Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wiedza naukowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Między akademią a życiem: wiedza naukowa i potoczna w perspektywie doświadczenia osobistego i zawodowego etnografa

100%
Trapszyc A.
Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej
|
2020
|
issue 7
PL
Wiedza naukowa to podstawowe narzędzie pracy antropologa. Są jednak miejsca, nawet w obszarze poczynań profesjonalnych, kiedy sięgamy do wiedzy potocznej. Staram się penetrować te zakątki, głównie jednak w przestrzeni muzeum. Odwołując się do literatury, wskazuję źródła myślenia potocznego i zakresy jego współistnienia z wiedzą akademicką. Zwracam też uwagę na miejsca gdzie wiedza „oddolna” jest i była zawsze obecna: kulturę ludową, kulturę masową, kulturę życia codziennego.Myślenie tego rodzaju to wielki bagaż doświadczenia osobistego. Stąd w kilku miejscach uprawiam autoetnografię; sięgam do swych wspomnień z życia przedakademickiego. Moje rozważania dotyczą również kondycji samej antropologii. Zastanawiam się czy przypisane naszej dyscyplinie obserwacje i diagnozy obserwowane poza sferą nauki („praktyki ludowe”), można uznać za „ludową etnografię”.
2

Pewniki i niepewności w rzemiośle intelektualnym: kontekst chrześcijańskiej etyki społecznej

84%
Prüfer P. E.
Społeczeństwo i Rodzina
|
2013
|
issue 4(37)
21-43
PL
Badacze naukowi prowadzą swoją działalność intelektualną, łącząc oryginalność twórczą z szacunkiem dla dotychczasowego dorobku. Wielu z nich próbuje wiązać opis i analizę z użytecznością społeczną wiedzy naukowej. Etyka społeczna chrześcijańska – określana także jako katolicka nauka społeczna – posiada wypracowaną metodę badawczą, realizowaną w trzech etapach: widzieć, ocenić, działać. Niniejszy artykuł jest próbą wykorzystania tej metody w analizie rzemiosła intelektualnego, w odniesieniu do działalności badawczej, zwłaszcza współczesnej. Metoda ta jest także poszerzona o koncepcję wyobraźni socjologicznej, wypracowanej przez klasycznych myślicieli dziedziny, zwłaszcza przez C.W. Millsa. Artykuł zawiera także propozycję autorskiego przesłania intelektualnego, mającego na celu: wyrażenie szacunku dla wszystkich, którzy trudzą się przy uprawianiu nauki, sformułowanie postulatu dla odważnego wyjścia poza własne schematy badawcze. Istotnym elementem postulatu jest zachęta otwarcia się na dbałość o użyteczność społeczną wiedzy naukowej oraz na jej etyczny wymiar.
EN
Scientists run their intellectual activity by combining creative novelty and respect for previous works. Many of them try to connect description and analysis with social utility of scientific knowledge. Christian social ethics – characterised also as catholic social studies – operates an elaborate research method which is conducted in three ways: see, judge, act. This article is an attempt to use this method in analysis of intellectual work in reference to research activity, especially contemporary research activity. This method contains also conception of sociological imagination, defined by classic thinkers of this field, especially by C.W. Mills. The article describes also a suggestion of the author’s intellectual message aiming to show respect for all those who are engaged in dealing with science, to formulate a postulate on courageous broadening own research schemes. The crucial part of the postulate is encouragement to being careful when social utility of scientific knowledge and its ethical character is concerned.
3
Publication available in full text mode
Content available

Status poznania intelektualnego w koncepcji H. Bergsona na podstawie "Ewolucji twórczej"

84%
Walerich E.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2018
|
issue 1
4
Publication available in full text mode
Content available

Nauka wobec wyzwań współczesnej rzeczywistości społeczno-politycznej

84%
Chodubski A.
Cywilizacja i Polityka
|
2016
|
vol. 14
|
issue 14
21-29
EN
It is indicated in the lecture that science, as human activity that aims at the objective recognition of a person and his universe, is nowadays perceived as a fundamental power that generates the cultural and civilizational nature of mankind and the world around it. The widening horizon of cultural life has been changing and still changes the scientific and research challenges, including the way, in which science is defined. At present, scientific and technological progress, legal solutions, educational requirements, constantly generate new challenges for science and make it a productive force. The role of social and political sciences that until recently strived to make their ways to achieve the title of science that is a methodologically structured knowledge about human, society and the world, has been changing.At present, the place of social and political reality in the sphere of scientific cognition is perceived as dichotomous – on the one hand, due to the methodology of researches, including attempts to compare them with exact sciences, their scientific separateness is assessed critically; however, on the other hand, taking into account the worked out methods and ways of defining cultural and civilizational reality, explantation of occurrences, processes, humanistic and social values, they are set in the classical science studies, as a whole.
5
Publication available in full text mode
Content available

