Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Zapach idei. Synestezja i ideastezja w Correspondances Charles’a Baudelaire’a

100%
Kozłowska Z.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
|
2015
|
issue 26
299-316
EN
The article constitutes a re-reading of Charles Baudelaire’s Correspondences in the light of the controversial concept of ideasthesia. The author proposes that the sonnet operates on three levels of sensory cognition: an initial stage of rational sensory segmentation, a subsequent synaesthetic fusion of odours, sounds and colours, and finally – an ideasthetic synthesis of feeling and knowing.  The final stage of sensory processing triumphantly concludes the Symbolist quest for an elusive “beyond”, approximating the material and the ideal – the mechanism of which resembles an ideasthetic processing of sensory data. The poem mirrors the cognitive optimism characteristic of Baudelaire’s early thinking, soon to dissipate into melancholic (or Manichean) cognitive bankruptcy.
2
Publication available in full text mode
Content available

Synestezja

100%
Kozłowska Z.
Forum Poetyki
|
2015
|
issue 1
110-119
EN
Synesthesia, a transdisciplinary term used by representatives of various fields of science and art, refers to a whole range of more or less related phenomena, the common foundation of which is the principle of intersensuality. The article presents a multi-disciplinary panorama of the phenomenon of synesthesia, situated in the interdisciplinary context of neurology, demography, genetics, semantics and poetics. The text synthetically reports the history of research on the phenomenon, discusses the features, types and diagnostic determinants of clinical synesthesia, points to the dominant theories of synesthesia, indicates linguistic aspects and forms of intersensuality, lists the differences and similarities between clinical synesthesia and metaphor, and finally - outlines the characteristics and types of literary synesthesia, initially identifying historical and literary areas of special privilege and a clear functionalisation of literary synesthesia, which has historically become both a tool for "total" art projects and an extremely subjective medium - individualistic experience of perception, body, and ideas.
PL
Synestezja, transdyscyplinarny termin stosowany przez przedstawicieli rozmaitych dziedzin nauki i sztuki, odsyła do całej gamy mniej lub bardziej pokrewnych zjawisk, których wspólnym fundamentem jest zasada intersensualności. Artykuł nakreśla wielodziedzinową panoramę zjawiska synestezji, sytuowanej w interdyscyplinarnym kontekście neurologii, demografii, genetyki, semantyki oraz poetyki. Tekst referuje syntetycznie historię badań nad zjawiskiem, omawia cechy, typy oraz wyznaczniki diagnostyczne synestezji klinicznej, wskazuje na dominujące teorie synestezji, sygnalizuje językowe aspekty oraz postaci intersensualności, przytacza różnice oraz podobieństwa pomiędzy kliniczną synestezją a metaforą, wreszcie – zarysowuje charakterystykę oraz rodzaje synestezji literackiej, wstępnie identyfikując historycznoliterackie obszary szczególnego uprzywilejowania oraz wyraźnego sfunkcjonalizowania synestezji literackiej, która stawała się historycznie zarówno narzędziem projektów sztuki „totalnej”, jak i medium skrajnie subiektywnego – indywidualistycznego doświadczenia percepcji, ciała, idei.
3
Publication available in full text mode
Content available

Synestezyjna poetyka lektury i przekładu: Barthes – Nabokov – Robinson

100%
Kozłowska Z.
Forum Poetyki
|
2018
|
issue 14
54-61
EN
In describing the delightful pleasures of reading and writing, Roland Barthes juggles multi-modal sensual metaphors, engaging and entangling the senses in a synaesthetic embrace: words have flavour, a texture, making us giddy, blush and aroused. A text is a body and reading a sensual experience: Barthes’ tactile, kinetic “gush of words*” becomes the basis for thinking, talking and taking action within language. Synaesthetic “patina of consonants, lustful vowels”, “(...) materiality, sensuality of breathing, rasping, softness of lips” becomes the foundation of readers’ and writers’ delight arising out of texts.
PL
Opisując przyjemności oraz rozkosze czytania i pisania, Roland Barthes żongluje wielomodalnymi metaforami sensualnymi, angażując oraz splatając zmysły w synestezyjnym uścisku: słowa smakują, dotykają, przyprawiają o mdłości, rumienią się, podniecają. Tekst jest ciałem i czytanie jest cielesne. Doskonałym exemplum tak pojmowanej synestetycznej wrażliwości tekstu jest intersensualna proza Vladimira Nabokova. W krytyce oraz praktyce przekładu Nabokova, podobnie jak w translatologicznej koncepcji Douglasa Robinsona (The Somatics of Translation), to właśnie synestetycznie odczuwana materialność języka staje się kluczowym kryterium doboru leksykalnych oraz syntaktycznych środków w tłumaczeniu. W obu przypadkach synestezja okazuje się zasadą językowego instynktu tłumacza. Synestezja ukazuje się jako strategia językowej przyjemności, stanowiącej somatyczny impuls obcowania z tekstem. Barthes, Nabokov oraz Robinson wskazują na synestezyjne odczuwanie języka jako źródło translatorskiej intuicji, czytelniczej wrażliwości oraz tekstualnej przyjemności, pojmowanej jako integralna składowa doświadczeniowego wymiaru lektury oraz przekładu.
4

Józef Apolinary Rolle (1830-1894) – między psychiatrią a humanistyką. Listy do Józefa Rolle

39%
Magowska A., Nijakowski K., Kozłowska Z., Lewandowska Z., Orzechowska Z., Wysocka A.
Acta Medicorum Polonorum
|
2014
|
vol. 4
127-155
PL
Artykuł przedstawia życie i dorobek naukowy zapomnianego polskiego psychiatry, Józefa Apolinarego Rolle (1830-1894). Był on jednym z pierwszych polskich lekarzy, którzy specjalizowali się w psychiatrii w Niemczech i we Francji. Przez większość życia kierował zakładem dla chorych umysłowo w Kamieńcu Podolskim. Zmodernizował opiekę nad chorymi, m.in. wprowadzając terapię zajęciową. Poza pracami naukowymi z zakresu psychiatrii Rolle publikował artykuły historyczne oparte na dokumentach pochodzących z archiwów domowych i kolekcji rodzinnych. Jego prace historyczne cieszyły się popularnością i zainspirowały Henryka Sienkiewicza do napisania „Trylogii”. Materiałem do niniejszego studium były artykuły Józefa Rolle i skierowane do niego listy z lat 1868-1896, przechowywane w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.
EN
The article presents a forgotten Polish psychiatrist Józef Apolinary Rolle (1830-1894), his life and achievements. He was one of the first Polish physicians trained in psychiatry in Germany and France. Almost all life he run the ward for mentally ill patients in the town of Kamieniec Podolski, then in Russian Poland. He modernized therapy of mental disease and introduce occupational therapy. Despite works on psychiatry, he published historical articles based on documents taken from some private archives and family collections, missed at the present time. His historical works were popular and inspired Henryk Sienkiewicz to write “Trilogy”. This study is based on articles by Rolle and the collection of letters sent to him in 1868-1896 and kept in the Jagiellonian Library in Cracow.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.