Search results

1

Rola komunikowania się w samorządzie terytorialnym

100%

Stasiak E.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

issue 534

89-101

PL

W artykule wskazano wybrane problemy i zagadnienia składające się na prawidłowe funkcjonowanie jednostki terytorialnej, opierającej się na sprawnym i skutecznym komunikowaniu się. To, co bez wątpienia jest istotne, to zaangażowanie i profesja władz samorządowych na rzecz realizacji zadań publicznych będących również wyrazem odpowiedzialności za społeczność lokalną, która wpisana jest w istotę samorządności. Niezwykle ważne jest to, aby zwrócić uwagę na wymagania ze strony mieszkańców, którzy są najważniejszym odbiorcą informacji wypływających z urzędu, a zarazem istotnym źródłem informacji do niego dopływających. Rozważania podjęte w tekście prowadzą do wniosku, że takie podejście być może doprowadzi polski samorząd do sytuacji, w której skuteczność, przejrzystość i odpowiedzialność zagości na stałe w administracji samorządowej.

2

Miejsce i znaczenie środków unijnych w zarządzaniu gminą

100%

Grzebyk M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2012

|

vol. 27

148-163

PL

W artykule przedstawiono próbę ukazania znaczenia środków unijnych w zarządzaniu gminą Dębowiec. W tym celu przedstawiono teoretyczne podstawy zarządzania gminą i rolę władz samorządowych w tym procesie. Na tym tle dokonano analizy działalności gminy z uwzględnieniem środków unijnych oraz ocenę tej działalności w opinii mieszkańców.

EN

The article presents the importance of European funds in managing Dębowiec local community. In order to do this, theoretical aspects of local community management and the role of municipal authorities in this process were demonstrated. Furthermore, an analysis of activity of local community that possessed European Union funds was conducted and, what is more, the assessment of it in the opinion of residents were mentioned.

3

Uczestnictwo kobiet w sprawowaniu władzy w gminach wiejskich

89%

Stasiak E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2019

|

issue 68

33-45

EN

The aim of the article is to show the level of political participation of women in 2002–2014 in rural communes of the Łódź region. Participation is understood in the article as a candidate in local government elections and performing the function of commune head, councilor and village representative. In addition, the characteristics of rural communes were approximated from the perspective of feminizing the commune office. The survey showed that there is a small increase in the number of women in representation in local government authorities. The number of women holding the function of chairman of the commune council is low, but higher than the number of women acting as the mayor. The high position of women also appeared as the treasurer and secretary of the commune. A similar tendency associated with the number of women in the local environment can be seen on the example of municipal authorities.

PL

Celem artykułu jest ukazanie poziomu uczestnictwa politycznego kobiet w latach 2002–2014 w gminach wiejskich województwa łódzkiego. Uczestnictwo rozumiane jest w artykule jako kandydowanie w wyborach samorządowych i pełnienie funkcji wójta, radnej i sołtyski. Dodatkowo przybliżono charakterystykę gmin wiejskich z perspektywy sfeminizowania urzędu gminy. Badanie pokazało, że widoczny jest niewielki wzrost liczby kobiet w reprezentacji we władzach samorządu lokalnego. Liczba kobiet pełniących funkcję przewodniczącego rady gminy jest niska, ale wyższa od liczby kobiet pełniących funkcję wójta. Wysoka pozycja kobiet wystąpiła również na stanowisku skarbnika i sekretarza gminy. Podobną tendencję związaną z liczbą kobiet aktywnych w środowisku lokalnym można zauważyć na przykładzie władz sołectw.

4

Aktywność społeczna członków lokalnych grup działania

88%

Walczak-Duraj D., Instytut Socjologii U. Ł.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2013

|

vol. 44

PL

Przedmiotem opracowania, które ma przede wszystkim charakter analityczny, jest próba scharakteryzowania poziomu i wybranych form aktywności obywatelskiej członków lokalnych grup działania, występujących na terenie województw lubuskiego, opolskiego, zachodniopomorskiego, małopolskiego, wielkopolskiego oraz podkarpackiego. Badania przeprowadzono na próbie 573 osób zrzeszonych w organizacjach, które realizowały schemat II Pilotażowego programu LEADER+. Aktywność tę potraktowano jako jedno z uwarunkowań kapitału społecznego LGD. W prezentacji pominięto aktywność polityczną członków LGD i skoncentrowano się na aktywności społecznej zarówno sformalizowanej, jak i niesformalizowanej. Aktywność ta rozpatrywana była z punktu widzenia podstawowych korelatów społeczno-demograficznych (m.in. płeć, wiek, wy - kształcenie, przynależność do kategorii zawodowych), jak również przestrzennego zróżnicowania (według badanych województw). Wyniki analizy pozwalają stwierdzić dość wyraźny stopień wewnętrznego zróżnicowania tej aktywności w tych wszystkich wymienionych wymiarach. Podobnie jak w przypadku badań reprezentatywnych, zarówno CBOS-u, jak i w ramach kolejnych edycji „diagnozy społecznej”, tak i tutaj możemy stwierdzić, że aktywność ta jest związana z płcią i wiekiem, jak również z pozycją społeczną; przede wszystkim z poziomem wykształcenia i przynależnością do określonej kategorii zawodowej. Nie bez znaczenia jest również terytorialne zróżnicowanie LGD mierzone przynależnością do danego województwa. Jednak w sposób ogólny możemy stwierdzić, że deklarowana aktywność społeczna badanych członków LGD wyróżnia się na tle ogólnej aktywności Polaków, zwłaszcza jeśli uwzględnimy fakt, że analiza dotyczyła środowiska wiejskiego.

