Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  wychowanie zdrowotne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The 19th century was named the century of a child. The knowledge of a child, his developmental phases, needs, and interests was expanded together with the increase in the knowledge of biology and human psychology. The child was understood as a value itself who has a right to have basic needs fulfilled as well as to get appropriate conditions of development and health care provided. In connection with it, various initiatives were undertaken in a lot of European states aiming at the creation of optimal conditions of physical and psychological development for children. Controlling children’s health condition and hygienic as well as health education became popular. New ideas also reached the territory of Galicia. The hygienic movement developed in its area, which doctors, hygienists, and teachers were involved in. They widely popularised health issues and different forms of health education of children and the youth among the Galician society. As a consequence, the children’s mortality and a morbidity rate decreased and the sanitary and hygienic conditions at schools improved.
PL
Wiek XIX zdobył miano wieku dziecka. Wraz ze wzrostem wiedzy biologicznej i psychologicznej o człowieku rozszerzyła się wiedza o dziecku, jego fazach rozwojowych, potrzebach i zainteresowaniach. Dziecko pojmowano jako wartość samą w sobie, przysługiwało mu prawo do zaspokajania podstawowych potrzeb oraz zapewnienia odpowiednich warunków rozwoju i ochrony zdrowia. W związku z tym w wielu krajach europejskich zaczęto podejmować różne inicjatywy mające na celu stworzenie dzieciom optymalnych warunków rozwoju fizycznego i psychicznego. Popularne stało się kontrolowanie stanu zdrowia dzieci oraz wychowanie higieniczno-zdrowotne. Nowe idee dotarły również do Galicji. Na jej terenie rozwinął się ruch higieniczny, w który byli zaangażowani lekarze, higieniści i pedagodzy. Prowadzili oni szeroko zakrojoną akcję popularyzatorską wśród społeczeństwa galicyjskiego na temat różnych form wychowania zdrowotnego dzieci i młodzieży. W ich efekcie zmniejszyła się śmiertelność dzieci i zachorowalność na różne choroby oraz poprawiły się warunki sanitarno-higieniczne w szkołach.
PL
Przedmiotem rozważań w niniejszym eseju z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury fizycz­nej jest asceza cielesna: świecka i religijna. Asceza gimnazjonowa doprowadza do wydos­ko­nalenia władz cielesnych dla możliwości wypełniania zadań społecznych. Asceza pokutna jest sposobem symbolicznego zadośćuczynienia za popełnione winy. O pierwszej wiadomo, że ciało ożywia, o drugiej, że je „umartwia”. Omówiono wzory ascezy religijnej zakonników, którzy włączają się w życie społeczne ludzi świeckich (wewnątrzświatowcy), i mnichów wyrzekających się kondycji ludzkiej na zawsze (zewnątrzświatowcy). Szczególnym przy­padkiem wyspołecznienia jest sadhu – asceta indyjski, który osiąga anonimową bezimienność. Wzory ascezy zakonników wewnątrzświatowych przenikają do życia świeckich, natomiast asceza gimnazjonowa nie staje się udziałem zakonników ani księży. Choć obydwa wzory ascezy mają za przedmiot naturalną cielesność, ich wektory przyczynowe są przeciwbieżne. Reguła zakonna nie zakłada gimnazjonowej formacji świętego, co oznacza, że zakonny etos przeczy prawu naturalnemu. W oparciu o przesłanki prawa naturalnego sformułowano prawo ascezy cielesnej osoby. Wskazano na możliwość łączenia wychowania zdrowotnego z katechezą ascezy pokutnej w ramach niesprzecznej logicznie pedagogiki ascetycznego stylu życia.
EN
The object of consideration in this essay in the field of pedagogy and physical culture philo­sophy is lay and religious physical asceticism. Gymnasium asceticism leads to perfecting physical powers for the sake of fulfilling social tasks. Propitiatory asceticism is a way to symbolically assuage the burden of guilt. The former is known to enliven the body, the latter – to ‘mortify’ it. The author discusses the patterns of religious asceticism of monks who engage with the social life of lay people (intra-worldly ones) and those renouncing human condition forever (extra-worldly ones). A specific case of extra-socialization is a sadhu – a Hindu ascetic who reaches anonymous namelessness. The patterns of intra-worldly monks’ asceticism permeate the lay people’s life, whereas gymnasium asceticism does not affect monks or priests. Although both asceticism paradigms refer to natural physicality, their causative vectors remain divergent. The monastic rule does not assume a gymnasium-like formation of a saint, which means that the monastic ethos denies the natural law. On the basis of the natural law premises, the author formulated the law of physical asceticism of a person. The possibility was indicated to unite health education with the catechesis of pro­pi­tiatory asceticism within the framework of the logically consistent pedagogy of ascetic lifestyle.
