Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wspólnoty religijne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
2
Content available remote

Kościół Państwowy Islandii

63%
PL
Przez prawie pięć stuleci, od reformacji do czasów współczesnych w krajach nordyckich sytuacja statusu prawnego Kościołów była dość klarowna. Za konfesję państwową uznawane było wyznanie ewangelicko-lutarańskie. Dopuszczano równolegle egzystencję innych mniejszościowych wspólnot wyznaniowych. Sytuacja ta uległa zmianie po nowelizacji i wejściu w życie 1 stycznia 2000 roku szwedzkiej ustawy zasadniczej – Aktu o Formie Rządu z 1974 roku, która to zniosła wyznanie państwowe. Wprowadziła w to miejsce wolność konfesji. A Kościół Szwecji (Svenska Kyrkan) został zrównany z innymi związkami wyznaniowymi. W trzech państwach nordyckich tj. Danii, Norwegii i na Islandii wyznanie luterańskie uważane jest nadal za państwowe. Dokonując klasyfikacji z punktu widzenia zasad ustrojowych kraje nordyckie pozostają nadal państwami wyznaniowymi w wersji otwartej. Autor omawia status prawny oraz strukturę i działalność Kościoła luterańskiego w Islandii.
EN
This study deals with a particular, but relevant case study of an orthodox milieu de mémoire: Saint Nicholas monastery. My analysis is based on an oral inquiry conducted in the framework of my Ph.D. studies with the nuns of the monastery between 1999 and 2004. I have noticed here a complex reality in which the Orthodox faith and rituals mingled with the desire of independence with regards to the political (communist) order, which lead to more or less conflicted relationships with the authorities. The individual and collective memory of nuns corroborated with the archive documents offered me the necessary information not only to trace the past of the religious community, but also to size the tensions into the communist society reflected, at a smaller scale, in the monastery. According to my research findings, I can conclude that the everyday life of the nuns of Saint Nicholas monastery is fashioned by their love for God, for the others, by their respect of human dignity, by their sacrifice for truth and justice, by their quest of freedom and of preserving the orthodox values.
PL
Badanie to dotyczy indywidualnego, ale istotnego studium przypadku – prawosławnego klasztoru Saint Nicholas. Moja analiza jest oparta na ustnych wywiadach, przeprowadzonych w ramach przewodu doktorskiego z zakonnicami klasztoru w latach 1999–2004. Zauważyłam tutaj złożoną rzeczywistość, w której prawosławna wiara i obrządek mieszały się z pragnieniem niezależności w odniesieniu do politycznego (komunistycznego) reżimu, co prowadziło do mniej lub bardziej konfliktowych relacji z władzami. Indywidualna i zbiorowa pamięć zakonnic, w powiązaniu z dokumentami archiwalnymi zawierającymi niezbędne informacje, pozwoliła nie tylko prześledzić przeszłość społeczności religijnej, lecz także oszacować wielkość napięć w społeczeństwie komunistycznym, które odzwierciedlały się, w mniejszej skali, w klasztorze. Według moich ustaleń badawczych mogę stwierdzić, że codzienne życie zakonnic klasztoru jest kształtowane przez miłość do Boga i innych, poszanowanie godności ludzkiej oraz przez ofiary ponoszone w imię prawdy i sprawiedliwości podczas dążenia do wolności i zachowania wartości prawosławnych.
EN
International Conference Current problems of State-Church relations and State secularity in Poland in the international context, Warsaw, April 15, 2023
PL
Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. Aktualne problemy stosunków wyznaniowych oraz laickości państwa w Polsce w kontekście międzynarodowym, zorganizowanej w Warszawie, 15 kwietnia 2023 r. przez Zakład Prawa Wyznaniowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Katedrę Prawa Wyznaniowego Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. 
