Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zwrot ku rzeczom
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

“Who of us has never traced light over these walls”?: The archaeology of Stanisław Grochowiak’s poems

100%
Hejman H.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2020
|
vol. 57
|
issue 2
129-144
PL
W prozaicznej ścianie, transparentnym elemencie scenerii życia, wiersze Stanisława Grochowiaka pozwalają odkryć konkret egzystencjalny, materię obdarzoną niesamowitym potencjałem hipnagogicznym, kronikę „przedmiotowości”. Ściana w imaginarium poety stanowi zarówno obiekt empiryczny, jak i fenomen, wykraczający poza ontologię materii, co warunkuje jej semantyczną płynność: raz przypomina antropologiczny dokument (miejsce inskrypcji kulturowej/biograficznej), kiedy indziej – substrat surrealistycznej wizji lub tworzywo artefaktu; może jawić się granicą strefy psychicznego komfortu bądź unaoczniać wewnątrzcielesną płaszczyznę, którą – niczym ściany prehistorycznych jaskiń – pokrywają archetypowe obrazy z epoki dzieciństwa (ludzkości). Szkic ten, zainspirowany kontekstami z pola historii sztuki, psychoanalizy oraz zwrotu ku rzeczom, jest próbą rozpoznania znaczeń koncentrujących się „na ścianie” w utworach: „Płonąca żyrafa”, „Malarstwo”, „Zejście” i „Ars Poetica”.
EN
Through a simple wall, a transparent element of everyday life, Stanisław Grochowiak’s poems enable one to uncover the existential concrete element, matter endowed with an amazing hypnagogic potential, a chronicle of ‘objectness’. In the poet’s imagined world, the wall constitutes both an empirical item and a phenomenon, which transcends the ontology of matter, which determines its semantic fluidity: at one point it resembles an anthropological document (a place of cultural/biographical inscription) only to, a moment later, resemble the basis for surrealist visions or the material of an artifact. The wall seems to be the limit of the zone of mental comfort or, e.g., expose the in-body plane, which, like the walls of pre-historic caves, is covered with archetypal images from (the) childhood (of humanity). This study, based on contexts in art history, psychoanalysis, and a material turn, is an attempt at identifying the references which focus “on the wall” in the following works: “Płonąca żyrafa”, “Malarstwo”, “Zejście”, and “Ars Poetica”.
2
Publication available in full text mode
Content available

Czas zaklęty w pudełkach

71%
Ryciak M.
Tematy z Szewskiej
|
2016
|
issue Rzeczy 1(17)/2016
47-59
PL
W niniejszym artykule pragnę zarysować popularny we współczesnej antropologii „zwrot ku rzeczom”. Przedstawione tu treści podzieliłam na dwie części. Pierwsza z nich to krótkie wprowadzenie do tematyki antropologii rzeczy na podstawie przykładów zaczerpniętych z wcześniejszych badań, wywiadów prowadzonych przez różnych etnologów i stworzonej na podstawie uzyskanych przez nich danych literatury. Druga część oparta jest na przeprowadzonym przeze mnie wywiadzie z moją mamą. Dotyczy on historii dwóch pudełek pełnych osobistych skarbów, skrywających różne tajemnice. Przedmioty będące tematem tego artykułu to nośniki wspomnień, narracji, historii z życia naszej rodziny zamkniętych w specyficznej „kapsule czasu”, jakimi stały się na przestrzeni lat dwa tekturowe pudełka. Obie części artykułu dopełniając się, mają na celu stworzenie spójnego obrazu badań nad rzeczami i pokazanie ich znaczenia we współczesnej antropologii kulturowej.
EN
In this article I would like to present a rough sketch of, increasingly popular, “return to the things” in modern anthropology. My text is divided into two parts. The first part is a brief introduction to the anthropology of things’ subject. I wrote this introduction using examples from previous studies, interviews carried out by other ethnologists and literature based of their findings. The second part of my article is based on my interview with my mother. This part is about two boxes with souvenirs from my and my brother’s childhood which are a kind of treasures full of memories, stories, meanings and emotions. The purpose of the two parts of the article is to create a coherent picture of a subject of studies on things and their importance in contemporary cultural anthropology.
3
Publication available in full text mode
Content available

Odpowiednie dać rzeczy… imię. Socjoonomastyczna analiza imion nadawanych przedmiotom