Definicja i poziomy wiedzy naukowej

84%
Karandashev Y.
Psychologiczne Zeszyty Naukowe
|
2018
|
issue 2
67-78
PL
Analizując system „podmiot-podmiot-obiekt”, autor wprowadza własną definicję pojęcia „prawda o wiedzy”. Ta koncepcja różni się od klasycznej eliminując związane z nią sprzeczności. Następnie wprowadza się system podwójnych cech wiedzy umożliwiający jej dzielenie na rodzaje. Na tej podstawie określono poziomy wiedzy o nazwanych dalej poziomach metodologicznych.
EN
Analyzing system “subject-subject-object”, the author introduces his own definition for the concept “truth of knowledge”. This concept differs from classical one by eliminating contradictions inherent in it. Then he introduces the system of pair properties of knowledge enabling to divide it on the kinds. On this basis the levels of knowledge named as methodological levels are defined.
6
Publication available in full text mode
Content available

Między wiedzą naukową a mądrością w pedagogice – w obszarze filozofii wychowania

84%
Nowak M.
Studia Paedagogica Ignatiana
|
2016
|
vol. 19
|
issue 1
19-38
PL
Artykuł podejmuje problem tożsamości filozofii wychowania i jej specyfiki jako subdyscypliny pedagogicznej, postulując zarazem pewien model jej uprawiania, który może pozwalać na realizowanie jej w dawnych kategoriach nie tylko dyscypliny naukowej, ale także zawierającej i reprezentującej mądrość pedagogiczną. Cała zresztą filozofia, dążąc do spełniania wymagań wiedzy naukowej, zawsze dążyła do bycia źródłem mądrości w życiu indywidualnym i społecznym (idąc za dawną tradycją postrzegania roli filozofa jako mędrca) i nie zadawalała się jedynie wytwarzaniem wiedzy naukowej. Stwierdzenie Th. Kampmanna o filozofii znajdującej się między odwieczną mądrością a czasowo uwarunkowaną wiedzą posłużyło autorowi za podstawę do zaproponowania podejść w badaniach rzeczywistości wychowania (konkretnie metody fenomenologicznej, hermeneutycznej, dialektycznej i systemowej), które – podejmując wyzwania życia i opierając się na życiu (Lebenswelt) – pozwoliłyby na osiąganie mądrości pedagogicznej. Propozycja ta, nie wykluczając obecności także religii – „filozofowania w wierze” – jak postulował Gilson, zachęca do przechodzenia od danych naukowych (także nauk szczegółowych) do ujęć „bliskich życiu”, aspirujących do odkrywania „odwiecznych racji rzeczy” (aeternae rationes rerum), poprzez które możliwe byłoby dochodzenie do pedagogicznej mądrości.
EN
The article undertakes the problem of the identity of the philosophy of education and its specificity as one of the pedagogical disciplines at the same time, making it a model of the practice of growing, which could allow the implementation of it in old categories not only scientific discipline, but also containing and representing the pedagogical wisdom. Moreover, the whole philosophy, in order to meet the requirements of scientific knowledge, always sought to be a source of wisdom in the individual and social life (following the distant tradition of perception of the role of the philosopher as a Sage) and was not content only for the production of scientific knowledge. Affirming the statement of Th. Kampmann about the philosophy located between the age-old wisdom and temporarily conditioned knowledge, the author served as the basis for proposing approaches in basic reality of education (specifically the phenomenological method, hermeneutic, dialectical and systematical), which undertake the challenges of the life and based on the life (Lebenswelt), they would allow for the achievement of pedagogical wisdom. This proposal, not excluding the presence also of the religion – “philosophizing in faith” – as postulated Gilson, encourages the transition from scientific data (including specific sciences), for “close”, aspiring to explore “the age-old rights of the things” (aeternae rationes rerum), through which it would be possible to reach the pedagogical wisdom.
7
Publication available in full text mode
Content available

Irracjonalizm w zmediatyzowanym społeczeństwie wiedzy. Ramowanie, słownik, retoryka, ikonografia

