titled Message to the Grand Duke Vasili III. In the article the author presents the historical background and alleged reasons contributing to the growth of power of the Grand Duchy of Moscow in the 15th and 16th century. Furthermore, the author shows how the monk of Pskov, in his letter to Vasili III Ivanovich, portrays him as the only successor of the Orthodox values and what qualities according to Philotheus, the most powerful ruler of the Christian World – the ruler of the Third Rome shall possess.

PL

W artykule została podjęta kwestia wizji Trzeciego Rzymu i szczególna rola jego władcy, którą opisał Filoteusz (ok. 1465–1542) w liście Posłanie do wielkiego księcia Wasyla III. Autorka prezentuje w pracy tło historyczne i domniemane powody, przyczyniające się do wzrostu potęgi Księstwa Moskiewskiego w XV i XVI wieku. Ponadto przedstawia, jak pskowski mnich w liście do Wasyla III kreuje go na jedynego sukcesora prawosławnych wartości i jakie cechy według Filoteusza powinien mieć najpotężniejszy władca chrześcijańskiego świata – władca Trzeciego Rzymu.

4

Sprawiedliwość a władca w pismach filozoficznych Seneki

72%

Budzanowska D.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

553-560

EN

Justice is one of the most important features in the government of the State. The Roman philosopher and politician Seneca wrote much about it. Seneca wanted the sovereigns to be philosophers as it was in the old days, the golden age. Good laws were always created by wise men like Solon or Licurg. It is the love of virtue that forms righteous men and helps them to deal with changing fortune. Pride and terror do not assure the power of the rulers in the future. Many bad sovereigns like Dionysius of the Syracuse, Alexander the Great, Pompey or Caesar, who brought many disasters on people, had themselves experienced the fatal results of power. Somebody's ill luck will never bring happiness to anyone.

5

Napięcie między świeckością i sakralnością w wizji władcy w "De vita Constantini" Euzebiusza z Cezarei

58%

Królikowski J.

Vox Patrum

|

2002

|

vol. 42

151-160

IT

Nella "De vita Constantini" Eusebio di Cesarea ha realizzato una grande sistematizzazione degli elementi cristiani e pagani riguardanti la visione dell'imperatore e dell'impero, dalla quale - in conseguenza - e sorta la prima visione teologica dell'imperatore cristiano. Una caratteristica specifica di questa visione consiste nella sacralizzazione dell'imperatore e del suo ufficio. Essa non e del tutto univoca poiche si confronta continuamente con la sua mondanita ma - in fin dei conti - il suo elemento dominante e determinante diventa la sacralita. Le sue fonti si trovano sia nella dottrina cristiana che in quella pagana. Eusebio non e riuscito di evitare l'ideologizzazione nella sua impostazione poiche ha trascurato in questa questione - nonostante fosse un grande esegeta - la sensibilita esegetica. La visione di Eusebio dovrebbe essere l'oggetto delle ulteriori ricerche e delle purificazioni poiche continuamente rimane il punto di riferimento del cristianesimo orientale nella sua teologia politica. In ogni caso Eusebio continua ad essere il primo teologo politico del cristianesimo.

6

O cnocie w Ikones książąt i królów polskich Jana Głuchowskiego

58%

Słomka vel Słomiński K.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2019

|

vol. 2 (11)

35-52

EN

“Vitae Regum Polonorum” by Klemens Janicki (Clemens Ianicius) (1516–1543) based on the Polish tradition of describing Polish rulers. This genre flourishes at the turn of the 16th and 17th centuries. The numerous translations and paraphrases of the Ianicius’ cycle were created then, including published in 1605, “Icones of Polish princes and kings” (“Ikones książąt i królów polskich”) by Jan Głuchowski (?–1604), who, based on the various rhetorical measures, repeatedly emphasized the role of virtue in the system of ruler’s values, and also formulated its definitions. It appears in the enumeration alongside other monarch attributes, but in different configurations. It also functions in the description of the ruler’s qualities as the culmination of other values. The definitions of virtue were built by Głuchowski using comparisons where he made tendecious associations, such as identification with a jewel. The highest value also appears in apophthegm formulations. Głuchowski most often drew on the proverbs that were popular in the literature at that time, modifying them to emphasize the content.

7

Granice zasady „cel uświęca środki” w filozofii władzy Niccola Machiavellego

58%

Potapenko K.

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

|

2019

|

vol. 2

|

issue 2(4)

300-318

PL

W artykule analizowany jest problem współczesnego rozumienia makiawelizmu w kontekście rzeczywistych poglądów Machiavellego. Przedstawione zostały granice zasady „cel uświęca środki”, którymi są: interes publiczny, wybieranie mniejszego zła, uzasadnione stosowanie w czasie wojny środków niemoralnych. Znaczną część rozważań poświęcono analizie celu głównego dla Machiavellego, którym jest dobro ogółu i w tym kontekście możliwych do zastosowania przez władcę środków. Na podstawie prac Machiavellego zrekonstruowano obraz władcy, którego celem jest zjednoczenie Włoch. Ustalenia odniesiono do poglądów z epoki oraz realiów współczesnych, wskazując także na przykłady możliwej interpretacji makiawelizmu współcześnie.

