Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wielka wojna północna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Daremne starania: klienci Karola Stanisława Radziwiłła i ich zabiegi o ochronę dóbr patrona przed Szwedami i wojskami Leszczyńskiego w latach 1706-1709

100%
Siwoń J.
Wieki Stare i Nowe
|
2023
|
vol. 18
|
issue 23
1-31
EN
The article is devoted to the efforts made by Karol Stanislaw Radziwiłł, the Grand Chancellor of Lithuania, and his clients to protect his estates from the Swedish and Polish armies. There is no doubt that Radziwiłł’s transition from the camp of supporters of Augustus II to the pro-Stanislav party in 1706 was due to his desire to prevent his estates from being destroyed by the Swedish army. He sent his residents to the court of the new monarch to represent his interests. Among their tasks was that of the protection of Radziwiłł’s estates from military quartering, contributions and robberies carried out by both the Swedes and Leszczyński’s Polish supporters. The residents’ interventions, however, were unsuccessful. The Swedish commanders treated the exploitation of wealth as a wartime necessity and did not keep their promise to limit contributions and requisitions. Dependent on the Swedish military power, king Stanislaus was helpless in the face of the destruction wrought by the Swedes. The efforts made by the residents were thus little more than demonstrations of the Radziwiłł’s dedication as Leszczyński’s supporter.
PL
Artykuł poświęcony jest staraniom kanclerza wielkiego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła i jego klientów podjętym w celu ochrony dóbr przed wojskami szwedzkimi i polskimi. Radziwiłł został stronnikiem Leszczyńskiego ze względu na chęć ochrony swoich posiadłości, niszczonych przez Szwedów. Jego rezydenci na dworze króla Stanisława nie odnieśli jednak sukcesów w swoich interwencjach. Polski monarcha był bezsilny wobec działań Szwedów, którzy eksploatację kraju traktowali jako konieczność. Zabiegi klientów mogły jedynie demonstrować poświęcenie Radziwiłła.
2
Publication available in full text mode
Content available

Lwowska wyprawa króla Stanisława Leszczyńskiego w 1709 roku (czy zamierzano iść na pomoc Karolowi XII na Ukrainę?)

100%
Dygdała J.
Kwartalnik Historyczny
|
2019
|
vol. 126
|
issue 4
EN
The article discusses a practically unknown episode of King Stanisław Leszczyński’s visit to Lviv in 1709. The visit was related to the course of the Great Northern War and an attempt to help King Charles XII of Sweden, who at that time was waging war with Russia. However, the forces of King Stanisław and the supporting Swedish corps were too weak to fulfil the task. In any case, the Swedish commanders were aware of the fact and deliberately delayed the moving of their troops towards Ukraine.
PL
Artykuł omawia szerzej nieznany epizod pobytu króla Stanisława Leszczyńskiego we Lwowie w 1709 r. Wiązał się on z wydarzeniami wielkiej wojny północnej i próbą przyjścia z pomocą szwedzkiemu królowi Karolowi XII, prowadzącemu wówczas wojnę z Rosją. Siły króla Stanisława i wspomagającego go korpusu szwedzkiego okazały się za słabe, by wypełnić to zadanie. Zresztą dowódcy szwedzcy zdawali sobie z tego sprawę i wyraźnie opóźniali marsz swych oddziałów w kierunku Ukrainy.
3
Publication available in full text mode
Content available

Misja dyplomatyczna marszałka wielkiego litewskiego Marcjana Dominika Wołłowicza do Moskwy w latach 1710–1711

100%
Šapoka M.
Historia Slavorum Occidentis
|
2022
|
issue 4(35)
137-163
EN
The diplomatic mission of Marcjan Dominik Wołłowicz to Moscow took place at a crucial moment, marked by the collapse of the Polish-Lithuanian Commonwealth and the rise of Russia’s power. This article shows how the mission was organized, the difficulties encountered and why it failed.
4
Publication available in full text mode
Content available

Bitwa pod Poznaniem z 19 VIII 1704 r.

