Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zioła
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
 Niniejszy artykuł poświęcony jest semantyczno-kulturowej interpretacji nazw ziół w polskim i niemieckim językowym obrazie świata. Jego celem jest opis porównawczy nazw gatunkowych roślin leczniczych z komponentem barwy. Określenia takie są bogate znaczeniowo, przekazują nie tylko informacje o wartości i funkcji koloru w codziennym życiu, ale pokazują również, w jaki sposób ludzie w danej kulturze postrzegają, uwydatniają i wartościują elementy otaczającej ich rzeczywistości pozajęzykowej. Nomenklatura fitoterapeutyczna z elementem kolorystycznym jest bowiem produktem określonej kultury, łączącym w sobie elementy codziennego życia użytkowników danego języka, odzwierciedlającym tradycje, zwyczaje oraz sposoby myślenia członków danego narodu o rzeczywistości pozajęzykowej. Przedmiotem analizy jest materiał egzemplifikacyjny pochodzący ze źródeł leksykograficznych. Z badania wynika m.in., że językowy obraz nazw roślin leczniczych zależy nie tylko od wyglądu rośliny, jej walorów smakowych, wartości czy mocy, ale również od potrzeb i wybranych skojarzeń danej zbiorowości językowej, a największą reprezentację w nazwach ziół znalazły barwy biała i czarna.Słowa klucze: zioła, kolor, rzeczywistość, analiza, podobieństwa, różnice 
EN
The article presents selected ways and means used by people to treat and alleviate illnesses and ailments in the 19th century. Plant and animal products used by the inhabitants of the Wiłkomir Province, Łuck Land, Wolyn Land, and the Wallachian Region were presented on the basis of information contained in the Stosław Łaguna’s manuscript from the 19th century. The treatment of adults and children was usually carried out by quacks, rural women. Their measures have not always had a positive impact. Most often wounds, cuts, skin diseases, sore throats, scalp, stomach, and teeth were treated. They were helped during fever, jaundice, tuberculosis or convulsions. The experiences of subsequent generations have verified the methods and means of treatment, and many of them are still being used.
PL
W artykule ukazano wybrane sposoby i środki stosowane przez ludzi w celu leczenia i łagodzenia chorób i dolegliwości w XIX w. Środki pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, z których korzystali mieszkańcy guberni Wiłkomirskiej, Ziemi Łuckiej i Wołyńskiej, jak również Wołoszczyzny, przedstawiono w oparciu o informacje zawarte w rękopisie Stosława Łaguny z XIX w. Leczeniem dorosłych i dzieci zajmowali się zazwyczaj znachorzy, baby wiejskie. Stosowane przez nich środki nie zawsze dawały pozytywne skutki. Najczęściej leczono rany, skaleczenia, choroby skóry, ból gardła, głowy, żołądka, zębów. Pomagano podczas febry, żółtaczki, suchot czy konwulsji. Doświadczenia kolejnych pokoleń weryfikowały metody i środki leczenia, z wielu z nich nadal się korzysta.
PL
For Galen, the best physician was the one who was able to treat his patients by means other than the knife, particularly through diet and drugs. The fact that basic knowledge of pharmacology was not required came under severe criticism in the late fifteenth and early sixteenth centuries. To remedy this situation, herb gardens were established at universities. Some physicians wrote voluminous new herbals based both on the close study of classical pharmacological works, observations and experiments. William Turner (1508–1568), Henry Lyte (1529–1607), John Gerard (1545–1650) and John Parkinson (1567–1650) were the essential figures who established English herbal tradition. This phenomenon was not entirely alien to Shakespeare. The study of tragedies, as presented in this paper, is sufficient to realise how numerous references to both healing and poisonous plants are made in Shakespearean plays.
PL
Tradycja leczenia ziołami, oraz wykorzystywania ich w zabiegach z pogranicza rytuałów magicznych, przetrwała zwłaszcza w środowiskach wiejskich. Niejednokrotnie mówi o nich również Wiesław Myśliwski, który akcje swoich powieści – jakże często ‑ osadza poza miastem, a bohaterów wyposaża w wiedzę i cechy świadczące o umiejętności posługiwania się ziołami. Celem referatu jest językowa analiza omawianych elementów fitosfery i ich wykorzystania w codziennym życiu kreowanych postaci.
EN
The tradition of treating with the herbs, and the their usage in the procedures in the field of the magical rituals, lasted especially in the village societies. Repeatedly, they are mentioned by Wieslaw Mysliwski, who, frequently, sets the action of his novel outside the cities, and his protagonists appear to have the knowlegde and qualities indicating the abilities to use the herbs. The goal of the paper is the linguistic analysis of the discussed elements of the phytosphere and their usage in the characters’ everyday life.
EN
In the paper I focus on the problem of a contrastive description of medicinal plants with colour terms in the Polish and German linguistic picture of the world. The article discusses the question of what people think about the world and its elements on the base of herbs. Colours in the botanical nomenclature express some social contents, they are signs, have value and convey information about reality in two languages. They result from a complex set of circumstance e.g. traditions, habits, ways of life, experiences and the mentality of Poles and Germans. The contrastive description demonstrates also that the most plants have in both languages the names with ‘white’ and ‘black’.
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest semantyczno-kulturowej interpretacji nazw ziół w polskim i niemieckim językowym obrazie świata. Jego celem jest opis porównawczy nazw gatunkowych roślin leczniczych z komponentem barwy. Określenia takie są bogate znaczeniowo, przekazują nie tylko informacje o wartości i funkcji koloru w codziennym życiu, ale pokazują również, w jaki sposób ludzie w danej kulturze postrzegają, uwydatniają i wartościują elementy otaczającej ich rzeczywistości pozajęzykowej. Nomenklatura fitoterapeutyczna z elementem kolorystycznym jest bowiem produktem określonej kultury, łączącym w sobie elementy codziennego życia użytkowników danego języka, odzwierciedlającym tradycje, zwyczaje oraz sposoby myślenia członków danego narodu o rzeczywistości pozajęzykowej. Przedmiotem analizy jest materiał egzemplifikacyjny pochodzący ze źródeł leksykograficznych. Z badania wynika m.in., że językowy obraz nazw roślin leczniczych zależy nie tylko od wyglądu rośliny, jej walorów smakowych, wartości czy mocy, ale również od potrzeb i wybranych skojarzeń danej zbiorowości językowej, a największą reprezentację w nazwach ziół znalazły barwy biała i czarna.Słowa klucze: zioła, kolor, rzeczywistość, analiza, podobieństwa, różnice 
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.