5

Referenda odwoławcze organów wykonawczych w Polsce w latach 2006–2017. Realny wpływ czy fikcja? Analiza wybranych przypadków

75%

Jureczko J.

Acta Politica Polonica

|

2017

|

vol. 42

|

issue 4

57-72

EN

The paper was based on quantitative research on recall referendums regarding the executive of community and cities in years 2006–2017. The research was concluded in february 2017 and referendums taking place after that date were not included. The author presented a number of issues related to recall referendums of the executive of local communities and cities in Poland. One of the points was an attempt to answer the question whether the turnout of participants in referendums decreased in recent years. There are many indicators suggesting that this is the case, however, access to information on local referendums is challenging, especially in smaller communities. Another point under consideration was if local referendums are a tool used for political struggle between local electoral committees. Is it really an attempt to increase the participation of citizens in their local communities or rather a way of disposing of an opponent on local political stage? The last of the issues was an endeavor to establish what factors influence the decision if an referendal initiative should be taken (by citizens and by local community or city council) and what affects the effectiveness (validity) of local referendums. The author relied on statistical and comparative analysis.

PL

Niniejszy artykuł naukowy oparty został na badaniach ilościowych (statystycznych) dotyczących referendów odwoławczych organów wykonawczych gmin oraz miast w latach 2006–2017. Badania zostały zakończone w lutym 2017 roku – ewentualne referenda po tej dacie nie zostały uwzględnione. Autor artykułu przedstawił kilka zagadnień związanych z problematyką referendów odwoławczych organów wykonawczych gmin oraz miast w Polsce. Jednym z zagadnień była próba odpowiedzi na pytanie: czy partycypacja obywateli w inicjatywach referendalnych w ostatnich latach uległa regresji? Wiele czynników wskazuje na to, że tak, jednak problemem jest dotarcie do rzetelnych informacji dotyczących lokalnych inicjatyw referendalnych, szczególnie w mniejszych gminach. Kolejnym analizowanym zagadnieniem było to, czy referenda lokalne służą jako narzędzie walki politycznej między lokalnymi komitetami wyborczymi? Czy rzeczywiście jest to próba zwiększenia partycypacji mieszkańców w lokalnych gminach, czy jednak narzędzie do pozbycia się niewygodnego aktora na lokalnej scenie politycznej? Ostatnim z analizowanych zagadnień była próba odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wpływają na podjęcie inicjatywy referendalnej (przez mieszkańców oraz radę gminy/miasta) oraz jakie czynniki decydują o skuteczności (ważności) referendów lokalnych. Autor bazował na analizie statystycznej oraz porównawczej.

6

Problemy opodatkowania nieruchomości w Polsce – przegląd wybranych aspektów

75%

Milewska A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia

|

2016

|

vol. 50

|

issue 1

EN

The aim of the paper is to present some practical problems in the dimension of property tax. The article focuses on presenting the specifics of real estate taxation in Poland in relation to the objects of taxation, indicated maximum level of tax rates (and also the lowest) and identifies the basic scope of tax exemption. Particular attention is paid to the taxation of windmills, living spaces used for economic activity (business) and garages in collective residential buildings.

PL

W artykule ukazano wybrane praktyczne problemy związane z wymiarem podatku od nieruchomości. Główną uwagę skupiono na zaprezentowaniu specyfiki opodatkowania nieruchomości w Polsce w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania. Ponadto wskazano wysokość maksymalnych stawek podatkowych (oraz możliwości ich obniżenia) i zamieszczono podstawowy zakres zwolnienia z tego rodzaju podatku. Szczególną uwagę poświęcono zagadnieniu opodatkowania wiatraków, części mieszkalnych zajętych na działalność gospodarczą oraz garaży w budynkach zamieszkania zbiorowego.

7

Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich

71%

Pięta-Szawara A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2019

|

issue 68

17-31

EN

The aim of the analysis was to determine the political activity of rural women understood as participation in local self-government structures and auxiliary units. The hypothesis that the probability of success in the public sphere of rural women is lower compared to women living in the city was verified. The most common barriers hindering their political participation were established. We found that the most significant were objective external factors, i.e.: family responsibilities, the patriarchal family model, reluctant attitudes of the environment towards women engaging in public life and numerous stereotypes. The possibilities of acting in the public sphere are also limited by the rural women deficits, i.e. their lower education in comparison with women from cities and lack of self-reliance on their own abilities. Family traditions play significant supporting factors. In the presented paper, the author focused on two, the most important trends related to the participation of rural women in public life/sphere. The first is the systematic increase in the share of women among candidates and councilors of rural and urban-rural municipalities. The second one, the increasing number of women in the group of village leaders (Polish: sołtys). The analysis presented in the article allows to conclude that in comparison with other decision-making levels, the participation of women in public life is visible at the lowest level, i.e. councils of rural and urban-rural municipalities, as well as in auxiliary units of municipalities – villages where they act as a village administrators.

