Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  walka duchowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Sposoby przeciwstawiania się złemu duchowi w ujęciu św. Jana Chryzostoma

100%
Zmuda A.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 59
151-178
EN
In the opinion of Saint John Chrysostom man can resist the demon through the adoption of the sacrament of Baptism and the Eucharist and through the prac­tice of penance: prayer, fasting and almsgiving. In the Sacrament of Baptism, all works of the devil are removed, man becomes an heir of heaven, marrying the son of God takes place, the Holy Spirit begins to dwell in man. In the Eucharist, Christ together with the person who welcomed him in Holy Communion, fights with the devil, just like in the times when he walked on the earth, throws out the evil spirit, kindles the heart of the believer and gives grace to fight. After the fall, that is after the cooperation with the devil, man immediately has to take to the works of penance, to return to unity with betrayed God. Not doing works of penance equals condemning himself. One should fight by prayer – during which one asks God for strength to fight, by fasting – which extinguishes the evil passions and „moves so much evil away from us” and by almsgiving – which removes the lust, opens the gates of heaven, takes away sins.
2
Publication available in full text mode
Content available

Źródła unormowań prawnych życia anachoreckiego w pismach Ewagriusza z Pontu w świetle późniejszej recepcji tych norm

84%
Bider M.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2022
|
vol. XIX/19
195-214
EN
The article is the analysis of the legal norms of anachoretic life in the writings of Evagrius of Pontus in the light of subsequent reception of these norms. The article is of a scientific nature using the historical and legal method. The Byzantine monastic legislation, focusing on cenobitism, only indirectly adopted the anachoretic Evagrian doctrine. Otherwise, the sources of the theology of Byzantine spirituality adopted the Evagrian doctrine through the writings of John (Climacus) of Sinai.
PL
Artykuł stanowi analizę norm prawnych życia anachoretycznego w pismach Ewagriusza Pontyjskiego w świetle późniejszej recepcji tych unormowań. Artykuł ma charakter naukowy i został napisany z wykorzystaniem metody historyczno-prawnej. Bizantyjskie prawodawstwo monastyczne, koncentrujące się na cenobityzmie, jedynie pośrednio przyjęło anachorecką doktrynę ewagriańską. Natomiast źródła teologii duchowości bizantyjskiej szerzej przejęły doktrynę ewagriańską za pośrednictwem Jana Klimaka z Synaju.
3
Publication available in full text mode
Content available

Wacława Potockiego Rozbój duchowny. Komentowana edycja krytyczna

84%
Czerniak N.
Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
|
2020
|
vol. 1 (12)
67-103
EN
This paper presents the second critical edition of the poem “Rozbój duchowny” (“Spiritual warfare”) written by Polish poet from 17th century Wacław Potocki. The first edition, published in 1980, prepared by Jan Malicki, has some editorial mistakes, hence the poem was edited again. The commentaries explain biblical and mythological references, the meaning of Old-Polish words as well as the proverbs. The author also points out to the relationship between the text of the poem and work “Spirituale Christiani militis certamen” by Antwerp engraver Hieronymus Wierix and describes the theme of the knight of Christ as a leitmotiv in Potocki’s poems.
4
Publication available in full text mode
Content available

Dio Trionfatore. Il motivo della lotta e del trionfo negli scritti di sant’ Ilario di Poitiers

