Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wskaźniki makroekonomiczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Joining the EU and then the Economic and Monetary Union, the member states, including Poland, committed themselves to accept the euro. Replacing the national currency with the euro is a big challenge for a given economy and it is a process which requires economic and legal convergence. In practice, in the era of global financial and economic crises the question if and when to accept the euro is still valid and requires a comprehensive analysis. The article constitutes an attempt to analyze the basic macroeconomic indicators in the national economies of the countries which in the years 2004–2015 accepted the euro in order to verify the thesis of some measurable benefits resulting from introducing the community currency. The basic result of the monetary integration is accelerating the convergence and limiting the influence of the crisis shocks. However, unsuitable moment of the euro introduction may result in worsening the economic situation of a new member state of the Eurozone.
PL
Przystępując do UE, kraje członkowskie (w tym Polska) zobowiązały się do przyjęcia waluty euro. Zastąpienie waluty krajowej walutą europejską jest ogromnym wyzwaniem dla danej gospodarki i procesem, w ramach którego należy spełnić kryteria konwergencji gospodarczej i prawnej. Przystąpienie do grupy najbardziej rozwiniętych państw Europy w długim okresie prowadzi do zbliżenia poziomu gospodarczego państw członkowskich. W praktyce, w dobie światowych kryzysów finansowych i gospodarczych, pytanie, czy i kiedy przyjąć walutę euro, jest ciągle aktualne i wymaga wszechstronnej analizy badawczej. W artykule podjęto próbę analizy podstawowych wskaźników makroekonomicznych w gospodarkach narodowych krajów, które w okresie od 2004 do 2015 r. przyjęły walutę euro, celem weryfikacji tezy o wymiernych korzyściach wprowadzenia waluty wspólnotowej. Podstawowym skutkiem integracji monetarnej jest przyspieszenie konwergencji i ograniczenie wpływu szoków kryzysowych. Niekorzystny moment wprowadzenia euro może jednak skutkować pogorszeniem sytuacji gospodarczej nowego kraju członkowskiego strefy euro.
PL
W artykule poddano analizie związki między systemem polityczno-gospodarczym a możliwościami rozwojowymi państwa. Zastosowano interdyscyplinarne podejście wykorzystujące narzędzia nauk: ekonomicznych, prawnych i politycznych. Zweryfikowano powszechnie przyjmowane założenie będące podstawą transformacji systemowej w Europie Środkowej i Wschodniej, zgodnie z którym spośród gospodarek doganiających względnie lepsze wyniki osiągają gospodarki otwarte, oparte na systemie demokratycznym i gospodarce rynkowej. Jednocześnie posłużono się podstawowymi wskaźnikami makroekonomicznymi w odniesieniu do: Polski, Chorwacji, Białorusi i Serbii. Porównano zmiany ich: PKB, PKB per capita, eksportu, bilansów handlowych oraz wielkości napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Badaniem objęto okres 2000-2014 (lub 2013 rok). Weryfikacja założenia o dodatniej korelacji pomiędzy wprowadzeniem w życie zasad społeczeństwa demokratycznego, państwa prawa i gospodarki rynkowej a sukcesem gospodarczym na podstawie wybranych danych makroekonomicznych okazała się niemożliwa. W szczególności, jej nieprawdziwości zdają się dowodzić Białoruś i Chorwacja. Można w tym widzieć dowód zawodności tezy lub efekt czynników zakłócających.
EN
The author analyzes the relationship between the political and economic system and the development possibilities of a country. An interdisciplinary approach is used, including analytical tools from the fields of economics, law and politics. The author verifies the well-known assumption - lying at the roots of the transition in Central and Eastern Europe, that better results are achieved by open, free-market and democratic countries rather than closed and non-democratic ones. Basic macro indicators, such as GDP, GDP per capita, exports, trade balance and FDI inflows, are used to analyze the economic performance of Poland, Croatia, Belarus and Serbia in the years 2000-2014 (or 2000-2013). However, the verification of the abovementioned assumption has proved to be impossible due to the macro data illustrating the economic performance of Belarus and Croatia. Therefore, the popular conviction of a positive correlation between economic success and economic openness, free market policies, and democratic principles is either false, or there are some distorting factors.
