Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zbrodnie wojenne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł stanowi ocenę fragmentu działalności polskiego wymiaru sprawiedliwości, bezpośrednio po II wojnie światowej, związanej z osądzaniem zbrodni prawa międzynarodowego. Celem pracy, jest wykazanie czy nowym polskim władzom, budującym zręby państwa socjalistycznego, udało się stworzyć sprawnie działający system ścigania i sądzenia zbrodniarzy nazistowskich. By odpowiedzieć na tak zakreśloną tezę, w artykule ukazana jest działalność części składowych ukształtowanego systemu, w którego skład weszły: Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, Wojskowa Misja Badania Zbrodni Wojennych w Europie, a także Najwyższy Trybunał Narodowy, na przykładzie badania zbrodni popełnionych w obozie karno-śledczym w Żabikowie i związany z tym proces Arthura Greisera. Efektem przeprowadzonych badań jest pozytywna ocena funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w kwestii ścigania i sądzenia zbrodniarzy prawa międzynarodowego. Artykuł podejmuje problematykę, która doczekała się znaczących publikacji jedynie w okresie PRL. Podjęcie tego tematu ze współczesnej perspektywy, wydaje się zasadne i potrzebne. Ponadto udzielenie odpowiedzi na tezę zawartą w temacie, oparte o konkretny przykład zbrodni popełnionych w obozie karno-śledczym w Żabikowie, pozwoliło na ujawnienie niepublikowanych dotąd dokumentów, wytworzonych przez Główną Komisję Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce.
EN
The article presents, based on the archival materials, the major events that led to the creation of the United Nations War Crimes Commission (UNWCC). The author points out that the development of the international criminal law, which was in its initial stage until 1939, was the work of some outstanding laweyers. The acomplishments of the UNWCC have enabled the establishment of the International Military Tribunal in Nuremberg and Tokyo and carrying out the trials against war criminals.
EN
It is not without reason that the Civil War is considered to be a turning point in US history. One of them was the mass participation of African Americans, who, for the first time since the War of Independence, were allowed to serve in the army (total ca.180,000). Even though many U.S. Colored Troops were not frontal units, nevertheless some of them did actively participate in military operations. As a consequence an issue of black prisoners of war occurred. Obviously, in this case, they had to be captured by Southern troops first. Unfortunately, much oftener, there were instances of mistreatment or even brutal slaughter of POWs from U.S. Colored Troops (i.e. Olustee – Feb. 20, 1864; Plymouth – April 20, 1864, etc.). Did such behavior of Confederate soldiers fit in in wide definition of war atrocities, understood as a will to take revenge at enemy’s troops, which plunder mother country, to avenge your family and friends, killed by the enemy, etc. Or it is a much deeper problem, having its conditioning in the culture of the South, whose ideological foundation was existence of so called Herrenvolk democracy, deeply rooted belief about superiority of white race over black (known also in the North), which was reflected not only in speeches of Southern, and later Confederate, politicians but also in the Constitution of the Confederate States of America.
PL
Wojna secesyjna nie bez powodu jest uważana za przełomowy konflikt w historii USA. Jednym z takich powodów jest masowy udział Afroamerykanów, którzy po raz pierwszy od czasów wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych mogli służyć w armii (łącznie ok. 180 tys.). Choć wiele oddziałów U.S. Colored Troops nie było jednostkami frontowymi, to jednak część wojsk kolorowych brała czynny udział w operacjach wojskowych. Konsekwencją tego faktu było zaistnienie kwestii czarnoskórych jeńców. Oczywiście w tym wypadku warunkiem koniecznym było wzięcie ich do niewoli przez oddziały Południa. Niestety znacznie częściej zdarzały się przypadki znęcania się czy wręcz bestialskiego mordowania jeńców z U.S. Colored Troops (np. Olustee – 20 lutego 1864 r., Plymouth – 20 kwietnia 1864 r. itp.). Czy takie zachowanie żołnierzy konfederackich mieściło się w szeroko pojętych okrucieństwach wojny, rozumianych jako chęć wzięcia odwetu na oddziałach wroga, który plądruje ojczystą ziemię, chęć pomszczenia bliskich lub przyjaciół, którzy zginęli od kul przeciwnika itd. Czy jest to problem głębszy, mający swoje uwarunkowania w kulturze Południa, którego podstawą ideową było istnienie tzw. demokracji panów (Herrenvolk democracy), głęboko zakorzenione przekonanie o wyższości rasy białej nad czarną (nieobce także na Północy), które znalazło swoje odzwierciedlenie nie tylko w przemowach polityków Południa, a później Skonfederowanych Stanów Ameryki, ale także w konstytucji tego kraju.