PL

Celem podjętej analizy było ustalenie, jak kształtuje się aktywność polityczna mieszkanek wsi, rozumiana jako udział w lokalnych strukturach samorządowych i jednostkach pomocniczych. Poddano weryfikacji hipotezę mówiącą, że prawdopodobieństwo odniesienia sukcesu w sferze publicznej przez kobiety wiejskie jest niższe w porównaniu z kobietami mieszkającymi w mieście, oraz ustalono najczęstsze bariery utrudniające im partycypację polityczną. Wskazano, że największe znaczenie mają obiektywne czynniki zewnętrzne, tj.: obowiązki rodzinne, patriarchalny model rodziny, niechętne postawy otoczenia wobec kobiet angażujących się w życie publiczne oraz liczne stereotypy. Możliwości działania w sferze publicznej ograniczają także niższe wykształcenie mieszkanek wsi w porównaniu z kobietami z miast oraz, niejednokrotnie, brak przekonania o własnych możliwościach. Rolę istotnych czynników wspierających pełnią natomiast tradycje rodzinne. W prezentowanym artykule, spośród interesujących trendów związanych z partycypacją publiczną kobiet wiejskich, omówiono dwa, zdaniem autorki, najważniejsze. Pierwszym jest systematyczny wzrost udziału kobiet wśród kandydatów oraz radnych gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. Drugim – zwiększenie liczby kobiet w gronie sołtysów. Przeprowadzona analiza pozwoliła stwierdzić, że w porównaniu z innymi poziomami decyzyjnymi to właśnie na najniższym z nich, tj. w radach gmin, a także w jednostkach pomocniczych gmin (sołectwach), gdzie działają sołtysi, występuje najsilniejsza reprezentacja kobiet.

8

Aktywność społeczno-polityczna kobiet na szczeblu lokalnym wybranych miast Polski

63%

Ignasiak A.

Acta Politica Polonica

|

2016

|

vol. 37

|

issue 3

67-76

EN

Purpose: The activity of the civil movement of women resulted in adopting the Quota Act. It introduced to the Electoral Code the provision that guaranteed that the number of candidates who were women could not be less than 35% of all candidates on the list. This provision, however, does not apply to single-member constituencies. It is worth considering how the political activity of women looked like during the local elections in 2014 and whether electoral quotas for women were held. The question is, if giving voters the right to choose their representatives to the bodies with authority had led to greater participation of women in local politics.Methodology: This paper was prepared on the basis of a comparative analysis of the local election results for presidents and councillors from 2010 to 2014. The analysis was limited to the cities with 50,000 - 70,000 inhabitants.Findings: The study demonstrated that it was only in several cities where women became more politically active, despite the introduction of the majority voting system. However, they gained more seats.Originality: The conclusions of a comparative analysis conducted by the author are the value of the paper.

PL

Cel: Przyjęcie ustawy kwotowej, które nastąpiło w wyniku aktywności ruchu obywatelskiego kobiet, wprowadziło do ordynacji wyborczej zapis gwarantujący kandydatkom nie mniejszy niż 35 % udział na listach wyborczych. Zapis ten jednak nie obowiązuje w przypadku okręgów jednomandatowych. Warto więc zastanowić się, jak wglądała aktywność kobiet w wyborach samorządowych 2014 roku, czy zachowane były parytety i czy powierzenie wyborcom możliwości kształtowania składu personalnego organów sprawujących władzę uwarunkowało większy udział kobiet w polityce lokalnej.Metodologia: Artykuł został przygotowany na podstawie badań porównawczych wyników wyborczych prezydentów i rajców w latach 2010-2014. Analiza została ograniczona do miast w przedziale 50-70 tys. mieszkańców.Wnioski: Analiza pokazała, że pomimo wprowadzeniu wyborów większościowych aktywność kobiet zwiększyła się tylko w niektórych miastach, zwiększyła się natomiast dość znacznie liczba uzyskanych przez nie mandatów.Oryginalność: Wartością artykułu są wnioski oparte na analizie porównawczej dokonanej przez autorkę.

9

The Political Structure of the Local Government in Stargard Szczeciński in the Years 2002–2014

63%

Ignasiak A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2015

|

vol. 31

|

issue 1

95-112

PL

STRUKTURA POLITYCZNA WŁADZY LOKALNEJ W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM W LATACH 2002–2014 Przedmiotem artykułu jest analiza powyborczej struktury politycznej w Stargardzie Szczecińskim w latach 2002–2014. Autorka, obok rozważań teoretycznych w pierwszej części, przedstawia wyniki wyborów do organów stargardzkiego samorządu. Akcentuje układ polityczny oraz rozpatruje przenikanie się sfer polityki i administracji na poziomie samorządu gminnego.

EN

This article aims at analysing the post-election political structure in Stargard Szczeciński in the years 2002–2014. The author presents the theoretical considerations on the subject together with the results of Stargard local government elections in the first part of the paper. She particularly emphasises the existing political configurations as well as analyses the intertwining of the political and administrative spheres at the local government level.

10

Radni wobec decentralizacji oświaty

63%

Kopańska A., Bukowska G.

Edukacja

|

2016

|

vol. 4(139)

61–77

PL

Przedmiotem analiz przedstawionych w artykule są czynniki decydujące o preferencjach radnych wobec decentralizacji oświaty. Zbadano, czy decentralizacja w obszarze polityki oświatowej jest priorytetem dla władz lokalnych pod względem zarówno indywidualnych cechy radnych, jak również charakterystyk gmin. W badaniu empirycznym opartym na modelu logitowym wykorzystano dane zebrane w ramach Badania ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce oraz dane pochodzące z Banku Danych Lokalnych i Ministerstwa Finansów. Wyniki wskazują, że oprócz czynników związanych z sytuacją finansową gminy (poziom autonomii wydatkowej i zamożności) oraz cechami mieszkańców (wykształcenie, stopa bezrobocia) na preferencje wpływa posiadanie przez radnego dziecka w wieku szkolnym.

