Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Dobór naturalny, ewolucja kultury i paradoks Dawkinsa

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2016
|
vol. 4
241-258
PL
W artykule analizuję memetyczną koncepcję ewolucji kultury pod kątem zakładanego przez nią ujęcia doboru naturalnego. Pokazuję, że zaproponowane przez Richarda Dawkinsa replikatorowo-interaktorowe ujęcie doboru stawia przed hipotezą memetyczną wymagania, które są niezwykle trudne (jeśli nie niemożliwe) do spełnienia. Prowadzi to do swoistego paradoksu: z jednej strony Dawkins jest ojcem koncepcji darwinowskiej ewolucji kultury, z drugiej zaś zakładana przez niego koncepcja selekcji istotnie utrudnia badania dotyczące tego (hipotetycznego) zjawiska. O wiele łatwiej myśleć o darwinowskiej ewolucji kultury biorąc za punkt wyjścia standardowe ujęcie dobru (związane z nazwiskami Richarda Lewontina, Maynarda Smitha, Johna Endlera). Tekst nie rozstrzyga, czy darwinowska ewolucja kultury rzeczywiście ma miejsce, a analizuje jej konceptualne ramy. Ponadto tekst podejmuje problem pokrewny – czy kultura, o ile rzeczywiście ewoluuje w sposób darwinowski, może być uważana za formę życia. Tekst nie rozstrzyga, czy kultura jest ożywiona – wskazuje raczej na pytania, na które muszą zostać rozstrzygnięte przed rozpoczęciem refleksji na ten temat.
EN
The article analyses the concept of memetic evolution of culture, especially the concept of natural selection assumed by it. The article shows that the replicatorinteractor conception of natural selection created by Richard Dawkins requires that the memetic hypothesis includes conditions that are extremely difficult (if not impossible) to meet. This leads to a paradox: from one hand, Dawkins is the father of the concept of Darwinian evolution of culture, from the other hand, he assumes the concept of selection impeding research on this (hypothetical) phenomenon. It is more proper to think about the Darwinian evolution of culture taking as a starting point of the standard approach of natural selection (by Lewontin, Maynard Smith and Endler). I do not state if the Darwinian evolution of culture actually takes place. I examine instead the conceptual framework of reflecting on this subject. Moreover, I consider the related issue: can culture—if it indeed evolves in a Darwinian way—be considered a form of life? I do not state if culture is alive, but analyse the preliminary problems founding a reflection on this subject.
2
Content available remote

J. B. S. Haldane i sformułowania warunków doboru

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2015
|
vol. 3
359-367
PL
W artykule analizuję stosunek J. B. S. Haldane’a do kwestii definiowania koniecznych warunków (ewolucji drogą) doboru naturalnego. Kwestia ta jest ostatnio żywo dyskutowana na pograniczu filozofii biologii i biologii teoretycznej. Stawiam roboczą hipotezę, że Haldane, podobnie jak wielu innych genetyków populacyjnych, nie starał się znaleźć podsumowania warunków doboru, które odnosiłoby się do wszystkich sytuacji jego wystąpienia, ale zamiast tego konstruował modele matematyczne określonych przypadków.
EN
I analyze J.B.S. Haldane’s view on defining necessary conditions for (evolution by) natural selection. This issue has been recently broadly discussed on the borderline between philosophy of biology and theoretical biology. I put forward a hypothesis that Haldane (like many population geneticists) did not try to formulate a summary of conditions of natural selection applicable to all cases of selection, but he built instead relevant differential mathematical models of natural selection.
3
Content available remote

Osobnik, organizm i życie

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2019
|
vol. 7/2
29-44
PL
Ten tekst szkicuje związek pomiędzy kategoriami żyjącego osobnika, organizmu oraz życia. Argumentuję, że chociaż te kategorie są związane ze sobą i często traktuje się je jako takie same, powinniśmy od siebie je separować od siebie. Główny argument za oddzieleniem osobnika od życia ma charakter metodologiczny: definicje życia interesują głównie atrobiologów i uczonych zajmujących się definicją powstawania życia, podczas gdy żyjący osobnik jest ważny w, miedzy innymi, standardowej biologii ewolucyjnej i ekologii. Obecnie wśród pojęć żyjącego osobnika obecnie dominują różne formy definicji ewolucyjnej (indywiduum jako jednostka selekcji). Żyjący osobnik rozumiany w taki sposób nie jest identyczny z obiektem strukturalnie ograniczonym i funkcjonalnie zintegrowanym samopodtrzymującym się, zwykle nazywanym organizmem”. Ponadto sukces eksplanacyjny ewolucyjnego pojęcia osobnika implikuje, jak sądzę, przyjęcie pewnej wersji ewolucyjnej definicji życia. W ostatniej części tego artykułu proponuję procesualno-ewolucyjną definicję życia, która wskazuje związek pomiędzy trzema wspomnianymi kategoriami.
EN
This paper presents an outline of the relationship between the categories of living individual, organism and life. I argue that although these categories are related with each other and often treated as the same, we should strive for their separation. The main argument for the distinction between the individual and life is of a methodological character: the definitions of life are mainly interested for astrobiologists and scientists working in the field of origin of life or artificial life, while the individual is important, among others, in standard evolutionary biology and ecology. Among the concepts of living individual various forms of evolutionary definition (individual as a unit of selection) currently dominate. The living individual understood in this way is not identical with a structurally limited and functionally integrated self-sustained entity, which is usually called “organism.” Moreover, the explanatory success of the evolutionary concept of individual, in my opinion, implies the adoption of some version of the evolutionary definition of life. In the last part of this paper I propose a process-evolutionary definition of life, which also indicates a relationship between the three aforementioned categories.
4
Publication available in full text mode
Content available

