Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  zwroty szacunkowe
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The paper tries to outline the characteristics of vague legal terms and the problem oftheir translation. At the beginning of the article, the author points out some reasons for semanticindeterminacy in technical terminology, with particular focus on the language of the law. Thediscussion of examples is followed by the presentation of some theoretical issues related to vaguelegal terms. On that basis, the author presents examples of vague legal concepts and terms in theGerman and Polish civil law and analyses ways to handle translation problems with the assistanceof legal interpretation and comparative law which were proposed in the translated legal texts andbilingual legal dictionaries. The applied analysis model based on the rules of comparative legalanalysis will be made on the basis of the following steps: semantic analysis of the legal conceptsdefined in the source legal system, comparative legal analysis with a view tosimilarities/differences concerning the interpretation of the legal concepts in both legal systemsand the analysis of terminological equivalence of translation into the target language.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie problemów towarzyszących tłumaczeniu terminów prawnych odnoszących się do pojęć nieostrych w prawie takich jak klauzule generalne i zwroty szacunkowe oraz ocena stopnia osiągnięcia ekwiwalencji semantycznej w przekładzie tychżeterminów. W artykule wskazuje się na źródła i możliwe formy nieokreśloności semantycznej w terminologii specjalistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii prawnej. Prezentację i omówienie przykładów klauzul generalnych i zwrotów szacunkowych poprzedza teoretyczna refleksja nad specyfiką pojęć nieostrych. Przedmiot analizy stanowią klauzule generalne i zwroty szacunkowe szczególnie relewantne dla polskiego i niemieckiego porządkuprawnego. Badanie przeprowadzane jest przy użyciu modelu odwołującego się do zasad praktykowanych w modelach analizy prawno-porównawczej i obejmuje trzy etapy: analizę znaczenia danego pojęcia w porządku prawnym języka A, analizę prawno-porównawcza pojęcia pod kątem podobieństw/różnic między interpretacją pojęcia przez doktrynę w porządku prawnym języka A i B, a następnie analizę ekwiwalentu terminologicznego zaproponowanego w języku B.
PL
Artykuł jest poświęcony wyjaśnieniu sposobów użycia zwrotów szacunkowych jako narzędzi do wykorzystania w praktyce prawnej na głównych etapach regulacji stosunków społecznych — podczas tworzenia prawa, jego stosowania i wykładni. W niniejszym artykule autor określił zwroty szacunkowe i podał ich definicję, wskazując na ich cechy główne. Nazwał funkcje zwrotów szacunkowych, które wskazują na celowość ich użycia w treści aktów nor­matywnych. Ponieważ wśród teoretyków i praktyków prawa występują spory dotyczące funkcjonowania w obiegu prawnym zwrotów szacunkowych w aktach normatywnych, w tekście określone zostały przesłanki ich wprowadzenia do projektowanego na Ukrainie ustawodaw­stwa. Wśród nich należy wyróżnić: konieczność stworzenia norm prawnych przeznaczonych do regulacji stosunków społecznych, których znaczenie społeczne zmienia się z upływem czasu, a także konkretyzacja norm ogólnych oraz dokonywanie wykładni uściślającej. W ar­tykule został opisany niezbędny system wymogów techniczno-aksjologicznych i prawnych, które są gwarantem odpowiedniego zastosowania norm prawnych z wykorzystaniem zwrotów szacunkowych. Wyróżniony został szereg reguł dotyczący faz stosowania norm formalnie nieokreślonych oraz kluczowych przepisów, które powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w prawnym zastosowaniu aktów przyjętych przez użycie norm prawnych ze zwrotami szacunkowymi. Autor dokonał opisu przesłanek i gwarancji gnoseologiczno-aksjologicznych oraz prawnych zapobiegających błędom w stosowaniu szacunkowych norm prawnych. Wśród przesłanek i gwarancji prawnych wydzielone zostały normatywne i organizacyjne. Do normatywnych zaliczone zostały: usystematyzowana terminologia, ustalony katalog faktów, konkretyzacja norm prawnych itp.; do organizacyjnych — interpretacja wyroków sądów, glosy prawne dotyczące zwrotów szacunkowych, wyjaśnianie terminów prawnych przez doktrynę prawną. Autor określi też system reguł interpretacji norm prawnych ze zwrotami szacunkowymi, wśród których należy przede wszystkim wskazać na reguły mówiące o tym, że: interpretacja treści identycznych zwrotów szacunkowych w tym samym akcie normatywnym winna być w każdym przypadku jednolita; istotne społecznie czynniki składające się na zwrot szacunkowy powinny być interpretowane zgodnie z aktualną teorią i praktyką prawną (powinny być wyważone i mieć potwierdzenie w praktyce); prawna interpretacja zwrotu szacunkowego powinna być zbieżna z jego odbiorem społecznym i odzwierciedlać świadomość prawną społeczeństwa; do interpretacji treści zwrotów szacunkowych należy wykorzystywać terminologię formalnie określoną i zrozumiałą.
