Search results

1

Od banalnego do nachalnego nacjonalizmu - rozważania wokół koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

100%

Zielka S.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

51-63

PL

Artykuł podejmuje istotny wątek w twórczości Kazimierza Sośnickiego: koncepcję państwa i wychowania państwowego. Autor, wychodząc od nakreślenia podstawowych założeń koncepcji Sośnickiego, skupia uwagę na niebezpieczeństwie, jakie dla funkcjonowania państwa i roli edukacji w nim niesie ze sobą podporządkowanie go siłom i ugrupowaniom nacjonalistycznym. Nacjonalizm jest tu rozumiany jako instynkt grupowy odmienny od etosu państwowego, który może prowadzić do autorytarnej formuły istnienia państwa.

2

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

100%

Król J.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

139-154

PL

Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego wspierała się na czterech głównych filarach: prymat państwa, idea solidaryzmu społecznego, idea elity społecznej i kult wodza oraz filozofia czynu. Jednym z ideologów obozu piłsudczykowskiego był Adam Skwarczyński. Szczególną wartość upatrywał w młodzieży, jako tej grupie, która ma uzdrowić życie publiczne w Rzeczypospolitej. Ta intencja posłużyła Skwarczyńskiemu w stworzeniu w 1932 roku Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”. Organizacja ta, poprzez różnorodne formy aktywności, miała realizować główne idee ideologii sanacji. Działania młodzieży były przeprowadzane zarówno w szkole, jak i w środowisku pozaszkolnym. Przedwczesna śmierć Skwarczyńskiego, stosunkowo mała liczebność grupy i perturbacje wewnątrz niej nie pozwoliły jednak, aby Straż Przednia zrealizowała w pełni wszystkie swoje zadania. Niezależnie od tego stanowiła ona istotny element w dziejach organizacji młodzieżowych Drugiej Rzeczypospolitej, a wartości przez nią głoszone mogą być inspiracją dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej.

3

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

88%

Kamiński K.

Przegląd Pedagogiczny

|

2014

|

issue 1

131-140

PL

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego (1883-1975) zajmuje się ciągle aktualnym problemem relacji między wychowaniem a polityką. Podejście obiektywizujące Sośnickiego wyraża się w tworzeniu ponadideologicznej teorii. Tutaj centralnym zagadnieniem pozostaje kategoria „etosu państwowego”, który stanowiąc zbiór zasad postępowania, staje się, jak powtarzał Sośnicki, życiową siłą każdego zespołu ludzkiego. Doniosła rola etosu w życiu jednostek oraz zespołów ludzkich ma wpływ na wyznaczanie zadań wychowawczych. Odpowiednie zaś ukształtowanie właściwości psychicznych człowieka miałoby na celu przezwyciężanie kolizji społecznych. Projektowana w perspektywie roli społecznej teoria pedagogiczna Sośnickiego bez wątpienia wzbogacała i inspirowała sobie współczesną pedagogikę, ale i współcześnie wydatnie może przysłużyć się rzeczywistości edukacyjnej.

4

Koncepcja wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego jako przyczynek do dyskusji o współczesnym modelu edukacji obywatelskiej w Polsce

88%

Męczkowska-Christiansen A., Zalewska E.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

40-50

PL

Przedstawiany artykuł obejmuje próbę namysłu nad możliwością wykorzystania rozwijanej przez Kazimierza Sośnickiego koncepcji wychowania państwowego jako inspiracji dla dyskusji nad kształtem rodzimej edukacji obywatelskiej. Autorki dokonują krytycznej rekonstrukcji teorii wychowania państwowego, odnosząc się do podstawowych dla niej kategorii: etosu państwowego, wychowania państwowego i jego środków, dystrofii wychowania państwowego i niesionych przez nią zagrożeń dla blokowania rozwoju kompetencji obywatelskich. Koncepcja wychowania państwowego Sośnickiego jest analizowana na tle odniesień do aktualnych wyzwań dla edukacji obywatelskiej, osadzonych w demokratycznym modelu państwa.

