Search results

1

Ochrona zabytków, przyrody i krajobrazu w warunkach reformy rolnej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym

100%

Merta-Staszczak A.

Ochrona Zabytków

|

2020

|

issue 1

111-129

PL

Odbudowa państwa polskiego po 1918 r. wymagała podjęcia wielu decyzji dotyczących powołania nowej administracji, instytucji oraz przeprowadzenia reformy gospodarczej, której celem było upełnorolnienie chłopów nieposiadających ziemi lub utrzymujących się z nieefektywnych gospodarstw karłowatych. Nowy kierunek polityki nie tylko przyczynił się do zmian w strukturze własnościowej gospodarstw, ale poważnie zagroził funkcjonowaniu wielkich majątków ziemiańskich i zachowaniu znajdujących się tam dworów, pałaców oraz innych obiektów historycznych. W tej sytuacji podjęto próby, inicjowane przede wszystkim przez towarzystwa naukowe, wprowadzenia dodatkowych aktów prawnych chroniących historyczne budynki, zespoły architektoniczne oraz wyjątkowe tereny krajobrazowe. Projekty przewidywały nie tylko wydawanie ogólnokrajowych zarządzeń, ale również budowę całej struktury organizacji odpowiedzialnych za zachowanie obiektów i miejsc zabytkowych oraz działania na rzecz popularyzacji wiedzy o nich.

EN

The reconstruction of the Polish state after 1918 required many decisions concerning the establishment of a new administration, institutions and economic reform, the aim of which was the so-called upełno-rolnienie (an increase in the size of a small agricultural holding by a sufficient amount of land) of peasants who did not own land or made a living from inefficient small farms. The new policy direction not only influenced the changes in the ownership structure of farms, but also seriously threatened the functioning of large landed estates and the preservation of manors, palaces and other historical objects located there. In this situation, attempts were made, initiated mainly by scientific societies, to introduce additional legal acts protecting historical buildings, architectural complexes and unique landscape areas. The projects provided not only for the issuing of nationwide orders, but also for the construction of the entire structure of organizations responsible for the preservation of historic buildings and sites and activities to promote knowledge about them.

2

Zabytkowe wyposażenie śląskich rezydencji w latach 1945-1949 w świetle polskich materiałów archiwalnych

100%

Merta-Staszczak A.

Ochrona Zabytków

|

2018

|

issue 2

133-155

PL

Pierwsze lata powojenne były okresem kluczowym w odzyskiwaniu wywożonych podczas okupacji i rozproszonych po całym regionie dóbr kultury z kolekcji prywatnych, muzealnych oraz kościelnych. W warunkach odbudowy państwa i ustanawiania nowych, polskich struktur administracyjnych w sprawy kultury oraz dziedzictwa narodowego zaangażowane było niewielkie środowisko złożone m.in. z historyków, muzealników i konserwatorów zabytków, ale również zwykłych urzędników. Grupie tej brakowało zarówno środków finansowych, jak i zasobów ludzkich, dlatego jej działania miały bardzo ograniczone rozmiary. Skupiały się przeważnie wokół miast powiatowych, muzeów regionalnych oraz zabytków uważanych za najcenniejsze i najważniejsze. Chociaż wkład uczestników tych poszukiwań w zabezpieczenie zabytków ruchomych był niezwykle ważny, często nie docierali oni do zlokalizowanych daleko od ośrodków miejskich zespołów zamkowych, dworskich i pałacowych lub przybywali zbyt późno, aby ocalić czasowo zmagazynowane tam zbiory. Przez kolejne lata po 1945 roku w wielu majątkach stacjonowały wojska radzieckie, które prowadziły regularny wywóz rezydencjonalnego wyposażenia lub niszczyły go przed swoim wyjazdem. Dopóki jednak te miejsca znajdowały się w administracji sowieckiej, polscy urzędnicy nie mogli oszacować skali tych zniszczeń. Opuszczone przez dawnych właścicieli i niepilnowane rezydencje były też przeszukiwane i rabowane przez szabrowników i wandali, a znajdujące się w nich mienie najczęściej bezpowrotnie ginęło.

