Search results

1

Zagłada w twórczości Mariana Pankowskiego

100%

Morawiec A., Łódzki U., arkadiuszmorawiec@poczta.fm

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2013

|

vol. 22

|

issue 4

PL

Przedmiotem artykułu jest tematyka Holokaustu w twórczości Mariana Pankowskiego: jej źródła, związki z tematyką obozową, konkretne dzieła i ich poetyka, a także powiązana z tematem Zagłady problematyka estetyczna, społeczna i polityczna.

EN

The article centres on the theme of Holocaust in literary work of Marian Pankowski: its sources, relations with the concentration camp theme, particular works and their poetics, as well as aesthetic, social and political problems related to the theme of Holocaust.

2

JAK ODZYSKAĆ DZIEDZICTWO UTRACONE. DREWNIANA SYNAGOGA Z ZABŁUDOWA

84%

Erecińska-Baumann A.

Ochrona Zabytków

|

2003

|

issue 1-2

46-56

EN

Up to the second world war the Polish landscape was enhanced by numerous wooden sacral buildings of assorted denominations: Christianity, Islam and Judaism, producing a colourful cultural mosaic testifying to Poland’s multicultural heritage and history. The Nazi occupation put an end to the existence of wooden synagogues which were all destroyed in fires. Today, there is not a single such object preserved. The article presents a concise outline of the history and appearance of the seventeenthcentury synagogue in Zabłudów (the region of Białystok) upon the basis of extensive literature on the subject. The author intends to popularise the valuable initiative of reconstructing the synagogue in the Białystok Skansen museum.

3

Przez ruiny i zgliszcza. Społeczne i kulturowe zmiany powojennej rzeczywistości widziane oczyma Mordechaja Canina.

84%

Kawa M.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2019

|

vol. 1

93-103

PL

Artykuł ukazuje powojenną Polskę, widziana oczyma Mordechaja Canina – Żyda urodzonego w Sokołowie Podlaskim, który przyjeżdża po wojnie do kraju, by zobaczyć, jak wygląda „pożydowskie” życie w Polsce. Ogląda powojenną rzeczywistość z perspektywy żydowskiej. Stara się sprawdzić, co zostało po zgładzonych w Holokauście współbraciach. W artykule nie relacjonuje całej opowieści Canina. Ograniczam się do kilku wątków. Pierwszym z nich będzie cisza, związana ze zmianą struktury demograficznej odwiedzanych miasteczek. W drugim wątku odnoszę się do macew jako powojennych przedmiotów „codziennego użytku” i żydowskich kirkutów, w wielu przypadkach rozgrabionych i zniszczonych w czasie II wojny lub po jej zakończeniu. Trzeci wątek jest próbą opisania relacji polsko-żydowskich w odniesieniu do żydowskiego dobytku, który został w domach opuszczonych przez Żydów. Ostatni wątek poświęcony został wizycie Canina w byłych obozach koncentracyjnych i w obozach zagłady. Wszystkie te tematy pokazują, jak zmieniła się rzeczywistość społeczno-kulturowa i religijna w powojennej Polsce, na której ziemiach dokonała się tak straszna tragedia, jaką była Zagłada. W podsumowaniu odnoszę się więc do relacji polsko-żydowskich, na które tragedia Holokaustu także odcisnęła swoje piętno.

EN

Abstract This article attempts to present one of the post-war Poland's face seen by Mordechaj Canin – Jew, born in Sokolow Podlaski, who came to Poland after war to see how the Jewish life looks like in the country. Canin sees the post-war reality from the Jewish perspective. He tries to check what remained after Polish Jews killed during the Holocaust. I do not relate whole Canin's story in my article but I focus on few threads. First one is the silence connected with the change of demographical structure in visited towns. In the second thread I write about Jewish tombstones which can be defined as 'objects of everyday use' in Poland after war. I also mention about Jewish cemeteries. Many of them were devastated during the WWII and after. The third thread attempts to describe the Polish-Jewish relations with reference to Jewish belongings left in their houses. Last thread was focused on Canin's visits to former concentration and death camps. All of those subjects show how the social-cultural and religion reality in post-war Poland, where the tragedy of the Holocaust took place has changed. In summary I refer once again to Polish-Jewish relations marked by the Holocaust.

