Search results

1

Społeczny wymiar skutków prawnych zasiedzenia

100%

Szuber-Bednarz E. T.

Przegląd Politologiczny

|

2012

|

issue 4

145-152

EN

Acquisitive prescription is one of those constructions of civil law that are supposed to stabilize socio-economic turnover as well as govern legal transactions. To comprehensively define the issue of the consequences of acquisitive prescription it is necessary to refer to the institution of praescriptio, a legal construction characteristic of classic Roman law which is increasingly more often found in national laws. Legal constructions that are of significant importance for the members of state communities are characterized by their universality. Universality is about specific features that can be found in classical Roman law, civil law and, frequently surprisingly, in international law.

2

Wykorzystanie zdjęć lotniczych w postępowaniach sądowych związanych z nieruchomościami

75%

Kijowski A., Mania W., Stelmach J., Kijowska J.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2016

|

issue 2(44)

73-84

PL

W artykule przedstawiono problematykę wykorzystania zdjęć lotniczych w postępowaniach sądowych dotyczących własności gruntu. Główne rodzaje postępowań, w których materiały teledetekcyjne mogą być stosowane dotyczą: spraw dotyczących zasiedzenia, rozgraniczenia, nabywania służebności przez zasiedzenie oraz dotyczące wygaśnięciu służebności. Artykuł przedstawia także metodykę opracowania opinii w sprawie zastosowania zdjęć lotniczych dla postępowania sądowego. Zmiany polityczne i gospodarcze, jakie zaszły w Polsce po 1989 roku przyczyniły się do zwiększenia dostępności dokumentów wcześniej traktowanych jako poufne. W szczególności dotyczyło to materiałów kartograficznych oraz zdjęć lotniczych. Zmiany te były wynikiem szybkiego rozwoju technologii informatycznych wspomagających przetwarzanie i udostępnianie informacji. Obie te procedury są również promowane przez integrację ze strukturami Unii Europejskiej, w szczególności ratyfikacji dyrektywy INSPIRE w 2007 roku, której celem jest ustanowienie ram prawnych dla tworzenia infrastruktury przestrzennej w Europie. Pozwoli to sądom, na korzystanie ze źródeł teledetekcji, zwłaszcza zdjęć lotniczych. Jednak szersze wykorzystanie teledetekcji i źródeł kartograficznych w sądach wymaga korzystania z biegłych, którzy dzięki swojej wiedzy w dziedzinie interpretacji treści zdjęć lotniczych uzyskać informacje o stopniu władania gruntem w wyżej wymienionych i opisywanych w artykule sprawach.

EN

The article presents the issues of the use of aerial photographs in court proceedings relating to the ownership of the land. The main types of proceedings in which materials can be used in remote sensing are presented and these are: cases regarding acquisitive prescription, cases regarding demarcation, cases regarding acquiring easement by acquisitive prescription, cases regarding expiration of easement. Article also presents the methodology of drawing up an opinion concerning aerial photographs for court proceedings. Political and economic changes that took place in Poland after 1989 contributed to the increased availability of documents previously treated as confidential. In particular, this concerned cartographic materials and aerial photographs. These changes were a result of rapid development of computer technologies supporting the processing and sharing of information. Both of these tendencies are also promoted by the integration with EU structures, particularly the ratification of the INSPIRE Directive in 2007 which aims to establish a legal framework for the creation of spatial infrastructure in Europe. It will allow institutions, including courts, to use remote-sensing sources, especially aerial photographs, more often. However, broader use of remote-sensing and cartographic sources in courts requires calling expert witnesses, who thanks to their expertise in the field of aerial photographs interpretation, help to obtain information of the degree of reliability relevant to the case. Therefore, experts assist the court but present their own opinion on the issue in question.

3

ANTON D. RUDOKWAS, SPORNYIE WOPROSY UCZENIIA O PRIOBRIETATIELNOJ DAWNOSTI, IZDATELSKAIA GRUPPA ,,ZAKON’’, MOSKWA 2011, SS. 304. I.