EN

The article analyses the factors determining the preferences of local councillors to the decentralization of education. The question of whether the decentralization of education policy is a priority for local authorities is examined. We take into account both the individual features of the councillors as well as the characteristics of the municipalities. The empirical study is based on a logit model and used data collected in a survey, which was part of the BECKER project, as well as data from the Local Data Bank and the Ministry of Finance. The results indicate that in addition to factors related to the financial situation of the municipality (level of spending autonomy and wealth) and the characteristics of citizens (education, income), preferences are influenced by the fact that a councillor has a child of school age.

11

Wskaźniki badania pozycji politycznej „wiecznych prezydentów”

63%

Drzonek M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego ACTA POLITICA

|

2015

|

vol. 33

|

issue 3

91-108

EN

Since 2002 in Poland the mayors of towns there have been elected in direct elections. In 17 towns with county rights the same persons were chosen for the four times (elections of the years 2002, 2006, 2010, 2014). They are so called “everlasting mayors” (multi-term mayors, incumbents). Their successes are the starting point to determine and generalize the indicators that can define their political position on the local political scenes.

PL

Od 2002 roku w wyborach samorządowych prezydenci miast są wybierani w sposób bezpośredni. W 17 miastach na prawach powiatu te same osoby wybierano czterokrotnie (w wyborach w 2002, 2006, 2010, 2014 r.). Określa się ich mianem „wiecznych prezydentów” (wielokadencyjni prezydenci). W artykule wyodrębniono i uogólniono wskaźniki, które pozwalają na określenie ich pozycji politycznej na lokalnych scenach politycznych.

12

Wybory organu wykonawczego gminy w wielkich miastach – determinanty sprzyjające utrzymaniu władzy

63%

Szczesna G.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2016

|

vol. 12

|

issue 4

36-59

PL

Dokonana w 2002 r. istotna zmiana zasad i trybu wyboru organu wykonawczego samorządu w jego podstawowych jednostkach organizacyjnych otwierała kolejny etap rozwoju polskiego samorządu terytorialnego. Wówczas nastąpiło odejście od wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez radę gminy/miasta. Ustanowiona została zasada bezpośredniej elekcji tego organu, dokonywanej przez mieszkańców. Od 2002 r. prezydenci miast są wybierani co 4 lata w wyborach bezpośrednich. Kolejne wybory przynosiły ponowne zwycięstwo urzędującym prezydentom w wielu miastach. Określa się ich mianem „wiecznych prezydentów” (wielokadencyjni prezydenci). Wyznaczając przestrzenny zakres empirycznego pola badawczego, wybrałam trzy największe miasta Polski: Kraków, Gdańsk i Wrocław. Przebieg kampanii związanych z wyborami prezydentów tych miast odsłania szczególnie interesujące aspekty pozycji i trudnej w modernizującej się Polsce realizacji zadań przypisanych po 2002 r. prezydentom. Artykuł jest próbą pokazania specyfiki władania prezydenta polskiego miasta wybieranego co najmniej trzykrotnie. Moim celem badawczym było prześledzenie wydarzeń i okoliczności, które determinowały pozycję organu wykonawczego gminy i sprzyjały reelekcji.

EN

The significant change of the principles and manner of electing the executive body of the local government in its basic organizational units introduced in 2002 opened another chapter of development of the Polish local government. The principle of electing the village mayor (mayor, president of the city) by the commune/city council was cancelled. It was established that this body would be elected directly, by the commune dwellers. Since 2002, town mayors in Poland have been elected in direct elections every four years. The next elections were bringing the renewed victory of presidents-in-office in many cities. They are named „everlasting mayors” (multi-term mayors). While defining the territorial scope of the empirical research I chose three of the biggest cities in Poland: Cracow, Gdansk and Wroclaw. The course of campaigns connected with the election of presidents of these cities displays particularly interesting aspects of the position and the difficulties in fulfillment of tasks assigned to the presidents after 2002 in Poland under modernization. The article is an attempt to show the specificity mayor of Polish city who is in term of office for at least three times. My research objective was to analyze the events and circumstances which determined the position of the commune executive body and conduced to re-election.

13

Rola komitetów partyjnych i niepartyjnych w kreowaniu burmistrzów i prezydentów miast – przykład województwa zachodniopomorskiego

63%

Szymański P.

Acta Politica Polonica

|

2017

|

vol. 42

|

issue 4

95-104

EN

Elections to local self-government are, together with the elections to the parliament, a common way of electing representatives of power by the public. In both cases, all actors of the political scene participates equally. Political parties have a definite advantage over nonparty committees in the election to the state organs. On the other hand, the non-party committees gain the greater the more local authority is elected. This is related to the fact that in the lower territorial levels, local party systems reflect the national system only to a limited extent. In Polish realities, in many local government units, party identification does not play a greater role. The aim of the study is to analyze the results of the presidential and mayoral elections of cities in the West Pomeranian voivodeship in the years 2006-2014, in terms of the winners being supported by particular types of election committees. The study was conducted in 65 cities, including three cities with district rights – Szczecin, Koszalin and Świnoujście. In the work in particular will analyze the phenomenon of so-called “multi-term city leaders”, who have held positions for at least three terms, since 2006.