84%
Lisowska-Magdziarz M.
Studia Medioznawcze
|
2020
|
issue 2
498-519
PL
Cel/teza: Identyfikacja ram konceptualnych nauki i wiedzy naukowej w komunikowaniu organizacji i jednostek otwarcie walczących z oficjalną wersją wiedzy naukowej: przeciwników szczepień ochronnych, proponentów teorii płaskiej ziemi oraz zwolenników alternatywnej wersji historii Polski. Metody badawcze: Opierając się na wcześniejszej konceptualizacji, użyto analizy zawartości opartej na modelu dyskursywnym oraz narzędzi analizy ramowania. Wyniki i wnioski: Zlokalizowano w badanym materiale cztery główne ramy interpretacyjne oraz cztery modelowe stylistyki. Wnioski dotyczą względnie jednolitego ramowania zagadnienia wiedzy w komunikacji grup antynaukowych, niezależnie od ich głównego celu, a także wzajemnego przenikania się ich argumentacji. Dostrzeżono także fenomen irracjonalizmu banalnego – postaw antyracjonalnych i antynaukowych wyrażanych przez uczestników komunikacji medialnej bezwiednie, odruchowo, żartem lub przez nieuwagę. Wartość poznawcza: Wiąże się z diagnostycznym i prognostycznym wymiarem analizy. Swoiste instrumentalne ramowanie nauki i wiedzy to niezbędny element strategii komunikacyjnych zwolenników „wiedzy alternatywnej”, zatem jego analiza powinna pomóc w dalszych badaniach nad mechanizmami rozpowszechniania antyracjonalizmu i irracjonalizmu w mediach. To istotne, ponieważ walka z antyracjonalizmem w komunikowaniu jest dziś jednym z najważniejszych społecznych zadań medioznawcy.
EN
Scientific objective: The study aims at identifying the conceptual framework of science and scientific knowledge in the communication of the individuals and organizations openly fighting the official version of scientific knowledge — the opponents of preventive vaccinations (the “anti-vaxxers”), proponents of the flat earth theory (the “flat-earthers”), and the supporters of the alternative version of the early history of Poland. Research methods: Based on the previous conceptualisation, the content analysis based on the discursive model and the framing analysis tools have been used. Results and conclusions: In the analysed material, four main interpretative frames and four model communication styles were identified. The conclusions relate to the relatively uniform framing of knowledge in the communication of anti-scientific groups, regardless of their main purpose. They also pertain to the cross-permeating of their argumentation. The phenomenon of banal irrationality has also been noticed, i.e. anti-rational and anti-scientific attitudes as expressed by the media communication users in an unwitting, reflexive, inadvertent or joking manner. Cognitive value: The cognitional value results from the diagnostic and prognostic dimensions of the analysis. A specific instrumental framing of science and knowledge is an indispensable element of the communication strategies of proponents of the “alternative science”. Therefore, its analysis should be helpful in further research on the mechanisms of the spreading of anti-rationality and irrationality in the media. It is important, as the combating anti-rationality in mediated communication is nowadays one of the most important social missions of the communication scholar.
8
Publication available in full text mode
Content available

Problemy zarządzania spółkami celowymi powoływanymi przez uczelnie oraz samorząd w celu komercjalizacji badań naukowych – studium przypadku

84%
Mikiewicz U.
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
|
2018
|
issue 543
98-109
PL
Prezentowane opracowanie miało na celu wskazanie ponadstandardowych ograniczeń w funkcjonowaniu spółki celowej powołanej przez dwie publiczne instytucje: uczelnię oraz samorząd do komercjalizacji badań naukowych istotnych dla funkcjonowania regionu. Oba typy instytucji – mimo teoretycznych podobieństw – mają odmienną charakterystykę ze względu na sposób funkcjonowania, wewnętrzne regulacje prawne, źródła finansowania działalności oraz metody zarządcze. Nasuwa się zatem pytanie o skuteczność zarządzania powołaną spółką celową zarówno na poziomie strukturalnym (liczba ciał kolegialnych oraz ich wpływ na działalność spółki), w warstwie właścicielskiej (sposób komunikacji między właścicielami spółki) oraz w aspekcie zarządczym, tj. możliwość podejmowania decyzji oraz osiągania celów przez zarząd. Dodając do tego istotę tworzenia spółek celowych przez podmioty publiczne (uczelnie), należy zadać pytanie o sens powołania tego typu organizacji.
EN
The presented study aims to indicate above-standard limitations in the functioning of a special purpose vehicle, set up by two public institutions: (1) a scientific institution and (2) local government to commercialize scientific research relevant to the functioning of the region. However, both types of institutions have different characteristic on the way of functioning, internal legal regulations, sources of financing of activities and management methods. This raises the question of the effectiveness of management of the special purpose vehicles, both at the (1) structural level (the number of collegial bodies and their impact on the company’s operations), the ownership layer (the way of communication between the owners of the special purpose vehicles) and in the management aspect, i.e. the ability to make decisions and achieve purposes by management Adding the major aim of creating special purpose vehicles by public entities (universities), the question should be asked about the sense of establishing a special purpose vehicle of this type of organization.
9
Publication available in full text mode
Content available