EN
The term „scientology churchˮ cannot be translated into Polish language as a compilation of the words „scientologyˮ and „churchˮ. Such phrase is incorrect in the legal language. This expression in the Polish legal language includes internal contradiction and is an oxymoron. The term „churchˮ is correlated to religion, which implies a connection to sacrum. Due to the fact that doctrinal teachings of scientology exclude existence of a higher godly power, the organization in question would not be taken in a legal way for a religious affiliation in the current regime. Therefore, it cannot have a status of a „churchˮ in the legal meaning.
PL
Prawo wewnętrzne, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej, budzi szczególne zainteresowanie zważywszy na nietypową na tle innych ustaw wyznaniowych strukturę organizacyjną związku wyznaniowego podlegającego tej ustawie. Jest ono dodatkowo wzmocnione przez okoliczność udziału żydowskich osób wyznaniowych w szeroko zakrojonym procesie regulacji spraw dotyczących mienia żydowskiego. Z analizy Prawa Wewnętrznego z dnia 15 stycznia 2006 r. czynionej na tle wskazanej ustawy wynika, iż prawodawca wyznaniowy przyjął w wydanych przez siebie przepisach koncepcję ustroju związku wyznaniowego odmienną od koncepcji wyrażonej w przedmiotowej ustawie. Wykreował byt pod nazwą Wyznaniowa Wspólnota Żydowska, obejmujący jednostki organizacyjne określone w Ustawie oraz jednostki przez siebie ustanowione (w tym oddziały Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich). W szczególności umożliwił osobom wyznania mojżeszowego posiadanie członkostwa poza gminami żydowskimi (bezpośrednio w Związku Gmin), wyposażając tych członków w węższy katalog uprawnień niż przysługujący członkom gmin. System organów Związku Gmin ukształtowany został w taki sposób, iż przedstawiciele gmin stanowią tylko część składu ciał kolegialnych decydujących o kluczowych aspektach działalności związku wyznaniowego.
EN
The Internal Law referred to in Article 3(2) of the Act of 20 February 1997 on the relationship between State and Jewish religious communities in the Republic of Poland garners special attention given the unusual - compared with other acts regulating religious affairs - organizational structure of the religious association covered by this act. It is reinforced by the fact that Jewish religious persons take part in the broad process of resolving the issues pertaining to Jewish property. The analysis of the Internal Law of 15 January 2006 against the backdrop of the mentioned act shows that in the proposed provisions the religious legislator had adopted a concept of the system governing its religious association that is materially different from the concept prescribed in the act. It created an entity known as the Religious Jewish Community, made up of organizational units defined in the act and independently established units (including the branches of the Union of Jewish Religious Communities). In particular, it enabled the people of Mosaic persuasion to have the membership outside the Jewish communities (directly in the Union), thus vesting lesser rights in such members than in any members of the communities. The system of the Union bodies was designed in such a way that the representatives of the communities constitute only a fraction of the collective bodies deciding on the key issues of the religious association's activity.
EN
Throughout the 18th century the number of professed brothers declined while that of lay brothers and servants increased in relative terms. In general, the monasteries most richly endowed in landed property saw an increase in their relative wealth over the century. Monasteries founded in the High Middle Ages usually owned extensive rural estates. However, monasteries also owned extensive property in Paris. The monastic colleges which held their own were those whose urban property holdings, if wisely managed, brought an income that rose with inflation, thus offsetting the baneful decline in purchasing power and the resulting impoverishment which might have otherwise beset the communities. In 1749 the 54 men’s religious communities in Paris owned over 500 buildings or, more generally, rental units. Some buildings were aristocratic dwellings while others were modest abodes in which craftsmen or even impoverished single women might live. Worthy of note are several key traits involving property holdings: monasteries often owned clusters of buildings and even built major apartment complexes, sometimes within their former cloisters. This rental property as a whole provided nearly 50% of the monasteries’ overall income by the time the French Revolution dispossessed the religious orders. Research into these property holdings, both in Paris and other French cities, will allow researchers to study the economic, urbanistic and social evolution of French cities over the longue durée.
