Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: ziemia sztumska

Sort By:

Limit search:

Wpływ księży dekanatu sztumskiego na proces utrwalania polskości i katolicyzmu na terenie Powiśla w latach 1919–1920

100%

Wiśniewski J.

Studia Elbląskie

2018

vol. 19

107-118

The Sztum Decanate belonged, by the decision of the Treaty of Versailles of 28 June 1919, to the District of Kwidzyn. The Poles who resided here, following the lost Plebiscite, falling victim to terror, reached out for help to the Prime Minister of the Polish Government Wincenty Witos but he responded to them: “Those who are Polish, will come back to Poland. We will not go to war with the Germans for those few Poles”. The Poles in the Powiśle region established more informed and close communities than in other Polish regions of the Diocese. In particular, in the central part of the Sztum Decanate in the parishes of Postolin Straszewo, Stary Targ and Tychnowy. Some meritorious priests who consolidated Polishness shepherded those communities: 2 of them died in the Nazi era in the concentration camp in Sachsenhausen – the Blessed Fr. Władysław Demski and Fr. Bronisław Sochaczewski, and 4 other actively joined the Plebiscite work in favour of Poland: Fr. P. Mateblowski, Fr. F. Prus, Fr. S. Rosenau, Fr. F. Połomski, Fr. G. v. Palmowski; Fr. E. Gross. Those 8 priests distinguished themselves with zealous work among Polish parishioners, and the other 11priests did not leave any distinctive “marks” in favour of the Polish Catholic religious practices but neither did they take up any pro-German actions in their work, although they followed the instructions of the Frombork Bishop Curia. This engagement of priests in the “Polish” ministry translated effectively into a high percentage of pro- Poland vote in the Plebiscite.

Dekanat sztumski należał, postanowieniem traktatu wersalskiego z 28. 06. 1919 r. do kwidzyńskiego okręgu kwidzyńskiego. Polacy tu mieszkający, po przegranym plebiscycie, doświadczając terroru szukali pomocy u premiera rządu polskiego W. Witosa, ale ten im odpowiedział: „Kto Polak, wróci do Polski. Z powodu tych kilku Polaków z Niemcami wojny prowadzić nie będziemy”. Polacy na Powiślu tworzyli bardziej uświadomione i zwarte skupiska, niż w innych polskich rejonach diecezji. Zwłaszcza w centralnej części dekanatu sztumskiego, w parafiach: Postolin, Straszewo, Stary Targ, Tychnowy. W tych wspólnotach duszpasterzowali zasłużeni dla polskości kapłani: 2 poniosło śmierć w okresie hitlerowskim w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen – błogosławiony ks. Władysław Demski i ks. Bronisław Sochaczewski, a 4 kolejnych włączyło się aktywnie w pracę plebiscytową na rzecz Polski: ks. P. Mateblowski, ks. F. Prus, ks. S. Rosenau, ks. F. Połomski, ks. G. v. Palmowski, ks. E. Gross. Tych 8 księży wyróżniało się gorliwą pracą wśród parafian Polaków, a pozostałych 11 duszpasterzy nie pozostawiło wyraźnych „śladów” na rzecz wspierania polskiej religijności katolickiej, ale też nie podejmowało działań proniemieckich w swojej pracy, chociaż wykonywali zalecenia fromborskiej kurii biskupiej. To zaangażowanie księży w „polskie” duszpasterstwo ujawniło się skutecznie w wysokim procencie głosowania za Polską w okresie plebiscytu.

Zasoby archiwum parafii św. Anny w Sztumie

100%

Thiel-Melerska D.

Studia Elbląskie

2018

vol. 19

227-257

The archives of the Diocese in Elbląg, consist of the archival documents of the parish of St. Anna in Sztum. The article presents a structured and inventoried collection of documents created from the end of the 18th century to the 20th century. The documents include, inter alia, the history of the parish and church, bishops and dean’s visits, personal data of the clergy and teachers, pastoral work, parish assets, benefits, church renovations and its equipment, teaching in Sztum and nearby villages, Catholic cemeteries, association movement andelections to the parish councils.

W zasobach Archiwum Diecezji Elbląskiej w Elblągu przechowywane są dokumenty archiwalne parafii św. Anny w Sztumie. Artykuł prezentuje uporządkowany i zinwentaryzowany zbiór dokumentów wytworzonych od końca XVIII w. do XX w. W aktach znajdujemy dokumenty dotyczące między innymi historii parafii i kościoła, wizytacji biskupich i dziekańskich, personaliów duchowieństwa i nauczycieli, duszpasterstwa, majątku parafii, beneficjów, remontów kościoła i jego wyposażenia, nauczania w Sztumie i w okolicznych wioskach, cmentarzy katolickich, ruchu stowarzyszeniowego i wyborów do rad parafialnych.

Refine search results

2 Studia Elbląskie

1 Thiel-Melerska D.

1 Wiśniewski J.

2 2018

Search results

Wpływ księży dekanatu sztumskiego na proces utrwalania polskości i katolicyzmu na terenie Powiśla w latach 1919–1920

Zasoby archiwum parafii św. Anny w Sztumie