84%
Karczewska H.
Seminare. Poszukiwania naukowe
|
2016
|
vol. 37
|
issue 2
33-44
PL
Hilary w swoich dziełach odwołuje się nie tylko do terminologii związanej z walką, lecz również powołuje się na rzymską ceremonię triumfu. Wybiera jednak te elementy pompa triumphalis, które odnoszą się do duchowego życia człowieka i nadaje im duchowe znaczenie. Wśród nich można znaleźć wiecznego Triumfatora, pochód z jeńcami, spolia i podział łupów. Zdaniem Biskupa z Poitiers, Chrystus po stoczonej walce na krzyżu miał prawo do odbycia triumfu, który przewyższa swoją formą i znaczeniem triumf rzymski. W pochodzie towarzyszą mu święci, prorocy i apostołowie, jeńcami zaś są śmierć, diabeł i złe moce. Biskup podkreśla, że Chrystus, jako doskonały Triumfator, zaprowadził wieczny pokój i zaprasza wiernych do udziału w swoim wiecznym triumfie.
EN
In his teaching, Hilary does not only refer to war terminology, but also quotes the Roman triumphal ceremony. However, he selects those elements of the pompa triumphalis that relate to human internal life giving them spiritual significance. Among those, we can find the Eternal Triumpher, a procession of prisoners, spolia and the distribution of spoils. According to the Bishop of Poitiers, after the battle fought on the cross, Christ had a right to hold a triumph whose form and meaning surpasses the Roman triumph. In His eternal procession, He is accompanied by the saints, prophets and apostles while the death, the devil and evil powers are His captives. The bishop underlines that Christ as the Triumphal Victor brought eternal peace to the world and He invites the believers to share in His eternal triumph.
5
Publication available in full text mode
Content available

‘Gloriosissimum Bellum’ – terminologia wojenna w zastosowaniu do walki duchowej człowieka w działach Hilarego z Poitiers

84%
Karczewska H.
Warszawskie Studia Teologiczne
|
2020
|
vol. 33
|
issue 2
214-230
EN
Hilary in his teachings uses the terminology of war to describe the spiritual struggle of human being. He shows that the first warrior is God, who on the cross defeated the hostile powers and triumphed over them. A believer - a soldier of God, must fight with the enemy with the help of spiritual weapons. For the victory over himself and God’s enemy, he will receive an unfading crown of glory. In his teaching, the Bishop draws on many authors, incl. Tertullian and Origen, whose war terminology was also introduced in the article.
6
Publication available in full text mode
Content available

Natura i sens tajemnicy wcielenia Chrystusa oraz jej wpływ na życie moralno-duchowe człowieka w świetle korespondencji św. Paulina z Noli

84%
Kołosowski T.
Vox Patrum
|
2000
|
vol. 38
281-291
EN
In preparation
PL
W opracowaniu
7
Publication available in full text mode
Content available

Źródła unormowań prawnych życia anachoreckiego w pismach Ewagriusza z Pontu w świetle późniejszej recepcji tych norm

84%
Bider M.
Teologiczne Studia Siedleckie
|
2022
|
issue Teologiczne Studia Siedleckie
195-214
EN
The article is the analysis of the legal norms of anachoretic life in the writings of Evagrius of Pontus in the light of subsequent reception of these norms. The article is of a scientific nature using the historical and legal method. The Byzantine monastic legislation, focusing on cenobitism, only indirectly adopted the anachoretic Evagrian doctrine. Otherwise, the sources of the theology of Byzantine spirituality adopted the Evagrian doctrine through the writings of John (Climacus) of Sinai.
PL
Artykuł stanowi analizę norm prawnych życia anachoretycznego w pismach Ewagriusza Pontyjskiego w świetle późniejszej recepcji tych unormowań. Artykuł ma charakter naukowy i został napisany z wykorzystaniem metody historyczno-prawnej. Bizantyjskie prawodawstwo monastyczne, koncentrujące się na cenobityzmie, jedynie pośrednio przyjęło anachorecką doktrynę ewagriańską. Natomiast źródła teologii duchowości bizantyjskiej szerzej przejęły doktrynę ewagriańską za pośrednictwem Jana Klimaka z Synaju.
8
Publication available in full text mode
Content available

Mnisi jako „żołnierze” Chrystusa w nauczaniu Jana Chryzostoma. Analiza 69. i 70. homilii z cyklu "Homilie na Ewangelię według św. Mateusza"