PL
Przedmiotem analiz uczyniono problematykę wychowania zdrowotnego i higieny dzieci i młodzieży w świetle poradników z lat 1850-1970. Celem podjętych badań jest próba odtworzenia, systematyki, a przede wszystkim ukazania ewolucji porad i wskazówek ze wskazanego zakresu w ponadstuletnim okresie rozwoju literatury poradnikowej. Podstawą źródłową analizowanej problematyki uczynione zostaną poradniki wychowawcze oraz higieniczne dla rodziców, wychowawców oraz opiekunów dzieci i młodzieży okresu zaborów, II RP oraz PRL. Zamieszczane w tym okresie na stronach poradników informacje i porady obrazują przemiany w postrzeganiu i rozumieniu zasad higieny, troski o zdrowie i propagowania zdrowego stylu życia dzieci i młodzieży, będących konsekwencją zmian na polu nauk medycznych, higienicznych oraz pedagogicznych.
EN
The low hygiene level had a negative impact on the health and quality of life in Poland at the end of the 19th and the beginning of the 20th century. The solution that could improve the current state of affairs was promoting a healthy lifestyle in the education of the young generation of Poles. In the enthusiasm for health popularizing at the turn of the century, magazine articles suggested where to go for treatment, what procedures to use and how to spend free time. This mission was implemented using the balneological periodical „Echa Zdrojowe” (1914), which published content promoting the principles of hygiene and health education in society. The values of the spa in Ciechocinek were particularly praised, active forms of recreation were promoted, and the educational role of the sport was highlighted. Thanks to press reports, social knowledge about the possibilities of holiday leisure, such as summer camps which aimed at relaxation and improving health increased.
PL
Zły stan higieny miał negatywny wpływ na zdrowie i jakość życia społeczeństwa polskiego przełomu XIX i XX wieku. Rozwiązaniem mogącym wpłynąć na jego poprawę była promocja zdrowego trybu życia w wychowaniu młodych pokoleń Polaków. W zapale popularyzowania zdrowia na przełomie XIX i XX wieku publicyści na łamach czasopism podpowiadali, do jakiego miejsca jechać na kurację, z jakich zabiegów leczniczych skorzystać oraz przedstawiali możliwości spędzania wolnego czasu. Narzędziem do realizacji tej misji było balneologiczne czasopismo „Echa Zdrojowe” (1914), na łamach którego publikowano treści propagujące wśród społeczeństwa zasady higieny i wychowania zdrowotnego, szczególnie zachwalano walory uzdrowiska w Ciechocinku, promowano aktywne formy wypoczynku, doceniając wychowawczą rolę sportu. Dzięki doniesieniom prasowym wzrastała wiedza społeczna, dotycząca możliwości wakacyjnego wypoczynku, zwłaszcza tego zorganizowanego, czyli kolonii, mających na celu wyłącznie wypoczynek oraz poprawę stanu zdrowia.
PL
Cel badań. Celem badań jest wyjaśnienie zależności upowszechniania wzorów kultury zdrowotnej przez nauczycieli od ich poczucia koherencji i zachowań stanowiących o stylu życia. Założono, że nauczyciele pełniący rolę liderów procesu oraz nauczyciele wspierający nie różnią się dojrzałością zachowań zdrowotnych. Zachowania te są naśladowane przez uczniów i prowadzą do internalizacji wzorów kultury zdrowotnej. Materiał i metody. Zasto­sowano sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem kwestionariusza zachowań zdrowotnych oraz kwestionariusza orientacji życiowych SOC-29. Badaną grupę 98 nauczycieli podzielono na trzy podgrupy: posiadających formalne kompetencje nauczyciela zdrowia, ubiegają­cych się o nie w trybie studiów podyplomowych oraz kandydujących do zdobycia w trybie studiów podyplomowych formalnych kompetencji pedagogicznych. Wyniki. Zarejestro­wane przejawy zachowań zdrowotnych można uznać za poprawne, jednak nie gwarantują one uzyskania pozytywnych efektów oddziaływania wychowawczego za pomocą przykładu. Poczucie koherencji u badanych jest na tle innych grup zawodowych wysokie. Wnioski. Wykazano związki stanu zachowań zdrowotnych oraz poczucia koherencji z rolą pełnioną przez nauczycieli w procesie wychowania zdrowotnego. Istnieje też zależność między poziomem ich poczucia koherencji a wybranymi przejawami zachowań zdrowotnych.
