W artykule podjęto problematykę interakcji, definiowanej jako podstawowa jednostka komunikacji społecznej w sytuacji badania diagnostycznego prowadzonego w warunkach otępienia w fazie umiarkowanej. Ukierunkowano się na problemy z zachowaniem relacji interpersonalnej adekwatnej w sytuacji badania, w aspekcie językowej sprawności społecznej. Badania zostały przeprowadzone na materiale językowym pozyskanym w grupie 60 osób z otępieniem alzheimerowskim w fazie umiarkowanej, w czasie realizacji projektu badawczego pt. „Narracja i jej zaburzenia w przebiegu choroby Alzheimera. Skala sprawności narracyjnych jako technika diagnostyczna w otępieniu alzheimerowskim” (kierownik projektu: dr Aneta Domagała; 39. konkurs projektów badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). W badanej populacji około 58% osób było zdolnych poprawnie funkcjonować w kontakcie z interlokutorem (tu: ujawniono osoby potrafiące kształtować relacje odznaczające się wysoką sprawnością współdziałania z drugą osobą w warunkach diagnozy – około 17%). U około 42% badanych ujawniono trudności w relacji z interlokutorem. Ocena podstawowych wymiarów interakcji zachodzącej w sytuacji badania ma fundamentalne znaczenie przy orzekaniu o sprawnościach językowych pacjenta z otępieniem; wypowiedzi chorego, analizowane i interpretowane przez logopedę, warunkowane są sytuacyjnie (tu: zgodnie z tym, jak osobie chorej jawi się dana sytuacja komunikacyjna).
EN
This article discusses the problems of interaction (defined as a basic unit of social communication – Domagała 2015b) in the conditions of a moderate stage of dementia. The attention has been focused on problems with keeping interpersonal relations adequate in the examination situation in respect of social skills. The study was conducted on the empirical material gathered under the research project “Narrative and Its Disorders in Alzheimer’s Dementia. The Scale of Narrative Skills in Alzheimer’s Dementia” (project manager: Dr Aneta Domagała; 39th Ministry of Science and Higher Education competition of research projects). A total of 60 patients with a moderate stage of Alzheimer’s dementia were studied. In the studied population, about 58% of subjects were able to function correctly in contact with the interlocutor. It should be noted that there were persons (ca. 17%) who were able to form a (strongly) positively marked relationship, and were characterized by high skills of cooperation with another person in a diagnostic situation. About 42% of the subjects showed difficulties in the relationship with the interlocutor. The evaluation of basic dimensions of interaction occurring in the examination condition is fundamental to determining the linguistic abilities of a patient with dementia; the subject’s utterances, analyzed and interpreted by a speech therapist, are situationally conditioned (here: according to how the patient perceives a given communication situation).
Although intensive research on autism has been conducted since the second half of the 20th century, the etiology of this disorder and the criteria for its diagnosis still raise many doubts. The available literature on the subject makes it possible to learn about the axial symptoms of autism spectrum disorders, in particular language difficulties, deficits in the sphere of social contacts as well as sensory disorders and motor mannerisms. The present paper presents the results of the research and analysis conducted for the PhD dissertation on the interactive skills of children with autism. The text describes the pragmatic, informational and emotional agility manifested in interactive behavior of autistic children aged 6-9 who cannot speak.
PL
Mimo że intensywne badania nad autyzmem są prowadzone od drugiej połowy XX wieku, etiologia tego zaburzenia oraz kryteria jego diagnozowania nadal nastręczają wielu wątpliwości. Dostępna literatura przedmiotu pozwala na poznanie osiowych objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu, a w szczególności trudności językowych, deficytów w sferze kontaktów społecznych oraz zaburzeń sensorycznych i manieryzmów ruchowych. Opracowanie stanowi fragment badań i analiz prowadzonych na potrzeby rozprawy doktorskiej na temat sprawności interakcyjnych dzieci z autyzmem. W artykule opisano pragmatyczną sprawność działania, informacyjną i emocjonalną ujawniającą się w interakcyjnych zachowaniach niemówiących dzieci autystycznych w wieku 6–9 lat.
This article is a term which also includes words related to school sphere, it is about student–teacher relationships, about oral and written students’ statements. SEN students utilize a very special way of communication. They take part in public life, they communicate in an oral way. However, their communication is limited, inaccurate and erroneous. The cause of such verbal misbehaviour is not due to language negligence but due to unawareness of being incorrect in expressing themselves. Their unawareness is so broad that it leads to cases of involuntary humour, unintended by the speaker. Involuntary humour found in the written works of SEN students has been analysed in this paper as well as the language behaviour as the basis of such involuntary humour.
PL
Niniejszy artykuł dotyczy sfery szkolnej, relacji uczeń–nauczyciel oraz ustnych i pisemnych wypowiedzi uczniów. Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SEN) korzystają z bardzo specyficznego sposobu komunikacji. Biorą udział w życiu publicznym, komunikując się ustnie. Jednak ich komunikacja jest ograniczona, nieprecyzyjna i błędna. Przyczyną takich werbalnych nieporozumień nie jest zaniedbanie językowe, lecz brak świadomości niepoprawności w wyrażaniu się. Ich nieświadomość jest tak szeroka, że prowadzi do przypadków mimowolnego humoru, niezamierzonego przez mówcę. W niniejszym artykule analizowano mimowolny humor znaleziony w pisemnych pracach uczniów SEN, a także zachowania językowe będące podstawą takiego humoru.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.