84%
Szczur P.
Vox Patrum
|
2015
|
vol. 63
375-388
EN
This article considers the subject of spiritual warfare led by monks as the “sol­diers” of Christ. Author of the article analyzed two John Chrysostom’ homilies (69 and 70) from the series Homily on the Gospel according to St. Matthew. First, he emphasizes the important role of the monasticism in the life and thought of John Chrysostom already from the beginning of his literary activity. Then, on the basis of sources, he shows the monks as a “spiritual army” of Christ, who are stay­ing at the hermitage instead of at a military camp, and instead of arms have ascetic practices. This spiritual army of Christ refers more splendid victory than the crack troops of the Roman Empire army, because the battle with the demons is far more difficult than fighting with people. In the final part of the article pointed out the profile of pastoral teaching of John Chrysostom, who encouraged all Christians to take spiritual warfare as the monks.
9
Publication available in full text mode
Content available

Czy dusza walczy z ciałem? Wybrane aspekty antropologii św. Jana Chryzostoma

84%
Szczur P.
Vox Patrum
|
2015
|
vol. 63
129-141
EN
This article takes the theme of the fight of the soul with the body and presents selected items of anthropology of St. John Chrysostom. John Chrysostom examines the human situation after original sin in the eschatological aspect and indicates that the body is not the cause of evil, because sin is the consequence of free choice man. Then presents the relationship between the body and the soul, and stresses that the body is subordinate to the soul, to whom falls the responsibility for the deeds of the body. The soul is immortal by the will of God and his dignity tran­scends the body. The Preacher explains that the worldly biological life doesn’t mean real life. John Chrysostom in teaching on man understands the word „spirit” not as a living soul, that is to say, the spiritual element of the man, but as the „Holy Spirit”, of course, without the recognition of the role of anything of the soul. Con­sequently, the struggle between body and spirit means the fight between earthy concern resulting from the inappropriate desires of the soul caused by an evil spirit, and the Holy Spirit, who is the giver of life. This is not the ontological fight between body and soul, but the moral struggle of life and death. In this respect, John Chrysostom says, that the hostility of the soul to the body is simply hostility of evil to the virtues, which in fact means the fight between the living (which aims to virtue) and the dead (in the broad people’s iniquity) soul.
10
Publication available in full text mode
Content available

Pokora w walce z pychą – fundamentalny spór moralno-duchowy w rozumieniu Ojców Kapadockich i Jana Chryzostoma

84%
Szram M.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 59
531-545
EN
The aim of the article is to show the specificity of the fundamental fight in the soul and in the life of man between pride and humility as it is seen in the writings of the Cappadocian Fathers and John Chrysostom. In the opinion of the Greek Fathers of the 4th century pride is the root of all sin. It destroys all good fruits in the Christian spiritual development, whereas humility enables and protects spiritual growth. Arguing against the here­tics of their time, mainly against the Arians, the Cappadocian Fathers (especially Gregory of Nazianzus) made particular attention to the theologians’ pride, cha­racterized by the lack of respect for the mysteries of God and being proud that is without moderation in talking about God. Gregory of Nyssa pointed out the perversity of the vice of pride: the arbitrary exaltation leads finally to the great unwanted humiliation and even to fall into the sin. John Chrysostom em­phasized the paradoxical risk characteristic of the process of spiritual fight: one can brag because of owned humility and enjoy it. Then even true humility can imperceptibly transform into pride and become its source. Therefore the righteous people should avoid the pride and seek humility with more care than sinners.
11
Publication available in full text mode
Content available