Facta Simonidis
|
2016
|
vol. 9
|
issue 1
279-293
EN
The issue of war crimes in the Balkans at the turn of the eleventh century focused mainly on the Serb war crimes, ignoring or dropping the veil to the other perpetrators of the Balkan tragedy; Croats, Bosnians and Kosovo Albanians. Created by Western politicians and perpetuated by the world’s media a pejorative stereotypical view of the inhabitants of the Balkan region (specifically negative perception of the Serbs) was launched in Sarajevo, and continues to this day. The article consists of four parts. The first relates to the Croatian war crimes in the twentieth century in a historical context. The second contains a description of the Croatian war crimes in the second half of the twentieth century, and the third refers to the description of case studies. The fourth part presents the war crimes committed by high-ranking officers of the Croatian state. Text closes with conclusions.
PL
Problematyka zbrodni wojennych na Bałkanach w XX wieku koncentruje się głównie wokół serbskich zbrodni wojennych, ignorując innych sprawców bałkańskiej tragedii – Chorwatów, Bośniaków (Boszniaków) czy Kosowskich Albańczyków. Wykreowane przez zachodnioeuropejskich polityków i utrwalone przez światowe media stereotypowe, pejoratywne spojrzenie na mieszkańców regionu bałkańskiego (szczególne negatywne postrzeganie Serbów) zostało zapoczątkowane w Sarajewie i trwa do dnia dzisiejszego. Artykuł składa się z pięciu części. Pierwsza z nich dotyczy chorwackich zbrodni wojennych w XX wieku w kontekście historycznym. Druga zawiera opis kolejnych chorwackich zbrodni pod koniec ubiegłego stulecia, trzecia zaś odnosi się do studium przypadków. Z kolei czwarta część prezentuje zbrodnie wojenne popełniane przez wysoko postawionych funkcjonariuszy państwa chorwackiego. Tekst zamykają wnioski końcowe.
EN
George C. Marshall, famed U.S. World War II general and eventual U.S. Secretary of State and Nobel Peace Prize winner, on his first assignment fresh out of military school, told a fellow officer: Once an army is involved in war, there is a beast in every fighting man which begins tugging at its chains. And a good officer must learn early on how to keep the beast under control, both in his men and himself Even for nations possessing a reputation for stringent compliance with the law of war, the annals of history, to include more contemporary military engagements, are littered with cases of atrocities committed by soldiers. All too often the beast wins, and because every nation has an obligation to minimize the reality described above, nations must continue to dedicate time, thought and resources to best prepare their forces for future military operations. Unrestrained warfare has a direct negative military impact on both winning the war and winning the peace. This corollary remains as true today as it has ever been. What is meant by a ‘reluctant warrior’? Put simply, a reluctant warrior is one who while ready to employ lethal force when the situation demands, is not eager to do so in “the moment”. He answers the questions: “Can I, If I, Should I”, and then takes decisive action – or employs uncommon restraint – with a goal of accomplishing the mission all the while staying true to the value imbedded in the U.S. Marines’ Hymn, “to keep our honor clean”. To fully develop the ‘reluctant warrior’ needed on today’s and tomorrow’s battlefields, this article will look at the role of legal regulation and the practice of military education and training, as well as some of the other factors that influence behavior and decisionmaking during instances of armed conflict. This article will also comment on the costs to the individual soldier and to the mission when a nation fails to prepare ‘reluctant warriors’.