UK
Стаття присвячена з’ясуванню особливостей використання оціночних понять як за­собів юридичної техніки на основних стадіях правового регулювання суспільних від­носин – правотворчості, правореалізації, правозастосуванні, правотлумаченні. Дано визначення оціночного поняття та названі його основні ознаки. Названо ті функції оціночних понять, які вказують на доцільність їх використання у текстах нормативно-правових актів. Оскільки серед науковців та практиків існує чимало за­стережень стосовно наявності у нормативно-правових актах оціночних понять, ви­значено підстави (передумови) їх введення у проектоване законодавство, зокрема: необхідність створення юридичних норм, призначених для регулювання суспільних відносин, соціальна значущість яких швидко змінюється з плином часу; практична складність або неможливість передбачити всі суттєві для справи факти, що можуть мати “задане” у законі значення, зокрема у випадку набуття певними явищами “уза­коненої” соціальної значущості лише в сукупності з індивідуальними особливостями кожного конкретного відношення; необхідність створення приписів для впливу на такі відносини та факти, які мають ідентичну соціальну значимість, різні формальні, емпірично фіксовані ознаки у кожній конкретній ситуації і таке інше. Передбачено систему техніко-аксіологічних й юридичних вимог та правил, ви­конання яких слугує запорукою належної реалізації правових норм із оціночними поняттями. Виокремлено низку правил щодо стадій застосування формально невизначе­них норм. Виділено низку ключових положень, які мають знайти своє відображення у правозастосовних актах, прийнятих шляхом використання юридичних норм з оці­ночними поняттями. Описано гносеологічно-аксіологічні та юридичні передумови й гарантії запобігання помилкам при застосуванні оціночних юридичних норм. Се­ред юридичних виділено нормативні та організаційні. До нормативних віднесено: упорядкованість термінології, встановлення переліків і ознак фактів, конкретизацію юридичних норм тощо; до організаційних – тлумачення у постановах Вищих судів, ко­ментування спеціалістами тексту закону, який містить оціночні поняття, роз’яснення термінів правозастосовними органами тощо. Визначено систему правил інтерпретації юридичних норм з оціночним понят­тями, серед яких необхідно виділити насамперед такі, як: роз’яснення змісту тотож­них оціночних понять у одному і тому ж нормативно правовому акті повинно бути однаковим; соціально-значимі складові, передбачені оціночним поняттям, повинні пропонуватись інтерпретатором відповідно до існуючих у юридичній теорії та прак­тиці знань про них (бути опосередковані та підтверджені практикою правового ре­гулювання); трактування оціночного терміну повинно бути співвідносним із його сприйняттям та баченням суспільством, відповідати правовій свідомості громадян; тлумачення змісту оціночних понять повинно здійснюватись шляхом використання формально визначених та зрозумілих термінів тощо.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.