Antydemoniczny charakter sakramentu chrztu świętego i sakramentu bierzmowania

67%
Ficoń M.
Analecta Cracoviensia
|
2016
|
vol. 48
EN
Satan as “the father of lies” and ”murderer from the beginning” (Jn 8:44) is the enemyof man and of the Church that he continually intends to destroy. But Christ hasendowed his Church with the sacraments which are sources of His grace and theencounter with the Holy Trinity. As such, they constitute a powerful weapon againstthe forces of darkness. Baptism transfers humans from the power of the devil, sinand death to Kingdom of God, full of life and light. Confirmation strengthens thebaptized in the fight against traps of the demon.
PL
Szatan jako „ojciec kłamstwa” i „zabójca od początku” (J 8, 44) jest nieprzyjacielemczłowieka i Kościoła, który nieustannie stara się zniszczyć. Jednak Chrystus wyposażył swój Kościół w sakramenty, które są źródłem Jego łaski i spotkaniem z Trójcą Świętą.Jako takie stanowią potężną broń przeciwko mocom ciemności. Chrzest przenosi ludzispod władzy diabła, grzechu i śmierci do Królestwa Bożego, pełnego życia i światła.Bierzmowanie umacnia ochrzczonych w walce przeciwko pułapkom demona.
12
Publication available in full text mode
Content available

Podstawy i elementy formacji chrześcijańskiej według Leona Wielkiego

67%
Ziółkowska M.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 60
525-534
EN
The pontificate of Leo the Great (440-461) was one of the longest in the histo­ry of the Church. Since his days as Pope were difficult and complicated, Leo’s part in the civil and political events of the Roman Empire was significant. That time was also characterized by continuous christological debates and controversies in which Leo’s voice as that of the head of the Catholic Church was decisive. He considered it his fundamental duty to strengthen Christian faith through formation and spiritual direction of the faithful. It also involved the formation of Christian character. His Sermons clearly testify to St. Leo’s fundamental role as a spiritual guide who strives for the salvation of the souls of those who are called to perceive their earthly lives in the proper manner. This paper offers a detailed analysis of Sermons delivered on various occa­sions, including Advent, Lent or Ember days which were for Pope Leo an occa­sion for a systematic exercise of his responsibilities. The first part of the paper deals with Leo’s conception of the basis and goals of spiritual formation in the 5th c. The second part sets forth the main elements of the formation programme. Consequently, the ancient concept of Christian formation has been presented here with its practical adaptations as implemented in daily striving for holiness.
13
Publication available in full text mode
Content available

Św. Augustyn, jego życie moralne i duchowe w autowypowiedziach w "Enarrationes in psalmos"

67%
Wojda J.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 60
473-486
EN
St. Augustine, beside his typically autobiographical work – Confessiones, left a number of statements about himself in his many writings, among which the outstanding place is taken by his Enarrationes in Psalmos. By reflecting on the person of St. Augustine, through the prism of his statements in Enarrationes in Psalmos, one can reveal and realize the great richness of what regards his moral and spiritual life. Augustine, being a priest, then a bishop, and fulfilling the office of preacher, refers to his life from before his conversion, recalls his baptism, and analyzes his commitment to the new way of life. His conversion and baptism are of particular importance by driving him from one stage of life to the other. This second phase of his biography, however, does not cancel out some struggles with worldly temptations and various adversities in pastoral ministry. The leading of „perfect” life is embodied in the work of God’s mercy. Confessiones efficiently assist to discover Augustine of Enarrationes in Psalmos, who reveals his heart and his person for the benefit of people entrusted to his pastoral care.
14
Publication available in full text mode
Content available

„Nie dawajcie miejsca diabłu!” (Ef 4,27) Walka duchowa w ascetycznym doświadczeniu pierwszych mnichów ruskich na podstawie Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego

67%
Saszko I., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.
ELPIS
|
2017
|
issue 19
PL
Pateryk Kijowsko-Pieczerski jest zabytkiem piśmiennictwa Rusi Kijowskiej. To zbiór hagiograficznych opowiadań, dotyczących świętych starców monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, który został założony w XI w. Przewodnim tematem Pateryka jest nieustanna duchowa walka ascetów o osiąganie i trwanie w świętości życia, rozumianego jako wspólnota (gr. koinonia) z Bogiem. Artykuł jest gruntowną analizą demonologii Pateryka Kijowsko-Pieczerskiego. Przedstawione w nim zostały różnego rodzaju sposoby walki mnichów pieczerskich z demonicznymi pokusami i atakami złych duchów. Wskazane zostały również istotne elementy metody hezychastycznej, z których korzystali święci starcy Rusi Kijowskiej w życiu duchowym.
15
Publication available in full text mode
Content available