PL

Wybory do samorządu terytorialnego stanowią, wraz z wyborami do parlamentu, powszechny sposób wybierania przedstawicieli władzy przez społeczeństwo. W obu przypadkach, na równych zasadach, mogą brać udział wszyscy aktorzy sceny politycznej. Partie polityczne zdecydowaną przewagę nad komitetami pozapartyjnymi uzyskują w wyborach do organów państwowych. Komitety pozapartyjne zyskują natomiast tym większe znaczenie, im bardziej lokalny jest organ, do którego trwa elekcja. Z powyższym wiąże się to, że na niższych szczeblach terytorialnych lokalne systemy partyjne tylko w ograniczonym stopniu odzwierciedlają system ogólnokrajowy, a w polskich realiach w wielu jednostkach samorządu terytorialnego identyfikacje partyjne nie odgrywają większej roli. Celem pracy jest analiza wyników wyborów prezydentów i burmistrzów miast w województwie zachodniopomorskim w latach 2006–2014, pod kątem udzielanego zwycięskim kandydatom poparcia przez poszczególne rodzaje komitetów wyborczych. Badaniu poddane zostały elekcje w 65 miastach, w tym trzech miastach na prawach powiatu – Szczecinie, Koszalinie i Świnoujściu. W pracy w sposób szczególny przeanalizowano zjawisko tzw. wielokadencyjnych włodarzy, a więc prezydentów i burmistrzów miast, którzy stanowisko piastują od co najmniej trzech kadencji, czyli od 2006 roku.

14

Obywatel a władza lokalna w pierwszym powojennym dziesięcioleciu na przykładzie gminy Kościeliska w powiecie oleskim

63%

Nowak E.

Border and Regional Studies

|

2015

|

vol. 3

|

issue 1

37-56

PL

Artykuł poświęcony jest relacjom między władzą lokalną a obywatelem w pierwszym powojennym dziesięcioleciu w gminie Kościeliska, pow. oleski. Na początku autor krótko charakteryzuje gminę, która do końca II wojny światowej znajdowała się na obszarze III Rzeszy, a granica z Polską przebiegała na rzece Prosna. Następnie podaje przykłady tych relacji na tle ówczesnej sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej. Najwięcej uwagi poświęca udziałowi i zaangażowaniu obywateli w działalność silnie upartyjnionych organów władzy lokalnej oraz w podejmowanych przez władze gminne wysiłkom na rzecz rozwiązania trudnych problemów społecznych i gospodarczych, z którymi borykała się ludność gminy (powszechna i dotkliwa bieda, brak rąk do pracy, kłopoty aprowizacyjne i lokalowe, w tym szkół itd.). Władze gminne miały jednak ograniczone możliwości rozwiązania tych problemów, co skutkowało bardzo złymi nastrojami społecznymi, które kształtowane były dodatkowo przez dotkliwe i nadmierne świadczenia finansowe i rzeczowe na rzecz państwa (m.in. obowiązkowe dostawy). Władza gminna starała się też być „surowa” wobec obywateli, co wyrażało się w nakładaniu dużej liczby kar administracyjnych. Sytuację w gminie pogarszała obecność i zachowanie żołnierzy Armii Czerwonej, zjawisko szabrownictwa i zabór mienia, działalność band rabunkowych, wobec których władze gminne i powiatowe były w większości bezradne, a bezpieczeństwo mieszkańców zagrożone. Autor podaje także przykłady relacji władza - obywatele w trakcie wysiedlania ludności niemieckiej oraz w czasie tzw. akcji odniemczania. W końcowej części artykułu autor podejmuje kwestię indoktrynacji oraz inwigilacji ludności przez organy milicji i służbę bezpieczeństwa. W konkluzji autor zgadza się z tymi historykami, którzy twierdzą, że powojenna rzeczywistość była pełna sprzeczności, a obywatel uwikłany w szereg zależności.

EN

The article covers relationships between the local government and the citizens during the first postwar decade in the community of Kościeliska, located in Olesno district. As a point of departure the author gives characteristic of this community, then a cases of the citizens-authority relationships are analyzed in the context of political, social and economic situation of that period. The main emphasis is put, firstly, on the citizens’ participation and engagement in the activity of the party-dominated local government, secondly, on the efforts of the local government trying to solve a difficult social and economic problems experienced by the local population. The local government had a limited capacities to deal with these problems, causing a strong social discontent additionally affected by severe and excessive, both financial and material, contributions to the state. Moreover, the local government tried to manifest its ‘severeness’ towards citizens, what was predominantly indicted by the imposition of a large number of administrative penalties. A situation in the community was being worsened by the presence and behaviours of the Red Army’s soldiers, looting, confiscating of property and activity of gangs robbing around. These phenomena had an adverse impact on the security of local population and the local government was usually helpless when facing these problems. The article presents also some interesting examples of the citizens-government relationships during the process of displacement of German population followed by the so called ‘de-germanization’. The last part highlights the issue of indoctrination and surveillance of the citizens by the police and security services. In conclusion the author is in agreement with those historians who argue that the postwar reality was full of contradictions and citizens were entangled in numerous relations of dependency.

15

Lokalna scena polityczna w Stargardzie Szczecińskim u progu kadencji 2014–2018

63%

Ignasiak A.

