The complicated notion of tradition in Catholic theology is analyzed from the point of view of the relationship existing between word and deed in the process of transmission of the Divine Revelation. The carried out analyzes lead to the conclusion that Tradition is not a word or deed (verbum aut actio), but it is a word confirmed by the deed (verbum et actio), and the action is explained in words, according to the command of the Savior: “Do this in memory of me” (Lk 22:19).
PL
Skomplikowane pojęcie Tradycji w teologii katolickiej jest analizowane z punktu widzenia relacji istniejącej między słowem i czynem w procesie przekazu objawienia Bożego. Przeprowadzone analizy pozwalają stwierdzić, że Tradycja to nie słowo albo czyn (verbum aut actio), lecz jest to słowo potwierdzane czynem (verbum et actio) i czyn wyjaśniany słowem, zgodnie z poleceniem Zbawiciela: „To czyńcie na moją pamiątkę” (Łk 22, 19).
In modern theology, the concept of the deposit of faith is rarely used. The aim of the article is to show its importance in maintaining the integrity of the transmission of the apostolic faith of the Church. However, it is essential because of the continuity and identity of the apostolic teaching received from Christ and transmitted to the Church. It allows us to define the limits of theological pluralism. In the development of theology, it is associated with apologetics, and its renaissance is conducive to in-depth studies of its importance for demonstrating the apostolic character of the contemporary Church teaching. An important element of this concept is the trust shown by the depositor (Christ) to the depositary (the Church), which obliges him to keep the deposit intact. Hence follows the great responsibility of the whole Church and of every Catholic as depositary. The deposit of faith, understood as the “sum of salvific goods” (the sum of noetic and ontic content), is sacred in two ways: it is a gift of God who reveals himself and is kept in the temple, which is every believer in Christ. It is a reservoir of unchanging dogmas and a “place” to look for answers to more and more inquisitive questions arising from the constantly changing conditions of human life. The deposit of faith is a reality that can effectively help in the fight against the contemporary crisis of Catholic faith and morality and even the identity of the Church itself.
PL
We współczesnej teologii pojęcie depozytu wiary jest rzadko wykorzystywane. Celem artykułu jest wykazanie jego doniosłości w zachowaniu integralności przekazu apostolskiej wiary Kościoła. Pojęcie depozytu jest istotne ze względu na ciągłość i tożsamość nauczania apostolskiego, przyjętego od Chrystusa i przekazanego Kościołowi. Pozwala bowiem dokładniej określić granice pluralizmu teologicznego. W rozwoju teologii jest wiązane z apologetyką, a jej renesans sprzyja pogłębionym studiom nad jego znaczeniem dla wykazywania apostolskiego charakteru współczesnego nauczania Kościoła.Istotnym elementem tego pojęcia jest zaufanie okazywane przez deponenta (Chrystusa) depozytariuszowi (Kościołowi), które zobowiązuje do zachowania depozytu w stanie nienaruszonym. Stąd wynika wielka odpowiedzialność całego Kościoła i każdego katolika jako depozytariusza. Depozyt wiary rozumiany jako „suma dóbr zbawczych” (suma treści noetycznych i ontycznych) ma charakter sakralny w dwojakim znaczeniu: jest darem objawiającego się Boga i jest przechowywany w świątyni, którą jest każdy wierzący w Chrystusa. Stanowi rezerwuar niezmiennych dogmatów i „miejsce” do poszukiwania odpowiedzi na coraz to bardziej dociekliwe pytania wynikające ze zmieniających się nieustannie uwarunkowań życia człowieka. Depozyt wiary jest tą rzeczywistością, która może skutecznie pomóc w walce ze współczesnym kryzysem wiary i moralności katolickiej, a nawet tożsamości samego Kościoła.
Celem artykułu jest przypomnienie, że teologia jest nauką. Jest nią, ponieważ posiada zasadnicze cechy właściwe każdej nauce, a przede wszystkim: istnienie aksjomatów i zasad, odpowiednią metodę, racjonalność, pewność zdobytej wiedzy, jej użyteczność. Teologia posiada swoje aksjomaty, które lapidarnie sformułował H. U. von Balthasar: Bóg-Absolut istnieje, Bóg objawił się człowiekowi, pełnią objawienia jest Jezus Chrystus. Teologia posiada także swoje zasady, do których można zaliczyć: lex orandi – lex credendi (modlitwa wyraża wiarę, wiara kształtuje modlitwę), Deus semper maior (Bóg [jako misterium] zawsze większy od tego, co człowiek może o Nim powiedzieć), odpowiedzialność (teologia jest odpowiedzialną mową o Bogu [verantwortete Rede von Gott]). Teologia posługuje się ogólną metodologią nauk. Ze względu na swą specyfikę posiada także własną, szczegółową metodę, którą ogólnie nazywamy metodą teologiczną, pozwalającą m.in. odróżnić to, co jest objawione od tego, co takim nie jest. Elementami tej metody są: auditus fidei (odpowiednik doświadczenia w naukach przyrodniczych), intellectus fidei (odpowiednik systematycznej wiedzy o przedmiocie danej dziedziny wiedzy w innych naukach), speculatio (odpowiednik teorii i hipotez w innych naukach). Naukowość teologii wynika z jej racjonalności. Jej najgłębszą podstawą jest wcielenie się Logosu. Jest wewnętrznie niesprzecznym zbiorem twierdzeń, wzajemnie ze sobą powiązanych. Oznacza to, że jej twierdzenia podlegają zasadom logiki formalnej. Teologia daje wiedzę pewną. Źródłem jej pewności jest nieomylność Boga (por. Tt 1, 2; Hbr 6, 18). Najwyższy stopień pewności posiadają dogmaty wiary. W wyniku rozwoju dogma- tu, a także teologii, stopień pewności twierdzeń teologicznych ulega zmianie. Niestety, teologia współczesna unika określania pewności teologicznej swych twierdzeń, co osłabia jej naukowy charakter. Teologia jest użyteczna, analogicznie do użyteczności innych nauk. Teologia jako nauka służy prawdzie (także w sensie Arystotelesowskiej theoria), poznając ją u samego źródła (objawiającego Boga), a dzięki temu pozwala także przekształcać rzeczywistość (w sensie techne), przede wszystkim samego człowieka. Poszczególne dyscypliny teologiczne mogą mieć bardziej „teoretyczny” albo „techniczny” (praktyczny) charakter, np. teologia dogmatyczna – bardziej teoretyczny, teologia moralna (z teologią duchowości) – bardziej praktyczny. Najbardziej praktyczne znaczenie ma – jak się wydaje – odpowiedź na pytanie o sens ludzkiego istnienia i o wartość osoby.
Informacje zawarte w artykule The Silver Jubilee and Waiting for a Change in Status zostały zaczerpnięte z kolejnych sześciu numerów czasopisma akademickiego „Vita Academica. Biuletyn Informacyjny Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie” 5–6 [35–36] (2006) – 6 [48] (2008). Niektóre informacje pochodzą z innych źródeł.