Człowiek i jego powołanie w ujęciu Księgi Proroka Jeremiasza

59%
Niestrój J. P.
Scriptura Sacra
|
2022
|
issue 26
363-408
EN
The context of the study was the experience that in the modern world there is less and less recognition of the need to fulfill life’s vocation, to which God calls. Man at the turn of the 20th and 21st centuries often tries to drown out the voice he hears inside his heart in favor of the shallow and imitative happiness of this world’s goods. Attempts are made to live from day to day, without deeper reflection on the use of all gifts and talents according to God’s plan. This is often due to fear of the future and the suffering that can be encountered on the path the Creator has chosen for man. The aim became to study how people in ancient times responded to being called by God. It was limited to the Book of Jeremiah. The study used selected texts from this Book. The prophet from Anatot is among the great prophets. He was chosen already in his mother’s womb. God called and “consecrated” him to a very difficult mission to save Israel. The prophet had the courage to proclaim God’s Word, disregarding the danger that threatened him. He sought to eradicate every form of idolatry, oppression and harlotry that took place in his native land. Inherent in his vocation were hardships and suffering. Jeremiah’s life was a sign to his people so that God’s saving plan could be revealed in their existence. For this reason, the prophet did not enter into any marital relationship. His daily life was subordinated to the proclamation of the prophecies given to him by the Creator. Jeremiah was able to trust God in any difficult situation only because of his conversation with God, which was sincere and deep and flowed from love for the Creator. In this regard, Jeremiah can be a model of one who trusted God unreservedly despite the constant threats and dangers. He thus became a man who perfectly fulfilled his vocation, relying only on the grace of God. So research questions should be asked: How can one trust God unreservedly in this day and age? How to deal with the obstacles inherent in the path of vocation? What can be done to fully carry out what God has planned for man? The subject of the study will be an attempt to find answers to the above questions. The research used the method of theological exegesis, advocated by Pope Benedict XVI, with elements of philological analysis, as well as the historical-critical method based on literary and historical analysis of the text.
PL
Kontekstem przeprowadzonych badań było doświadczenie, że we współczesnym świecie coraz mniej dostrzega się potrzebę spełniania życiowego powołania, do którego wzywa Bóg. Człowiek przełomu XX i XXI w. często próbuje zagłuszyć głos, który słyszy we wnętrzu swojego serca, na rzecz płytkich i imitujących szczęście dóbr tego świata. Podejmowane są próby życia z dnia na dzień, bez głębszej refleksji nad wykorzystaniem wszystkich darów i talentów według planu Boga. Często spowodowane jest to strachem przed przyszłością oraz cierpieniem, które można spotkać na drodze, jaką wybrał dla człowieka Stwórca. Celem stało się zbadanie, jak w starożytności ludzie odpowiadali na powołanie przez Boga. Ograniczono się do Księgi Jeremiasza. W badaniu wykorzystano wybrane teksty z tej Księgi. Prorok z Anatot należy do proroków wielkich. Został wybrany już w łonie swojej matki. Bóg powołał go i „konsekrował” do bardzo trudnej misji, która miała na celu zbawienie Izraela. Prorok miał odwagę głosić Boże Słowo, nie zważając na grożące mu niebezpieczeństwo. Starał się wykorzenić każdą formę bałwochwalstwa, ucisku i nierządu, które miały miejsce w jego ojczystym kraju. Nieodłącznymi elementami jego powołania były trudności i cierpienia. Życie Jeremiasza było znakiem dla jego narodu, by w jego egzystencji mógł objawić się zbawczy plan Boga. Dlatego też prorok nie wszedł w żaden związek małżeński. Jego codzienność była podporządkowana głoszeniu proroctw danych mu przez Stwórcę. Jeremiasz potrafił zawierzyć Bogu w każdej trudnej sytuacji tylko dzięki rozmowie z Bogiem, która była szczera i głęboka oraz wypływała z miłości do Stwórcy. W tym zakresie Jeremiasz może być wzorem tego, który bezgranicznie zaufał Bogu mimo nieustannie pojawiających się zagrożeń i niebezpieczeństw. Stał się w ten sposób człowiekiem, który doskonale wypełnił swoje powołanie, zdając się jedynie na łaskę Boga. Zatem należy postawić pytania badawcze: Jak w dzisiejszych czasach można bezgranicznie zaufać Bogu? Jak poradzić sobie z przeszkodami, które są nieodłącznym elementem na drodze powołania? Co zrobić, aby w pełni wykonać to, co zaplanował dla człowieka Bóg? Przedmiotem badań będzie próba znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania. W badaniach została wykorzystana metoda egzegezy teologicznej, postulowana poprzez Benedykta XVI, z elementami analizy filologicznej, a także metoda historyczno-krytyczna oparta na analizie literackiej i historycznej tekstu.
16
Publication available in full text mode
Content available