PL
Autor przeprowadza analizę trzech rodzajów zbrodni: ludobójstwa, przeciwko ludzkości oraz wojennych z punktu widzenia możliwości ich popełnienia na skutek użycia broni nuklearnej. Artykuł składa się z: wprowadzenia (podrozdziały: broń masowego rażenia a broń nuklearna oraz międzynarodowe prawo karne), merytorycznego rozwinięcia oraz podsumowania, gdzie zaprezentowane zostały wnioski z przeprowadzonych badań.
EN
The author conducts the analysis of three kinds of crimes: genocide, crimes against humanity and war crimes from the point of view of the possibilities of their committing as a result of the use of nuclear weapon. The article consists of: introduction (sub-chapters: weapon of mass destruction vs. nuclear weapon, international criminal law), substantive analysis and summary where the conclusions after conducted research were presented.
EN
The aim of this paper is to present the prognosis of the judgment of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY) in the Ratko Mladic´ case. Mladic´, who served as a general of the Bosnian Serb army, is responsible for the crimes committed in Srebrenica and Sarajevo. Based on the list of charges against Mladic´, and taking into account the previous ICTY judgments, the authoress makes an attempts to prove that Mladic´ will be convicted for crimes of genocide as well as unlawful attacks and terrorising the civilian population (the latter ones being war crimes). Moreover, General Mladic´ as the chief of staff of the Bosnian Serb army was giving orders to his subordinates including generals Krstic´ and Galic´. An analysis of their cases has also been made for the purpose of the paper, to the extent useful and meaningful to the Mladic´ case. It is then concluded that having been the Krtic´’s and Galic´’s commander, Mladic´ should also be found guilty of the same crimes they have been found to have committed.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie prognozy wyroku Międzynarodowego Trybunału Karnego ds. Zbrodni w b. Jugosławii (MTKJ) w sprawie Ratko Mladicia, generała armii bośniackich Serbów odpowiedzialnego za zbrodnie popełnione w Srebrenicy oraz Sarajewie. Po wskazaniu stawianych mu zarzutów autorka próbuje wykazać, że – biorąc pod uwagę dotychczasowe orzecznictwo MTKJ – Mladić zostanie uznany winnym zbrodni ludobójstwa w Srebrenicy oraz bezprawnych ataków i terroryzowania ludności cywilnej (te ostatnie jako zbrodnie wojenne). Mladić jako szef sztabu głównego armii bośniackich Serbów wydawał rozkazy swoim podwładnym (m.in. generałom Krsticiowi i Galiciowi). W artykule zostały przeanalizowane ich sprawy w takim zakresie, w jakim mają znaczenie dla sprawy Mladicia. Ten ostatni jako ich przełożony wydający im rozkazy powinien zostać uznany winnym takich samych zbrodni jak oni, to jest tych wymienionych wyżej.
PL
Problematyka zbrodni wojennych na Bałkanach w XX wieku koncentruje się głównie wokół serbskich zbrodni wojennych, ignorując innych sprawców bałkańskiej tragedii – Chorwatów, Bośniaków (Boszniaków) czy Kosowskich Albańczyków. Wykreowane przez zachodnioeuropejskich polityków i utrwalone przez światowe media stereotypowe, pejoratywne spojrzenie na mieszkańców regionu bałkańskiego (szczególne negatywne postrzeganie Serbów) zostało zapoczątkowane w Sarajewie i trwa do dnia dzisiejszego. Artykuł składa się z pięciu części. Pierwsza z nich dotyczy chorwackich zbrodni wojennych w XX wieku w kontekście historycznym. Druga zawiera opis kolejnych chorwackich zbrodni pod koniec ubiegłego stulecia, trzecia zaś odnosi się do studium przypadków. Z kolei czwarta część prezentuje zbrodnie wojenne popełniane przez wysoko postawionych funkcjonariuszy państwa chorwackiego. Tekst zamykają wnioski końcowe.