5

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego a dziecięce obywatelstwo

75%

Szczepska-Pustkowska M., Lewartowska-Zychowicz M., Strumska-Cylwik L.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

23-39

PL

Zamysłem tekstu jest próba zrekonstruowania i zaktualizowania koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego. Przedsięwzięcie wydaje się znaczące w kontekście wzrastającej roli państwa we współczesnej europejskiej rzeczywistości lęku migracyjnego. Punktem wyjścia podjętych analiz jest umocowanie koncepcji Sośnickiego w idei dwukierunkowej zależności między społecznymi relacjami a społecznie konstruowanymi etosami, z której wywiedziona została swoista partycypacyjna metodyka wychowania państwowego. Postrzegamy ją jako projekt stanowiący wychylenie w kierunku dziecięcego obywatelstwa, który daje możliwość czynienia porównań z Janusza Korczaka myśleniem o dziecięcym obywatelstwie.

6

Teoretyczne podstawy wychowania państwowego w Polsce okresu międzywojennego (zarys problematyki)

75%

Magiera E.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

125-137

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie teoretycznych podstaw wychowania państwowego w Drugiej Rzeczypospolitej. Przedstawia zarys koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego, Zygmunta Mysłakowskiego i Jana Stanisława Bystronia. Zagadnienie wychowania państwowego K. Sośnicki charakteryzował ze stanowiska pedagogiki socjologicznej oraz filozofii państwa i prawa. Tworząc ponadideologiczną teorię wychowania państwowego, uporządkował podstawowe pojęcia, wyeksponował specyficzne właściwości wychowania państwowego. Centralnym zagadnieniem swojej teorii uczynił kategorię etosu państwowego. Znaczny wkład w tworzenie teoretycznych podstaw wychowania państwowego stanowiły prace Zygmunta Mysłakowskiego. Rozumiejąc państwo jako formację socjologiczną i kulturową, punktem wyjścia do rozważań nad wychowaniem państwowym i narodowym uczynił pojęcie „mitu”. Dążył do ukształtowania pozytywnego stosunku społeczeństwa wobec państwa. Teoretyczną podstawę wychowania państwowego stanowiły również prace Jana Stanisława Bystronia, który prezentował stanowisko socjologiczne. Wychowanie państwowe łączył z wychowaniem społecznym, pogłębieniem kultury społecznej, rozszerzeniem treści i zakresu stosunków społecznych, rozwijaniem współdziałania.

7

„Obowiązkiem każdego obywatela jest być najpierw dobrym państwowcem”. Obywatelstwo i/a etniczność czytana w świetle państwa i wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego (aspekty)

75%

Kożyczkowska A., Ellwart J.

Przegląd Pedagogiczny

|

2018

|

issue 2

80-102

PL

Autorzy podejmują próbę przedstawienia – na przykładzie Kaszubów – doświadczeń mniejszości etnicznych w zakresie konstruowanie idei obywatelskich w dwudziestoleciu międzywojennym i po 1989 roku. Artykuł jest też próbą „sprawdzenia” aktualności koncepcji Kazimierza Sośnickiego w badaniu aktualnych problemów społecznych. Relacje mniejszości etnicznych i państwa rozpoznane zostały przez koncepcję państwa i wychowania obywatelskiego Sośnickiego. Znaczące okazały się koncepcje etosu moralnego, społecznego (grupowego) ipaństwowego, i relacje/konflikty między nimi (kolizje). Pozwoliło to zrekonstruować idee obywatelskości kolejnych formacjach intelektualnych Kaszubów. Doświadczenia kaszubskie, jako egzemplifikacja doświadczeń etnicznych, pozwoliły rozpoznać kondycję mniejszości w państwie polskim. Szczególnie interesujące okazało się pojęcie „separatyzm”, które w świadomości mniejszości jest narzędziem ograniczającym prawo do praw, szczególnie tych związanych z różnicą etniczną.

8

Wychowanie państwowe i obywatelskie w praktyce szkolnej na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie (1932/1933–1933/1934)

71%

Walasek S.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2020

|

vol. 11

|

issue 2

239-251

EN

Three areas of introducing a new ideology to the institution of the A. Mickiewicz State Men’s Gymnasium in Vilnius are shown: familiarizing the teaching staff with the ideology, creating conditions for students to develop individuality and independence while focusing on team collaboration, and implementing the concept of state and civic education for extracurricular activities and youth organizations.