75%

Moskwa L.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

vol. 74

|

issue 4

294-299

PL

.

4

Problem posiadania samoistnego w kontekście zasiadywania udziałów we współwłasności nieruchomości przez współwłaściciela

75%

Faron A.

Rejent

|

2023

|

issue 8 (388)

11-31

EN

This article deals with the issue of spontaneous possession in the context of the seizure of a share in co-ownership of real estate. The purpose of the work is to answer the question of whether the seizure of a share in co-ownership is possible in the current state of the law, and what role the premise of spontaneous possession plays in this process. In particular, the paper addresses the problem of the admissibility of the seizure of shares in co-ownership of real estate, the issues of the seizure of a share in co-ownership of real estate under German law, analyzes the institutions of spontaneous possession as a prerequisite for seizure, and whether a co-owner can be a spontaneous possessor, as well as the institutions of legal presumption under Article 339 of civil code and the institutions of quoad usum in the context of the seizure of shares. The study of the issue was carried out on the basis of the dogmatic method, in addition, the scientific literature on the subject and the case law of the Supreme Court were used. The result of the conducted research is a partial negative answer to the question posed in the research hypothesis.

5

Nabywanie nieruchomości rolnych w drodze zasiedzenia. Wybrane zagadnienia konstrukcyjne

75%

Biernat J.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2018

|

issue 1(22)

147-155

EN

The Act of 14 April 2016 on Withholding the Sale of Properties in the State Treasury Resources of Agricultural Properties and on Amending Certain Statutes has introduced changes into the Polish legal system which significantly restrict trade in agricultural properties. These changes concern, inter alia, positive prescription of broadly understood agricultural properties. In accordance with the amended law, agricultural properties referred to in the provisions of the Act of 11 April 2003 on the Development of the Agricultural System may be acquired through positive prescription only by individual farmers in the meaning of this Act; furthermore, certain obligations have been imposed on the parties acquiring agricultural properties through positive prescription relating to their use of the properties they acquire, with far-reaching sanctions imposed thereupon. The law which has been introduced raises serious concerns, inter alia, at the level of its interpretation, including, in particular, in the context of the aims intended to be attained by the legislator by significantly and comprehensively restricting trade in agricultural properties.

PL

Ustawą z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw w polskim porządku normatywnym wprowadzone zostały zmiany istotnie ograniczające szeroko pojęty obrót nieruchomościami rolnymi. Zmiany te dotyczą między innymi nabywania nieruchomości rolnych w drodze zasiedzenia. Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami nieruchomości rolne, o których mowa w przepisach Ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, mogą być nabywane w drodze zasiedzenia jedynie przez rolników indywidualnych w rozumieniu tej ustawy; nadto, na nabywców nieruchomości rolnych w drodze zasiedzenia zostały nałożone pewne obowiązki związane z korzystaniem z nabytych nieruchomości, obwarowane daleko idącymi sankcjami. Wprowadzone uregulowania budzą poważne wątpliwości między innymi na poziomie konstrukcyjnym, w tym w szczególności w kontekście celów, które zamierzał osiągnąć ustawodawca istotnie i kompleksowo ograniczając obrót nieruchomościami rolnymi.

6

Ownership in Good Faith as Grounds for the Acquisitive Prescription of a Predial Servitude

63%

Pawełczyk M., Jankowska M.

Świat Nieruchomości

|

2013

|

issue 2(84)

20-25

EN

In the amendment of the Civil Code introduced on 30th May 2008, the institution of the utility servitude was intended to regulate the legal state of utility facilities established on other people’s property. As it turns out, in practice, utility enterprises are not always interested in establishing a chargeable utility servitude through an agreement. With increasing frequency, these companies are turning to acquisitive prescription of a predial servitude resembling the utility servitude. This is particularly the case when they feel entitled to the servitude because they have owned facilities on somebody else’s land for decades. This would lead to the assumption that acquisitive prescription would mostly take place after a period of 30 years, and in bad faith, due to the difficulties in finding proof and determining good faith in relation to a utility servitude. However, a judgement of the Court of Appeal in Katowice dated 6th March 2012 provides an example of commuting the premise concerning the acquisition of ownership of an servitude in good faith by acquisitive prescription. An extensive explanation of the court has been presented in this paper.

