Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  własność państwowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł dotyczy własności państwowej w Drugiej Rzeczypospolitej oraz stanowiska ekonomistów wobec tej kwestii. Sektor państwowy w okresie międzywojennym się rozrastał. Wynikało to nie tylko z celowej polityki rządu (np. z procesu polonizacji wielkich przedsiębiorstw działających na szkodę państwa polskiego), ale również z sytuacji gospodarczej kraju i ogólnoświatowych tendencji. Jednak zarówno przedstawiciele myśli akademickiej, jak i rzecznicy sfer przemysłowych krytycznie odnosili się do aktywnej działalności państwa w gospodarce.
PL
Artykuł „Prywatyzacja strategicznych gałęzi gospodarki na przykładzie branży elektroenergetycznej i ze szczególnym uwzględnieniem ZE PAK” w ujęciu interdyscyplinarnym przedstawia problematykę procesu prywatyzacji spółek sektora elektroenergetycznego w Polsce. W tym celu wykorzystano przykład Zespołu Elektrowni Piątnów Adamów Konin S.A. Autor porównuje proces prywatyzacji sektora elektroenergetycznego w Polsce i w innych krajach europejskich. Szczególną uwagę poświęca monopolom państwowym w zakresie sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Przedstawione zostają w sposób chronologiczny zmiany w strukturze własnościowej spółki ZE PAK S.A. Opisane zostaje jej otoczenie mikroekonomiczne i profil działalności gospodarczej. Autor przytacza argumenty za tezą, iż proces prywatyzacji niniejszej spółki nie przebiegł w sposób w pełni zadowalający Skarb Państwa oraz Elektrim. Wnioskując tym samym, że procesy przemian własnościowych jako fundament przemiany gospodarczej powinny postępować jak najszybciej.
EN
The articlein an interdisciplinary approach presents the issues of privatization process of the power sector in Poland. For this purpose was used Zespół Elektrowni Piątnów Adamów Konin. The author compares privatization of the power sector in Poland and other European countries. Particular attention is paid to the state monopolies in transmission and distribution networks. Changes in the ownership structure of ZEPAK SA are presented in chronological order. Micro-economic environment and business profile and described. The author quotes the arguments for the thesis, that the process of privatization of this company hadn’t developed in a fully satisfying of theState Treasury and the Elektrim. He concludes therefore that the processes of the ownership changes as the foundation of economic transformation should proceed as soon as possible.
PL
W artykule przedstawiono zmiany w strukturze własnościowej lasów w województwie wielkopolskim w latach 2001–2016 oraz wyjaśniono przyczyny tych zmian. Badaniami objęto główne formy własnościowe występujące w lasach: własność państwową, gmin oraz prywatną – własność osób fizycznych, spółdzielni, kościołów, wspólnot gruntowych oraz spółek prawa handlowego. Analizę przeprowadzono w ujęciu gmin. Badania wykazały, że dominującą rolę w wielkopolskim leśnictwie spełniają lasy państwowe, które w 2016 r. stanowiły 89% powierzchni leśnej województwa. Jednak w porównaniu z 2001 r. ich udział zmalał o 1% na rzecz wzrostu udziału lasów prywatnych (z 9,3% w 2001 r. do 10,3% w 2016 r.) i gminnych (z 0,7% do 0,8%).
EN
The system for supervising state-owned enterprises in Poland has undergone substantial changes in recent years. In 2017, the Ministry of the Treasury was disbanded, and its powers were divided among several government ministers. Two years later, the previous centralised system was reinstated. At the same time, further modifications have been announced. The objective of this article is to propose a direction for further reforms based on the experience of both Poland and the world’s most developed economies. The research methods are a literature review, an analysis of ownership supervision systems in developed countries, with a particular emphasis on France, Britain and Norway; and an analysis of measures considered and implemented in Poland. The decentralised supervision system at work in Poland from 2017 to 2019 is described in extensive detail. The analysis shows that this system failed to live up to expectations. Weaknesses, as identified in research reports, included a lack of transparency and a blurred borderline between the ownership and regulatory functions of the state. This article offers some policy recommendations that highlight the need to separate the ownership function of the state, increase the independence of supervisory institutions and press ahead with privatisation.