Wiedza naukowa – najbardziej ceniona postać dobrostanu intelektualnego

84%
Zemło M.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2022
|
vol. 50
|
issue 1
81-98
EN
Discussion of the knowledge that is created through human cognitive efforts in different periods of history proceeds has a varying intensity. In the second half of the twentieth century, when it was announced that mankind had entered the age of knowledge society, reflection on its condition requires special attention. In order to meet this challenge, the article seeks to answer two basic questions: a) What knowledge currently enjoys the greatest social recognition? b) What are the parameters of such knowledge that put it in a dominant position among other forms? When attempting to answer these questions, the author does not try to idealize the intellectual product considered to be the most valuable, but also points to its weaker sides, confronting the facts with the expectations placed upon it.
PL
Dyskusja nad wiedzą, która powstaje w wyniku starań poznawczych człowieka w różnych okresach dziejów przebiega z odmienną intensywnością. W drugiej połowie XX wieku, kiedy to ogłoszono, że ludzkość wkroczyła w epokę społeczeństwa wiedzy, namysł nad jej kondycją domaga się szczególnej uwagi. Wychodząc naprzeciw temu wyzwaniu, w artykule starano się odpowiedzieć na dwa zasadnicze pytania: a) Jaka wiedza aktualnie cieszy się największym uznaniem społecznym? b) Jakie są parametry takiej wiedzy, za przyczyną których uzyskała dominującą pozycję pośród pozostałych form? Przy próbie odpowiedzi na te pytania autor nie próbuje idealizować produktu intelektualnego uznanego za najbardziej wartościowy, ale wskazuje także i słabsze jego strony, zestawiając stan faktyczny z oczekiwaniami, jakie pod jego adresem są stawiane.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wiedza naukowa w dociekaniach badawczych Floriana Znanieckiego

84%
Zemło M.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2023
|
vol. 51
|
issue 1
81-107
EN
The aim of the text is to show Florian Znaniecki’s contribution to the exploration of scientific knowledge. The scientist devoted a lot of space to dissecting numerous aspects related to this knowledge. However, these were not elaborated and presented by him in a compact form, nor were they pursued according to a specific research programme. They are scattered over many publications, written at different times and undertaken for different motives. It was necessary to extract them from his rich oeuvre and submit them in a reasonably coherent form. This was done using a scheme drawn from a proposal by Maria and Stanisław Ossowski, intended by the authors to tie together the threads that would be dealt with in the science of science. After slight modification, it consists of the following sections: reflections on the sociology of scientific knowledge closely linked to the philosophy of science, sociological science of knowledge as one of many branches of culture, scientific knowledge in the context of collective life, issues of an institutional and organisational nature related to scientific knowledge, historical analyses relating to scientific knowledge.
PL
Celem tekstu jest pokazanie wkładu Floriana Znanieckiego w zgłębianie wiedzy naukowej. Uczony poświęcił wiele miejsca na roztrząsanie licznych aspektów z tą wiedzą związanych. Nie były one jednak przez niego opracowane i przedstawione w zwartej formie, ani realizowane zgodnie z konkretnym programem badawczym. Rozproszone są po wielu publikacjach, pisanych w różnym czasie i podejmowanych z różnych pobudek. Należało je wydobyć z jego bogatej twórczości i przedłożyć w miarę spójnej postaci. Do tego posłużył schemat zaczerpnięty z propozycji Marii i Stanisława Ossowskich, mający w zamyśle autorów spinać wątki, którymi miałaby się zająć nauka o nauce. Po lekkiej modyfikacji składa się z następujących działów: rozważania nad socjologią wiedzy naukowej ściśle powiązane z filozofią nauki, socjologiczna nauka o wiedzy jako jednym z wielu działów kultury, wiedza naukowa w kontekście życia zbiorowego, zagadnienia o charakterze instytucjonalno-organizacyjnym związane z wiedzą naukową, historyczne analizy odnoszące się do wiedzy naukowej.
11
Publication available in full text mode
Content available

Some remarks on the significance of paradox for science in the context of photometric paradox case