PL

W artykule zaprezentowano próbę praktycznej realizacji wychowania państwowego i obywatelskiego obowiązującego w szkolnictwie polskim w latach trzydziestych XX w. Na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie ukazano trzy obszary wprowadzania nowej ideologii w tej placówce: zaznajamianie z nią grona nauczycielskiego, stwarzanie uczniom warunków rozwijania indywidualności i samodzielności przy jednoczesnym ukierunkowaniu na współpracę w zespole oraz wdrażanie koncepcji wychowania państwowego i obywatelskiego do uczniowskiej działalności pozalekcyjnej i do organizacji młodzieżowych.

9

Wychowanie narodowe i państwowe w szkołach miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego w okresie II Rzeczypospolitej

63%

Juśko E.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2011

|

issue 1(18)

47-57

PL

W okresie II Rzeczypospolitej w pracy szkół duży nacisk kładziono na kwestię wychowania. Oprócz stworzenia systemu szkolnego i likwidacji zjawiska analfabetyzmu postanowiono budować w społeczeństwie poczucie tożsamości narodowej, w dużej mierze zdeprecjonowanej przez zaborców, oraz kształtować świadomość obywatelską. Służyć temu miało wychowanie narodowe i państwowe. Jego idee wdrażały szkoły wszystkich typów w Polsce. Wychowanie narodowe i państwowe widoczne było także w pracy szkół Tarnowa i powiatu tarnowskiego. Zarówno formy realizacji, jak i treści merytoryczne koncentrowały się wokół chlubnych wydarzeń z historii Polski oraz osób biorących w nich udział. W trakcie realizacji podejmowano działania uczące dzieci i młodzież samorządności, kształtujące postawy patriotyzmu, szacunku dla dorobku polskiej kultury, poszanowania własnego kraju i polskiej państwowości.

EN

During the period of Second Republic of Poland, there was a high emphasis on the matter of education. Except creating the scholar system, elimination of the phenomena of illiteracy, the essential element was building the sense of national identity depreciated in a large measure by occupants and formation of the civic awareness. The national and state education was to serve these purposes. Its ideas were introduced in schools of all types in Poland. The national education was also noticeable in the work of both schools of Tarnów and Tarnow District. The forms of implementation as well as the substantive content focused on the most important and glorious events in the history of Poland and people who participated in them. During the implementation, the actions concerning teaching children and young people of self-management, shaping the basics of patriotism, respect for the achievements of Polish culture, respect for their country and the Polish state were taken.

10

„Wychowanie państwowe” w prywatnych niemieckich szkołach powszechnych południowo-zachodniej Wielkopolski w latach trzydziestych XX wieku

63%

Gendera A.

Rozprawy z Dziejów Oświaty

|

2019

|

vol. 56

27-42

EN

The article deals with the implementation of Józef Piłsudski’s Sanation model of ‘state education’ in private primary schools with German as a medium of instruction, which in the Second Polish Republic in the 1930s functioned in south-western Greater Poland. It was a border area, critical for national security, culturally and historically bound by Polish–German relations. The schools belonged to individual lay people, United Evangelical Church communities or associations of the German national minority. The students, with few exceptions, belonged to the Lutheran Church. Audit reports filed by Polish school inspectorates prove that teaching, ie performance of teachers’ duties, was mainly influenced by current politics and Polish–German relations. Increased political tension in the second half of the 1930s resulted in a decline, though not universal, of ‘state education’, neglect of teaching the Polish language, history and geography, absence of Poland’s White Eagle emblem, separatist tendencies among the minority and a rise in ethnic hostility. Poor training of German teachers for teaching the Polish language was also revealed. Evangelical schools displayed worse results than others, which confirms the point advanced in historiography about the United Evangelical Church’s aversion to Poland.

11

Wychowanie w cieniu zagrożenia. O dzieciach i młodzieży oraz o kształtowaniu ich postaw na łamach „Dziennika Bydgoskiego” z roku 1939

51%

Rypel A.