EN
The existence of tax exemptions for churches in the American legal system dates back to the colonial times. In federal law, it is mainly based on § 501(c)(3) of Internal Revenue Code, which grants exemption from federal income tax. Meanwhile, in state law the exemptions from real property taxation are of the most importance. Since a landmark ruling in Walz v. Tax Commission from 1970, the United States Supreme Court has recognised, as a rule, constitutionality of such exemptions. According to the Court, they do not violate the Establishment Clause of the First Amendment to the United States Constitution. The Court reasoned that the purpose of the tax exemptions is sustaining the benevolent neutrality of state towards religion and churches, not the advancement of them. In its opinion in Bob Jones University v. United States from 1983, the Court added that, in the field of tax law, every church has to be understood as a charity. For that reason, tax exemptions are granted to churches, which generated an indirect public subsidy for them. This means, however, that being the beneficiaries of the privilege churches are obliged to conform to the qualifying requirements laid down by the state. Furthermore, since its decision in Texas Monthly, Inc. v. Bullock from 1989, the Court has consistently rejected to derive the right to tax exemption from the Free Exercise Clause of the First Amendment. As a result of this, the Court declared that tax exemptions granted exclusively for churches or their activities are unconstitutional.
PL
Zwolnienia podatkowe dla związków wyznaniowych (kościołów) funkcjonują w amerykańskim systemie prawnym od czasów kolonialnych. W prawie federalnym kluczowe znaczenie ma zwolnienie od podatku dochodowego na podstawie § 501(c)(3) federalnego kodeksu podatkowego (IRC). Natomiast w prawie stanowym najważniejsze są zwolnienia z podatku od własności, zwłaszcza nieruchomości, ustanawiane przez właściwe legislatury stanowe. Począwszy od precedensowego orzeczenia w sprawie Walz v. Tax Commission z 1970 r. Sąd Najwyższy USA co do zasady uznawał konstytucyjność przedmiotowych zwolnień. Zdaniem sądu zwolnienia te nie naruszają klauzuli ustanowienia I Poprawki do Konstytucji federalnej, gdyż państwo przyznaje je nie w celu wspierania religii i związków wyznaniowych, ale ze względu na życzliwą neutralność względem nich. Zgodnie z orzeczeniem w sprawie Bob Jones University v. United States z 1983 r. związki wyznaniowe, z punktu widzenia prawa podatkowego, są klasyfikowane do kategorii organizacji pożytku publicznego. Jako takie mogą więc korzystać z pośredniej pomocy finansowej państwa, która jest skutkiem przyznania zwolnienia podatkowego. Oznacza to jednak także, iż będąc beneficjentami przywileju związki wyznaniowe są zobligowane do podporządkowania się wymogom kwalifikacyjnym ustanowionym przez państwo. Ponadto, począwszy od orzeczenia w sprawie Texas Monthly, Inc. v. Bullock z 1989 r. Sąd Najwyższy konsekwentnie odrzucał koncepcję wywiedzenia prawa do zwolnienia podatkowego z klauzuli swobodnej praktyki I Poprawki. Tym samym uznał za niekonstytucyjne zwolnienia przyznawane ekskluzywnie związkom wyznaniowym lub prowadzonej przez nie działalności.
Nurt SVD
|
2017
|
issue 1
175-194
PL
Artykuł podejmuje problematykę życia chrześcijan w Turcji na obszarze starożytnych Siedmiu Kościołów opisanych w Apokalipsie św. Jana, tzn. Kościołów funkcjonujących w Smyrnie, Efezie i Laodycei. Zawężenie do tych trzech Kościołów wynika z faktu, że obecnie tylko tam mieszkają chrześcijanie żyjący w formalnych wspólnotach. Miejscowości Sardes, Filadelfia, Pergamon, Tiatyra nie przetrwały próby czasu. Artykuł traktuje o wspólnotach katolickich, protestanckich, a także prawosławnych. Na wstępie ukazano krótką historię relacji chrześcijańsko-muzułmańskich w Turcji oraz kontekst społeczno-religijny. Następnie zaprezentowano Kościoły: ich liderów, specyfikę formacji wiary, aktualne problemy w środowisku muzułmańskim. Materiał źródłowy stanowi owoc rozmów i spotkań z liderami oraz członkami Kościołów.
