Search results

1

Kościół pw. św. Jakuba i klasztor Bonifratrów w Łucku w opisie wizytacyjnym z 1832 roku

100%

Romański-Cebula S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 113

351-381

EN

The Brothers Hospitallers were brought to Lutsk in 1638 on the initiative of the canon priest of the chapter, Rev. Baltazar Tyszka with the support of Bishop Andrzej Gembicki. However, the church of St Mary Magdalene and the monastery built at that time did not survive the fire that struck Luck in September 1781. It was then decided that the Church of St James, erected in the 16th century, was to be handed to them in exchange for the square where the convent had been located. The document of the foundation of the donated St James’s Church is unknown. It is, however, known that it had been a parish church until it was given to the Brothers. The presented description of the church and monastery of the Brothers Hospitallers in Lutsk was drawn up in 1832 as part of a visitation by order of the Bishop of Lutsk and Zhytomyr, Michał Jan Piwnicki, and was written down by the canon of the Cathedral of Lutsk, Michał Sylwestrowicz. The source manuscript is currently stored in the State Archive of Zhytomyr Oblast in Zhytomyr under the reference number: fond. 90, op. 1, sp. 1011. The text is written in Polish. The writing is legible, regular and careful, without deletions or corrections. The act of visitation consists of 16 pages. The edition of the text was carried out according to the rules of the publishing instruction for historical sources from the 16th to mid-19th century by Kazimierz Lepszy, published in 1953 in Warsaw.

PL

Bonifratrzy zostali sprowadzeni do Łucka w 1638 roku z inicjatywy kanonika kapituły łuckiej ks. Baltazara Tyszki przy poparciu biskupa łuckiego Andrzeja Gembickiego. Wybudowany wówczas kościół pw. św. Marii Magdaleny i klasztor nie przetrwały jednak pożaru, który ogarnął Łuck we wrześniu 1781 roku. Postanowiono wówczas przekazać bonifratrom inny, XVI-wieczny kościół św. Jakuba w zamian za plac, na którym stał dotychczasowy konwent. Dokument fundacji przekazanego kościoła pw. św. Jakuba nie jest znany. Wiadome jest natomiast, że był on kościołem parafialnym do czasu oddania go bonifratrom. Przedstawiony opis kościoła i klasztoru bonifratrów w Łucku powstał w 1832 roku w ramach wizytacji z polecenia biskupa łuckiego i żytomierskiego Michała Jana Piwnickiego i został spisany przez kanonika katedralnego łuckiego, Michała Sylwestrowicza. Rękopis źródłowy jest obecnie przechowywany w Państwowym Archiwum Obwodu Żytomierskiego w Żytomierzu pod sygnaturą: fond. 90, op. 1, sp. 1011. Tekst zapisany jest w języku polskim. Pismo jest czytelne, regularne i staranne, bez skreśleń i poprawek. Akt wizytacji składa się z 16 stron. Edycja tekstu została przeprowadzona wedle zasad instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku autorstwa Kazimierza Lepszego, wydanej w 1953 roku w Warszawie.

2

Przebieg wizytacji kanonicznej biskupa Leona Wetmańskiego w sierpniu 1938 r. w Drobinie. Z dziejów parafii pw. św. Stanisława B. M. w dwudziestoleciu międzywojennym

100%

Włodarski Ł.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

363-372

EN

Drobin is located in the north of Mazowsze, near Płock. In the interwar period, it was part of the Warsaw province and the Płock district, whereas in the church structures it was part of the diocese of Płock and the deanery of Raciąż. In the years 1932-1956, Rev. Feliks Hilary Godlewski was a parish priest in Drobin. At the end of August 1938, the auxiliary bishop of the Płock diocese, Leon Wetmański held a canonical visitation in this parish. It was possible to reconstruct the visitation, the members of particular Catholic brotherhoods and associations in the aforementioned parish on the basis of the reports recorded in the record book of the Catholic Action and the visitation decree written in the parish chronicle. This reconstruction enabled the author to present a general picture of the parish of Drobin on the threshold of the Second World War II.

PL

Drobin położony jest na północnym Mazowszu nieopodal Płocka. W dwudziestoleciu międzywojennym przynależał on administracyjnie do województwa warszawskiego, a nim do powiatu płockiego, natomiast w strukturach kościelnych do diecezji płockiej, a w niej do dekanatu raciąskiego. Proboszczem parafii w latach 1932 – 1956 był ksiądz kanonik Feliks Hilary Godlewski. W Drobinie pod koniec sierpnia 1938 r. odbyła się wizytacja kanoniczna parafii, która przeprowadzona została przez biskupa pomocniczego diecezji płockiej Leona Wetmańskiego. Na podstawie zachowanych sprawozdań w księdze protokołów Parafialnej Akcji Katolickiej oraz dekretu powizytacyjnego zapisanego na kartach kroniki parafialnej odtworzono przebieg wspomnianej wizyty, a także zrekonstruowano stan osobowy poszczególnych bractw i stowarzyszeń katolickich działających w parafii, co w efekcie dało nam ogólny obraz parafii Drobin u progu II wojny światowej.