EN
The issue of war crimes in the Balkans at the turn of the eleventh century focused mainly on the Serb war crimes, ignoring or dropping the veil to the other perpetrators of the Balkan tragedy; Croats, Bosnians and Kosovo Albanians. Created by Western politicians and perpetuated by the world’s media a pejorative stereotypical view of the inhabitants of the Balkan region (specifically negative perception of the Serbs) was launched in Sarajevo, and continues to this day. The article consists of four parts. The first relates to the Croatian war crimes in the twentieth century in a historical context. The second contains a description of the Croatian war crimes in the second half of the twentieth century, and the third refers to the description of case studies. The fourth part presents the war crimes committed by high- -ranking officers of the Croatian state. Text closes with conclusions.
PL
Już od najdawniejszych czasów odróżniano sprawiedliwość wojny ius ad bellum, od sprawiedliwości na wojnie ius in bello. Intencją ius ad bellum jest ocena i prawna analiza agresji i obrony na tą agresję. Z kolei ius in bello wymaga od nas osądów na temat poszanowania lub naruszania zwyczajów i przyjętych reguł walki. Od żołnierzy stron biorących udział w konflikcie zbrojnym wymaga się wzajemnego szacunku i uznania. Prawa, obowiązki i sposób traktowania uczestników konfliktów zbrojnych są zawarte w Konwencjach genewskich z 1949 roku oraz Protokołach Dodatkowych I i II do tych Konwencji. Jednak często się zdarza, że te zasady „kodeksu wojskowego” są nieprzestrzegane przez walczące strony. Podobne przypadki miały miejsce w trakcie konfliktu na wschodzie Ukrainy. W artykule Autor starał się przedstawić, jak przez dowództwo ukraińskie oraz separatystów są traktowani żołnierze (bojownicy), którzy w trakcie walk dostali się w ręce strony przeciwnej. Ponadto zwrócił uwagę, że nadal znaczna część uczestników konfliktów zbrojnych nie wykazuje wrażliwości na ograniczenia zawarte w konwencjach genewskich.
EN
Since the immemorial the ideas of a right to war (jus ad bellum) has been differentiated from rights in war (jus in bello). The intent behind the former is the evaluation and legal analysis of aggression and response to it. On the other hand, the latter requires judgments on respecting or violating customs and adopted code of conduct in war. Mutual respect and recognition are required from soldiers participating in an armed conflict. The rights, obligations and treatment of participants in armed conflicts are enshrined in 1949 Geneva Conventions and their two additional Protocols. Still, it happens often that the ‘military code’ is not observed by the belligerents. It has happened in the conflict in eastern Ukraine. In the article the author has attempted to present how the Ukrainian command and the separatists treat soldiers and other combatants who have been taken prisoners during the fighting. In addition, he has put emphasis on the fact that that a significant part of participants in armed conflicts does not show responsiveness to limitations envisaged by the Geneva Conventions.
PL
Autor publikacji rozważa historyczny aspekt odpowiedzialności jednostki za zbrodnie przeciwko ludzkości w prawie międzynarodowym. Przybliża definicje zbrodni ludobójstwa i zbrodni wojennych. Wskazuje czynniki, które mogą przyczynić się do zwiększenia skuteczności zwalczania tego typu przestępczości.
EN
The author of the publication considers the historical aspect of individual responsibility for crimes against humanity under international law, gives definitions of genocide and war crimes and points to factors which may contribute to increase the effectiveness in combating this type of crime.
PL
Artykuł interdycyplinarnie przedstawia eksperymenty prowadzone przez niemieckich lekarzy w KL Ravensbrück na Polkach i ich wpływ na losy operowanych. Omówiono eksperymenty na kończynach dolnych: czyste kostne i septyczno-kostne. W oparciu o materiał dowodowy, ekspertyzy lekarskie i wspomnienia operowanych przedstawiono przebieg operacji i ich następstwa. Po wojnie eksperymenty te uznano za zbrodnie wojenne i przeciwko ludzkości. W zależności od stopnia okaleczenia podczas operacji oraz braku opieki pooperacyjnej i rehabilitacji, stresu wojennego, złych warunków obozowych u operowanych wystąpiło pogorszenie stanu zdrowia. Autorzy uznali doświadczenia za zbrodnicze eksperymenty medyczne. Dokonywali ich lekarze, ale z pogwałceniem etyki lekarskiej. Przeprowadzano je na zdrowych kobietach. Na skutek doświadczeń dochodziło do upośledzenia sprawności fizycznej, co prowadziło nawet do kalectwa. Ponadto wystąpił silny zespół stresu pourazowego, na który nałożyła się trauma poboozowa i krzywda związana z eksperymentami. Z racji dolegliwości chorobowych część kobiet została wyłączona z ról społecznych.