Wieloraka realizacja warunków doboru i jej konsekwencje

100%
Chodasewicz K.
Studia Philosophiae Christianae
|
2017
|
vol. 53
|
issue 1
87-121
EN
The text analyzes the problem of the multiple realization of the conditions for natural selection: variation, reproduction and heredity. The main emphasis is placed on the third of these characteristics. The main objective of the analysis is to show that a capacity for multiple realization would exist even if we omit the arguments based on astrobiology and artificial life and focus solely on the analysis of the genetics of known forms of life. The text also discusses the implications of the multiple realizability thesis for such issues as: reductionism in biology, definition of life, research on epigenetics and the autonomy of biology. The importance of multiple realization for the study of the levels of selection and the major transitions in evolution is also highlighted.
PL
Tekst analizuje problem wielorakiej realizacji warunków doboru naturalnego: zmienności, reprodukcji i dziedziczności, przy czym główny nacisk położony zostaje na trzecią z wymienionych cech. Głównym celem prowadzonych analiz jest chęć pokazania, że możliwość wielorakiej realizacji doboru istniałaby nawet wówczas, gdyby pominąć argumenty z zakresu astrobiologii i sztucznego życia i skupić się wyłącznie na analizie genetyki znanych nam form życia. Tekst omawia również konsekwencje powyższej konkluzji, wskazując jak teza o wielorakiej realizacji warunków doboru wpływa na rozważania o takich zagadnieniach, jak: redukcjonizm w biologii, definiowanie życia, badania dotyczące epigenetyki oraz autonomia biologii. Zaznaczone zostaje także jej znaczenie dla badań nad poziomami selekcji i wielkimi przełomami ewolucji (major transitions in evolution).
5

Is the Nature of Life Unknown? Predictions in Evolutionary Biology and Defining Life

100%
Chodasewicz K.
Dialogue and Universalism
|
2014
|
issue 2
51-61
EN
Some biologists and philosophers are convinced that no definition of life can be formulated. I polemicize with this skepticism. Especially, I discuss the argumentation of Carol E. Cleland and her co-workers. I demonstrate that the theory of evolution is a proper theoretical foundation for defining life. I show that downgrading the importance of the theory of evolution is not based on the traditional arguments against the scientific character of this theory (e.g. Popper’s argument). New arguments are deduced from the belief that every mature theory of life should explain all forms of life. I also consider conclusions derived from my analysis, showing that they lead to a functionalist view of life.
6
Content available remote