3

Katedra p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku w opisie wizytacyjnym z 1829 roku

100%

Hałaburda M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2018

|

vol. 109

207-242

EN

The Church dedicated to the Name of the Blessed Virgin Mary in Minsk was built as a Jesuit monastery church in the years 1700-1710. After the dissolution of the order, it was given to the parish. In 1797 the church was damaged by fire. A year later, it was designated as a cathedral of the newly created diocese, with the capital in Minsk. It was rebuilt thanks to the efforts and funds of Bishop Jakub Ignacy Dederka in the years 1798-1803. In 1869, as a result of the liquidation of the diocese, it was again demoted to the seat of the parish. After reactivating the diocese of Minsk in November 1917, the church regained the cathedral status. However, in 1934, it was taken away from the faithful, closed down by the Bolsheviks, and used as a garage until 1941. It survived the Second World War intact but ceased to serve as a place of worship after liberation. In 1941 the Soviet authorities donated the building to the ‘Spartak’ sports club. In the years 1948-1951, the church was converted into a sports hall. The project of its renovation, prepared in 1982, stated that the building was intended to be used as a room for the organ and choir music. In 1993 the cathedral church was returned to the faithful and was reconsecrated in 1997. Currently, the former Jesuit church serves as a cathedral, the main church of the archdiocese and metropolis of Minsk and Mogilev. The presented report on the inspection of the Minsk cathedral was written in 1829, as a result of the metropolitan visitation conducted in the archdiocese of Mogilev in the years 1828-1831, ordered by Archbishop Kasper Kazimierz Cieciszowski. The document is held in the National Historical Archive of Belarus in Minsk (in Russian Национальный исторический архив Беларуси), in the fonds entitled “Mogilev Roman Catholic Consistory” (in Russian Могилевская р.-к. духовная консистория) – the reference number: fond. 781, op. 27, sp. 427. It was written in Polish. The whole document is comprised of 12 cards written on both sides. The edition of the source was prepared in accordance with the instructions included in the publication manual for historical sources from the 16th to the mid-19th century, written by K. Lepszy, published in Warsaw in 1953.

PL

Kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku, wybudowano w latach 1700-1710, jako kościół klasztorny jezuitów. Po kasacie zakonu, został przekazany parafii. W 1797 r. budynek kościoła strawił pożar. Rok później świątynia wyznaczona została na katedrę utworzonej wówczas diecezji, ze stolicą w Mińsku. Odbudowana w latach 1798-1803 dzięki staraniom i funduszom bpa Jakuba Ignacego Dederki. W 1869 r. na skutek likwidacji diecezji, ponowie został zdegradowany do siedziby parafii. W listopadzie 1917 r. po reaktywowaniu diecezji mińskiej, kościół odzyskał rangę katedry. Jednak już w 1934 r. został odebrany wiernym. Zamknięty przez bolszewików, do 1941 r. był wykorzystywany jako garaż. Drugą wojnę światową przetrwał w stanie nienaruszonym, ale po wyzwoleniu przestał funkcjonować jako miejsce kultu. W 1947 r. władze sowieckie przekazały budynek na potrzeby klubu sportowego „Spartak”. W latach 1948-1951 kościół przebudowano na salę sportową. W 1982 r. przygotowano projekt jego restauracji, przeznaczając budynek na salę muzyki organowej i chórowej. W 1993 r. kościół katedralny powrócił do wiernych. W 1997 r. odbyły się uroczystości rekonsekracji świątyni. Aktualnie dawny pojezuicki kościół pełni rolę archikatedry, głównej świątyni archidiecezji i metropolii mińsko-mohylewskiej. Prezentowany protokół lustracji katedry mińskiej powstał w 1829 r., w ramach wizytacji metropolitalnej prowadzonej na obszarze archidiecezji mohylewskiej w latach 1828-1831 z mandatu abpa Kaspra Kazimierza Cieciszowskiego. Dokument jest przechowywany w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku (ros. Национальный исторический архив Беларуси), w zespole zatytułowanym „Mohylewski Rzymsko-Katolicki Duchowny Konsystorz” (ros. Могилевская р.-к. духовная консистория) pod sygnaturą: fond. 781, op. 27, sp. 427. Spisany został w języku polskim, całość zaś liczy 12 kart zapisanych dwustronnie. Edycję źródła przygotowano zgodnie z zasadami sformułowanymi w instrukcji wydawniczej dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, autorstwa K. Lepszego, wydanej w 1953 r. w Warszawie.