PL
W ostatnich latach system nadzoru właścicielskiego nad przedsiębiorstwami z udziałem Skarbu Państwa w Polsce uległ dwóm istotnym zmianom. W 2017 roku zostało zlikwidowane Ministerstwo Skarbu Państwa, którego kompetencje podzielono pomiędzy branżowych ministrów. Po dwóch latach powrócono do systemu scentralizowanego. Zastosowane rozwiązanie nie powinno być uznawane za docelowe, ponieważ zapowiedziano dalszą pracę nad systemem nadzoru właścicielskiego w Polsce. Celem artykułu jest zaproponowanie kierunku dalszych reform systemu nadzoru nad przedsiębiorstwami zależnymi od Skarbu Państwa na podstawie dotychczasowych doświadczeń zarówno Polski, jak i krajów rozwiniętych. Metodami badawczymi wybranymi do realizacji tego celu są: studia literaturowe, analiza systemów nadzoru właścicielskiego w krajach rozwiniętych, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań stosowanych we Francji, Wielkiej Brytanii i Norwegii, oraz analiza rozwiązań rozważanych i implementowanych w naszym kraju od początku lat dziewięćdziesiątych. Szerzej opisano system nadzoru funkcjonujący w Polsce w latach 2017–2019. Z przeprowadzonej analizy wynika, że zdecentralizowany system nie sprawdził się w naszym kraju. Ujawniły się słabości tego rozwiązania opisywane w literaturze, szczególnie brak przejrzystości oraz zatarcie granicy pomiędzy funkcją właścicielską i regulacyjną państwa. Na koniec zaproponowano rekomendacje, wśród których zwrócono uwagę na potrzebę jednoznacznego wyodrębnienia funkcji właścicielskiej państwa, zwiększenia niezależności instytucji sprawujących nadzór i kontynuowania prywatyzacji.
EN
The article looks at various models of how state­‑owned enterprises (SOEs) function in various regions of the world and how they are managed. According to the authors, state­‑owned enterprises remain an essential component of modern economies, especially in post­‑socialist countries and in the developing world. This is unlikely to change anytime soon, the authors say. They analyze the principles underlying the functioning of SOEs in various countries as well as the principles of state governance, concluding that these principles vary considerably. The authors analyze SOE sectors using a number of criteria. Among these is the origin of the enterprises and their objectives, including non‑economic functions. From this perspective, Bałtowski and Kwiatkowski identify six models: Anglo­‑Saxon, European (continental), post­‑socialist, Chinese, Russian, and one applied in emerging economies. Subsequently, the authors investigate SOE sectors in terms of what principles and tools governments use in exercising their ownership function. From this angle, Bałtowski and Kwiatkowski identify three governance models: centralized, decentralized, and dual. Yet another typological criterion used by the authors is the extent of state ownership. On this basis, in the final part of the article, Bałtowski and Kwiatkowski formulate conclusions and recommendations for the Polish economy. These are related to the overall role of the government in the economy as well as the economic and non‑economic objectives of state­‑owned enterprises and the effectiveness of the state governance system. Solutions in these areas should be based on the best international practices, the authors say.
