Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Pozdrawiam ze świętem! O życzeniach „po wileńsku”

100%
Geben K.
Poradnik Językowy
|
2017
|
vol. 747
|
issue 8
83-90
EN
This paper deals with differences in the code of politeness in the Polish language found in Lithuania. I have identifi ed expressive acts of speech (greetings, congratulations) in local Polish saturated with Russian and Lithuanian patterns. They are in use even among those Poles who speak standard Polish on an everyday basis. Lithuanian and Russian syntax templates that appear in the context of offi cial or semi-offi cial formal speech are also used in the written form of the Polish language in Lithuania (e.g. Pozdrawiam ze Świętem (Merry Christmas), where the Polish standard is Wesołych Świąt). The notion “cultural scenarios of thinking” is used while analysing the content of such speech acts. I indicate the diffi culty of learning the code of politeness in schools: the examples for my material were collected from websites of Polish secondary schools in Lithuania and other places of offi cial Polish discourse where deviations from the standard Polish code of politeness are detected. It can be stated that Poles in Lithuania express their greetings in Polish by using forms of politeness from the Russian and Lithuanian languages.
2

Językowy obraz Wilna w felietonach Czesława Jankowskiego "Przechadzki po Wilnie"

100%
Geben K.
Język a Kultura
|
2017
|
vol. 27
245 - 253
EN
This article aims to reconstruct the linguistic image of Vilnius created by a famous columnist Czesław Jankowski. Visions of Vilnius that the columnist perceived as terrain (landscape, province, child), residents of Vilnius (well-known people and an assemblage of people), place of the city’s authorities (clerk) are presented. Names of the streets, objects, people present in the text make the special saturation of picturesqueness and emotions manifest itself in the profile of Vilnius as a terrain and Vilnius as residents of Vilnius. Positively and ironically marked epithets defining the city are described.
3
Publication available in full text mode
Content available

Loreta Vilkienė, Laura Vilkaitė-Lozdienė, Justina Bružaitė-Liseckienė, Język litewski w gimnazjach litewskich, polskich i rosyjskich w Wilnie: kompetencja językowa, postawy i motywacja, Wilno 2019, ss. 83

100%
Geben K.
Poradnik Językowy
|
2020
|
vol. 774
|
issue 5
111-113
4
Publication available in full text mode
Content available

Język polski w krajobrazie językowym Wilna

100%
Geben K.
Acta Baltico-Slavica
|
2022
|
vol. 46
PL
Celem artykułu jest analiza użycia polskich znaków językowych w przestrzeni publicznej w Wilnie i znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie są przyczyny obecności lub nieobecności języka polskiego w krajobrazie językowym Wilna w roku 2022. Przedmiotem badań są napisy w języku polskim znalezione w przestrzeni publicznej na Starówce wileńskiej. W wyniku eksploracji prowadzonej od grudnia 2021 do maja 2022 roku zgromadzono 52 zdjęcia napisów, na których występuje język polski. Znaki zostały zanalizowane metodą przyjętą w badaniach krajobrazu językowego, podzielono je według specyfiki językowej na znaki: (1) jednojęzyczne, (2) polifoniczne oraz (3) mieszane. Ponadto podzielono znaki na publiczne i prywatne. Specyfiką funkcjonowania języka polskiego w Wilnie jest jego forma mówiona, mieszkańców cechuje wielojęzyczność oraz naprzemienne użycie kilku języków. Chęć pozostania anonimowym, przypisania siebie do większości społeczeństwa mówiącej bardziej prestiżowym językiem wpływa na to, że nie powstają napisy nieformalne (np. graffiti) w języku polskim. Tablice informacyjne w innych językach niż litewski nie są postrzegane przez respondentów jako konieczne, w dodatku ich instalowanie skutecznie jest hamowane przez system kar administracyjnych.
EN
The aim of this article is to analyse the use of Polish-language signs in public space in Vilnius and to identify the reasons for the presence or, conversely, absence of Polish in the linguistic landscape of Vilnius in 2022. The subject of the study is inscriptions in Polish found in public space in the Old Town in Vilnius. As a result of the exploration carried out from December 2021 to May 2022, 52 photos of inscriptions in Polish were taken. The signs were analysed using the method adopted in the study of the linguistic landscape. They were classified according to their linguistic specificity into (1) monolingual, (2) polyphonic and (3) mixed signs. Apart from this, they were also classified into public and private ones. The specificity of the functioning of the Polish language in Vilnius is that it functions in speech rather than writing. Poles from Vilnius are multilingual and use several languages alternately. The willingness to remain anonymous by assigning oneself to the majority of society speaking a more prestigious language means that informal inscriptions (e.g. graffiti) are not created in Polish. Information signs in languages other than Lithuanian are not seen by the respondents as necessary, and their installation is effectively hampered by the system of administrative penalties.
5
Publication available in full text mode
Content available