100%
Kościelniak K.
Historia Slavorum Occidentis
|
2022
|
issue 4(35)
113-136
EN
The Battle of Poznań was fought on 19 August 191704 between the Saxon and the Swedish armies. It was an exceptional battle which took place at night, and its result was inconclusive – at least as indicated by the commanders-in-chief of both armies and the historiography of the last two hundred years. This article is intended to identify the winner.
5
Publication available in full text mode
Content available

Początek szwedzkiej interwencji w Wielkim Księstwie Litewskim w końcu 1701 roku

100%
Wićko D.
Rocznik Lituanistyczny
|
2019
|
vol. 5
EN
The article is devoted to the military situation in the northern part of the Grand Duchy of Lithuania in the second half of 1701, with special emphasis on the cooperation between the Sapiehas and King Charles XII of Sweden and its impact on the war plans by the Swedish king.
PL
Artykuł omawia sytuację militarną na północy Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie 1701 r., ze szczególnym uwzględnieniem współpracy między Sapiehami a Karolem XII oraz jej znaczenia w wojennych planach szwedzkiego króla.
6
Publication available in full text mode
Content available

Dlaczego Szwedzi przegrali bitwę pod Połtawą? Natura przeciwko armii szwedzkiej w kampaniach 1708 i 1709 roku

99%
Anusik Z.
Przegląd Nauk Historycznych
|
2020
|
vol. 19
|
issue 1
81-102
EN
The article presents the course of actions undertaken by the Swedish army in the years 1708 and 1709. Both campaigns were directed against Russia, and the strategic goal outlined by the ruler of Sweden – Charles XII was to seize Moscow. At the end of 1708, however, the Swedish army was not in the foreground of the tsar’s capital, but in Ukraine, on the left bank of Dnepr. The following year the Swedes fought the battle of Poltava, which ended with their defeat. The author tries to answer the question, why did this happen? When discussing the path of Charles XII to the Poltava battlefield, he pays attention primarily to natural and objective factors (weather, surface shape, natural obstacles etc.) on which the King of Sweden had no influence. In the author’s opinion, these was this factors that largely influenced the fact that the Swedish army stood to the battle of Poltava significantly weakened and with a very little chance to win.
PL
W artykule przedstawiono przebieg działań podejmowanych przez armię szwedzką w latach 1708–1709. Obie kampanie skierowane były przeciwko Rosji, a celem strategicznym nakreślonym przez władcę Szwecji – Karola XII było zajęcie Moskwy. W ostatecznym rozrachunku, u schyłku 1708 r. wojska szwedzkie znalazły się jednak nie na przedpolu stolicy carów, a na Ukrainie Zadnieprzańskiej. W roku następnym Szwedzi stoczyli bitwę pod Połtawą, która zakończyła się ich klęską. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się stało? Omawiając drogę Karola XII na połtawskie pole bitwy, zwraca uwagę przede wszystkim na czynniki naturalne i obiektywne (pogoda, ukształtowanie powierzchni, przeszkody naturalne itd.), na które król Szwecji nie miał żadnego wpływu. Zdaniem autora to właśnie te czynniki w dużym stopniu wpłynęły na to, że szwedzka armia stanęła do walki pod Połtawą znacznie osłabiona i z niewielkimi szansami na zwycięstwo.
7
Publication available in full text mode
Content available