EN
The text under the title Crime of Genocide Serbian population in the Balkans in the twentieth century, consists of three parts. The first one describes the theoretical concepts idea Genocide, the other contains reflections on war crimes, crimes against humanity, etc. - also on the basis of theoretical concepts. The third part of the article was presented to the Croatian concentration camp was set up to exterminate the Serbian civilian population into the territory of the Independent State of Croatia. Text close to the conclusions, which are all considerations the conclusion contained in the article.
EN
Between 1965 and 1973, the Central Office for the Investigation of National Socialist Crimes in Ludwigsburg (Germany) investigated the crime committed on 8 September 1939 against Polish soldiers near Ciepielów. In the course of the investigation, three officers and dozens of soldiers of the 29th Infantry Division of the Wehrmacht were questioned. The investigation did not produce a breakthrough in reconstructing the events and even led to doubts about, among other things, the fact that one of the photographs, believed to document the crime, shows Lt Col Walter Wessel - according to some witnesses, it showed a Lt Col Walter Fries. The people interrogated denied the claim that Polish prisoners had been murdered, which should be seen as a course of action aimed at avoiding responsibility for the crime. Through the lens of the investigation in question, it is possible to take a closer look at the mechanisms of the German justice system and its attitude towards accounting for Nazi crimes against prisoners of war during World War II. German historiography is very critical of the German state’s reckoning (also after reunification) with its Nazi past.
PL
W latach 1965–1973 Centrala Badań Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu (RFN) prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionej 8 września 1939 r. na polskich żołnierzach w okolicach Ciepielowa. W jego trakcie przesłuchano trzech oficerów i kilkudziesięciu żołnierzy 29. Dywizji Piechoty Wehrmachtu. Śledztwo nie przyniosło przełomu w odtworzeniu tych wydarzeń, a nawet spowodowało podanie w wątpliwość m.in. tego, że na jednej z fotografii uważanych za dokumentację zbrodni widnieje ppłk Walter Wessel (wg części świadków miał to być ppłk Walter Fries). Przesłuchiwani zaprzeczyli opinii o mordowaniu polskich jeńców, co należy potraktować jako postępowanie mające na celu uniknięcie odpowiedzialności za zbrodnię. Przez pryzmat omawianego śledztwa możliwe jest bliższe przyjrzenie się mechanizmom działania niemieckiego wymiaru sprawiedliwości oraz jego stosunkowi do rozliczania zbrodni hitlerowskich na jeńcach wojennych w czasie II wojny światowej. Historiografia RFN bardzo krytycznie ocena rozliczenie państwa niemieckiego (również po zjednoczeniu) z nazistowską przeszłością.
PL
Przedmiotem artykułu jest motyw i temat sowieckich jeńców wojennych w literaturze polskiej. Zaprezentowano w nim fakty historyczne, będące źródłem ujęć literackich, dotycząceskomplikowanego losu sowieckich jeńców podczas wojny niemiecko-sowieckiej (1941–1945) i po jej zakończeniu. Ukazano także polityczne i ideologiczne determinanty literackiego wizerunku jeńca. Przedmiotem analiz są zarówno utwory fikcjonalne, jak i wspomnieniowe, między innymi Chłopiec z Salskich Stepów Igora Newerlego, Zagrycha Seweryny Szmaglewskiej, Anus mundi Wiesława Kielara. Szczególną uwagę poświęcono wierszowi Obóz głodowy pod Jasłem Wisławy Szymborskiej.