EN
This article aims to analyse the trends in the development of factors that determine the level of macroeconomic stability and to assess this level in Poland against the backdrop of different groups of European Union Member States (EU28 countries, Western Europe, Central and Eastern Europe, and Southern Europe) over the period 2006–2015 by using the Macroeconomic Stability Pentagon (MSP) method. The subjects of analysis in the presented method are the rate of economic growth (GDP), the unemployment rate (U), the rate of inflation (CPI), the public finance balance (G), and the country’s current account balance (CA). These values form the apexes of a pentagon scaled in such a way that the more desirable the indicator value, the further its corresponding apex is situated from the centre of the system. The article proposes establishing a joint area of the MSP based on a modified classic scale and a scale with regression (these approaches do / do not take into account, respectively, the negative influence of deflation on the general level of macroeconomic stability). The conducted analyses show that in recent years the EU28 countries have returned to the level of macroeconomic equilibrium prior to the crisis of 2008–2009. In Poland the MSP indicator has been growing since 2013 and has significantly exceeded the levels observed in Southern European countries. However, until 2015 its level was still lower than the average for the EU28 and the average set for the Central and East European countries. This was mainly due to the high level of unemployment, which despite a downward trend still remained above the EU average.
PL
Celem artykułu jest analiza tendencji w zakresie kształtowania się czynników determinujących poziom stabilizacji makroekonomicznej oraz ocena tego poziomu w Polsce na tle różnych grup krajów Unii Europejskiej (kraje UE28, Europy Zachodniej, Europy Środkowo-Wschodniej oraz Europy Południowej) w latach 2006–2015 z wykorzystaniem metody pięciokąta stabilizacji makroekonomicznej (PSM). Przedmiotem analizy w prezentowanej metodzie są tempo wzrostu gospodarczego (GDP), stopa bezrobocia (U), stopa inflacji (CPI), saldo finansów publicznych (G) oraz saldo bieżących obrotów z zagranicą (CA), których wartości stanowią wierzchołki pięciokąta wyskalowanego w ten sposób, że im bardziej pożądane są wartości wskaźników, tym obrazujące je punkty znajdują się dalej od środka układu. W artykule zaproponowano wyznaczenie łącznego pola PSM na podstawie zmodyfikowanej skali klasycznej oraz skali z regresem (podejścia odpowiednio nieuwzględniające oraz uwzględniające negatywne oddziaływanie zjawisk deflacyjnych na ogólny poziom stabilizacji makroekonomicznej). Przeprowadzone analizy pozwalają sformułować wniosek, że w ostatnich latach kraje EU28 powróciły do poziomu równowagi makroekonomicznej sprzed kryzysu w latach 2008–2009. W Polsce wskaźnik PSM wzrastał od 2013 r. i zasadniczo przekraczał poziomy obserwowane w odniesieniu do krajów Europy Południowej, jednak do 2015 r. jego poziom był wciąż niższy od średniej dla UE28 oraz od średniej wyznaczonej dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Na taki stan rzeczy wpływała głównie wysoka stopa bezrobocia, która pomimo tendencji spadkowej wciąż utrzymywała się powyżej przeciętnej unijnej.
EN
Labour market indicators, such as employment rate, unemployment rate, labour force structure, wages or amount of paid wages, are important factors that can directly impact the tax revenues and therefore are often used in relation to tax revenues estimates. However, in addition to these factors, there are also other macroeconomic indicators that are significantly involved in the amount of tax revenues. This thesis analyses the employment as a decisive macroeconomic indicator of tax revenues in EU member countries. The aim of the thesis is to confirm the significance of the labour market indicator as the decisive factor in tax revenue monitoring by using three models of regression analysis (pooling model, fixed effects model and random effects model). The analysis shows that the employment rate represents the indicator with the greatest impact on the tax revenues, where an increase of the employment rate by 1% led to an increase of tax revenues by € 11,555 million. Other important macroeconomic indicators were gross domestic product and foreign direct investments.