4

Akta wizytacji podkrakowskiej parafii Zielonki z XVI-XVII wieku w zasobie Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie

80%

Bulak J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

7-31

EN

In the publication, the author presents the visitation records of the parish of Nativity of the Blessed Virgin Mary Church in Zielonki. First mentioned in the 14th century, for years the parish was under the patronage of the Krakow cathedral chapter, and later (1531-1878) of the Krakow Academy (Jagiellonian University). Since the late 18th century, the church in Zielonki was considered a filial church of the collegiate church of St. Anne in Krakow. Six visitation records of the parish of Zielonki held by the Archives of the Metropolitan Curia in Krakow are presented in the form of an edition of the source text. The texts are from: 1598 (AV Cap 15, and AV Cap 65 - compendium), 1603 (AV 4), 1610 (AV Cap 28), 1618 (AV Cap 38 and AV Cap 40), 1629 (AV Cap 42) and 1663 (AV 8). The visitation records are in the form of manuscripts in Latin. The author’s aim was to edit these sources as faithfully as possible in order to make them available to a wider audience as well as researchers. The publisher’s interference with the source text was limited to replacing the abbreviations used by the writers with full words for greater readability of the text. The text was provided with textual, bibliographic and terminological annotations. The editorial activities undertaken are in accordance with the principles of scientific editing of historical sources for modern texts. As a result, the author presents five complete texts of the records and one annotated extract containing decreta executiva visitationum (AV 4). This work is a continuation of the publication of the visitation records of the Zielonki parish, the eighteenth-century part of which was published in the „ABMK” in 2019. In this way, all known visitation records of the Zielonki parish from the Old Polish period are now published.

PL

W publikacji autor prezentuje akta wizytacji podkrakowskiej parafii pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach. Wzmiankowana po raz pierwszy w XIV wieku parafia przez lata pozostawała pod patronatem krakowskiej kapituły katedralnej, potem (1531-1878) Akademii Krakowskiej (Uniwersytetu Jagiellońskiego). Od końca XVIII wieku zielonecka świątynia była uznawana za kościół filialny krakowskiej kolegiaty św. Anny. Przybliżonych zostało w formie edycji tekstu źródłowego sześć akt wizytacji parafii Zielonki znajdujących się w zasobie Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. Teksty pochodzą z lat: 1598 (AV Cap 15, i AV Cap 65 – compendium), 1603 (AV 4), 1610 (AV Cap 28), 1618 (AV Cap 38 i AV Cap 40), 1629 (AV Cap 42) i 1663 (AV 8). Wizytacje te mają formę rękopisów i sporządzone zostały w języku łacińskim. Celem autora było dokonanie możliwie wiernej edycji tych źródeł, aby udostępnić je szerszemu gronu odbiorców i badaczy. Ingerencje wydawcy w tekst źródłowy ograniczyły się do rozwinięcia skrótów zastosowanych przez pisarzy dla większej czytelności tekstu. Tekst został opatrzony przypisami tekstowymi, bibliograficznymi oraz terminologicznymi. Podjęte czynności edytorskie są zgodne z zasadami naukowej edycji źródeł historycznych dla tekstów nowożytnych. W rezultacie autor prezentuje pięć pełnych tekstów wizytacji i jeden wyciąg zawierający decreta executiva visitationum (AV 4) opatrzone aparatem krytycznym. Praca ta stanowi kontynuację publikacji akt wizytacji parafii Zielonki, których XVIII-wieczną część opublikowano na łamach półrocznika „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” w 2019 r. W ten sposób zostały opublikowane wszystkie znane akta wizytacji parafii Zielonki z okresu staropolskiego z zasobu Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie.

Refine search results

4 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Bulak J.

1 Hałaburda M.

1 Romański-Cebula S.

1 Włodarski Ł.

1 2021

1 2020

2 2018

Kościół pw. św. Jakuba i klasztor Bonifratrów w Łucku w opisie wizytacyjnym z 1832 roku

Przebieg wizytacji kanonicznej biskupa Leona Wetmańskiego w sierpniu 1938 r. w Drobinie. Z dziejów parafii pw. św. Stanisława B. M. w dwudziestoleciu międzywojennym

Katedra p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny w Mińsku w opisie wizytacyjnym z 1829 roku

Akta wizytacji podkrakowskiej parafii Zielonki z XVI-XVII wieku w zasobie Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie