Search results

1

Wolność w myśli Ludwiga von Misesa (1881-1973)

100%

Kłos J.

Roczniki Filozoficzne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 2

207-235

PL

Ludwig von Mises jest głównym przedstawicielem tzw. Ekonomicznej Szkoły Austriackiej, autorem monumentalnego dzieła Ludzkie działanie. Mises opowiadał się za stanowiskiem leseferyzmem w dziedzinie ekonomii, a zatem za wolnym rynkiem, indywidualną wolnością oraz ograniczonym państwem. Niniejszy tekst jest próbą syntetycznego ujęcia rozumienia wolności w myśli Misesa. Austriacki ekonomista podkreśla znaczenie wolnych działań społecznych oraz naturalnych więzi, które inspirują ludzi do działania. Działania te są dużo bardziej skuteczne aniżeli inicjatywy inspirowane i kontrolowane przez państwo. Mises podkreśla znaczenie wolności negatywnej, a zatem wolności politycznej dla rozwoju społecznego. Państwo jest potrzebne, ale w ograniczonych obszarach - obronności oraz wymierzania sprawiedliwości. Poza tymi dziedzinami samorządne społeczeństwo organizuje się dużo bardziej efektywnie.

EN

Ludwig von Mises is the main representative of the so-called Austrian School of Economics, an author of the monumental work Human Action. He was in favour of laissez-faireism in economics, that is, the free market, individual freedom and limited state. This text is an attempt at a synthetic approach to Mises's understanding of freedom. The Austrian economist underlines the importance of free social actions and natural bonds that inspire people to act. Such actions are much more effective than initiatives inspired and controlled by the state. Mises stresses the importance of negative freedom, therefore political liberty, for social development. The state is important, but in limited spheres-in defence and justice. Outside these spheres the self-governing society is considerably more effective.

2

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.

100%

Piekarski R.

Pieniądze i Więź

|

2014

|

vol. 17

|

issue 1(62)

16-31

PL

Wiele racji przemawia za tym, że (wbrew opinii B. Spinozy) zagadnienie wolności nie jest pierwszorzędnym problemem dla Machiavellego. Nie oznacza to oczywiście, że Machiavelli nie wnosi niczego nowego np. do tradycji republikańskiej, która jest (i dla niego) eksponentem wolności w wymiarze ustrojów politycznych. Poszukując znaczeń wolności, jakie u niego występują wychodzę od współczesnego podziału kategorii wolności na: wolność negatywną, pozytywną oraz wewnętrzną, uporządkowanych przez Ryszarda Legutko. Wolność negatywna, oznaczająca brak przymusu czy przemocy, została potraktowana przez Florentczyka dość szczególnie. W zasadzie nie bierze on na serio możliwości uwolnienia świata ludzkiego od przemocy, a co najwyżej pewne jej ograniczenie. Lecz warunkiem tego ograniczenia jest dlań manipulacja klasą ludową oraz podstęp względem przeciwników politycznych. Z kolei wolność pozytywna, została przez Machiavellego opracowana w powiązaniu z dość osobliwym, wąskim rozumieniem dobra publicznego. Jak się szeroko przyjmuje, preferował on ustrój republikański, obliczony na imperialistyczną ekspansję. Zewnętrzne podboje, jak i prowadzenie wojen, w jego ocenie są „czymś naturalnym”. Nieustająca walka o zasoby, to najkrótsze określenie jego „realizmu politycznego”. Wreszcie, gdy chodzi o wolność wewnętrzną, to jest ona u tego myśliciela opracowana raczej zdawkowo, głównie w kontekście przemyślnej sztuki panowania książąt, oznaczającej zerwanie z klasyczną etyką cnót oraz klasyczną tradycją filozofii polityki.