PL
Wskaźniki dotyczące rynku pracy, takie jak stopa zatrudnienia, stopa bezrobocia, struktura siły roboczej i płace są ważnymi czynnikami, które mogą bezpośrednio wpływać na dochody podatkowe, a zatem często są wykorzystywane do szacowania dochodów podatkowych. Oprócz tych czynników istnieją również inne wskaźniki makroekonomiczne, które znacząco wpływają na wysokość wpływów podatkowych. Niniejszy artykuł analizuje zatrudnienie jako decydujący makroekonomiczny czynnik wpływający na dochody podatkowe w krajach UE. Celem pracy jest potwierdzenie istotności rynku pracy jako decydującego czynnika w monitorowaniu dochodów podatkowych za pomocą trzech modeli analizy regresji (model łączenia, model efektów stałych i model efektów losowych). Analiza pokazuje, że wskaźnik zatrudnienia stanowi czynnik o największym wpływie na dochody podatkowe: wzrost wartości wskaźnika zatrudnienia o 1% prowadzi do wzrostu wpływów z podatków o 11 555 mln euro. Innymi ważnymi wskaźnikami makroekonomicznymi są produkt krajowy brutto i bezpośrednie inwestycje zagraniczne.
EN
Twelve years after the EU accession and the financial crisis, the socio-economic progress in the Visegrad Group - V4 is plain to see, also demonstrated by the development in the V4 retail market. After the crisis years of 2008 and 2009, the retail market in the countries of V4 stabilised in 2010, but retailers were very cautious. They continued analysing their financial results carefully and many companies still looked to cut costs. Some retailers closed unprofitable stores in order to focus on those units which were profitable. Since 2012 growing optimism has been visible, which is proven by the continued growth in retail sales across the V4 countries. There are new drives for expansion, mainly from international retailers. The drive is not as aggressive as before the crisis and can be heavily impacted by the further geopolitical development, but still some improvement in the mood on the market is observed. The ratio of online sales to total retail sales continues to increase as e-retailers tested out new forms of electronic commerce to boost sales and attract consumers. The paper deals mainly with the comparison of development of the retail markets in the countries of V4 with an analysis of the development of macroeconomic and retail indicators after the financial crisis.
PL
Dwanaście lat po akcesji do UE i kilka lat po kryzysie finansowym, postęp społeczno-gospodarczy w Grupie Wyszehradzkiej (V4) jest wyraźnie widoczny. Rozwój widać również na rynku powierzchni handlowych. Po kryzysowych latach 2008 i 2009, rynek powierzchni handlowych w V4 ustabilizował się w 2010 roku, ale inwestorzy ograniczali ryzyko, redukując koszty działalności. Niektórzy inwestorzy podejmowali decyzję o zamknięciu nierentownych sklepów w celu skoncentrowania się na tych nieruchomościach, które przynosiły dochody. Od 2012 roku można zaobserwować rosnący optymizm, czego dowodem był wzrost sprzedaży detalicznej w poszczególnych krajach V4. Innym czynnikiem dalszego wzrostu była ekspansja międzynarodowych inwestorów. Dynamika jest mniejsza niż przed kryzysem, być może z powodu niepewnej sytuacji geopolitycznej, ale zaobserwowano poprawę nastrojów na rynku. Udział sprzedaży internetowej do sprzedaży detalicznej ogółem nadal wzrasta, ponieważ sprzedawcy testowali nowe formy handlu elektronicznego w celu zwiększenia sprzedaży i przyciągnięcia klientów. W pracy poddano analizie dynamikę rynku powierzchni handlowej w krajach V4, po kryzysie finansowym. W analizie wykorzystano zarówno wskaźniki makroekonomiczne jak i wskaźniki rynku nieruchomości.
PL
Artykuł zawiera wyniki badania wpływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę wschodnich regionów przygranicznych Polski w okresie 1999-2009. W badaniu posłużono się metodą analizy porównawczej dynamiki napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w stosunku do spółek handlowych oraz najważniejszych wskaźników makroekonomicznych (PKB oraz poziomu zatrudnienia i bezrobocia). Badania oparte zostały na źródłach wtórnych (dane GUS) oraz literaturze przedmiotu.
EN
The article presents the results of the studies on the foreign direct investment influence to the economy of the eastern borderlands of Poland 1999-2009. In the research the author uses the comparative analysis method of dynamics of the foreign direct investment inflow to the companies and the most important macroeconomic indicators, such as gross domestic product as well as the employment and unemployment level. The studies are based on the secondary resources (CSO data) as well as on the subject literature.
EN
The world practice of using such a tool of monetary policy as the regulation of required reserve ratio by central banks has been researched and analyzed. The influence of regulation of required reserve ratio on macroeconomic indicators has been identified. The hypothesis of the possibility of using the longterm money supply law for monetary regulation of the economy and the effectiveness of the instrument for regulating required reserve ratio for achieving the monetary policy objectives of the central banks is proved.
PL
Została zbadana i przeanalizowana światowa praktyka stosowania przez banki centralne takiego narzędzia polityki pieniężnej, jak regulacja stopy rezerwy obowiązkowej . Stwierdzono wpływ regulacji stopy rezerwy obowiązkowej na wskaźniki makroekonomiczne. Została potwierdzona hipoteza stosowania prawa długotrwałej podaży pieniądza do pieniężnej regulacji gospodarki i efektywności stosowania instrumentów regulacji stopy rezerwy obowiązkowej do osiągnięcia celów polityki pieniężnej banków centralnych.
RU
Исследована и проанализирована мировая практика использования центральными банками такого инструмента монетарной политики как регулирование нормативов обязательных резервов. Идентифицировано влияние регулирования нормативов обязательного резервирования на макроэкономические показатели. Доказана гипотеза возможности применения закона долгосрочной денежного предложения для монетарного регулирования экономики и эффективность применения инструмента регулирования нормативов обязательного резервирования для достижения целей монетарной политики центральных банков.
PL
Teza. Religia należy do ważnych czynników determinujących zachowania ludzkie oraz postawy życiowe. Poglądy religijne mają przez to istotne znaczenie dla aktywności gospodarczej. W ekonomii pojawiło się wiele opracowań, w których podejmowano problemy relacji religia – życie gospodarcze, jednak z powodów pozamerytorycznych wywołują one kontrowersje, co utrudnia prowadzenie badań i formułowanie jednoznacznych odpowiedzi na pytania pojawiające się na styku religia –ekonomia. Celem artykułu jest wykazanie, w jaki sposób religia może wpływać na wzrost gospodarczy i aktywność gospodarczą. Teza pracy zakłada, że istnieje wpływ religii na wzrost gospodarczy, jednak nie jest możliwe jednoznaczne określenie jej pozytywnego lub negatywnego wpływu. Metodyka badawcza obejmuje analizę desktop research danych wtórnych – krytyczną analizę literatury problemu i recepcję dotychczasowych publikacji oraz analizę danych zastanych charakteryzujących gospodarkę, główne wyznania religijne w społeczeństwie i poziom religijności społeczeństwa. Omówione koncepcje. Analizie poddane zostały dotychczasowe badania z zakresu wpływu religii na gospodarkę, z ukierunkowaniem na gospodarkę wolnorynkową. Podmiotami analizy identyfikacyjno-porównawczej były wybrane społeczeństwa i ich gospodarki. Wyniki i wnioski. Wyniki badań wskazują, że żadnej religii nie można uznać za jednoznacznie pro- lub antywzrostową. Wartość poznawcza podejścia. Analiza dostarcza odpowiedzi na pytanie, czy religia ma wpływ na wzrost gospodarczy, w jaki sposób należy przeprowadzać badania nad wpływem religii na różne aspekty życia gospodarczego, jak wykorzystywać wyniki takich badań.