EN
The article addresses the motif (and theme) of the Soviet prisoners of war in Polish literature. It presents historical facts which have inspired literary representations ofevents concerning the complex fates of the Soviet POWs both during the German-Soviet war (1941–1945) and after it came to its end. It also offers a discussion on the political and ideological determinants of the literary portrayal of the prisoner of war. Texts subjected to analyses include both works of fiction and memoirs, such as, among others, Igor Newerly’s Chłopiec z Salskich Stepów (The boy from the Steppes of the Sal), Seweryna Szmaglewska’s “Zagrycha” (The snack), or Wiesław Kielar’s Anus Mundi. 1,500 Days in Auschwitz/Birkenau. Particular attention is given to Wisława Szymborska’s poem “The Hunger Camp at Jasło” (“Obóz głodowy pod Jasłem”).
EN
The article concerns the motif and theme of Soviet prisoners of war in Russian literature. It presents the most important historical facts, which are the sources of literary approaches, concerning the complicated fate of Soviet POWs during the German-Soviet war (1941‒1945) and after its end. It also shows the political and ideological determinants of the literary image of a prisoner (as a traitor and coward, a resistance fighter in camps and a partisan, victim). The subjects of the analysis are both fictive works and memoirs, among others Mikhail Sholokhov’s The Fate of a Man (Судьба человека), Aleksandr Solzhenitsyn’s One day in the life of Ivan Denisovich (Один день Ивана Денисовича), Vasily Grossman’s Life and fate (Жизнь и судьба), Andrey Pogozhev’s Escape from Auschwitz (Смерть стояла у нас за спиной).
PL
W ciągu ostatnich 50 lat na świecie wybuchło ponad 250 konfliktów i zginęło ponad 86 milionów osób cywilnych, głównie kobiet i dzieci. Ponad 170 milionów ludzi pozbawionych zostało godności, praw i dobytku. O większości ofiar zapomniano, a tylko w minimalnym stopniu zbrodniarze wojenni zostali osądzeni. Istnienie w prawie międzynarodowym wielu postanowień zakazujących zbrodni wojennych, ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości, ochrony dóbr kultury, a ostatnio agresji nie stanowi skutecznego środka do respektowania prawa. Do dziś brakuje sprawnego systemu egzekwowania tych praw oraz pociągania do odpowiedzialności karnej indywidualnych sprawców.
EN
In the last 50 years more than 250 conflicts broke worldwide out and killed more than 86 million civilians, mostly women and children. Over 170 million people have been deprived of their dignity, rights and possessions. The majority of the victims were forgotten, and only a few war criminals were tried. The regulations existing in international law, which are prohibiting war crimes, genocide, crimes against humanity, protection of cultural heritage and, most recently aggression are not effective and not respected. To this day an effective system of enforcing those rights and bringing the individuals responsible for it to justice does not exist.
EN
The article concerns Oleksandr Kozyr-Zirka, who was one of the most famous Ukrainian warlords associated with the 1917–1921 Ukrainian War of Independence. Kozyr-Zirka served as a military unit commander for the Directorate of the Ukrainian People’s Republic from November 1918 to December 1919. During this period, he challenged the authority of the recently installed Hetman of Ukraine Paweł Skoropadski and fought against both the Red Army and military factions from the South of Russia. He was famous mainly for conducting robberies in the areas behind the advancing Ukrainian troops and participating in the 1918 and 1919 pogroms carried out in Owrucz. His fate inspired Mikhail Bulgakov to create the bloody warlord Kozyr-Laszka, who appeared as a character in his novel „The White Guard”.
RU
Статья посвящена Олесю Козырь-Зирке, одному из самых известных украинских атаманов периода украинской национальной революции 1917–1921 годов. Его карьера командира подразделения пришлась на период с ноября 1918 г. по декабрь 1919 г. В это время он воевал на стороне Директории Украинской Народной Республики против власти гетмана Павла Скоропадского, Красной Армии и Вооруженных Сил Юга России. Он прославился в основном грабежами в тылу украинских войск и погромами, совершенными в Овруче на рубеже 1918–1919 годов. Его судьба вдохновила Михаила Булгакова на создание персонажа кровавого атамана Козыря-Лешко, одного из второстепенных героев романа „Белая гвардия”.