Artyleria Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1700–1717

80%
Šapoka M.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2023
|
vol. XXIV (LXXV)
|
issue 1(283)
40-66
EN
The article discusses the state of the Lithuanian Artillery Corps in the early years of the 18th century. Th e fi ndings are mainly based on a report prepared for the Lithuanian Fiscal Tribunal that concerned the corps’ income and expenses 1710–1717. Th e tribunal took place at the end of 1717 in Grodno. Th e Lithuanian Artillery Corps was practically non-existent in 1710 due to the losses incurred during previous wars, and the presence of both a demographic and fi nancial crisis in Lithuania at the time only added to the problem. In the following years funding was insuffi cient. Th is is evidenced by the fact that 1710–1717 funding for the corps amounted to Polish zlotys 96,000, whereas its expenses amounted to no less than Polish zlotys 170,000. Despite the lack of funds, by 1716 the condition of the corps had improved significantly, although no attempts were made to conduct a thorough reform of its fi nancing during the period in question. Between 1716–1717, the artillery was able to supply the infantry and dragoons of the Lithuanian army with only a few fi eld guns and ammunition. Th e Silent Sejm of 1717 did not increase the funding of the corps, which could now field up to 10 cannons, a satisfactory amount considering the size of the Lithuanian army at the time, i.e. approximately 6,100 soldiers. Th e available sources show that the Lithuanian Artillery Corps was quite small – in total about 30 soldiers served in its ranks, most of whom were born in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
DE
Der Aufsatz befasst sich mit der litauischen Artillerie in den Jahren 1700–1717 und stützt sich hauptsächlich auf einen Bericht über ihre Einnahmen und Ausgaben für die Jahre 1710–1717, der für das Finanztribunal des Großherzogtums Litauen erstellt wurde. Dessen Sitzung fand Ende 1717 in Grodno statt. Die litauische Artillerie war im Jahr 1710 aufgrund von Kriegen, demografi schen und fi nanziellen Krisen praktisch nicht existent. Auch in den folgenden Jahren war ihre Finanzierung unzureichend. Die Einnahmen für diesen Zweck beliefen sich 1710–1717 auf 96 000 polnische Zloty, die Ausgaben jedoch auf nicht weniger als 170 000 Zloty. Trotz der unzureichenden Mittel hatte sich der Zustand der Artillerie bis 1716 erheblich verbessert, obwohl im Berichtszeitraum kein Versuch unternommen wurde, ihre Finanzierung grundlegend zu reformieren. In den Jahren 1716–1717 war die Artillerie lediglich in der Lage, die Infanterie und die Dragoner der litauischen Armee mit einigen Feldgeschützen und Munition zu versorgen. Der Stumme Sejm von 1717 sah keine Erhöhung der Mittel für die litauische Artillerie vor, die bis zu 10 Kanonen aufstellen konnte, was angesichts der offi ziellen Größe der litauischen Armee von 6100 Soldaten zufriedenstellend war. Den verfügbaren Quellen zufolge war das litauische Artilleriekorps mit insgesamt etwa 30 Soldaten, von denen die meisten aus der polnisch-litauischen Adelsrepublik stammten, nicht sehr groß.
PL
Artykuł dotyczy artylerii litewskiej w latach 1700–1717 i opiera się głównie na sprawozdaniu z jej dochodów i wydatków za lata 1710–1717 przygotowanym dla Trybunału Skarbowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego posiedzenie odbyło się pod koniec 1717 r. w Grodnie. Artyleria litewska w 1710 r. praktycznie nie istniała z powodu wojen, kryzysów demograficznego i finansowego. W następnych latach jej finansowanie było niewystarczające. Dochody na ten cel w latach 1710– 1717 wyniosły 96 tys. złp, lecz wydatki wyniosły nie mniej niż 170 tys. złp. Mimo braku funduszy do 1716 r. stan artylerii znacznie się poprawił, choć w badanym okresie nie podejmowano prób gruntownej reformy jej finansowania. W latach 1716–1717 artyleria była w stanie zaopatrzyć piechotę i dragonów armii litewskiej jedynie w kilka dział i amunicję. Sejm niemy z 1717 r. nie zwiększył środków na artylerię litewską, która była w stanie wystawić do działań wojennych do 10 dział, co przy liczebności armii litewskiej wynoszącej na papierze 6100 żołnierzy było zadowalające. Z dostępnych źródeł wynika, że Korpus Artylerii Litewskiej nie był duży – w jego szeregach służyło łącznie ok. 30 żołnierzy, w większości urodzonych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ wojen północnych XVII i XVIII w. na postawy i relacje mieszkańców Poznania różnych wyznań

80%
Kościelniak K.
Studia Historyczne
|
2021
|
vol. 62
|
issue 1 (245)
41-59
PL
Impact of the Northern Wars of the Seventeenth and Eighteenth Centuries on Attitudes and Relations Between Various Religious Denominations Among Poznań Burghers Wars often result in changes of peoples’ attitudes and approach towards others and social, economic and religious reality around them. This is especially true among those who have personally experienced atrocities of military conflicts. The aim of this paper is to reveal the impact of the Northern Wars (i.e. the 1655-1660 and 1700-1712 conflicts) on attitudes and relations between burghers of the city of Poznań representing various religious denominations. Examination of evidence shows that citizens of Poznań displayed usually toleration for other religions groups. This circumstance, of course, did not exclude occasional religious upheaval.
9
Publication available in full text mode
Content available

Nieznane źródło do dziejów oblężenia i kapitulacji Twierdzy Kokenhauzen z 1700 roku

71%
Trąbski M.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2017
|
vol. XVIII (LXIX)
|
issue 3 (261)
183-193
EN
The capture of the Stronghold of Kokenhausen in October 1700 was the last act of the 8-month-long campaign of August II’s army on the area of Swedish Inflanty Voivodeship. After the disgrace of the premature abandoning of the siege of Riga (the main aim of this campaign), it was a vital military and political success. However, in the literature concerning the Great Northern War the pieces of information on this event are mostly scarce and when confronting them with each other one can see many contradictions and oblique statements. It causes the picture of the siege and surrender of the Kokenhausen Stronghold to be unclear and bring doubts to mind. The only way out of this situation is referring to a first-hand source of information – i.e. to a description given by a witness of the events. Such a source is undoubtedly the letter written on 9th October 1900 in the camp of the Saxon army near Kokenhausen, presented herein. Its author was probably a court treasurer of the Crown, Atanazy Miączyński (1639–1723), experienced commander of John III Sobieski’s times, as well as a faithful supporter of August II.
RU
Захват крепости Кокенгаузена в октябре 1700 года стал последним актом восьмимесячной кампании, проводимой армией Августа II на территории шведской Ливонии. После преждевременного отказа от осады Риги (главной цели этой кампании) это был существенный военный и политический успех. Однако в работах, посвященных Великой Северной войне, сведения об этом событии преимущественно скудны, а при сопоставлении фактов можно обнаружить множество недосказанностей и противоречий. Вследствие этого образ осады и капитуляции крепости в Кокенгаузене неясен и вызывает сомнения. Единственный выход из этой ситуации – обращение к непосредственному источнику информации, т.е. описанию, составленному свидетелем событий. Им, без сомнений, является письмо, датированное 9 октября 1700, написанный в лагере саксонской армии под Кокенаузеном. Вероятнее всего, его автором был подскарбий надворный коронный Афанасий Миончинский (1639–1723), опытный командир времен Яна III Собеского и верный сторонник Августа II.
PL
Zdobycie Twierdzy Kokenhausen w październiku 1700 r. było ostatnim aktem ośmiomiesięcznej kampanii prowadzonej przez wojska Augusta II na terenie szwedzkich Inflant. Po blamażu związanym z przedwczesnym porzuceniem oblężenia Rygi (głównego celu tej kampanii) był to istotny sukces militarny i polityczny. Jednakże w opracowaniach poświęconych wielkiej wojnie północnej informacje na temat tego wydarzenia w większości są skąpe, a konfrontując je ze sobą, zauważyć można liczne sprzeczności i niedomówienia. Powoduje to, że obraz oblężenia i kapitulacji Twierdzy Kokenhauzen jest niejasny i nasuwa wątpliwości. Jedynym wyjściem z tej sytuacji jest sięgnięcie do bezpośredniego źródła informacji – tj. opisu przedstawionego przez świadka wydarzeń. Takim jest bez wątpienia prezentowany powyżej list z 9 października 1700 r., napisany w obozie armii saskiej pod Kokenhausen. Jego autorem był prawdopodobnie podskarbi nadworny koronny Atanazy Miączyński (1639–1723), doświadczony dowódca z czasów Jana III Sobieskiego oraz wierny stronnik Augusta II.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.