Źli chrześcijanie w Kościele w świetle nauczania św. Augustyna

59%
Terka M.
Vox Patrum
|
2013
|
vol. 60
417-448
EN
The main perspective from which St. Augustine describes the Church, is the category of good and evil. It is included in the image of the heavenly Jerusalem understood as a community of saints in heaven, Zion as a symbol of the pilgrim Church and the metaphor of Babylon, which is the kingdom of evil and persecu­tor of the followers of Christ. The Church on earth exists between Jerusalem and Babylon, and for this reason there are both good and bad people. That confusion is an important feature of Augustine’s Church in its earthly dimension. Saints Christians are trying to improve the bad members of the Body of Christ, but they are also forced to tolerate the evil that they cannot change, and bad Christians can persecute the good ones. Augustine calls their mutual relationship the spiritual battle. The judgment of them, and their final separation belongs to God only, and it will be done during the Final Judgement.
17
Content available remote

Chrzest święty inspiracją do podjęcia walki duchowej w życiu katolików świeckich

51%
Szmulewicz H.
Teologia w Polsce
|
2014
|
vol. 8
|
issue 2
109-126
PL
Sakrament chrztu nie zaprzecza, lecz przeciwnie, potwierdza prawdę o wolności człowieka wobec zbawczych planów Boga. Dzięki otrzymywanej w tym sakramencie łasce odrodzenia człowiek jest wezwany do dobrowolnej odpowiedzi na Boże dary. Odpowiedź ta znaczona jest w codziennym życiu jedyną w swoim rodzaju walką, którą przyjęliśmy określać jako walkę duchową. W ramach teologicznej analizy źródła, skutków i owoców sakramentu chrztu niniejsze studium akcentuje wymiar motywacyjny tego sakramentu. Stara się uzasadnić, dlaczego od chwili chrztu, przyjmując kolejne sakramenty, człowiek ma prowadzić głębokie życie duchowe, a tym samym prowadzić wytrwałą i zwycięską walkę duchową. Poza tym znajdziemy w tekście artykułu odniesienia do wspólnotowego wymiaru wspomnianej walki. W duszpasterskiej posłudze Kościoła sakrament chrztu powinien być bowiem ukazywany zarówno jako inspiracja do podejmowania walki duchowej przez wszystkich wierzących w Chrystusa, jak i źródło teologicznego ogólnego uzasadnienia stałej formacji chrześcijańskiej w perspektywie zadań, przed jakimi staje dzisiaj Kościół jako wspólnota, idąca do współczesnego świata z radosnym orędziem o paschalnym zwycięstwie Chrystusa.
EN
Baptism as an inspiration to undertake spiritual struggle in the life of secular catholics
18
Publication available in full text mode
Content available