PL

Wprowadzona nowelizacją z dnia 30 maja 2008 r. instytucja służebności przesyłu miała na celu uregulowanie stanu prawnego urządzeń posadowionych na cudzych nieruchomościach. Jak się okazuje w praktyce, przedsiębiorstwa przesyłowe nie zawsze zainteresowane są odpłatnym ustanowieniem służebności przesyłu w drodze umowy. Znacznie częściej rozważają przesłanki zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu zważywszy, że czują się do tego uprawnione z uwagi na fakt posiadania urządzeń na cudzym gruncie przez okres kilkudziesięciu lat. Wydawać by się mogło w związku z tym, że zasiedzenie to następować powinno przede wszystkim po upływie 30 lat (w złej wierze) z uwagi chociażby na trudności dowodowe związane z istnieniem dobrej wiary po stronie przedsiębiorstwa przesyłowego. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 marca 2012 r. dostarcza przykładu złagodzenia tej przesłanki zasiedzenia dopuszczając zasiedzenie służebności w dobrej wierze. Obszerne uzasadnienie sądu zostało przedstawione bliżej w niniejszej publikacji.

7

Issues Related to the Acquisitive Prescription of Agricultural Property by the Individual Farmer

63%

Michałowski R.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2017

|

vol. 26

|

issue 1

EN

According to Article 172 § 3 of the Civil Code, title to agricultural property may be obtained by way of usucaption only by the individual farmer. This regulation has given rise to numerous doubts as to its interpretation. It should be noted here that for the purpose of determining the scope of application of this provision, one should not make references to the Act of 11 April 2003 on shaping the agricultural system to the extent that the same does not result directly from Article 172 § 3 of the Civil Code. Particular difficulties occur with the application of Article 172 § 3 of the Civil Code to mixed type of property, which is only partially agricultural, held under acquisitive prescription by a person who is not an individual farmer. In this case, one should assume that the person in question may only acquire title to the non-agricultural portion of such property. In the event of usucaption of agricultural property by the individual farmer, the Agricultural Property Agency may exercise its right of acquisition under Article 4 of the Act on shaping the agricultural system. However, this solution is highly dysfunctional as the exercise of the right of acquisition by the Agency may lead to division, or even liquidation, of the family farm run by the individual farmer.

PL

Zgodnie z art. 172 § 3 Kodeksu cywilnego zasiedzieć nieruchomość rolną może jedynie rolnik indywidualny. Uregulowanie to jest źródłem wielu wątpliwości interpretacyjnych. Wskazać trzeba, że określając zakres zastosowania tego przepisu, nie należy sięgać do regulacji ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego w zakresie, w jakim nie wynika to wprost z art. 172 § 3 k.c. Szczególny problem z zastosowaniem art. 172 § 3 k.c. pojawia się w sytuacji, gdy posiadacz samoistny, niebędący rolnikiem indywidualnym, włada nieruchomością o mieszanym, jedynie częściowo rolnym charakterze. Wówczas należy przyjąć, że zasiedzieć może on jedynie jej część nierolną. W razie zasiedzenia nieruchomości rolnej przez rolnika indywidualnego Agencja Nieruchomości Rolnych może wykonać prawo nabycia z art. 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Jest to rozwiązanie dysfunkcyjne, ponieważ wykonanie prawa nabycia przez Agencję może doprowadzić do rozbicia, a nawet likwidacji gospodarstwa rodzinnego prowadzonego przez rolnika indywidualnego.

8

Wybrane aspekty problematyki odpowiedzialności państwa

63%

Szuber-Bednarz E. T.