Wieloraka realizacja i życie

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2013
|
vol. 1
115-134
PL
Analizuję problem wielorakiej realizacji życia. Refleksja nad samym zagadnieniem wielorakiej realizacji była wielokrotnie podejmowana na gruncie filozofii umysłu i ogólnej filozofii nauki, jednak filozofowie biologii na ogół omijali ten temat. Z pewnego punktu widzenia, jest to zastanawiające, gdyż większość argumentów na rzecz samej tezy o wielorakiej realizacji opiera się na wiedzy biologicznej (argument z konwergencji, argument z neuroplastyczności). Moje filozoficzne badania koncentrują się w szczególności na fundamentalnych własnościach życia. Chociaż nie posiadamy uniwersalnej i niekontrowersyjnej definicji życia, do własności tych roboczo zaliczam zdolność do samopodtrzymywania się (metabolizm) oraz zdolność do podlegania darwinowskiej ewolucji. Na tej podstawie rozpatruję różne argumenty na rzecz wielorakiej realizacji istot żywych. Pochodzą one z różnych obszarów współczesnej biologii oraz filozofii tej dyscypliny. Analizuję m.in. argument z konwergencji Jerry'ego Fodora, argument z arbitralności kodu genetycznego, argument z hipotetycznego istnienia tzw. biosfery cieni oraz pokrewny argument z analizy kalifornijskich bakterii GFAJ-1 z Jeziora Mono. Pokazuję także, dlaczego, pomimo dostarczania niewątpliwego wsparcia dla analizowanej tezy, obiekty tworzone przez badaczy specjalizujących się w dziedzinie sztucznego życia, nie mają decydującego znaczenia w sporze na temat wielorakiej realizacji życia w ogóle. Sygnalizuję ponadto znaczenie refleksji nad wieloraką realizacją życia m.in. w takich obszarach jak: poszukiwanie definicji i scenariuszy powstania życia, poszukiwania nowych form życia poza Ziemią, dyskusja nad statusem obiektów sztucznego życia. Czynię także wzmiankę na temat znaczenia tych analiz dla filozofii nauki i metodologii nauk.
EN
The paper discusses the problem of multiple realization of life. This problem has been broadly discussed in the philosophy of mind and the general philosophy of science, but most philosophers of biology ignored it. This is astonishing, because the biology provides the majority of arguments for the thesis of multiple realization of life (argument from convergence and argument from neural plasticity). My investigations concern the fundamental properties of life. Although we have not a universal and broadly accepted definition of life, I assume, as a working hypothesis, that the most important features of life are self-maintenance and the capability of the undergoing of the Darwinian evolution. Taking into account such a view of nature of life, I present different arguments for the possibility of multiple realization of living beings. The arguments are taken from the different fields of modern biology and philosophy of biology. The arguments are the following ones: Fodor’s argument from convergence, an argument from the arbitrariness of genetic code, an argument form so-called shadow biosphere and similar argument connected with GFAJ-1 arsenic bacteria. I also show why artificial life’s objects are not of special significance, when we search for the arguments for the thesis on the multiple realization of life. Finally, I show the significance of this thesis for searching for the definition and creating the scenarios of life’s origin, exploring the universe in the searching of alien life forms and in the discussion about artificial life’s objects status and signification of this status for different branches of philosophy of science and the scientific research.
7
Content available remote

Życie i umysł. Dwie strony tego samego zjawiska?

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2019
|
vol. 7/2
125-148
PL
Celem artykułu jest rozważenie możliwych relacji między kategoriami „umysł” i „życie”. Zdaniem niektórych autorów, kategorie te są ściśle ze sobą powiązane lub nawet stanowią dwie strony tego samego zjawiska. Tezę tę poddaję analizie i ocenie w świetle różnorodnych podejść do zagadnienia definiowania życia, w szczególności nurtu metabolicznego (kładącego nacisk na samotworzenie i samopodtrzymywanie się) oraz nurtu ewolucyjnego (który koncentruje uwagę na ewolucji drogą doboru naturalnego). Pierwszy z tych nurtów reprezentuje koncepcja autopoiesis Humberto Maturany i Francisco Vareli, drugi zaś cybernetyczna definicja życia autorstwa B. Korzeniewskiego oraz zaproponowana przez J. H van Haterena modyfikacja darwinowskiej definicji życia. Szczególnie interesująca wydaje się możliwość nawiązania relacji miedzy kategoriami umysłu i życia na gruncie podejścia ewolucyjnego.
EN
The aim of this paper is to discuss possible connections between the categories of mind and life. Some authors argue that life and mind are closely connected or even are two sides of the same phenomenon. I analyze and examine this thesis in the light of different approaches to defining life: the metabolic approach (which stresses the importance of self-maintenance and self-making) and the evolutionary approach (which focuses on evolution by natural selection). The first way of defining life is Maturana and Varela' conception of autopoiesis, the second is Korzeniewski's cybernetic definition of life and van Hateren's modified Darwinian definition of life. Especially interesting is the possibility of connecting mind and life in the evolutionary framework. The text does not provide exact results, but rather it proposes possible modes of thinking of the relation of these two categories.
8
Content available remote

Emergencja w biologii – redukcjonizm versus organicyzm

100%
Chodasewicz K.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2014
|
vol. 2
381-401
PL
W artykule przeprowadzam analizę porównawczą poglądów dwóch filozofujących przyrodników – Bernda-Olafa Küppersa oraz Piera Luigi Luisi’ego – na emergencję w biologii. Obaj uczeni deklarują odmienne stanowiska filozoficzne: pierwszy jest zwolennikiem współczesnego mechanicyzmu (redukcjonizmu), drugi uważa się za reprezentanta organicyzmu. Obaj uczeni różnią się też w kwestii definiowania życia. Küppers uważa, że życie nie może zostać ściśle zdefiniowane, jeśli nie posiada ono cech emergentnych. Luisi twierdzi, że życie może być satysfakcjonująco zdefiniowane. Konfrontacja poglądów obu autorów doprowadza do zaskakujących konkluzji.
EN
The article offers a comparative analysis of the views on biological emergence by two philosophizing scientists – Bernd-Olaf Küppers and Pier Luigi Luisi. Both authors declare different philosophical positions: the former claims to be a reductionist, while the latter considers himself an organicist. Both scientists differ also in their opinions about whether it is possible to define life. Küppers is convinced that life cannot be defined, unless it possesses some emergent properties, while Luisi claims that life exhibits emergent features and can be satisfactorily defined. The confrontation of opinions of both authors leads to unexpected conclusions.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.