EN
Background. The purpose of the study is to explain the dependence of teachers’ partici­pa­tion in the dissemination of health culture patterns from their sense of coherence and lifestyle behaviours. It was assumed that the teachers who acted as process leaders and those supporting them did not differ in the maturity of their health behaviours. The teachers’ health behaviours are followed by their pupils and lead to the internalization of health culture patterns. Material and methods. The authors applied a diagnostic survey, with a health behaviour questionnaire and the SOC-29 life-orientation questionnaire. The studied group of 98 teachers was divided into three subgroups: those who had formal competence of a health teacher, those applying for the competence during postgraduate studies, and those who applied for formal pedagogical competencies during postgraduate education. Results. The registered manifestations of health behaviours can be considered as correct; they do not guarantee, however, positive effects of the pedagogical influence by means of own example. As compared with other professional groups, the sense of coherence among the studied teachers is high. Conclusions. The research showed a relationship between the status of health behaviours and the sense of coherence on one hand and the role played by the teachers in the process of health education on the other. A relationship between the level of their sense of coherence and selected health behaviours was also observed
PL
Podjęta problematyka koncentruje się na edukacyjnych aspektach antropologicznie uwarunkowanego związku między ciałem i zdrowiem. Znamienną cechą współczesnego społeczeństwa, określanego mianem somatycznego, jest ekspansja kultury ciała oraz upatrywanie w ciele podstawy formowania się tożsamości przy jednoczesnym niedostrzeganiu konsekwencji zdrowotnych, jakie mogą towarzyszyć dokonywanym na ciele zabiegom. Stąd ważnym zadaniem nauczycieli i pedagogów jest kształtowanie u wychowanków przekonania, że zdrowie jest wartością egzystencjalną oraz o tym, że jego ochrona i doskonalenie może wymagać podejmowania działań, których efekty nie są widoczne na powierzchniach ciała.
EN
In this article, the topic is based on examining the educational aspects of anthropological relations between human body and health. A distinguishing feature of contemporary society, which is named as a “somatic society”, is the expansion of the culture of body. Today the body is the basis of identity formation and many people do not take into account that treatments around the body may be accompanied by adverse health consequences. An important task for teachers and educators is shaping beliefs that health is an existential value and that health protection and health promotion require taking actions, the effects of which may not be visible on the surface of the body.
EN
„Przegląd Powszechny” was founded in 1884 by a Polish Jesuit Marian Morawski. This monthly periodical aimed at promoting the knowledge of Catholic principles among intellectuals and to reflect upon the current issues concerning social, academic, or literary life. Extensive articles in the fields of literature, history, philosophy, theology, religious studies, social ethics were published. Regular columns referred to the contemporary national, social, cultural and religious issues as well as book reviews. One of the social issues raised in the periodical was the problems concerning the contemporary family. The authors drew attention to the role of the family in educating; they addressed issues concerning pro-family education. They provided interpretation for the “legal aspect of the issue” regarding divorce or abortion. Through their contributions, they also wanted to sensitize the readers to the situation of Polish children in the family, or the necessity of health education for the Polish family. They participated in events connected with family issues and through reports informed society e.g. about the initiatives undertaken within this scope. Among those who explored family issues in “Przegląd Powszechny” was Stanisław Podoleński SJ. According to Janina Kostkiewicz, he was characterized by “involvement, long-standing and continuing, in the issues once focused on”. He displayed the knowledge of “initiatives undertaken in the issues examined through adequate organizations, associations, authorities of various levels”. In the Second Polish Republic, “Przegląd Powszechny” was one of the periodicals where the discourse upon the condition of the Polish family, its problems and dilemmas was undertaken.
PL
„Przegląd Powszechny” został założony w 1884 roku przez polskiego jezuitę Mariana Morawskiego. Celem tego miesięcznika było szerzenie znajomości zasad katolickich wśród inteligencji oraz refleksja nad aktualnymi zagadnieniami dotyczącymi życia społecznego, naukowego czy literackiego. Na łamach czasopisma zamieszczano obszerne artykuły z dziedziny literatury, historii, filozofii, teologii, religioznawstwa, etyki społecznej. Stałe rubryki dotyczyły najbardziej aktualnych spraw państwowych, społecznych, kulturalnych i religijnych oraz recenzje książek. Jedną z kwestii społecznych, którą podejmowano w periodyku były zagadnienia dotykające problemów ówczesnej rodziny. Autorzy tekstów zwracali uwagę na rolę rodziny w wychowaniu, podejmowali zagadnienia dotyczące wychowania prorodzinnego. Przedstawiali interpretację „prawnej strony zagadnienia” dotyczącą rozwodów czy aborcji. Swoimi publikacjami również chcieli uwrażliwić czytelnika na sytuację polskich dzieci w rodzinie czy konieczność edukacji prozdrowotnej polskiej rodziny. Uczestniczyli w wydarzeniach związanych z problematyką rodzinną i poprzez raporty czy sprawozdania informowali społeczeństwo np. o podejmowanych inicjatywach w tym zakresie. W „Przeglądzie Powszechnym” problematyką rodziny zajmował się m.in. Stanisław Podoleński SJ. Cechowało go, jak pisze Janina Kostkiewicz, „zaangażowanie, długotrwałe i ciągłe, w raz podjętą problematykę”. Wykazywał się znajomością „inicjatyw podejmowanych w badanej kwestii przez adekwatne organizacje, stowarzyszenia, władze różnych szczebli”. W II RP „Przegląd Powszechny” był jednym z tych czasopism, na łamach którego podjęto dyskurs o kondycji polskiej rodziny, jej problemach czy dylematach.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.