Stosunek Polaków litewskich do zapisu nazw osobowych w postaci oryginalnej

63%
Geben K., Titaniec E. J.
Poradnik Językowy
|
2024
|
vol. 810
|
issue 1
60-72
EN
The article aims at analysing the attitudes and motivations of a group of 100 Lithuanian Poles, mainly from culturally homogeneous Polish families, regarding the evaluation of the spelling and the changes in the spelling of personal names. The quantitative study is based on the analysis of an awareness questionnaire conducted among Lithuanian Poles aged 34–70. This article not only outlines the existing legal framework on this issue, but also explains the dominant attitudes of the Polish minority towards the prospect of transcribing the surnames and first names of Lithuanian national minorities according to the original phonetic sound, albeit without the inclusion of diacritical marks. The analysis of the questionnaires showed that 57% of the respondents expressed their willingness to take advantage of the opportunities offered by the proposed legislative changes, while 25% were against the changes. Among the motivations for change, the desire to preserve and cultivate the Polish language dominated. This article contributes to a deeper understanding of the dynamics of identity change in multi cultural societies with respect to atitudes towards language issues.
PL
Celem artykułu jest analiza postaw i motywacji 100 litewskich Polaków, pochodzących głównie z homogenicznych kulturowo polskich rodzin, w zakresie oceny zapisu i zmian w zapisie nazw osobowych. Badanie ilościowe opiera się na analizie kwestionariusza świadomościowego przeprowadzonego wśród litewskich Polaków w wieku 34-70 lat. Niniejszy artykuł nie tylko nakreśla istniejące ramy prawne dotyczące tej kwestii, ale także wyjaśnia dominujące postawy mniejszości polskiej w odniesieniu do perspektywy zapisu nazwisk i imion litewskich mniejszości narodowych zgodnie z oryginalnym brzmieniem fonetycznym, aczkolwiek bez włączania znaków diakrytycznych. Analiza ankiet wykazała, że 57% respondentów wyraziło chęć do skorzystania z możliwości, jakie dają proponowane zmiany legislacyjne, podczas gdy 25% było przeciwnych zmianom. Wśród motywów skłaniających do zmian dominuje dążenie do zachowania i kultywowania języka polskiego. Niniejszy artykuł przyczynia się do głębszego zrozumienia dynamiki zmian tożsamościowych  w społeczeństwach wielokulturowych ze względu na stosunek do kwestii językowych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Funkcja ekspresywna języka rosyjskiego w wielojęzycznym środowisku młodzieży szkół polskich na Litwie i Ukrainie

63%
Geben K., Zielińska M.
Poradnik Językowy
|
2020
|
vol. 772
|
issue 3
34-48
EN
This paper attempts to present the sociolinguistic situation of the multilingual youth from Lithuania and Ukraine, with a particular focus on the function of the Russian language examined from the angle of emotional language behaviours and the Russian-Polish confrontation related to translation of a cultural text. The material basis is the results of a questionnaire survey carried out by the authors among students of schools with Polish as the language of instruction in Vilnius, Lviv, and Horodok in 2018. The comparative analysis covered the linguistic self-assessment of the representatives of two student environments and models of verbal expression of positive and negative emotional states. The analysis of the cultural and linguistic competence was performed on the example of a translation of Russian marked reduplicative expressions. As a result of the analysis, it can be stated that Russian is perceived and used by the surveyed multilingual youth as the most expressive language code.
7
Publication available in full text mode
Content available

Czy młodzież polska na Litwie chce mówić poprawnie po polsku? Analiza postaw językowych

63%
Geben K., Daukševič D.
Poradnik Językowy
|
2025
|
vol. 826
|
issue 7
28-45
EN
This article aims to analyse language attitudes of Polish youth in Lithuania, with particular focus on their views regarding linguistic correctness and the standard variety of the Polish language. The study adopts a broad definition of language attitude as an emotional evaluation of language, shaped by social, political, and cultural factors. Based on a survey of 98 respondents aged 16–30, the research has shown that while Polish remains a key marker of cultural and national identity, its usage is increasingly influenced by Lithuanian and Russian, particularly in educational, professional, and digital contexts. Although 88.8% of participants report efforts to use standard Polish in formal situations, a significant minority display a pragmatic acceptance of the local mixed variety (“tutejszy”) and show flexible language practices shaped by social setting. Difficulties in lexical competence, especially in specialized fields, are common. The findings suggest that young Poles in Lithuania maintain an emotional attachment to Polish while adapting to the realities of a multilingual communication landscape.
PL
Artykuł analizuje postawy językowe młodzieży polskiej na Litwie, ze szczególnym uwzględnieniem stosunku do poprawności języka polskiego. Badanie przeprowadzone w 2025 r. objęło 98 osób w wieku 16–30 lat, które zadeklarowały polski jako język ojczysty. Większość respondentów (75,5%) wskazuje polski jako jedyny język ojczysty. Z badań wynika zdecydowana chęć propagowania poprawnego języka polskiego, a jednocześnie liberalny stosunek do wariantu mieszanego. 88,8% badanych stara się mówić poprawnie w sytuacjach formalnych, jednak 11,2% nie przywiązuje do tego większej wagi. Z badan wynika, że respondenci odczuwają trudności językowe, które dotyczą głównie słownictwa specjalistycznego i technicznego. W mediach społecznościowych młodzież chętnie sięga po rosyjski, natomiast polski nadal pozostaje ważnym elementem tożsamości narodowej. Postawy badanych łączą emocjonalne przywiązanie do polszczyzny z pragmatycznym podejściem do wielojęzycznego otoczenia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.