EN
Apocalypse of St John mentions Seven Churches of Asia as seven major churches of early Christianity. The present article is concerned with the only extant formal Christian (Catholic, Protestant and Orthodox) communities in Smyrna, Ephesus and Laodicea (now in Turkey). The other four (in Sardis, Philadelphia, Pergamum and Thyatira) did not survive. The article opens with a brief overview of the Christian-Muslim relationships in Turkey and its social and religious contexts. After that there is a more detailed presentation of the community leaders, religious formation of members and their present situation among the Muslim majority. The source material is based on the author’s interviews with the leaders and members of the churches.
PL
W przedmiotowej publikacji autor formułuje następujące tezy. Skoro rejestracja związku wyznaniowego w prawie polskim stanowi formę jego legalizacji poprzez nabycie podmiotowości cywilnoprawnej, to proces ten służy poszerzeniu możliwości oddziaływania związku wyznaniowego w sferze religijnej, a tym samym poszerzeniu wolności religijnej. Nie stanowi natomiast przejawu wolności religijnej rejestracja związku wyznaniowego dokonana na podstawie wniosku o rejestrację, złożonego przez „sympatyków” danej wspólnoty religijnej (co w pragmatyce polskiego organu rejestrowego stało się zasadą). Rejestracja związku wyznaniowego winna być dokonywana na wniosek samego związku wyznaniowego lub na wniosek członków tej wspólnoty. Tylko taka procedura stanowić może przejaw gwarancji wolności religijnej.
EN
In this publication the author makes the following arguments. As the registration of a religious association in Polish law is a form of its legalisation by becoming a legal entity, that process broadens the influence of a religious association in the religious sphere, thereby broadening religious freedom. The registration of a religious association made on the basis of an application for registration filled by “supporters” of a religious community (it happens more than often in Polish registration offices) is not a manifestation of religious freedom. Registration of a religious association must be undertaken at the request of the religious organization itself or at the request of members of this community. Only such a procedure could be a sign of guarantee of religious freedom.
PL
Opracowanie koncentruje się na ogłoszonych w lipcu 2013 r. wytycznych w sprawie realizacji przez Komisję Europejską art. 17 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który zobowiązuje Unię Europejską do prowadzenia otwartego, przejrzystego i regularnego dialogu z kościołami, innymi stowarzyszeniami lub wspólnotami religijnymi oraz organizacjami światopoglądowymi i niewyznaniowymi. Najważniejszą część opracowania stanowi tłumaczenie tego dokumentu na język polski. W celu wyjaśnienia przyczyn powstania wytycznych, omówiono również decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 25 stycznia 2013 r. (2097/2011/RA). Negatywnie oceniając odrzucenie przez Komisję możliwości realizacji wniosku Europejskiej Federacji Humanistycznej o zorganizowanie seminarium dialogu na zaproponowany przez nią temat, Rzecznik wezwał bowiem Komisję do właściwszego realizowania art. 17 ust. 3 TFUE i zasugerował sprecyzowanie stosowanych w tym zakresie praktyk i zasad, a zwłaszcza przemyślenie potrzeby opracowania wiążących wytycznych.
EN
The study deals with the Guidelines on the Implementation of Article 17(3) TFEU by the European Commission, published in July 2013, for setting the framework for open, transparent and regular dialogue with churches, religious associations or communities, and philosophical and non-confessional organisations. The Polish translation of the document constitutes the main part of the text. It is preceded by an overview of the decision of the European Ombudsman of 25 January 2013 in his inquiry into complaint 2097/2011/RA against the European Commission. The Ombudsman, while negatively assessing the Commission’s rejection of the proposal of the European Humanist Federation for a dialogue seminar on the topic Competing Rights Issues in Europe, suggested clarifying the Commission’s “practices and rules in this area”, and drawing up “guidelines in terms of how exactly it plans to implement Article 17 TFEU”.