4

Niemiecka zbrodnia w Hucie Mińskiej. Historia Kazimierza Przekory zamordowanego w lipcu 1943 roku za ukrywanie Żydów

67%

Cedro W.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2023

|

vol. 1

|

issue 19

33-49

EN

Kazimierz Przekora served in the 7th Lublin Ulan Regiment. When Germans attacked Poland in 1939, he fought against the German army in the defensive war. He had fought in the war until the disbanding of his Regiment. He returned to Huta Mińska thereafter and stayed in the village. The German occupation was exceptionally brutal. The Nazis decided to exterminate all Jewish population. Kazimierz Przekora opposed the extermination of the Jews. He hosted three Jewish men in 1943. They escaped the ghetto in Mińsk and stayed in his house. Przekora provided the escapees with food and shelter. The Nazi Gendarmes from Mińsk Mazowiecki rounded up the Jews hiding in Przekora’s house on July 2, 1943. The Gendarmes were led by Gutberlet and they surrounded three villages: Cielechowizna, Gliniak, and Huta Mińska. The Germans ordered all local men to come to the schoolyard in Gliniak. Kazimierz Przekora complied with the order. While he was staying at the school with the rest of men, the Nazi soldiers were searching his house. They found the Jewish men and brutally killed them. Due to the fact that Przekora was hiding Jews, he was killed by Gutberlet. This murder was intendent to intimidate the local community against helping Jews.

PL

Kazimierz Przekora służył w 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Gdy Niemcy zaatakowali Polskę w 1939 roku, walczył w wojnie obronnej do momentu rozwiązania jego oddziału. Następnie powrócił na wieś i zamieszkał w Hucie Mińskiej. Okupacja niemiecka była wyjątkowo brutalna. Naziści skazali ludność żydowską na zagładę. Kazimierz Przekora nie pozostał bierny w tej sytuacji. W 1943 roku przyjął do swojego domu trzech mężczyzn, uciekinierów z mińskiego getta. Zapewnił im kryjówkę oraz pożywienie. 2 lipca 1943 roku doszło do obławy. Żandarmi z Mińska Mazowieckiego, na których czele stał Friedrich Gutberlet, otoczyli trzy wsie: Cielechowiznę, Gliniak i Hutę Mińską. Niemcy nakazali, aby miejscowi mężczyźni stawili się na szkolnym placu w Gliniaku. Kazimierz Przekora wykonał polecenie, a w tym czasie żołnierze przeszukali jego dom. Ukrywający się w nim Żydzi zostali bestialsko zamordowani. Podobny los spotkał Przekorę, którego zastrzelił Gutberlet. Morderstwo miało zastraszyć lokalną społeczność i zniechęcić ją do udzielania pomocy Żydom.

5

The Job Was Being Done: A Conversation About Dominika Macocha’s Video-sculptural Installation “50°31’29.7”N 22°46’39.1”E, 50°30’56.2”N 22°46’01.0”E, 50°30’41.0”N 22°45’49.5”E”

59%

Janicka E., Matyjaszek K., Stańczyk X., Stoll K., Zawadzka A.