PL
Artykuł jest poświęcony Ołeksandrowi Kozyrowi-Zirce, jednemu z najsłynniejszych ukraińskich atamanów okresu ukraińskiej rewolucji narodowej 1917–1921. Jego kariera jako dowódcy oddziału obejmowała okres od listopada 1918 r. do grudnia 1919 r. W tym czasie walczył po stronie Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej przeciwko władzy hetmana Pawła Skoropadskiego, Armii Czerwonej i Siłom Zbrojnym Południa Rosji. Zasłynął głównie z rozbojów na tyłach wojsk ukraińskich oraz pogromów dokonanych w Owruczu na przełomie 1918 i 1919 r. Jego losy zainspirowały Michaiła Bułhakowa do stworzenia postaci krwawego atamana Kozyra-Laszki, jednego z pobocznych bohaterów powieści Biała gwardia.
RU
Статья посвящена восприятию Германии и немцев глазами евреев, которые воевали в Красной армии. Рассказывается, что до перехода границы евреи, как советские солдаты, были полны желания мстить за гибель родных и невиданные разрушения. Однако никто из них не представлял, какую непростую задачу (психологическую, нравственную и эмоциональную) предстоит решить, попав на территорию противника. После перехода границы эти настроения переменились. На смену ненависти пришло милосердие. Встреча с реальной Германией, ее культурой, архитектурой, достижениями научно-технического прогресса, комфортом домашней жизни вызвали и другую реакцию. Автор делает вывод о том, что пребывание в Германии дало бесценный опыт, который евреи надеялись использовать при восстановлении мирной жизни в СССР. Они верили, что советское государство по достоинству оценит их вклад в общую победу на фронте и в тылу, но действительность оказалась иной. Все заслуги евреев в годы войны не привели к исчезновению антисемитизма в Советском Союзе. Материалом для нее послужили письма и дневники советских евреев, солдат Красной Армии, которые были собраны в архиве Центра диаспоры при Тель-Авивском университете в самое последнее время (2012-2017 гг.) и впервые вводятся в научный оборот.
EN
After crossing the border, these sentiments changed greatly. Mercy replaced hatred. The meeting with real Germany, its culture and architecture, the achievements of scientific and technological progress as well as the comfortable home life there caused a different reaction. The author concludes that staying in Germany was an invaluable experience that the Jews hoped to use when restoring peaceful life in the USSR. They believed that the Soviet state would appreciate their contribution to the overall victory at the front and in the rear, but the reality turned out to be different. The services of the Jews during the war did not lead to the disappearance of anti-Semitism in the Soviet Union. This study is based on WW2 correspondence, letters and diaries of Soviet Jews, as soldiers of the Red Army, which were recently collected in the archives of the Diaspora Research Center at Tel Aviv University (2012-2017) and now, for the first time, are used for academic purposes.
PL
Artykuł jest poświęcony postrzeganiu Niemiec i Niemców przez Żydów walczących w Armii Czerwonej. Przed przekroczeniem niemieckiej granicy Żydzi, podobnie jak żołnierze radzieccy, byli pełni pragnienia pomszczenia śmierci swoich bliskich i bezprecedensowych zniszczeń. Żaden z nich nie miał jednak pojęcia, przed jak trudnym zadaniem (psychologicznych, moralnym i emocjonalnym) będzie musiał stanąć, gdy wejdą na terytorium wroga. Po przekroczeniu granicy nastroje te uległy zmianie. Miłosierdzie zastąpiło nienawiść. Spotkanie z prawdziwymi Niemcami, ich kulturą, architekturą, osiągnięciami postępu naukowo-technicznego, życiem rodzinnym wywołało zmianę nastrojów. Autor konkluduje, że pobyt w Niemczech dostarczył nieocenionego doświadczenia, które Żydzi mieli nadzieję wykorzystać w przywróceniu spokojnego życia w ZSRR. Uważali, że państwo radzieckie doceni ich wkład w ogólne zwycięstwo na froncie i tyłach, ale rzeczywistość okazała się inna. Zasługi Żydów w latach wojny nie doprowadziły do zaniku antysemityzmu w ZSRR. Za materiał do tej pracy posłużyły listy i pamiętniki radzieckich Żydów, żołnierzy Armii Czerwonej, które w ostatnim okresie (2012-2017) zostały zebrane w Diaspora Research Center Uniwersytetu w Tel Awiwie i po raz pierwszy są tu wprowadzane do obiegu naukowego.