Język. Religia. Tożsamość

|

2018

|

issue 1(17)2018

169-186

PL

Tematem artykułu jest ukazanie wpływu „Dziennika Bydgoskiego” na proces wychowania młodych mieszkańców Bydgoszczy w 1939 roku. „Dziennik Bydgoski” był oficjalnym organem polskiej Partii Chrześcijańskiej Demokracji i dlatego problemy wychowania młodego pokolenia ukazywane były zgodnie z jej ideologią. Artykuł pokazuje zmiany w postrzeganiu społecznych funkcji młodych ludzi, jakie zaszły w przededniu drugiej wojny światowej. Ideologia chadecka została podporządkowana wychowaniu państwowemu, którego celem było zjednoczenie młodych ludzi niezależnie od ich wyznania lub poglądów politycznych. Gazeta skutecznie ukształtowała postawy patriotyczne, ponieważ młodzi bydgoszczanie wykazali się w czasie wojny poświęceniem i patriotyzmem.

EN

The aim of article is to present the influence of “Dziennik Bydgoski” on the process of educating young inhabitants of Bydgoszcz in 1939. “Dziennik Bydgoski” was the official newspaper of the Polish Christian-Democratic Party and for this reasons the education problems was presented in accordance with its ideology. The article shows changes in the perception of social function of the young people that have occurred in the year preceding the outbreak of the Second World War. Christian Democratic ideology was subordinated to the state education and unification of young people irrespective of their religion or political views. The newspaper effectively shaped patriotic attitudes. During the war the young Bydgoszcz people demonstrated sacrifice and patriotism.

12

„Ateneum Kapłańskie” (1925-1939) jako forum obrony katolickiego charakteru szkoły w Drugiej Rzeczypospolitej

51%

Beczek P.

Studia Gdańskie

|

2014

|

issue 35

161-181

PL

W okresie międzywojennym „Ateneum Kapłańskie” opowiadało się za głoszoną przez Kościół koncepcją szkoły wyznaniowej. Laicyzacyjne tendencje wśród znacznej części polskiego nauczycielstwa, zrzeszonego głównie we wpływowym Związku Nauczycielstwa Polskiego, uzasadniały z kolei szczególną czujność, by decyzje władz państwowych w sprawach oświaty odpowiadały założeniom kościelnym. Ta deklarowana na łamach czasopisma „walka o katolickie oblicze polskiej szkoły” ujawniała się w krytyce niektórych posunięć sanacyjnego rządu, próbującego przeforsować własne idee pedagogiczne - na czele z koncepcją tzw. wychowania państwowego.

EN

: In the interwar period, edited by the Seminary in Włocławek “Ateneum Kapłańskie” played a serious role in debate on secularization of polish educational system. According to the Church teaching, the periodical advocated a denominational type of school, that was characterized by obligatory teaching of catechesis, confessional identity between students and teachers, using devotional means in upbringing process or compatibility of school curriculum with the teaching of the Church. Secular trends among significant part of polish educators, mainly associated in the leftist and influential Związek Nauczycielstwa Polskiego [Union of Polish Teachers], made “Atenenum…” rather vigilant towards the authorities. Declared by the periodical “struggle for a Catholic character of polish school” manifested itself in moderate criticizing of some decisions of the “Sanacja” government trying to press its own educational ideas (so-called “state education”, for instance) , that seemed to be not coherent with Catholic assumptions.

Refine search results

Od banalnego do nachalnego nacjonalizmu - rozważania wokół koncepcji wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego

Koncepcja wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego jako przyczynek do dyskusji o współczesnym modelu edukacji obywatelskiej w Polsce

Teoria wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego a dziecięce obywatelstwo

Teoretyczne podstawy wychowania państwowego w Polsce okresu międzywojennego (zarys problematyki)

„Obowiązkiem każdego obywatela jest być najpierw dobrym państwowcem”. Obywatelstwo i/a etniczność czytana w świetle państwa i wychowania państwowego Kazimierza Sośnickiego (aspekty)

Wychowanie państwowe i obywatelskie w praktyce szkolnej na przykładzie Państwowego Gimnazjum Męskiego im. A. Mickiewicza w Wilnie (1932/1933–1933/1934)

Wychowanie narodowe i państwowe w szkołach miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego w okresie II Rzeczypospolitej

„Wychowanie państwowe” w prywatnych niemieckich szkołach powszechnych południowo-zachodniej Wielkopolski w latach trzydziestych XX wieku

Wychowanie w cieniu zagrożenia. O dzieciach i młodzieży oraz o kształtowaniu ich postaw na łamach „Dziennika Bydgoskiego” z roku 1939

„Ateneum Kapłańskie” (1925-1939) jako forum obrony katolickiego charakteru szkoły w Drugiej Rzeczypospolitej