PL
Analiza współczesnych konstytucji wskazuje, że liczba państw wyznaniowych powoli maleje. Spotykamy się jednak z tendencjami przeciwstawnymi. Ustrój państwa wyznaniowego jest charakterystyczny przede wszystkim dla krajów muzułmańskich Bliskiego i Środkowego Wschodu oraz dla szeregu państw Azji Południowo-Wschodniej. W ostatnich dziesięcioleciach wyraźnie zmalała natomiast liczba państw chrześcijańskich oraz świeckich państw ideologicznych. Stabilna pozostaje grupa państw z buddyzmem jako religią uprzywilejowaną. Przepisy wyznaniowe konstytucji państw konfesyjnych charakteryzują się z reguły dużym stopniem ogólności. Rzadko spotyka się postanowienia szczegółowe. Klauzule wyznaniowe zamieszczone są przede wszystkim wśród zasad naczelnych konstytucji. U podstaw wyznaniowego charakteru państwa leży odrzucenie neutralności światopoglądowej. Nie jest możliwe na podstawie samych tylko konstytucji zrekonstruowanie szczegółowego, uniwersalnego modelu państwa wyznaniowego. W świetle ustaw zasadniczych najczęściej spotykane cechy państw wyznaniowych to: negacja neutralności państwa w sprawach światopoglądowych, przyjęcie określonej religii jako oficjalnej, odrzucenie równości związków wyznaniowych, wymóg wyznawania przez głowę państwa określonej religii lub światopoglądu, udzielanie przez państwo wsparcia dla danej konfesji. Konstytucje większości państw wyznaniowych formalnie zapewniają wolność religijną. W ustawach zasadniczych niektórych państw muzułmańskich gwarancje dla tej wolności są jednak przemilczane. Jedność organizacyjna aparatu państwowego i wyznaniowego nie jest charakterystyczna dla sfery kultury politycznej Zachodu. Rzeczywistość społeczno-polityczna współczesnych państw wyznaniowych wskazuje, że wspomnianego modelu państwowości nie można a priori uznać za sprzeczny z zasadami demokracji oraz z prawami człowieka.
EN
The analysis of contemporary constitutions indicates that the number of religious states is slowly decreasing. However, we are confronted with the opposite tendencies. The model of the religious state is characteristic primarily of Muslim countries of the Near and Middle East and of a number of Southeast Asian countries. In the last decades, the number of Christian states and secular ideological states has declined significantly. There is a stable group of states with Buddhism as a privileged religion. The religious constitutional norms of confessional states are generally characterized by a high degree of generality. Detailed provisions are rare. Denominational clauses are included primarily among the supreme principles of the constitution. Underlying the religious character of the state is the rejection of the neutrality of the worldview. It is not possible, on the basis of the constitution alone, to reconstruct a detailed, universal model of the religious state. In the light of fundamental laws, the most common characteristics of religious states are: the negation of the neutrality of the state in worldviews, the acceptance of a particular religion as the official religion, the rejection of the equality of religious associations, the requirement of a state religion or belief towards the head of the state, the state support for a given confession. The constitutions of the majority of religious states formally provide for religious freedom. In the fundamental laws of some Muslim states, the formal guarantees for this freedom are, however, absent. The organizational unity of the state and religious apparatus is not characteristic of the sphere of Western political culture. The socio-political reality of contemporary religious states indicates that this model of statehood can not be a priori regarded as contrary to the principles of democracy and human rights.