EN

Many reasons confirm that (contrary to the opinion of B. Spinoza) the issue of freedom is not a primary concern for Machiavelli. This does not mean that Machiavelli doesn’t bring anything new for example to the republican tradition, which is (also for him) exponent of liberty for political regimes. Searching for meanings of freedom, which occur in Machiavelli’s ideas, the Author starts with the modern division of the freedom categories: negative freedom, positive freedom and internal freedom, structured by Ryszard Legutko. Negative freedom, indicating the absence of coercion or violence, was treated by the Florentine in quite a particular way. In fact, he does not take seriously the possibility of the release of the human world from violence, but at most some restriction of it. But the conditions of this restriction for him are manipulation of folk class and deceit of political opponents. In turn, positive freedom, was by Machiavelli developed in conjunction with a rather quaint, narrow understanding of the public good. It is broadly accepted that he preferred the republican system, calculated for imperialist expansion. External conquest and warfare were, in his opinion, "something natural". The ongoing struggle for resources is the shortest definition of his "political realism". Finally, when it comes to the inner freedom, it is developed rather casually, mostly in the context of the ingenious art of the reign of the princes, which means a break with the classical virtues and ethics of the classical tradition of political philosophy.

3

The Legal Scopes of Liberty and the State in Light of the Utilitarianism of John Stuart Mill

100%

Baramidze L.

|

2023

|

vol. 18

|

issue 20 (2)

9-21

PL

We współczesnych demokracjach wolność jednostki jest zapewniana i chroniona przez państwo lub rząd. Jednak powszechnie wiadomo, że ograniczenia wolności są zinstytucjonalizowane i jednostka jest odpowiedzialna za ich przestrzeganie. Wolność jednostki i jej ochrona jest zapewniona poprzez ograniczenia. Z drugiej strony system prawny i rząd to instytucje zagrażające wolności jednostki. Teza Milla o wolności indywidualnej implikuje jej prymat i określa warunki społeczne, w których możliwa będzie realizacja i ochrona wolności indywidualnej. Głównym tematem jego traktatu O wolności jest natura i granice wolności jednostki oraz zakres uzasadnionej ingerencji w wolność jednostki. Innymi słowy, zasada ta stwarza wystarczającą podstawę dla uzasadnionej ochrony wolności jednostki, czyli to, co jest ograniczeniem prawa, jest jednocześnie jego ochroną. Jednostka musi być wolna od wszelkich form przemocy, jeśli jej działania nie szkodzą innym. Celem dzieła O wolności jest przedstawienie jednej bardzo prostej zasady. Najważniejsze jest to, że metodą relacji społeczeństw z jednostką nie powinien być przymus i kontrola. Nie ma znaczenia, czy jest to przemoc fizyczna jako forma kary czy forma przymusu moralnego ze strony społeczeństwa. Władza nad członkiem cywilizowanej społeczności może być sprawowana wyłącznie w celu zapobiegania krzywdzie innych. Zatem zasada wolności ustanawia warunek konieczny uzasadnionej przemocy wobec jakiejkolwiek osoby: jej wolność działania musi być ograniczona przez prawo lub opinię, jeśli istnieje uzasadnione oczekiwanie, że zaszkodzi to innym.

EN

In modern democracies the liberty of the individual is ensured and protected by the state or the government. But it is well-known that restrictions on liberty are institutionalized and the individual is responsible for obeying them. The liberty of the individual and its protection is provided through restrictions. On the other hand, the legal system and the government are the institutions that threaten the liberty of the individual. Mill’s thesis on individual liberty implies the primacy of it and sets out the social conditions in which it will be possible to realize and protect individual liberty. The main theme of his treatise On Liberty is the nature and boundaries of individual liberty, the scope of legitimate interference with individual liberty. In other words, the principle establishes a sufficient basis for the legitimate protection of the individual liberty, i.e. what is a restriction of a right, on the one hand, is at the same time a protection of it. An individual must be free from all forms of violence, if his/her actions do not harm others [Riley 2001, 46]. The purpose of the paper On Liberty is to provide one very simple principle. Main point of it is that the method of societies’ relations with the individual should not be coercion and control. No matter is it a case of physical violence as a form of punishment or as a form of moral coercion by society. Power over a member of a civilized community can only be exercised for the sole purpose of preventing harm to others. Thus, the liberty principle establishes a necessary condition for legitimate violence against any individual: his/her liberty of action must be restricted by law or opinion if there is a reasonable expectation that it will harm others.