EN
Thesis. Religion is one of the most important factors determining human behaviour and attitudes. Religious beliefs are important for economic activity, and there have been many studies analyzing the relationship between religion and economics. However, they evoke much controversy, which makes it difficult to conduct research and formulate answers to questions arising regarding the connection between religion and economics. The aim of the article is to analyze how religion can influence economic growth activity. The thesis assumes that religion influences economic growth, but it is not possible to determine its positive or negative impact. The research methodology includes analysis of secondary data - critical analysis and reception of previous publications, as well as analysis of existing data characterizing the economy, the main religious denominations in society and the level of religiosity in society. Concepts discussed. The author has analyzed the current research on the influence of religion on the economy. Results and conclusions. The research results show that no religion can be considered as explicitly pro- or anti-growth. Originality. The analysis provides an answer to the question of whether religion influences economic growth, how to conduct research on the influence of religion on various aspects of economy and how to use the results of such research.
PL
Światowy kryzys ekonomiczny wywarł negatywny wpływ na rozwój gospodarczy w Mołdawii, jednak ostatnie trendy wskazują, że od 2010 roku kraj notuje niewielki wzrost. Celem artykułu jest wskazanie problemów, z jakimi borykała się Mołdawia w trakcie recesji, jak również późniejsze zmiany w zakresie makroekonomicznych wskaźników. Praca stanowi przegląd materiałów źródłowych Instytutu Ekonomii Republiki Mołdawii (the Institute of Economics of the Republic of Moldova) i innych organizacji oraz przegląd literatury przedmiotu i własnych opinii autora. Wykorzystano w niej metodę opisową, jak również elementy wnioskowania dedukcyjnego i indukcyjnego.
EN
The world economic crisis has exerted a negative impact on the economic development of Moldova, but recent trends show that since 2010 the country has been recording a small economic growth. The article examines the problems faced by the Moldavian economy during recession, as well as the subsequent changes with reference to macroeconomic indicators. The paper is a review of the materials of the Institute of Economics of the Republic of Moldova and other institutions, as well as a collection of literature and the author's own opinions. It makes use of the descriptive method and deductive and inductive reasoning.
RU
Европейский Союз предоставляет членским странам много возможностей для их развития, среди них получение финансовых средств из своих фондов. О получении таких средств можно стараться во многих секторах экономики. Одним из них является здравоохранение. Целью этой работы является оценка влияния имущественного состояния больниц в куявско – померанским воеводстве на реализацию проектов финансированных структурными фондами Европейского Союза (ЕС) в период реализации программного проекта 2007-2013. Денежные средства, полученные в рамах Европейского Фонда Регионального развития и Европейского Общественного Фонда, предоставили возможность внедрить новейшие технологии и оборудование в систему здравоохранения, а также позволили специалистам конкретной области медицины совершенствовать знания и умения и развивать свой потенциал. В работе были обсуждены вопросы, связанные с возможностями финансовой поддержки здравоохранения фондами ЕС. На основании данных, содержащихся в финансовых отчётах, произведен анализ балансовых данных, охарактеризованы проекты, реализованные в больницах в рамах софинансирования ЕС, а также произведено исследование влияния имущественного состояния здравоохранительных учреждений на их реализацию путем анализа корреляций. Возможность оказания медицинских услуг требует соответствующих юридических регуляций, а также системных и организационных. Это необходимо для того, чтобы осуществлять главную цель каждого здравоохранительного учреждения, то есть заботу о здоровье пациентов. Здоровье и его охрана является высочайшей ценностью, как для каждого члена общества, так и для всего общества, поэтому Польша и Европейский Союз ставит перед собой в качестве приоритетной цели его охрану путем усиленных организационно-юридических действий и инвестиций в сектор здравоохранения.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.