Chrzest św. inspiracją do podjęcia walki duchowej w życiu katolików świeckich

51%
Szmulewicz H.
Teologia w Polsce
|
2014
|
vol. 8
|
issue 2
109-126
EN
The sacrament of Baptism does not contradict the truth about the freedom of man towards God’s redemptive plans, but just the opposite, it confirms it. Owing to the grace of revival received in this sacrament, man is summoned to a voluntary response to the gifts of God. In everyday life, this response is marked by one-of-a-kind struggle which we usually define as spiritual struggle. Within the framework of the theological analysis of the source, effects and fruits of the sacrament of Baptism, this study emphasizes the motivational dimension of this sacrament. It tries to justify why from the moment of Baptism, when taking subsequent sacraments, man is supposed to live a deep spiritual life, and thus lead persistent and victorious spiritual struggle. Moreover, in the text of the article we can find references to the community dimension of the aforementioned struggle. In the pastoral service of the Church, the sacrament of Baptism should be shown both as an inspiration to undertake spiritual struggle by all those who believe in Christ, and as a theological source of the general justification of the permanent Christian formation in the perspective of the tasks the Church is facing today as a community, coming to the contemporary world with the joyful address about the paschal victory of Christ.
PL
Sakrament chrztu nie zaprzecza, lecz przeciwnie, potwierdza prawdę o wolności człowieka wobec zbawczych planów Boga. Dzięki otrzymywanej w tym sakramencie łasce odrodzenia człowiek jest wezwany do dobrowolnej odpowiedzi na Boże dary. Odpowiedź ta znaczona jest w codziennym życiu jedyną w swoim rodzaju walką, którą przyjęliśmy określać jako walkę duchową. W ramach teologicznej analizy źródła, skutków i owoców sakramentu chrztu niniejsze studium akcentuje wymiar motywacyjny tego sakramentu. Stara się uzasadnić, dlaczego od chwili chrztu, przyjmując kolejne sakramenty, człowiek ma prowadzić głębokie życie duchowe, a tym samym prowadzić wytrwałą i zwycięską walkę duchową. Poza tym znajdziemy w tekście artykułu odniesienia do wspólnotowego wymiaru wspomnianej walki. W duszpasterskiej posłudze Kościoła sakrament chrztu powinien być bowiem ukazywany zarówno jako inspiracja do podejmowania walki duchowej przez wszystkich wierzących w Chrystusa, jak i źródło teologicznego ogólnego uzasadnienia stałej formacji chrześcijańskiej w perspektywie zadań, przed jakimi staje dzisiaj Kościół jako wspólnota, idąca do współczesnego świata z radosnym orędziem o paschalnym zwycięstwie Chrystusa.
19
Publication available in full text mode
Content available

In search of the perfect wilderness. Anchoritism in Cistercian art and spirituality