Opuscula Sociologica

|

2015

|

issue 3(13)

103-112

PL

W 2014 roku po raz pierwszy we wszystkich gminach, poza miastami na prawach powiatu, radni wybierani byli w okręgach jednomandatowych. Taki typ ordynacji miał ułatwić start małym komitetom, które nie miały porównywalnych możliwości z partiami politycznymi. Entuzjaści jednomandatowych okręgów wyborczych liczyli, że to przełoży się na silniejsze więzi przyszłych radnych z wyborcami i osłabienie pozycji silnych organów wykonawczych. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie lokalnej sceny politycznej w Stargardzie Szczecińskim w kontekście wskazanych oczekiwań. Artykuł przedstawia podział mandatów w radzie, a także zawiera analizę, która ukazuje, że lokalne komitety, pomimo wprowadzenia swoich przedstawicieli do organu uchwałodawczego, nie zdołały osłabić pozycji prezydenta i zmienić lokalnej sceny politycznej.

EN

In 2014 in all communes (except for cities with county rights) councillors were elected in single-member constituencies for the first time. This type of electoral system was intended to help small committees (without such potential as political parties) to participate in elections. Supporters of single-member constituencies hoped that it would lead to stronger bonds between future councillors and their constituents, as well as weaken the strong executive bodies’ position. The purpose of this paper is to present the local political scene in Stargard Szczeciński in relation to the expectations mentioned hereinabove. The author describes the distribution of seats in the city council. Moreover, the author presents an analysis indicating that local committees did not manage to weaken the president’s position and change the local political scene, despite gaining seats for their representatives in the legislative body.

16

Zaufanie do samorządu terytorialnego w Polsce – próba oceny

63%

Wiśniewski M.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2015

|

vol. 77

|

issue 3

321-334

EN

Trust in self-government is crucial for the effectiveness of the realisation of public tasks vested in self-government units. This article elaborates on trust in an authority, including a local authority. The most important part of the study is an attempt to assess the level of confidence in self-government in Poland. This confidence was measured in three ways: by analysing the results of public opinion polls, by investigating the turnouts in local elections, and by examining the credit ratings received by local government units. Each of the tests showed a systematic increase in confidence since the restoration of self-government in Poland in 1990.

PL

Zaufanie do samorządu terytorialnego ma kluczowe znaczenie dla skuteczności podejmowanych przez jego jednostki działań w zakresie realizowania przypisanych zadań publicznych. W niniejszym artykule podjęto rozważania na temat zaufania do władzy, w tym do władzy samorządowej. Najważniejszy element opracowania stanowi jednak próba oceny poziomu zaufania do samorządu terytorialnego w Polsce. Pomiaru dokonano na trzy sposoby, analizując wyniki badań opinii publicznej, badając kształtowanie się frekwencji w wyborach samorządowych, a także wnioskując o jego poziomie na podstawie ratingów kredytowych uzyskanych przez jednostki samorządu. Każde z badań pokazało systematyczny wzrost zaufania od momentu przywrócenia samorządu terytorialnego w Polsce.

17

Organ wykonawczy gminy – czynniki dysfunkcyjne

63%

Szczesna G.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2017

|

vol. 13

|

issue 2

76-89

PL

Gmina zajmuje szczególną pozycję w strukturze ustrojowej samorządu terytorialnego. Jest społeczną przestrzenią, w której potrzeby, interesy oraz aspiracje jej mieszkańców są najbardziej widoczne. Na tym poziomie podejmowane są działania zmierzające do coraz pełniejszej realizacji zadań społecznych związanych z rozwiązywaniem codziennych, indywidualnych spraw i problemów obywateli oraz spraw i problemów życia zbiorowego. Z uwagi na rangę gminy, nie bez powodu określanej jako jednostka podstawowa samorządu terytorialnego, w literaturze naukowej, w publicystyce i rozmaitego typu debatach podkreśla się znaczenie odpowiednich rozwiązań dotyczących charakteru, kompetencji, zasad funkcjonowania, a także sposobu kreowania organów tej jednostki. Już w początkowym okresie po restytucji samorządu terytorialnego coraz częściej pojawiały się postulaty sugerujące potrzebę zmian kształtu organu wykonawczego, jego składu oraz trybu powoływania. Pozycja i funkcje organu wykonawczego gminy to niezwykle ważny problem ustrojowo-prawny. Przyjęta w Polsce w 2002 r. nowa w tym zakresie regulacja wciąż budzi wiele wątpliwości. Przede wszystkim dotyczą one relacji wójt (burmistrz, prezydent miasta) – rada gminy (miasta). Dostrzec można również osłabienie pozycji rady, będącej organem stanowiącym i kontrolnym gminy, wobec znacznie wzmocnionego monokratycznego organu wykonawczego. Jednak należy podkreślić, że obecne rozwiązania przyniosły wzrost efektywności administracji samorządowej gminy. Artykuł opisuje najważniejsze dysfunkcje organu wykonawczego gminy oraz dylematy wymagające głębokiej analizy i zaproponowania nowych, skutecznych rozwiązań prawnych, które pozwolą dbać o rozwój gmin i ich mieszkańców.