EN

The article analyzes the problem of contemporary understanding of Machiavellianism in the context of Machiavelli’s real views. It presents the boundaries of the principle “the end justifies the means” which include the public interest, selecting the lesser evil, and the justified use of immoral means during the war. Much of the discussion is devoted to an analysis of the common good as a main goal for Machiavelli himself. Based on the work of Machiavelli, an image of the ruler aiming to unify Italy is reconstructed. The findings are then referred to the views from the era as well as to contemporary realities, also by indicating examples of possible interpretations of Machiavellianism today.

8

Geneza hegemoni – implikacja terminu na podstawie Machiavellego oraz analiza hegemoni wybranych państw na przestrzeni wieków

58%

Brysiak K., Elak L., Zygo K.

|

2022

|

vol. 17

|

issue 19 (2)

63-87

EN

The analysis of Niccolò Machiavelli’s The Prince allowed the Authors to draw conclusions regarding the hegemony and its main factors such as lands, the army and the ruler which, under the influence of time and changing conditions on the international arena, turned into power and military, economic, technological as well as information development, and arrangements and alliances in the international arena. The assessment of the reign of Ancient Rome, Sparta, the Ottoman Empire, Spain, France and Great Britain, in the times when these countries had strong international positions, allows to support the analyzed hegemonic factors with examples. Concluding, the Authors also show how the intensity of the discussed geopolitical factors affects the duration of hegemony of these countries. Learning from the experience of previous hegemons makes it possible to exclude mistakes that lead to the weakening of the country’s position. Exercising power over the whole world requires the hegemon to be constantly prudent and vigilant to crisis situations inside and outside the country in order to ensure a sense of security for citizens.

PL

Analiza dzieła Niccolò Machiavellego Książe pozwoliła Autorom na wysnucie wniosków odnoszących się do hegemoni i jej głównych czynników, jakimi są ziemie, wojsko oraz władca, które pod wpływem czasu i zmieniających się warunków na arenie międzynarodowej przeistoczyły się we władzę, rozwój militarny, ekonomiczny, technologiczny i informacyjny oraz układy i sojusze na arenie międzynarodowej. Ocena panowania Starożytnego Rzymu, Sparty, Imperium Osmańskiego, Hiszpanii, Francji oraz Wielkiej Brytanii w czasach, w których państwa te posiadały silną pozycję, pozwala na oparcie przykładami czynników hegemonicznych przeanalizowanych przez Autorów. Wnioskując Autorzy również pokazują, w jaki sposób intensywność omawianych czynników geopolitycznych wpływa na czas trwania hegemonii przez te państwa. Czerpanie wiedzy z doświadczeń poprzednich hegemonów daje możliwość wykluczenia błędów, które doprowadzają do osłabienia pozycji kraju. Sprawowanie władzy nad całym światem wymaga od hegemona nieustannej roztropności i czujności na występujące sytuacje kryzysowe wewnątrz, jak i za granicami państwa, aby zapewnić poczucie bezpieczeństwa obywatelom.

9

About the terms concerning the ruler and the state in the Grand Duchy of Lithuania in the epoch of Mindaugas` reign

44%

Ryier Y.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. XVII (2020)

|

issue 3: Dwór w Rzeczypospolitej i państwach ościennych, pod red. Artura Goszczyńskiego i A. Selina

31-44

EN

The article deals with the terminology that can characterize the image of the ruler and the state in the epoch of Mindaugas` reign. The controversial character of the problem is pointed out. The necessity of the complex methodological approach to the investigation is highlighted. The terms found in the narrative sources relating Mindaugas and his state are analyzed. The synthesis of traditions of the ideas of the power and of the state as well as their unfixed character in the early Grand Duchy of Lithuania is shown

RU

Статья посвящена терминологии, характеризующей представления о правителе и государстве в период правления Миндовга. Указывается дискуссионный характер проблемы. Подчеркивается необходимость комплексного методологического подхода к изучению вопроса. Анализируются понятия, используемые в нарративных источниках в отношении Миндовга и его государства. Показывается синтез представлений о власти и государстве и неоформленный характер терминов, используемых в отношении монарха в раннем Великом Княжестве Литовском.

PL

Artykuł poświęcono problemom terminologii, stosowanej dla określenia władcy i państwa w okresie rządów Mendoga. Podkreśla się w nim złożoność problemu oraz potrzebę interdyscyplinarnych badań nad nim. Przeanalizowana została terminologia, występująca w źródłach narracyjnych dla określenia Mendoga i jego państwa. Przeprowadzono także syntezę sformułowań odnoszący się do władzy i państwa oraz ukazano luki w terminologii wykorzystywanej dla charakterystyki monarchy w Wielkim Księstwie Litewskim na początkowym etapie jego istnienia.

Refine search results

2 Vox Patrum

1 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

1 Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

1 Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

1 Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

1 Orientalia Christiana Cracoviensia

1 Roczniki Humanistyczne

1 Wschodni Rocznik Humanistyczny

1 Brysiak K.

1 Budzanowska D.

1 Elak L.

1 Królikowski J.

1 Pajorski P.

1 Potapenko K.

1 Ryier Y.

1 Sagało M.

1 Słomka vel Słomiński K.

1 Tabor D.

1 Zygo K.

1 2022

1 2020

2 2019

2 2018

1 2016

1 2002

1 2000