PL
Przedmiotem artykułu jest analiza działań Wydziału do Spraw Wyznań w Krośnie wobec Kościoła Katolickiego w perspektywie realizacji konstytucyjnej zasady oddzielenia państwa od kościoła. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 lipca 1952 roku stanowiła, że kościół jest oddzielony od państwa (art. 70 ust. 2) i jednocześnie może swobodnie wypełniać swoje funkcje religijne (art. 70 ust. 1). Regulacja ta dotyczyła także innych związków wyznaniowych. Ówczesna nauka prawa konstytucyjnego pojmowała tę swobodę jako wolność głoszenia doktryny, organizowania zgromadzeń religijnych, udzielania posług, nauczania, tworzenia zakonów, utrzymywania kontaktów z zagranicznymi współwyznawcami. Swoistym standardem wobec Kościoła Katolickiego stało się dyskryminujące stosowanie prawa. Za przykład takiej sytuacji można uznać blokowanie i ograniczanie budownictwa sakralnego za pomocą środków prawnych – zwłaszcza karnych i administracyjnych. Wydział do Spraw Wyznań w Krośnie zasadę oddzielenia państwa od kościoła pojmował jako pełną laicyzację życia społecznego prowadząc m.in. akcję przeciwdziałania rozwojowi budownictwa sakralnego oraz podejmowania inicjatyw duszpasterskich przez kler katolicki (zwłaszcza w zakresie duszpasterstwa młodzieży).
EN
The subject matter of this article is the analysis of the action of the Department for Religious Affairs in Krosno against the Catholic Church in the light of the constitutional principle about Church and State separation. The Constitution of the Polish People’s Republic of 22 July 1952 set forth the separation of Church and State (Art. 70, para. 2) and stipulated that the Church can freely carry out its religious functions (Art. 70, para. 1). This provision applied also to other religious associations. Under the constitutional law at that time, this freedom was understood as the freedom to proclaim doctrine, organize religious assemblies, provide ministry and teaching, establish religious orders, and maintain contacts with the believers abroad. The law was used to discriminate against the Church, which became a kind of standard. For example, legal measures, especially penal and administrative sanctions, were employed to block and restrict the construction of buildings used for religious purposes. The constitutional principle concerning Church and State separation was understood by the Department of Religious Affairs in Krosno as a total secularization of social life. For example, it was used to justify taking actions against the development of buildings used for religious purposes or against any pastoral activities undertaken by the Catholic clergy, especially concerning the youth ministry.
PL
Sprawa ochrony danych osobowych w związkach wyznaniowych będzie przedmiotem istotnej zmiany z uwagi na rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych. Nowe prawo unijne wprowadza ważny mechanizm prawny, zmuszający kościoły do rozwoju wewnętrznych regulacji ochrony danych oraz powołania niezależnego organu nadzorczego. W praktyce będzie oznaczało to wzmocnienie konstytucyjnego prawa do prywatności w największych związkach wyznaniowych, ale także ryzyko poddania wielu mniejszych nadzorowi organu publicznego. Szereg wątpliwości dotyczących art. 91 rozporządzenia prezentowanych przez jego komentatorów, specjalizujących się w prawie ochrony danych osobowych, wskazuje, jak poważnym wyzwaniem jest to zagadnienie dla związków wyznaniowych i nauki prawa wyznaniowego.
EN
The issue of protection of personal data in religious communities will be subject of a significant change due to (EU) Regulation No. 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of natural persons with regard to the processing of personal data and on the free movement of such data. The new EU regulation introduces an important mechanism that forces churches to develop an internal data protection law and an independent supervisory authority. In practice this means strengthening the constitutional right to privacy in the largest churches based on their internal institutions, but also involves a risk of subjecting many smaller religious communities to public scrutiny. Many doubts regarding Article 91 presented by Polish commentators specializing in the protection of personal data show how important this issue and the preparation of changes are for religious communities.