EN

The commune take a special position in the institutional structure of the local government. It is a social space in which the most visible are needs, ventures and aspirations of its residents. On this level, there are undertaken actions which are leading to realize social tasks connected with resolving the daily, individual citizens’ issues and problems as well as issues and problems of the collective life. In view of the commune’s position, not without reason called the base unit of the municipal government, in scientific literature, journalism and various debates is underlined the importance of proper solutions involving the character, competencies, operating proce¬dures and also the way of creating authorities of this unit. Already in the initial period, after the restitution of the municipal government the postulates suggesting a need of changing the form of executive body, its composition and the way of its empaneling were increasingly apearing. The position and function of commune executive body are extremely important structural and legal problems. The new in this range regulation accepted in 2002 in Poland still raises many questions. Most of all they involve the relation between the head of commune (mayor, president of the city) and commune (city) council. We can also detect the weakness of council’s position against the significantly weighted single executive body. However, it should be underlined that present solutions have brought an effectivity increase of commune local government. This article describes the principal disfunctions of commune executive body and problems needing a deep analysis and proposing new, effective legal solutions which enable a care of commune and its residents development.

18

Wszystko, co złe, to reforma. O utracie statusu miasta wojewódzkiego w dyskursie kaliszan

51%

Krysiński D.

Przegląd Socjologiczny

|

2013

|

vol. 62

|

issue 4

25 - 42

PL

Reforma terytorialnej organizacji kraju z 1999 r. spowodowała odebranie kilkudziesięciu miastom statusu wojewódzkiego, co niejednokrotnie spotykało się ze sprzeciwem ich mieszkańców, którzy obawiali się, że takie zmiany mogą spowodować we wspomnianych ośrodkach regres na polu gospodarczym. Artykuł pokazuje na przykładzie kaliszan, że sprzeciw ten był charakterystyczny nie tylko dla okresu wprowadzania reformy. Utrzymuje się on bowiem do dzisiaj, mając potwierdzać obawy powstałe w 1999 r. W tekście zostały zaprezentowane powody uzasadniające – zdaniem badanych – nieustającą krytykę ostatniej reformy administracyjnej. Systematyzacja wypowiedzi reprezentantów różnych grup mieszkańców Kalisza (przedsiębiorców, polityków, liderów lokalnych oraz zwykłych mieszkańców) pozwoliła wyodrębnić argumenty odwołujące się do kondycji gospodarczej miasta, polityki instytucji wojewódzkich, symbolicznej roli statusu wojewódzkiego oraz utrudnień, które miały się pojawić na skutek przekształceń instytucjonalnych. We wszystkich tych kategoriach kaliszanie dostrzegają negatywny wpływ reformy, mający się przejawiać w postępującej degradacji miasta. Artykuł pokazuje również, że jeden z podstawowych celów reformy, czyli budowanie samorządności, nie jest dla mieszkańców byłych miast wojewódzkich dostateczną rekompensatą. Podsumowanie rozważań stanowi natomiast refleksja na temat specyfiki wysuwanych argumentów, ujawniającej rozbieżność między poglądami a osobistym doświadczeniem rozmówców.

EN

Administrative reform conducted in 1999 in Poland took away a province status from many Polish cities. That decision entailed protests of their inhabitants, according to whom it might have caused economical regress in towns. The case of Kalisz inhabitants presented in this article reveals that the opposition to the changes was not only characteristic to the moment of reform. The malevolence is still intense, confirming rightness of 1999 protests. The said article introduces a point of view of the research subjects and demonstrates the reasons of their continuous critique. A systematization of different opinions expressed by the representatives of different Kalisz social groups (traders, local politicians, local leaders an ordinary people) enabled the researchers to determine the reasons referring to: the economic condition of the town, new Wielkopolska province financial policy, symbolic role of a status of province, and difficulties resulted from a transformation of administrative institutions. According to the residents the reform has had a negative influence on all those categories reflected in a progressive degradation of Kalisz. As stated in the article the basic foundation of the reform associated with building strong local-governments does not constitute a sufficient and attractive compensation to the inhabitants. The summary of the article is based on a reflection on specificity of the obtained results revealing discrepancy between the opinion of the respondents and their actual experience.

19

Aktywność lokalna w przestrzeni publicznej a potencjał grup interesu

51%

Kajdanek K., Pluta J.

Przegląd Socjologiczny

|

2016

|

vol. LXV (65)

|

issue 1

101-124

PL

W artykule postawiono problem instytucjonalnej zmiany w sferze publicznej miasta oraz zależności między upowszechnieniem partycypacji a tworzeniem się grup interesów. Postulat upowszechnienia działań partycypacyjnych, jako „nowego otwarcia” w relacji władza – obywatele, formułują coraz aktywniejsze ruchy miejskie przeciwstawiające się dominującej dotąd regule omnipotencji władzy w przestrzeni publicznej. Analizę współczesnych ruchów miejskich przeprowadzamy przede wszystkim w oparciu o aparat pojęciowy teorii strukturacji i konceptualizację działania społecznego Anthony’ego Giddensa. Argumentujemy, że utrwalenie się nowego wzoru instytucjonalnego, to jest przejście od omnipotencji władzy do partycypacji obywatelskiej, zależy nie tyle od mocy kreowanego dyskursu i działań aktywistów miejskich, ile od zdolności zwykłych mieszkańców do podejmowania działań kontrolujących przestrzeń publiczną w ramach zorganizowanej grup(y) interesu. Dlatego w warunkach narastającego dyskursu obywatelskiego uwagę skupiamy na ocenie potencjału mieszkańców do stawania się stroną w tym procesie.