Studia Administracji i Bezpieczeństwa

|

2019

|

issue 7

109-123

PL

Odpowiedzialność w prawie międzynarodowym jest coraz trudniejsza do wyegzekwowania z uwagi na skomplikowane procedury oraz wielość różnorodnych czynników wpływających na zaistnienie danego zdarzenia. Nie ulega wątpliwości, że stabilność linii orzeczniczej MTS sprzyja jasnemu rozróżnianiu, co podlega, a co nie deliktowi międzynarodowemu. Wobec niestabilnej sytuacji na arenie międzynarodowej oraz wobec częściej niż dotychczas występujących incydentów stanowiących przesłankę odpowiedzialności państwa, tym bardziej w kontekście zasiedzenia, autorka zdecydowała się na analizę tego tak istotnego zagadnienia. Omówione zostaną przesłanki zaistnienia deliktu wraz z czynnikami statuującymi odpowiedzialność państwa za ich wystąpienie.

EN

Responsibility in international law is more and more difficult to enforce due to complicated procedures and the multiplicity of various factors affecting the occurrence of a given event. There is no doubt that the stability of the MTS jurisprudence line helps to clearly distinguish what is subject to and what will not be an international tort. In view of the unstable situation on the international arena, and more often than before to incidents that constitute the premise of state responsibility, the more in the context of acquisitive prescription, the author decided to analyze this important issue. Discussed will be the premises of the existence of the tort together with the factors that set the state’s responsibility for their appearance.

9

Istota wolności i praw w wybranym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym prawa własności

63%

Kielin-Maziarz J.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

247-258

EN

The concept of the essence of freedom and rights shapes, together with the principle of proportionality, the extent of permissible interference in this sphere. The article addresses the problem of the possibility of prescription of a limited property right as a possible interference with this right as well as the relationship between Art. 31 sec. 3 and Art. 64. 3 of the Constitution in the context of possible differences in the level of protection they provide in the light of preserving the essence of the property right.

PL

Koncepcja istoty wolności i praw kształtuje wraz z zasadą proporcjonalności, zakres dopuszczalnych ingerencji w tę sferę. Przedmiotem artykułu jest analiza wybranych wyroków TK dotyczących rozumienia koncepcji istoty praw i wolności. Artykuł porusza problem możliwości nabycia ograniczonego prawa rzeczowego w drodze zasiedzenia, zgodnie z kodeksem cywilnym, jako możliwej ingerencji w prawo własności oraz relacji art. 31 ust. 3 do art. 64. 3 Konstytucji i ewentualnych różnic w poziomie ochrony, jaką one dają, w kontekście zachowania istoty prawa własności.

10

Nabycie nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia po zmianie Kodeksu cywilnego i ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego

63%

Michałowski R.

Przegląd Prawa Rolnego

|

2023

|

issue 2(33)

213-228

EN

The article concerns the effects of the repeal of Article 172 paragraph 3 of the Civil Code, which provided that only an individual farmer could acquire agricultural real estate by way of acquisitive prescription. The aim of the deliberations is to determine whether, following the repeal of this provision, any entity established under civil law may acquire agricultural real estate by way of acquisitive prescription, or whether acquisition of such real estate in this manner falls within the scope of Article 2a of the Act of 11 April 2003 on the shaping of the agricultural system. In conclusion, the author states that Article 2a of the said Act applies to the acquisition of agricultural real estate by way of acquisitive prescription. Therefore, in principle, agricultural real estate by way of acquisitive prescription may be acquired by an individual farmer. There are also possible some exceptions to this rule as indicated in Article 2a, paragraph 3 of the Act. Doubts, however, arise with regard to the application to acquisitive prescription of agricultural real estate.

PL

Artykuł dotyczy skutków uchylenia art. 172 § 3 Kodeksu cywilnego, który stanowił, że nabywcą nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia mógł być wyłącznie rolnik indywidualny. Celem rozważań jest określenie, czy w związku z uchyleniem tego przepisu każdy podmiot prawa cywilnego może nabyć przez zasiedzenie nieruchomość rolną, czy nabycie takiej nieruchomości przez zasiedzenie jest objęte zakresem zastosowania art. 2a ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. W podsumowaniu autor stwierdza, że do nabycia własności nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia stosuje się art. 2a ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Dlatego zasadniczo nieruchomość rolną w drodze zasiedzenia może nabyć rolnik indywidualny. Możliwe jest również zastosowanie niektórych wyjątków od tej zasady wskazanych w art. 2a ust. 3 tej ustawy. Wątpliwości rodzi stosowanie w odniesieniu do zasiedzenia zgody na nabycie nieruchomości rolnej przewidzianej w omawianej ustawie.