IT
Il crescente sviluppo in Italia, nell’ultimo ventennio, della prassi pattizia a livello decentrato apre la via ad una “ulteriore nuova stagione” di relazioni tra Stato e Chiesa cattolica. Si tratta di una condizione che risulta riconducibile ad una pluralità di fattori. Da un lato, occorre ricordare il percorso di evoluzione delle autonomie locali successivo alla riforma del Titolo V, Parte II della Costituzione e, dall’altro, le trasformazioni che hanno toccato il diritto della Chiesa con riferimento, in particolare, al ruolo delle Conferenze episcopali regionali. E’ così possibile riscontrare nel tempo una sempre più significativa presenza di accordi a livello regionale ed “infra-regionale”. Al riguardo, si deve tuttavia precisare come, mentre la prima tipologia di fonti appaia inquadrabile prevalentemente in tre “macro-aree”, sia pure suscettibili di espansione qualora tale necessità venga avvertita, il secondo gruppo di accordi mostri contenuti estremamente diversificati quanto ai temi affrontati. Ciò nasce dall’esigenza di offrire risposte ai bisogni specifici di una determinata comunità, mediante relazioni tra i soggetti istituzionali e confessionali ad essa più vicini presenti sul territorio. In questo senso, può affermarsi come nell’ambito sociale, complice l’attuale percorso rivolto alla realizzazione di una cittadinanza “partecipativa”, il principio di sussidiarietà orizzontale trovi il suo “punto di contatto” con quello di collaborazione, sancito dall’art. 1 dell’Accordo di revisione concordataria. Si è dunque di fronte ad un articolato sistema di fonti, aventi diversa natura giuridica, ma in grado di misurarsi – in forza della loro duttilità – con la costante evoluzione dell’ordinamento civile e canonico, nel pieno rispetto del principio di laicità dello Stato.
EN
The development in Italy of the “bilateral practice” on a local level, particularly in the last twenty years, opens the way for a “new season” in the relations between civil and religious authorities in our country. It introduces a system of relations which is made not only on the traditional level of “summit relations” between the State and the Catholic Church, but also it is based on the possible conclusions of peripheral agreements, in reply to religious demands, found on a local level.
PL
Dynamiczny rozwój zdecentralizowanej praktyki układowej, zauważalny we Włoszech w ostatnim dwudziestoleciu, pozwala na stwierdzenie, że doszło do otwarcia „kolejnego okresu porozumień” w relacjach między państwem i Kościołem Katolickim. Jest to owoc wielorakich czynników. Z jednej strony, istotną rolę odegrało dowartościowanie autonomii lokalnych, będące konsekwencją nowelizacji Tytułu V (pt. Regiony, prowincje, gminy) Części II (pt. Ustrój Republiki) obowiązującej Konstytucji Republiki Włoskiej. Z drugiej strony, impulsem do rozwoju zdecentralizowanej praktyki układowej stały się zmiany dokonane w prawie kanonicznym, odnoszące się w szczególności do roli regionalnych konferencji biskupów. Wspomniane czynniki przyczyniły się do coraz intensywniejszego wzrostu liczby układów zawieranych na poziomie regionalnych oraz subregionalnym. Większość źródeł z pierwszej kategorii można odnieść do jednego z trzech makro-zagadnień (dobra kultury o charakterze religijnym, opieka duszpasterska w instytucjach leczniczych oraz dowartościowanie społecznej i edukacyjnej funkcji oratoriów). Natomiast w drugiej grupie obecne są układy dotyczące kwestii skrajnie zróżnicowanych, co znajduje swoje uzasadnienie w różnorodności specyficznych potrzeb poszczególnych społeczności lokalnych. Analiza zachodzących procesów pozwala na stwierdzenie, że zasada pomocniczości ujmowana horyzontalnie znajduje dziś w przestrzeni społecznej – również w konsekwencji działań zmierzających do zapewnienia możliwie najpełniejszej realizacji partycypacyjnej koncepcji obywatelstwa – ważny punkt kontaktu z zasadą współpracy, wyrażoną w art. 1 włoskiego Konkordatu z 1984 r. (a więc układu rewidującego Konkordat Laterański z 1929 r.). Stosujący prawo stają więc we Włoszech wobec coraz bardziej zróżnicowanego systemu źródeł o niejednolitej naturze prawnej, które – właśnie dzięki specyficznej „plastyczności” tychże źródeł – jawią się jako instrumenty lepiej odpowiadające stanowi stałej ewolucji, w jakiej znajduje się dziś zarówno cywilny, jak i kanoniczny porządek prawny. Ich stosowanie w żaden sposób nie narusza również zasady świeckości państwa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.