Studia Litteraria et Historica

|

2020

|

issue 9

PL

Niniejszy tekst stanowi zapis dyskusji poświęconej instalacji wideo-rzeźbiarskiej Dominiki Macochy pt. 50°31’29.7”N 22°46’39.1”E 50°30’56.2”N 22°46’01.0”E 50°30’41.0”N 22°45’49.5”E. Dzieło artystki dotyczy dyskursywnych i krajobrazowych mechanizmów kamuflowania zbrodni na Żydach popełnionych przez Polaków podczas Zagłady. Macocha obnaża i dekonstruuje te mechanizmy – przede wszystkim mechanizm fetyszyzmu narracyjnego i mechanizm produkcji sztucznego krajobrazu – na przykładach zaczerpniętych z powiatu biłgorajskiego. Podczas dyskusji, z inspiracji pracą artystki, krytycznemu namysłowi poddane zostają następujące, dominujące współcześnie kategorie opisu Zagłady: 1. zaproponowana przez Martina Pollacka kategoria skażonych krajobrazów, wyrosła na gruncie ideologii dwóch totalitaryzmów; 2. kategoria świadka, maskująca udział obserwatorów w scenariuszach zbrodni; 3. kategoria tabu, ambiwalentna, jeśli wziąć pod uwagę powszechność wiedzy lokalnych społeczności o tym, co stało się z Żydami z ich miejscowości. Refleksja nad produkcją tabu prowadzi dyskutantów do namysłu nad statusem źródeł żydowskich w polu badań nad Zagładą. W źródłach tych bowiem, kompletowanych już od lat czterdziestych, znajdujemy wiele szczegółowych informacji o polskich zbrodniach na Żydach. Nie są one jednak rozpoznane jako źródła przez polskich historyków. Dyskusję kończy próba podsumowania współczesnej kondycji polskiej historiografii w świetle postulatu nowego podejścia do źródeł.

EN

This article is a record of a discussion concerning Dominika Macocha’s video-sculptural installation 50°31’29.7”N 22°46’39.1”E, 50°30’56.2”N 22°46’01.0”E, 50°30’41.0”N 22°45’49.5”E. The work deals with the uses of discourse and landscapes in mechanisms of camouflaging the crimes perpetrated on Jews by Poles during the Holocaust. The author lays bare and deconstructs these mechanisms – above all the mechanisms of narrative fetishism of production of artificial landscape – drawing on examples from Biłgoraj county. In the course of the discussion, the work inspired a critical reassessment of the categories dominating the ways in which the Holocaust is currently described: (1) Martin Pollack’s category of contaminated landscapes, rooted in the ideology of two totalitarianisms; (2) the category of the witness / bystander, which conceals the observers’ participation in the scenario of the crime; and (3) the category of taboo, which is ambivalent considering the universal knowledge on the part of local communities about what happened to Jews from their localities. Reflection on the production of taboo leads the discussants to deliberate on the status of Jewish sources in the field of Holocaust studies. Collected since as early as the 1940s, and containing ample and detailed information about Polish crimes perpetrated on Jews, they are nevertheless not recognised as sources by Polish historians. The conversation is concluded by an attempt at recapitulating the present condition of Polish historiography in the light of the postulated new approach to sources.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Language. Culture. Politics. International Journal

1 Ochrona Zabytków

1 Studia Litteraria et Historica

1 Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

1 Cedro W.

1 Erecińska-Baumann A.

1 Janicka E.

1 Kawa M.

1 Matyjaszek K.

1 Morawiec A.

1 Stańczyk X.

1 Stoll K.

1 Zawadzka A.

1 arkadiuszmorawiec@poczta.fm

1 Łódzki U.

1 2023

1 2020

1 2019

1 2013

1 2003

Zagłada w twórczości Mariana Pankowskiego

JAK ODZYSKAĆ DZIEDZICTWO UTRACONE. DREWNIANA SYNAGOGA Z ZABŁUDOWA

Przez ruiny i zgliszcza. Społeczne i kulturowe zmiany powojennej rzeczywistości widziane oczyma Mordechaja Canina.

Niemiecka zbrodnia w Hucie Mińskiej. Historia Kazimierza Przekory zamordowanego w lipcu 1943 roku za ukrywanie Żydów

The Job Was Being Done: A Conversation About Dominika Macocha’s Video-sculptural Installation “50°31’29.7”N 22°46’39.1”E, 50°30’56.2”N 22°46’01.0”E, 50°30’41.0”N 22°45’49.5”E”