11

Zasiedzenie fizycznej części nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste

51%

Malicki A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 2

145-158

EN

Perpetual usufruct is an ius in re aliena of a complex legal nature. Its subject may only be a property owned by the State Treasury or a local government unit. Under Article 177 of the Polish Civil Code, prescription by occupation of property classified as public was excluded. When this Article was repealed, the normative barriers to acquisitive prescription of the ownership of real estate given in perpetual usufruct disappeared. This paper is a discussion concerning the possibility of acquiring ownership of a part of such property. First, the capability of a given part of real estate for prescription by occupation is established and next differing opinions and arguments against the possibility of acquiring ownership, or prescription by occupation of certain parts of real estate are presented. The arguments raised by the opponents of prescription by occupation have been critically assessed. Further, the consequences of such acquisitive prescription have been identified. The consequences of perpetual usufruct on the property in question have been examined and the fate of the part of the property acquired by the owner as well as that of the remaining part, analysed and compared. The civil liability of the perpetual usufruct holder has also been addressed.

PL

Użytkowanie wieczyste jest prawem na rzeczy cudzej o skomplikowanym charakterze prawnym. Jego przedmiotem może być wyłącznie nieruchomość należąca do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, czyli nieruchomość publiczna. Zasiedzenie nieruchomości państwowych było (na mocy art. 177 k.c.) wyłączone, co przesądzało o niemożliwości zasiedzenia własności nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste. Po jego uchyleniu zniknęły normatywne przeszkody nabycia w drodze zasiedzenia własności nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste. W niniejszej publikacji poddano analizie możliwość nabycia przez zasiedzenie własności fragmentu takiej nieruchomości. W pierwszej kolejności ustalono przedmiotową zdolność fizycznej części nieruchomości gruntowej do zasiedzenia. Ponadto przedstawiono poglądy kontestujące nabywanie przez zasiedzenie własności nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste. Podniesione przez przeciwników argumenty zostały poddane krytyce. Wskazano również na skutki zasiedzenia w rozpatrywanym przypadku. Zbadano los użytkowania wieczystego na nabytym przez posiadacza fragmencie nieruchomości oraz na pozostałej właścicielowi części. Wskazano również na różne rodzaje odpowiedzialności użytkownika wieczystego.

12

Regulacje dotyczące obrotu cywilnoprawnego w ustawie o restytucji narodowych dóbr kultury i ich zastosowanie w działalności muzealnej

51%

Barbasiewicz A.

Muzealnictwo

|

2021

|

issue 62

198-207

PL

Tematem artykułu jest omówienie, w kontekście działalności muzeów i innych instytucji prowadzących działalność muzealną, regulacji dotyczących obrotu cywilnoprawnego zawartych w Ustawie z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 1591.). Dotyczą one formy czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie narodowych dóbr kultury RP należących do zbiorów publicznych, zakazu nabycia ich własności od osoby nieuprawnionej do rozporządzania oraz przez zasiedzenie, a także nieprzedawnienia roszczeń o ich wydanie. Autor analizuje centralne pojęcie przywołanej ustawy – to jest pojęcie narodowego dobra kultury RP należącego do zbiorów publicznych – omawiając szczegółowo oba dotyczące go kryteria: podmiotowe i własnościowe. Wskazuje, że definicja zbiorów publicznych zawarta w ustawie jest bardzo szeroka – obejmuje nie tylko zbiory publiczne w znaczeniu potocznym, ale również zbiory większości muzeów prywatnych, a także niemuzealne kolekcje podmiotów i osób prywatnych, jeśli korzystały ze środków publicznych. Następnie autor omawia zawarte w ustawie regulacje cywilnoprawne, szczególną uwagę poświęcając wymaganej formie czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie (forma pisemna z datą pewną) wskazując, że może ona dotyczyć także umów depozytu oraz umów dotyczących wypożyczenia. Omawia także praktykę oraz orzecznictwo dotyczące formy pisemnej z datą pewną, wskazując na możliwy brak świadomości stron umowy, że przedmiot umowy należy do zbiorów publicznych w rozumieniu ustawy, i że winna być zachowana szczególna forma umowy. W tym kontekście autor przedstawia praktyczne rozwiązania pozwalające uniknąć negatywnych konsekwencji. W konkluzji autor podkreśla, że regulacja zawiera pojęcia budzące istotne wątpliwości interpretacyjne wpływające na stosowanie omawianych przepisów.