67%
Świeżyński A.
Studia Philosophiae Christianae
|
2018
|
vol. 54
|
issue 4
89-116
EN
A paradox is an argument that produces an inconsistency, typically within logic or common sense. Most paradoxes are known to be invalid arguments but are still valuable in promoting critical thinking. In astrophysics and physical cosmology, Olbers’ paradox (photometric; “dark night-sky”), named after German scholar Heinrich Olbers, is the argument that the darkness of the night sky conflicts with the assumption of an infinite and eternal static universe. If the universe is static and populated by an infinite number of stars, any sight line from Earth must end at the bright surface of a star, so the night sky should be completely bright. This contradicts the observed darkness of the night. Modern research on the essence of the photometric paradox (and attempts to neutralize it undertaken in the history of science) lead to the conclusion that its paradoxicality is resulting primarily from the precedence of human thought (ideas, theories) in relation to the possibility of its proper empirical verification. Therefore, the paradox of “dark night-sky” and attempts to overcome it may be instructive proof that something so plain and obvious, as available to anyone look at the starry night sky, sometimes, for respectively keen observer, give an opportunity to look ahead much further (and sometimes more accurately to reality) than empirical research allow at the moment. The photometric paradox created an opportunity for the unveiling of a new cognitive horizon by exceeding the existing scheme of thought and thereby acquiring new scientific knowledge, enriching the knowledge gained so far and deepening our understanding of Universe.
12
Content available remote

O klasycznie pojętej prawdzie, postprawdzie i zasadzie źródłowości

67%
Dębowski J. z.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2021
|
vol. 9/1
127-146
PL
W niniejszym artykule, po krótkiej (dziesięciopunktowej) charakterystyce klasycznej koncepcji prawdy, wskazuję na jej naukową doniosłość i wszechstronną użyteczność, w tym m.in. na możliwość aplikacji w niektórych środowiskach wirtualnych, np. w odniesieniu do obiektów wirtualnych typu A i typu C. W artykule podkreślam również, iż — niezależnie od wyobrażeń promotorów i fundatorów „epoki postprawdy” (np. woli polityków, propagandystów czy autorów rozmaitych teorii spiskowych) — klasycznie pojęta prawda jest zasadniczo nieusuwalna z dyskursu społecznego, w tym także z filozoficznego i naukowego.
13
Content available remote

Umysł rozszerzony, poznanie rozszerzone, „nauka rozszerzona”

67%
Muszyński Z.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2015
|
vol. 3
265-280
PL
Zadaniem artykułu jest analiza trzech tytułowych kategorii: umysłu rozszerzonego, poznania rozszerzonego oraz „nauki rozszerzonej” i ukazanie zależności między nimi. Wszystkie te kategorie odwołują się do koncepcji rozszerzonego umysłu, zaś pojęcie nauki rozszerzonej jest propozycją zastosowania koncepcji umysłu rozszerzonego do analizy podmiotu badań naukowych, rezultatów badań oraz samego procesu powstawania wiedzy naukowej, a także rozumienia nauki i jej funkcjonowania.
EN
The paper analysesh three categories mentioned in the title: extended mind, extended cognition, extended science, and to reveal their interconnections. All the categories refer to the conception of extended mind, whereas the notion of extended science is a proposal of applying the conception of extended mind to analysing the subject of scientific research, results of the research and the very process of establishing scientific knowledge, as well as understanding science and its functioning.
14
Publication available in full text mode
Content available

Umysł rozszerzony, poznanie rozszerzone, „nauka rozszerzona”

67%
Muszyński Z.
Filozofia i Nauka
|
2015
|
vol. 3
265-280
EN
The paper analyses three categories mentioned in the title: extended mind, extended cognition, extended science, and to reveal their interconnections. All the categories refer to the conception of extended mind, whereas the notion of extended science is a proposal of applying the conception of extended mind to analysing the subject of scientific research, results of the research and the very process of establishing scientific knowledge, as well as understanding science and its functioning.
PL
Zadaniem artykułu jest analiza trzech tytułowych kategorii: umysłu rozszerzonego, poznania rozszerzonego oraz „nauki rozszerzonej” i ukazanie zależności między nimi. Wszystkie te kategorie odwołują się do koncepcji rozszerzonego umysłu, zaś pojęcie nauki rozszerzonej jest propozycją zastosowania koncepcji umysłu rozszerzonego do analizy podmiotu badań naukowych, rezultatów badań oraz samego procesu powstawania wiedzy naukowej, a także rozumienia nauki i jej funkcjonowania.
15
Publication available in full text mode
Content available

On Classical Truth, Post-Truth and the Principle of Sourceness

51%
Dębowski J.
Filozofia i Nauka
|
2021
|
vol. 9
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.