EN

This article addresses the institutional changes in the public realm of the city and examines the relationship between the promulgation of the idea of civic engagement and the formation of interest groups in the city. Social urban movements, which are becoming more and more active, tend to make demands promoting stronger civic participation, which is seen as a “new opening” in mutual relations between the municipal authorities and citizens. Thus, social urban movements are contesting the omnipotence of local authorities, which has so far dominated in the public realm. In our analysis of current urban social movements we employ Anthony Giddens’ theory of structuration and collective action. We argue that the consolidation of a new institutional pattern, i.e. a transition from authorities’ omnipotence towards civic engagement, depends more on the capacity of inhabitants to form interest groups and take up regular activities aimed at controlling the public realm than on the power of the discourse created by the social movements. Our main goal is to assess, using empirical data, the capacity of inhabitants to become a meaningful party in the process of this institutional change.

20

Lokalny system społeczny. Istota, cechy, kryteria ocen

51%

Blok Z.

Społeczności Lokalne. Studia Interdyscyplinarne

|

2018

|

issue 2

rb.ujw.pl/local

PL

Autor wychodzi od zdefiniowania pojęć: „zbiorowość”, „społeczność”, „wspólnota lokalna”, „społeczność lokalna”, „władza lokalna”. W następnej kolejności definiuje procesy koncentracji i dekoncentracji oraz centralizacji i decentralizacji. Po tych rozważaniach koncentruje swoją uwagę na samorządzie terytorialnym i administracji rządowej w terenie oraz przytacza poglądy decydentów i opozycji na zjawisko dwuwładzy. Pierwsza część opracowania kończy się postawieniem pytań, na które należy poszukiwać odpowiedzi. W części drugiej Autor rekomenduje metodę analizy systemowej do badań lokalnych systemów. W trzystopniowej strukturze lokalności wyróżnia on system gminny jako nieredukowalny z punktu widzenia demokracji. Pozostałe dwa, czyli powiatowy i wojewódzki, winny być poddawane analizie, która rozstrzygnąć może o ich przydatności. W opracowaniu wyróżniono lokalny system społeczny, którego elementami są podsystemy: polityczny, ekonomiczny i kulturowy, lokalny system władztwa i lokalny system władzy. Wyodrębnienie systemu zależy od przyjętych celów badawczych. I tak, lokalny system społeczny bądź jego podsystemy są użyteczne do opisu, natomiast lokalne systemy władztwa czy władzy pomocne są przy badaniu funkcjonowania. Opracowanie kończy się wskazaniem kryteriów oceny lokalnego systemu władzy. Autor wyróżnia kryteria szczegółowe, takie jak wskaźniki partycypacji, decyzyjności, korupcji itd., oraz syntetyczne, polegające na pomiarze demokracji lokalnej czy rozwoju lokalnego społeczeństwa obywatelskiego.

EN

The author begins with defining the basic notions: „collectivity”, “community”, “local community”, “local authority”. Next, he defines the processes of concentrating and de-concentrating as well as centralizing and decentralizing. In the further part, the author focuses on the local self-government and government administration locally as well as he shows the opinions formulated by the governing bodies and the opposition on the phenomenon of diarchy. The first part of the work is completed with a set of questions that need to be answered. The second part of the work, the author recommends the system analysis method in order to examine the local systems. In the three-level structure of population, he distinguishes the commune system as not reducible from the democratic point of view. The other two, i.e. district and regional ones should undergo the analysis that might settle the issue of their appropriability. In the article, the author identifies the local social system which has its subsystems: political, economic and cultural one, local dominion and system of local authority. The identification of the system depends on the adopted research aims. Thus, the local social system and its sub-systems are useful when it comes to description however the local systems of dominion or authority are useful when one examines their functionality. The work finishes with indication of the evaluation criteria of the local authority system. The author specifies the detailed criteria such as the criteria of participation, decisiveness, corruption, etc. and synthetic ones that enable to measure the local democracy or the development of local civic society.

Refine search results

Rola komunikowania się w samorządzie terytorialnym

Miejsce i znaczenie środków unijnych w zarządzaniu gminą

Uczestnictwo kobiet w sprawowaniu władzy w gminach wiejskich

Aktywność społeczna członków lokalnych grup działania

Referenda odwoławcze organów wykonawczych w Polsce w latach 2006–2017. Realny wpływ czy fikcja? Analiza wybranych przypadków

Problemy opodatkowania nieruchomości w Polsce – przegląd wybranych aspektów

Milcząca nieobecność. Uczestnictwo polityczne kobiet na obszarach wiejskich

Aktywność społeczno-polityczna kobiet na szczeblu lokalnym wybranych miast Polski

The Political Structure of the Local Government in Stargard Szczeciński in the Years 2002–2014

Radni wobec decentralizacji oświaty

Wskaźniki badania pozycji politycznej „wiecznych prezydentów”

Wybory organu wykonawczego gminy w wielkich miastach – determinanty sprzyjające utrzymaniu władzy

Rola komitetów partyjnych i niepartyjnych w kreowaniu burmistrzów i prezydentów miast – przykład województwa zachodniopomorskiego

Obywatel a władza lokalna w pierwszym powojennym dziesięcioleciu na przykładzie gminy Kościeliska w powiecie oleskim

Lokalna scena polityczna w Stargardzie Szczecińskim u progu kadencji 2014–2018

Zaufanie do samorządu terytorialnego w Polsce – próba oceny

Organ wykonawczy gminy – czynniki dysfunkcyjne

Wszystko, co złe, to reforma. O utracie statusu miasta wojewódzkiego w dyskursie kaliszan

Aktywność lokalna w przestrzeni publicznej a potencjał grup interesu

Lokalny system społeczny. Istota, cechy, kryteria ocen