13

Zasiedzenie i jego skutki z perspektywy konstytucyjnej. Rozważania w przededniu uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 103/22)

51%

Kućka M.

Rejent

|

2023

|

issue 11 (391)

11-44

EN

The article attempts to answer the question of whether the Polish statutory regulation of acquisitive prescription is compatible with the Polish Constitution. Several possible variants of the understanding of ownership under the Polish Constitution are presented. Then . taking into account the various interpretative variants . an interpretation of the statutory regulation of acquisitive prescription was made. As a result of these considerations, it is argued that acquisitive prescription should take into account the interest of the previous owner and, despite the loss of title to the property, he should obtain the value of the lost right. Moreover, third party rights limiting the ownership should not be extinguished as a result of acquisitive prescription. The Polish legislator . differently than the Draft Common Frame of Reference . is silent on both issues. The inspiration for the article is the issue soon to be tackled by the Polish Supreme Court, which concerns whether, as a result of acquisitive prescription, the previous owner loses the claims to which it was entitled, for remuneration for non-contractual use of its property (inter alia against the previous holder who is the current owner of the property). Moreover, the article expresses the view that the Polish regulation on the statute of limitations of a claim for recovery of a movable thing, which the owner is entitled to against the possessor in bad faith (who, according to Polish law, cannot acquire ownership of the moveable thing by acquisitive prescription), is unconstitutional.

14

Bolesław Wiewióra – pionier powojennej polskiej nauki o uznaniu nabytków terytorialnych

51%

Zaręba S.

Studia Prawnicze

|

2018

|

issue 5 spec.

229-243

EN

The article seeks to provide an answer to a question why the book Uznanie nabytków terytorialnych w prawie międzynarodowym (which translates to Recognition of territorial acquisitions in international law) by a Polish scholar, B. Wiewióra, did not receive wide acclaim abroad despite its scientific level being at least equal in quality to foreign monographs on the subject published at the time. It examines the life of B. Wiewióra, his scholarly achievements and accomplishments in the field of recognition of territorial acquisitions, including their importance for Polish literature on international law.

PL

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego książce Bolesława Wiewióry Uznanie nabytków terytorialnych w prawie międzynarodowym nie udało się zdobyć szerszego rozgłosu poza granicami Polski mimo wysokiego poziomu naukowego, nie ustępującego analogicznym monografiom zagranicznym publikowanym w tamtym czasie. Autor analizuje życiorys Bolesława Wiewióry, jego dorobek naukowy oraz osiągnięcia w zakresie nauki o uznaniu nabytków terytorialnych, w tym ich wartość dla polskiej doktryny prawa międzynarodowego.

15

Zasiedzenie służebności przesyłu

51%

Ślusarek T.