EN

The first post-war years were a key period in the recovery of private, museum and church cultural property collections that were taken away during the occupation and scattered throughout the region. In the context of the state reconstruction and building new Polish administrative structures, a small group of people was involved in issues of culture and national heritage, including historians, museum workers, and conservators, as well as ordinary officials. The group lacked both financial and human resources, so its activities were very limited in scale. They mainly focused on district towns, regional museums and monuments considered as the most valuable and most important. Although the contribution of people engaged in this search to the protection of movable monuments was extremely important, they often did not reach castles, palaces and manors located far from the urban centres or arrived too late to save collections stored there temporarily. After 1945, in many estates, Soviet troops were stationed, which systematically carried the residential equipment away or destroyed it before leaving. However, until these sites were under the Soviet administration, Polish officials could not estimate the scale of damages. Abandoned by former owners and unmanaged residences were also searched and robbed by looters and vandals, and the property located there was usually lost forever.

3

Dział Zabytków Sztuki i Rzemiosła Artystycznego

88%

Bielawski B.

Ochrona Zabytków

|

2002

|

issue 1

33-41

4

Rejestr i ewidencja zabytków nieruchomych oraz ruchomych w działaniach Narodowego Instytutu Dziedzictwa

88%

Szałygin J.

Ochrona Zabytków

|

2012

|

issue 1-2

117-158

EN

The National Heritage Board of Poland continues directly the activity of the first institution dealing with the collection, elaboration and popularisation of knowledge on historical monuments in Poland – the Centre for Documentation of Monuments, which was established in 1962. The organisational structure of the institution evolved, but among its priority tasks there were still documentation-related works: collection, elaboration and making available of the record of monuments in the form of record documentation and legal documentation of all registered monuments. The department which has carried out these tasks in a virtually unaltered manner is the current Monument Record and Register Department. The current tasks of the Department include also the elaboration of documentation standards, preparation of the record, keeping of the register of monuments and training of conservation services in this respect. Currently we are also supervising the performance of the monument register verification project – the description of the resource of monuments in Poland. These activities make it possible to provide successive generations with knowledge on the material culture of our ancestors, on authentic, transformed or defunct objects, complexes of objects and the cultural landscape. Our documentations are used in scientific studies and research works and constitute a basis for conservation projects. They are used for restoring the destroyed and defunct objects that constitute a significant element of national heritage. The Monument Record and Register Department collects, elaborates and provides access to knowledge on monuments in Poland in a continuous manner (under various names). MRRD collects duplicates of the documentation of monuments forming a part of the collection of the national record of monuments, which is elaborated for the needs of voivodeship conservators and by voivodeship conservators of monuments, that are sent to NHBP. The record as a form of documentation dates back to the middle of the 18th century and its legal grounds were established in 1928. The following record documentations are kept in the Monument Record and Register Department (amount as at 31.12.2011): • record cards of monuments of architecture and historic buildings (138,304 items, including 104,420 white cards and 33,884 green cards), • address cards of monuments (650,000), • records of historic greens (9,249), • record cards of cemeteries (25,367), • town planning files (1,274), • cards of movable monuments (371,876), • record cards of movable monuments of technology (9,710). Other forms of record documentation being used currently are the communal record of monuments and record lists of monuments. The regular updating of the list of shortages is one of the elements of the keeping of the central record of monuments in the activity of MRRD. Many activities concerning the documentation of monuments are performed in accordance with the well-established tradition. The challenging process that is necessary to carry out is the digitalisation of collections of the record. The central register of monuments has been kept as a primary form of monument protection since 1962. The Department maintains a uniform database system, which is understood as a specially developed kind of software (Multiarch). The database of objects entered into the register of monuments that is kept in NHBP is the only database in Poland that encompasses all legally protected non-movable and movable monuments. The verification of the register of nonmovable movements is an important task co-ordinated by the Monument Record and Register Department, which has been carried out by Local Divisions of NHBP since the end of 2008. Long-term plans of verification of the register of monuments apply to movable monuments, too. In practice, the performance of the main aforementioned tasks is often connected with additional activities, part of which is a consequence of the employees’ own initiative, knowledge and commitment as well as identification with the 50-year tradition and achievements of NHBP’s predecessors.

Refine search results

4 Ochrona Zabytków

2 Merta-Staszczak A.

1 Bielawski B.

1 Szałygin J.

1 2020

1 2018

1 2012

1 2002

Ochrona zabytków, przyrody i krajobrazu w warunkach reformy rolnej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym

Zabytkowe wyposażenie śląskich rezydencji w latach 1945-1949 w świetle polskich materiałów archiwalnych

Dział Zabytków Sztuki i Rzemiosła Artystycznego

Rejestr i ewidencja zabytków nieruchomych oraz ruchomych w działaniach Narodowego Instytutu Dziedzictwa