71%
Myszka A.
Perspektywy Kultury
|
2024
|
vol. 44
|
issue 1
95-114
EN
The article addresses the issue of a kind of “social advancement” of objects surrounding humans. A notable aspect of anthropomorphizing objects is the attribution of singular unit names to them. The study examines the rationale behind the emergence of such names, provides illustrative examples across various domains (e.g., automobiles, toys, computers, musical instruments, and household appliances), delves into the motivational factors driving their adoption (predicated on the nature of the referent), and scrutinizes the linguistic mechanisms employed in their formulation. The nomenclature attributed to objects, which uniformly exhibit informal, single-designator characteristics, evince a salient emotional resonance. The primary genotypical material underlying these designations, predominantly comprises personal names, albeit they may also originate from appellatives and other categories of proper nomenclature. The principal function of such appellations is not to denote, but rather to articulate emotions.
PL
Artykuł podejmuje zagadnienie swoistego „społecznego awansu” przedmiotów otaczających człowieka. Jednym z przejawów antropomorfizowania rzeczy jest nadawanie im imion jednostkowych. W artykule analizowano przyczyny powstawania takich nazw, pokazano ich przykłady (imiona samochodów, zabawek, komputerów, instrumentów muzycznych i sprzętu AGD), omówiono motywację nazewniczą (zależną od typu desygnatu), przeanalizowano środki językowe wykorzystywane do ich tworzenia. Imiona nadawane rzeczom łączy to, że są nieoficjalne, jednodesygnatowe, silnie nacechowane emocjonalnie. Ich tworzywem genetycznym najczęściej są imiona osobowe, ale mogą one być tworzone również od apelatywów i innych klas nazw własnych. Główną funkcją tych onimów nie jest desygnacja, ale wyrażanie emocji.
4
Publication available in full text mode
Content available

“Like a tender needle through the heart” – distribution and function of detail in Andrzej Stasiuk’s descriptive strategies

57%
Paetz Z.
Forum Poetyki
|
2022
|
issue 30
EN
The paper discusses the significance and role of detail in works by Andrzej Stasiuk, considered in the context of reevaluating literary description as part of the descriptive turn. It analyzes how the distribution of presence in his texts allows to present the experience of history through sensually experiencing spatial relations expressed through descriptive strategies based on describing history preserved in things – strategies stemming from the awareness of accumulation of time.
PL
Artykuł stanowi próbę określenia wagi i roli detalu w prozie Andrzeja Stasiuka, rozpatrywanego w kontekście zogniskowanych wokół zwrotu deskryptywnego działań na rzecz rewaloryzacji kategorii opisu literackiego. Bada, w jaki sposób dystrybucja widzialności szczegółu w jego tekstach pozwala na przedstawienie doświadczenia dziejów poprzez cieleśnie odczuwane relacje przestrzenne wyrażane za pomocą wypływających ze świadomości akumulacji czasu w tym, co materialne, deskryptywnych strategii opartych na opisie historii zapisanej w rzeczach.
5
Publication available in full text mode
Content available

Nowa rola przedmiotu w choreografiach współczesnych: Witalistyczna materialność w twórczości Aleksandry Borys

57%
Guzy M.
Pamiętnik Teatralny
|
2021
|
vol. 70
|
issue 3
EN
This article attempts to broaden the Polish theater discourse into analyzing modern choreography practices, focused on the use of objects in dance performances and exploring new ways of understanding materiality. The considerations are based on the assumption that matter is perceived by the creators of new choreography as an active factor which can be incorporated in the artistic process in various ways. The author presents and interprets two artistic projects by Aleksandra Borys, the installation Air Mapping and the choreography Dancing the Dance, and juxtaposes them with Karen Barad’s theory of agential realism. He aims to demonstrate that in Borys’s work matter can be perceived as a process rather than as an unchanging basis of reality.
PL
Artykuł stanowi próbę poszerzenia polskiego dyskursu teatrologicznego o analizę współczesnych praktyk choreograficznych skoncentrowanych na zagadnieniu wykorzystania przedmiotu w przedstawieniach tanecznych i eksplorujących nowe sposoby rozumienia materialności. Rozważania oparte są na założeniu, że twórcy nowej choreografii postrzegają materię jako aktywny czynnik, który na różne sposoby może być włączany w proces twórczy. Autor przedstawia i interpretuje dwa projekty artystyczne Aleksandry Borys: instalację Air Mapping oraz choreografię Dancing the Dance. Prace te zestawia z teorią realizmu agencyjnego Karen Barad. Stara się wykazać, że materia w twórczości Borys może być postrzegana przez pryzmat jej procesualnego charakteru, a nie jako niezmienna podstawa rzeczywistości.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.