Zeszyty Naukowe Collegium Witelona

|

2022

|

vol. 1

|

issue 42

9-27

EN

The topic of this study is the possibility of acquisitive prescription of transmission easement, an institution that was implemented into Polish law on 3 August 2008. On the basis of the analysis of the legal literature and the Supreme Court jurisprudence it has been concluded that it is possible to acquire the transmission easement by using legal references to other legal regulations defined in the civil code. Another conclusion that can be drawn from this work is that it is possible to reconstruct the prerequisites for the power of way easement acquisitions, within the scope of which reference is made to the provisions on the acquisitions of real estate and land easement. As a result, three prerequisites should be distinguished as the basis for the power of way easement acquisitions, specifically: the possession of the easement, the use of a permanent and visible facility and the passage of time. The last conclusion is the view that, despite the dispute in legal doctrine, it is possible to include the period of possession of the easement before August 3, 2008, to the period of possession of the transmission easement following that date and consequently to reduce the term of the transmission easement prescription by that period. The subject of this paper deserves special attention because many legal solutions applicable to the preservation of the easement of land, the preservation of the easement of land with the content corresponding to the transmission easement or the preservation of real estate are reflected in the legal considerations developed by the legal doctrine and the jurisprudence and referring to the possibility of the preservation of the transmission easement while omitting such a possibility by the legislator in the provisions of civil law.

PL

Tematem pracy jest możliwość zasiedzenia służebności przesyłu – instytucji, która została wprowadzona do polskiego prawodawstwa z dniem 3 sierpnia 2008 r. Na podstawie przeprowadzonej analizy piśmiennictwa prawniczego jak i orzecznictwa Sądu Najwyższego został wyprowadzony wniosek, że możliwe jest zasiedzenie służebności przesyłu poprzez stosowanie odesłań do innych przepisów prawnych zdefiniowanych w kodeksie cywilnym. Kolejnym wnioskiem wysuwającym się z niniejszej pracy jest możliwość rekonstrukcji przesłanek zasiedzenia służebności przesyłu, w zakresie których następuje odesłanie do przepisów o zasiedzeniu nieruchomości i służebności gruntowej, w związku z czym należy wyodrębnić trzy przesłanki pojmowane jako podstawy zasiedzenia służebności przesyłu, mianowicie: posiadanie służebności, korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia oraz upływ czasu. Ostatnim wnioskiem jest pogląd, że pomimo sporu w doktrynie prawniczej możliwe jest zaliczenie okresu posiadania służebności przed 3 sierpnia 2008 r. do okresu posiadania służebności przesyłu następującego po tym dniu i skrócenie przez to terminu zasiedzenia służebności przesyłu o ten okres. Temat pracy zasługuje również na szczególną uwagę, gdyż wiele rozwiązań prawnych mających zastosowanie do zasiedzenia służebności gruntowej, zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu lub zasiedzenia nieruchomości znalazło odzwierciedlenie w rozważaniach prawnych wykształconych przez doktrynę i orzecznictwo, a odnoszących się do możliwości zasiedzenia służebności przesyłu przy jednoczesnym pominięciu takiej możliwości przez ustawodawcę w przepisach prawa cywilnego.

16

Regulations with respect to civil turnover in the act on the restitution of polish heritage assets and their application to museums’ operation

38%

Barbasiewicz A.

Muzealnictwo

|

2021

|

issue 62

198-207

PL

Tematem artykułu jest omówienie, w kontekście działalności muzeów i innych instytucji prowadzących działalność muzealną, regulacji dotyczących obrotu cywilnoprawnego zawartych w Ustawie z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 1591.). Dotyczą one formy czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie narodowych dóbr kultury RP należących do zbiorów publicznych, zakazu nabycia ich własności od osoby nieuprawnionej do rozporządzania oraz przez zasiedzenie, a także nieprzedawnienia roszczeń o ich wydanie. Autor analizuje centralne pojęcie przywołanej ustawy – to jest pojęcie narodowego dobra kultury RP należącego do zbiorów publicznych – omawiając szczegółowo oba dotyczące go kryteria: podmiotowe i własnościowe. Wskazuje, że definicja zbiorów publicznych zawarta w ustawie jest bardzo szeroka – obejmuje nie tylko zbiory publiczne w znaczeniu potocznym, ale również zbiory większości muzeów prywatnych, a także niemuzealne kolekcje podmiotów i osób prywatnych, jeśli korzystały ze środków publicznych. Następnie autor omawia zawarte w ustawie regulacje cywilnoprawne, szczególną uwagę poświęcając wymaganej formie czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie (forma pisemna z datą pewną) wskazując, że może ona dotyczyć także umów depozytu oraz umów dotyczących wypożyczenia. Omawia także praktykę oraz orzecznictwo dotyczące formy pisemnej z datą pewną, wskazując na możliwy brak świadomości stron umowy, że przedmiot umowy należy do zbiorów publicznych w rozumieniu ustawy, i że winna być zachowana szczególna forma umowy. W tym kontekście autor przedstawia praktyczne rozwiązania pozwalające uniknąć negatywnych konsekwencji. W konkluzji autor podkreśla, że regulacja zawiera pojęcia budzące istotne wątpliwości interpretacyjne wpływające na stosowanie omawianych przepisów.