PL
Przedsiębiorstwa państwowe są i prawdopodobnie nadal pozostaną istotnym elementem współczesnych systemów gospodarczych, szczególnie w krajach postsocjalistycznych oraz rozwijających się. Analiza istniejących w różnych krajach zasad funkcjonowania sektora przedsiębiorstw państwowych, jak i zasad realizowania przez państwo funkcji właścicielskiej, wskazuje na ich wielkie zróżnicowanie. Celem artykułu jest próba modelowego ujęcia tego zróżnicowania. Analizy modelowej dokonano z jednej strony według kryteriów genezy (źródła, pochodzenia) przedsiębiorstw państwowych oraz zadań formułowanych wobec nich przez państwowego właściciela, z reguły związanych z pełnionymi przez nie funkcjami pozaekonomicznymi. Z tej perspektywy wyróżniono sześć modeli własności państwowej w współczesnej gospodarce: model anglosaski, europejski (kontynentalny), postsocjalistyczny, chiński, rosyjski oraz model gospodarek wschodzących. Z drugiej strony analiza została przeprowadzona według kryterium zasad i narzędzi realizowania przez państwo funkcji właścicielskich. W tym ujęciu opisano model zdecentralizowany, dualny oraz scentralizowany nadzoru właścicielskiego. Dodatkowo rozważono podział modeli nadzoru według wielkości udziałów państwa we własności przedsiębiorstw, a także sposoby sprawowania przez państwo faktycznej kontroli korporacyjnej przy posiadaniu udziałów mniejszościowych. W końcowej części artykułu zostały sformułowane wnioski i rekomendacje odnoszące się do gospodarki polskiej. Dotyczą one określenia pożądanego kształtu (zakresu, wielkości) domeny państwowej w gospodarce, a także opracowania właściwego, skutecznego systemu nadzoru właścicielskiego państwa, który – naszym zdaniem – powinien opierać się na najlepszych doświadczeniach światowych.
PL
The Act on Management of Agricultural Property Stock of the State Treasury contains a regulation on contractual obligations imposed on the purchaser of an agricultural property acquired from the Agricultural Property Stock of the State Treasury. These obligations are not imposed on the purchaser by operation of law, however, there is a requirement that they have to be included, in certain cases of acquisition detailed in the provisions of the Act, in the content of the real estate sales agreement. The sales agreement has to stipulate that the purchaser is prohibited from selling the real estate for a period of 15 years from its acquisition; the purchaser is obliged to conduct agricultural activity on the purchased property; and that during this period, the purchaser may not encumber the property with any mortgage. Any violation of the aforementioned stipulations shall result in the purchaser’s obligation to pay an amount equal to 40% of the property’s sale price. In addition, the legislator has introduced the obligation to pay this amount in the event that the purchaser makes any false statement or representation as to the origin of the funds allocated to the purchase of the real estate. The provisions relating to the issues raised in the article cause a number of interpretative doubts as to their correct understanding. In particular, this applies to the legal nature of the obligation to pay an amount equal to 40% of the price of the purchased real estate property.
PL
Celem artykułu jest analiza wybranych wartości obywatelskich mieszkańców Łodzi istotnych w kontekście budowania społeczeństwa obywatelskiego. Eksploracji poddano dwa aspekty. Po pierwsze, starano sie określić stosunek mieszkańców Lodzi do dóbr publicznych, po drugie, w analizach uwzględniono aspekt reakcji obywateli na łamanie prawa w swoim otoczeniu. Podstawę empiryczna prezentowanych danych stanowią wyniki reprezentatywnych badan ilościowych zrealizowanych w ramach projektu „Odrodzenie postprzemysłowych miast peryferyjnych” na próbie 700 dorosłych mieszkańców Lodzi. Projekt realizowany był ze środków finansowych Narodowego Centrum Nauki w latach 2011–2014. Z przeprowadzonych badań wynika, ze mieszkańców Łodzi charakteryzuje niewielka troska o dobro publiczne oraz niski poziom zainteresowania kwestiami społecznymi.
XX
The main objective of the article is to analyze the selected values related to the civic status of residents of Lódz, relevant in the context of building civic society. The analysis regarded two aspects. First, the authors tried to determine the residents’ of Lódz general attitude to public goods; second, they tried to analyze the citizens’ reactions to incidents of breaking the law in their neighbourhoods. The empirical basis for the presented data were the results of the representative quantitative research realized under the project “Revival of postindustrial peripheral cities”, conducted on a sample of 700 adult residents of Lódz. The project was carried out with the financial aid of the National Center for Science in the years 2011–2014. The research shows that the residents of Lódz are characterized by a minor concern for the public good and a low level of interest in social issues.