EN
Taking into account previous experiences related to the investigation of occupation systems of the Axis powers during World War II, and in particular the dominant role of the Third Reich, it seems that there are large gaps in this area and the status of those studies can be considered largely insufficient. The weakness of the existing studies is their reduction to the occupation policy and formal structures, i.e. they are rather fragmentary. Only rarely do they take into consideration comparative documentation which shows the holistic development of organizational structures of invader’s administration along with its entire experience and collective functioning mechanisms as well as the demonstration of its effectiveness. This article is an attempt to determine whether and to what extent the exercise of occupation or other forms of governance by the Third Reich under Hitler’s rule over other territories or nations constituted a political and legal system, what were different types of governance over individual territories and conquered populations in a specific legal, socio-economic and political situation. It should be noted, however, that the term “occupation” used commonly in the political history of that period is not sufficient to properly describe this phenomenon in the language of law. It is too general and inadequate to the legal status of the territories occupied or controlled by Germany, including those illegally annexed (such as “eingegliederte Ostgebiete” [annexed Eastern territories] in Poland), those that have been politically subordinated with the deprivation of peoples living there of their sovereign political power (such as the Protectorate of Bohemia and Moravia), as well as those which were only forcibly incorporated into the orbit of influence of the Third Reich but with the maintenance of satellite governments (e.g. Slovakia).
PL
Uwzględniając dotychczasowe doświadczenia w badaniach nad systemami okupacji krajów Osi w trakcie II wojny światowej a szczególnie dominującej III Rzeszy niemieckiej, wydaje się, że występują w tym zakresie duże braki a stan tych badań można uznać za daleko niewystarczający. Słabością istniejących badań jest ograniczenie się do polityki okupacyjnej i struktur formalnych, czyli ich pewna wycinkowość. Rzadko uwzględnia się w nich dokumentacje porównawczą, ukazującą całościowe kształtowanie się struktur organizacyjnych zarządów okupacyjnych z uwzględnieniem całokształtu doświadczenia oraz zbiorczego mechanizmu funkcjonowania, przy wykazaniu także jego efektywności. Celem niniejszego artykułu jest, próba ustalenia, czy i o ile wypełnianie okupacji lub innych form władztwa przez III Rzeszę hitlerowską nad innymi terytoriami państwowymi czy narodami stanowiło system polityczno-prawny, jak kształtowały się różne postacie władania nad poszczególnymi terytoriami i wobec podbitej ludności w określonej sytuacji prawnej, społeczno-gospodarczej i politycznej. Należy przy tym podkreślić, że pojęcie „okupacja” używane powszechnie w historii politycznej tego okresu, nie wystarczy do poprawnego opisu zjawiska w języku nauki prawa. Jest ono zbyt ogólne i prawnicze nieadekwatne do stanu prawnego ziem zajętych lub kontrolowanych przez Niemcy i to zarówno tych anektowanych w sposób bezprawny (takich jak „eingegliederte Ostgebiete” w Polsce) jak i tych które zostały podporządkowane politycznie z pozbawieniem zamieszkałych tam narodów ich suwerennej władzy politycznej (takich jak Protektorat Czech i Moraw) i wreszcie tych, które zostały jedynie włączone przymusowo w orbitę wpływów III Rzeszy z utrzymaniem w nich rządów satelickich (np. Słowacja).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.