EN

It is the legal regulations related to civil turnover specified in the Act of 25 May 2017 on the Restitution of Polish Heritage Assets (consolidated text, Journal of Laws 2019, Item 1591) in the context of the activity of museums and other institutions running a museum activity that is the topic of the paper. They speak of legal activities including ownership transfer or charge on Poland’s heritage assets pertaining to public collections, or the ban on acquiring assets from a person unauthorized to dispose of them or manage them by prescription, as well as of the non-limitation of claims for their release. The Author analyses the central concept of the quoted Act: that of the national heritage assets of the Polish Republic pertaining to public collections, while discussing in detail both criteria that are related to it: subject- and ownership-related ones. He points to the fact that the definition of public collections it contains is extremely broad, covering not only public collections in the colloquial meaning of the term, but also the collections of the majority of private museums, as well as non-museum collections of private entities and persons, as long as they have applied public financing. In the further part of the paper, the civil-law regulations specified in the Act are discussed, with special emphasis on the requested form of the legal actions including the transfer of ownership or burden (in writing with a certified date) suggesting that this can apply also to deposit or lending contracts. He also discusses the praxis and judicature with respect to the in writing with a certified date pointing to the possible lack of the awareness of the contract parties that the object of the contract pertains to a public collection in compliance with the provisions of the Act, and that the special contract format should be kept. In this context the Author presents some practical solutions allowing to avoid certain negative consequences. In the conclusion it is emphasized that the regulation contains certain concepts which might inspire essential interpretative doubts having impact on the application of the discussed regulations.

Refine search results

Społeczny wymiar skutków prawnych zasiedzenia

Wykorzystanie zdjęć lotniczych w postępowaniach sądowych związanych z nieruchomościami

ANTON D. RUDOKWAS, SPORNYIE WOPROSY UCZENIIA O PRIOBRIETATIELNOJ DAWNOSTI, IZDATELSKAIA GRUPPA ,,ZAKON’’, MOSKWA 2011, SS. 304. I.

Problem posiadania samoistnego w kontekście zasiadywania udziałów we współwłasności nieruchomości przez współwłaściciela

Nabywanie nieruchomości rolnych w drodze zasiedzenia. Wybrane zagadnienia konstrukcyjne

Ownership in Good Faith as Grounds for the Acquisitive Prescription of a Predial Servitude

Issues Related to the Acquisitive Prescription of Agricultural Property by the Individual Farmer

Wybrane aspekty problematyki odpowiedzialności państwa

Istota wolności i praw w wybranym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym prawa własności

Nabycie nieruchomości rolnej w drodze zasiedzenia po zmianie Kodeksu cywilnego i ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego

Zasiedzenie fizycznej części nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste

Regulacje dotyczące obrotu cywilnoprawnego w ustawie o restytucji narodowych dóbr kultury i ich zastosowanie w działalności muzealnej

Zasiedzenie i jego skutki z perspektywy konstytucyjnej. Rozważania w przededniu uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 103/22)

Bolesław Wiewióra – pionier powojennej polskiej nauki o uznaniu nabytków terytorialnych

Zasiedzenie służebności przesyłu

Regulations with respect to civil turnover in the act on the restitution of polish heritage assets and their application to museums’ operation