IT
L’articolo presenta le principali fasi dell’evoluzione della compravendita degli immobili agricoli in Polonia dopo il 1989. In più, le considerazioni si incentrano sugli strumenti giuridici di base concernenti le trasformazioni proprietarie. È stata inoltre valutata l’evoluzione delle funzioni svolte dai soggetti che si occupano di compravendita di immobili agricoli in Polonia. Sono state indicate varie possibilità di formare il modello dell’agricoltura polacca a seconda delle regole adottate per la gestione della proprietà statale, inclusa la privatizzazione e la locazione. Infine, è stato valutato l’impatto delle autorità pubbliche sulla compravendita di immobili agricoli privati nel contesto delle regolazioni europee.
EN
The article presents the main stages of the evolution of the transactions involving agricultural real estate in Poland after 1989. The focus is on the basic legal instruments applicable to ownership transformation. The evolution of the functions of legal entities dealing with agricultural real estate trading in Poland has also been assessed. Various possibilities of shaping the model of Polish agriculture have been proposed, depending on the adopted rules of managing state property, including privatisation or lease. Finally, the impact of public authorities on the trading in private agricultural real estate has been assessed in the context of European regulations.
PL
W artykule przedstawiono główne etapy ewolucji obrotu nieruchomościami rolnymi w Polsce po 1989 r. Ponadto rozważania koncentrują się na podstawowych instrumentach prawnych dotyczących przekształceń własnościowych, autorzy ocenili także ewolucję funkcji podmiotów zajmujących się obrotem nieruchomościami rolnymi. W rozważaniach pokazane zostały różne możliwości kształtowania modelu polskiego rolnictwa w zależności od przyjętych zasad gospodarowania majątkiem państwowym, w tym prywatyzacji czy dzierżawy. Określony został też wpływ władz publicznych na obrót prywatnymi nieruchomościami rolnymi w kontekście regulacji europejskich.
PL
Problematyka własności państwowej podejmowana jest w literaturze już od czasów A. Smitha. Brakuje jednak artykułów łączących własność państwową i kwestie bezpieczeństwa energetycznego. Bezpieczeństwo energetyczne oraz własność państwowa, to tematy niezwykle istotne, gdyż przedsiębiorstwa państwowe stanowią znaczącą część gospodarek krajów Grupy Wyszehradzkiej (V4), a bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z najważniejszych współczesnych problemów i stanowi wyzwanie dla wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Celem artykułu jest przedstawienie struktury własnościowej spółek energetycznych V4 oraz wskazanie na korelację bezpieczeństwa energetycznego z własnością państwową. Do realizacji celu przyjętego w artykule wykorzystano krytyczną analizę literatury oraz analizę porównawczą. Na początku autor przedstawił pojęcie bezpieczeństwa energetycznego oraz najważniejsze zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa energetycznego. Następnie autor wyjaśnił, dlaczego państwo może skutecznie zapobiegać i przeciwdziałać wyzwaniom, zagrożeniom oraz wskazał działania państwa, które mają na celu zapewnienie stabilnego funkcjonowania systemu energetycznego. Na końcu został zaprezentowany wynik przeprowadzonych badań struktury własnościowej spółek energetycznych w krajach V4. Otrzymane rezultaty wykazały, że własność państwowa dominuje w spółkach energetycznych V4.
EN
The issue of state property has been taken up in literature since the times of Adam Smith. There is a shortage of articles combining state property and energy security issues. The issues of energy security and state property are extremely important topics, since state enterprises constitute a significant part of the economies of the Visegrad Group countries (V4), and energy security is one of the most important contemporary problems and a challenge for all Central and Eastern European countries. The aim of the article is to present the ownership structure of V4 energy companies and to indicate the connection of energy security issues with state-owned property. The critical analysis of literature and comparative analysis were used to achieve the goal adopted in the article. At the beginning, the author presented the concept of energy security and the most important threats and challenges for energy security. Then, the author explained why the state can effectively prevent and counteract challenges, threats and pointed out the actions of the state, which are aimed at ensuring the stable functioning of the energy system. At the end, the results of conducted research on the ownership structure of energy companies in the Visegrad Group countries were presented. The obtained results showed that state ownership dominates in energy companies V4.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.