51%
Tabor D.
Folia Historica Cracoviensia
|
2016
|
vol. 22
513-533
EN
The anchoretic trend in Cistercian spirituality has always been the subject of many studies. Cistercian anchoritism has been analysed by researchers such as George Duby, Terryl Kinder, Janet Burton and Julie Krery, Mette Bruun and Emilia Jamroziak. Exordium parvum and Vita Sancti Bernardi are basic sources containing key information on the origins of the Cistercian order. They describe the departure of Robert of Molesme and his group as a journey to the wilderness (ad eremum) in order to find better conditions for practising the rule of St. Benedict and following forefathers – Egyptian monks. Clairvaux II, Pontigny and Fontenay – first Burgundian churches of the Cistercians took form of a three-nave basilica with a transept (1130–1160). The temples were supposed to provide the best setting for contemplation. The so-called “Bernardine plan” was applied in the second generation of Cistercian churches, e.g. Fossanova, San Galgano, Casamari, Arabona, Haina (1148–1180). However, the plan was not the only architectural solution concerning Cistercian churches. There were also transept churches containing a presbytery culminated with a straight wall, surrounded with an ambulatory: Morimond, Ebrach, Ridaghshausen, Lubiąż; churches with an apsidal enclosure: Altzella, Sittich/Stiĉna,Valbuena, Huerta, Floran, Faleri or churches with multi-sided cathedral presbytery with an ambulatory and a circle of chapels: Ourscamp, Veruela, Poblet in the period from 1140 to 1180, Alcobaça, Vaucelle, Longpont, Royaumont, Varhem or Altenberg in the period from 1180 to 1240. Terryl Kinder and Megan Cassidy noticed the key factor shaping the significance of the Cistercian church space – the light. An important aspect of anchoritism is lectio divina, in which a monk finds himself in a kind of spiritual desert, facing the Word on his own. A consequence of such attitude in spiritual warfare as expressed in a number of miniatures depicting human struggle with a threatening beast in Cistercian codexes – Commantarii in Danielem by St. Hieronymus (Dijon, Bibliothèque Municipale 132), Moralia In Iob by St. Gregory the Great (Dijon, Bibliothèque Municipale, 168), (Dijon, Bibliothèque Municipale, 173). An exceptional message is found in the initial A(d te levavi) on a Cistercian gradual from Kamieniec (Wrocław University Library, IF 411), presenting the biblical figure David playing music and a kneeling monk with his arms raised.
PL
Nurt anachorecki w duchowości cysterskiej był przedmiotem rozważań wielu badaczy. Cysterskiemu pustelnictwu uwagę poświecili George Duby, Terryl Kinder, Janet Burton i Julie Krery, Mette Bruun i Emilia Jamroziak. Podstawowymi źródłami do odczytania początków zakony cysterskiego są Exordium parvum oraz Vita Sancti Bernardi. Opisują one odejście Roberta z Molesme i jego grupy jako udanie się na pustynię (ad eremum) w celu znalezienia lepszych warunków wiernego praktykowania reguły św. Benedykta i naśladowania ojców – mnichów egipskich. Pierwsze, burgundzkie świątynie cystersów – Clairvaux II, Pontigny, Fontenay, przybierały formę trójnawowej bazyliki z transeptem (1130–1160). One miały ustanawiać kształt świątyni najlepiej sprzyjający kontemplacji. Plan, zwany roboczo bernardyńskim, stosowany był w drugiej generacji świątyń cysterskich – Fossanova, San Galgano, Casamari, Arabona, Haina (1148–1180). Jednakże plan ten nie był jedynym architektonicznym rozwiązaniem cysterskim. Pojawiły się również kościoły transeptowe z prostym zamknięciem prezbiterium okalającym obejście – Morimond, Ebrach, Ridaghshausen, Lubiąż, kościoły z zamknięciem absydialnym – Altzella, Sittich/Stiĉna,Valbuena, Huerta, Floran, Faleri, czy kościoły o wielobocznym prezbiterium katedralnym z obejściem i wieńcem kaplic – Ourscamp, Veruela, Poblet w okresie 1140–1180, Alcobaça, Vaucelle, Longpont, Royaumont, Varhem czy Altenbergu w okresie 1180–1240. Terryl Kinder i Megan Cassidy dostrzegły zasadniczy czynnik kształtujący znaczenie cysterskiej przestrzeni kościelnej – światło. Ważnym aspektem anachoretyzmu jest lectio divina, w którym mnich znajduje się na swego rodzaju pustyni duchowej, stając sam na sam wobec Słowa. Konsekwencją tej postawy jest walka duchowa wyrażana w szeregu miniatur ukazujących zmaganie człowieka z zagrażającą bestią w kodeksach cysterskich – Commantarii in Danielem św. Hieronima (Dijon, Bibliothèque Municipale 132), Moralia In Iob św. Grzegorza Wielkiego (Dijon, Bibliothèque Municipale, 168), (Dijon, Bibliothèque Municipale, 173). Wyjątkową treść niesie inicjał A(d te levavi) cysterskiego graduału z Kamieńca (Wrocław, Biblioteka Uniwersytecka IF 411), który przedstawia scenę walki, muzykującego Dawida oraz klęczącego i wznoszącego ręce mnicha.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.