4

Prawa człowieka jako warunek możliwości wolności moralnej. Próba ontologicznej analizy wolności politycznej

75%

Pietras A.

Kultura i Wartości

|

2019

|

issue 28

DE

Das Ziel des Artikels ist der Versuch einer eigenen ontologischen Analyse des Begriffs der politischen Freiheit unter Anwendung der Erkenntnisse und Betrachtungsweisen des Begriffs Freiheit (moralische und politische, negative und positive Freiheit) auf dem Boden der Philosophiegeschichte. Ich rekurriere unter anderem auf drei bekannte Entwürfe: 1. die Unterscheidung zwischen negativer und positiver politischer Freiheit (positive and negative liberty) von Isaiah Berlin; 2) historische Analysen von Hannah Arendt, die zwischen politischer Freiheit und Willensfreiheit (moralischer Wert) unterscheiden; 3) Nicolai Hartmanns Kritik des Kantischen Verständnisses der Freiheit als positiver Freiheit und seine eigenen Analysen der moralischen Freiheit als Phänomen des geistigen Lebens des Menschen. Zum Abschluss werden die durchgeführten Analysen zur Begründung der These verwendet, dass Menschenrechte erster Generation eine Möglichkeitsbedingung der moralischen Freiheit des Menschen bilden.

EN

The paper is an attempt at ontological analysis of the notion of political freedom taking account of studies and perceptions of moral and political, negative and positive liberties in the history of philosophy. Reference is made in particular to Isaiah Berlin’s distinction between positive and negative political freedom, Hannah Arendt’s historical analysis of the differentiations between the notion of political liberty and free will (moral freedom), and Nicolai Hartmann's criticism of Kant’s perception of liberty as positive freedom and his analyses of moral freedom seen as a phenomenon of man’s spiritual life. On the ground of these analyses the author substantiates the thesis that first generation human rights constitute the basic prerequisites of man’s moral freedom.

PL

Celem artykułu jest próba własnej ontologicznej analizy pojęcia wolności politycznej z wykorzystaniem rozpoznań i sposobów rozumienia pojęcia wolności (moralnej i politycznej, negatywnej i pozytywnej) na gruncie historii filozofii. Odwołuję się między innymi do trzech znanych koncepcji: 1) Isaiaha Berlina rozróżnienia pomiędzy negatywną i pozytywną wolnością polityczną (positive and negative liberty); 2) Hannah Arendt historycznych analiz związanych z rozróżnieniem między wolnością polityczną i wolnością woli (wolnością moralną); 3) Nicolaia Hartmanna krytyki Kantowskiego sposobu rozumienia wolności jako wolności pozytywnej oraz jego własnych analiz wolności moralnej jako fenomenu duchowego życia człowieka. Na koniec próbuję wykorzystać przeprowadzone analizy do uzasadnienia tezy, że prawa człowieka pierwszej generacji stanowią warunek możliwości wolności moralnej człowieka.

Refine search results

1 Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

1 Kultura i Wartości

1 Pieniądze i Więź

1 Roczniki Filozoficzne

1 Baramidze L.

1 Kłos J.

1 Piekarski R.

1 Pietras A.

1 2023

1 2019

1 2015

1 2014

Wolność w myśli Ludwiga von Misesa (1881-1973)

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.

The Legal Scopes of Liberty and the State in Light of the Utilitarianism of John Stuart Mill

Prawa człowieka jako warunek możliwości wolności moralnej. Próba ontologicznej analizy wolności politycznej