Search results

1

Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku

100%

Młynarczuk A.

Res Historica

|

2018

|

issue 45

EN

The author of the article examines the descriptions of legendary heroes and related events, presented in Polish history coursebooks at the turn of the 20th century. She is interested in that which is shared by and that which is distinctive for authors from different partitions. The study reviews over twenty most popular books designed for children and youth, dating from 1877 to 1918. Their authors lived in the times of Romanticism, Positivism, Modernism and neo-Romanticism. She concludes that for the writers working in that period the greatest heroes were Piast and his successors, as well as Krakus and Wanda. The former were mainly recognized for their paramount role as founders of the state, and the latter were mostly glorified for their generosity and dedication. The coursebook narratives show that legendary history, on the one hand, played educational function aimed at shaping students’ attitudes and on the other, was an integrating factor in the nation’s resistance to Germanisation intensifying in the Prussian partition in the early 1900s. In line with the spirit of their times, Positivists emphasized thrifty and skilful governance of legendary heroes, while neo-Romantics focused more on the ideals of liberty and commitment to the national cause. Very few authors explicitly referred to the fact that conclusions based on ancient records are highly dubious.

PL

Autorka artykułu analizuje obrazy legendarnych bohaterów i związane z nimi wydarzenia w podręcznikach historii Polski przełomu XIX i XX w. Interesuje ją zarówno to, co wspólne, jak i specyficzne dla autorów pochodzących z różnych zaborów. W swym studium odwołuje się do ponad dwudziestu najpopularniejszych opracowań przeznaczonych dla dzieci i młodzieży z lat 1877–1918. Ich autorami były osoby żyjące w epoce romantyzmu, pozytywizmu oraz modernizmu i neoromantyzmu. Dochodzi do wniosku, że dla piszących w tym okresie największymi bohaterami byli Piast i jego potomkowie oraz Krakus i Wanda. U pierwszych podkreślano ich doniosłą rolę jako budowniczych państwa, u drugich najbardziej apoteozowano ofiarność i poświęcenie. Podręcznikowe narracje potwierdzają, że dzieje legendarne spełniały w tym okresie dwie ważne funkcje: wychowawczą, służącą kształtowaniu postaw, oraz integrującą w narodowym oporze wobec nasilającej się w początkach XX w. w zaborze pruskim polityki germanizacyjnej. Pozytywiści, w zgodzie z duchem swej epoki, mocniej akcentowali u bohaterów legendarnych gospodarne i umiejętne rządy, u neoromantyków następował już zwrot w stronę ideałów wolności i poświęcenia dla narodowej sprawy. Tylko nieliczni dawali wyraźniej do zrozumienia, że oparte na najdawniejszych przekazach wnioski są wielce niepewne.

2

Emilia Cyfrowicz (1835-1923) – siostra Maria Emilia od Aniołów. Szkic do portretu niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników

100%

Młynarczuk A.

Studia Polonijne

|

2017

|

vol. 38

21-36

EN

The author of the article presents the figure of Emilia Cyfrowicz – a sister of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary, teacher and author of textbooks on Polish history and language used in Galician schools at the turn of the 19th and 20th centuries. The article points to the connections between the Sisters of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and the Congregation of the Resurrection of Our Lord Jesus Christ, in particular the relation of Father Hieronim Kajsiewicz to the founder of the former congregation – Marcelina Darowska. It outlines Emilia’s family environment, her path to the convent, the beginnings of her consecrated life and relations with Darowska in the years 1858-1878. In particular, the article focuses on girls’ education in schools led by the congregation of sister, describing Emilia Cyfrowicz‘s teaching work and historical and didactic output. The article was based on several dozen letters written by the founder of the congregation to sister Emilia, her memories and available studies. The Main Archives of the Sisters of the Immaculate Conception in Szymanów has preserved rich correspondence, which deserves closer attention. Emilia Cyfrowicz was a representative of a growing group of educated nuns, who at the turn of the 19th and 20th centuries manifested creative ambitions in the field of history and national literature.

PL

Autorka artykułu prezentuje sylwetkę Emilii Cyfrowicz – niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników historii i języka polskiego, wykorzystywanych w galicyjskich szkołach na przełomie XIX i XX wieku. Wskazuje na związki niepokalanek ze zmartwychwstańcami, w szczególności o. Hieronima Kajsiewicza z założycielką zgromadzenia – Marceliną Darowską. Przybliża środowisko rodzinne Emilii, jej drogę do zakonu, początki życia konsekrowanego oraz relacje z Darowską w latach 1858-1878. Najwięcej uwagi poświęca edukacji dziewcząt w niepokalańskich szkołach, charakteryzując pracę dydaktyczną oraz twórczość historyczno-dydaktyczną E. Cyfrowicz. Artykuł został oparty na kilkudziesięciu listach pisanych przez założycielkę zgromadzenia do siostry Emilii, jej wspomnieniach oraz dostępnych opracowaniach. W Archiwum Głównym Sióstr Niepokalanek w Szymanowie zachowała się bogata korespondencja, która zasługuje na wnikliwą uwagę. Emilia Cyfrowicz była bowiem reprezentantką coraz liczniejszej grupy wykształconych zakonnic, przejawiających na przełomie XIX i XX w. ambicje twórcze w dziedzinie historii i narodowej literatury.

3

Portret Emilii Cyfrowicz 1835–1923 (s. Marii Emilii od Aniołów) na tle pierwszych niepokalańskich Zakładów Naukowo-Wychowawczych (do objęcia przełożeństwa w Jarosławiu w 1885 roku)

100%

Młynarczuk A.

Galicja. Studia i materiały

|

2024

|

issue 10

251-272

EN

The author of the article presents the profile of Emilia Cyfrowicz, a member of the Sisters of the Immaculate Conception, teacher, and author of history and Polish language textbooks used in Galician schools at the turn of the 19th and 20th centuries. The article highlights the connections between the Sisters of the Immaculate Conception and the Resurrectionists. It delves into Cyfrowicz’s family background, her path to the convent, the beginnings of her consecrated life, and her relationships with Darowska from 1858 to 1884. The focus is on the education of girls in Immaculate Conception schools, describing Cyfrowicz’s teaching work and her historical and educational contributions.

PL

Autorka artykułu prezentuje sylwetkę Emilii Cyfrowicz – niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników historii i języka polskiego, wykorzystywanych w galicyjskich szkołach na przełomie XIX i XX w. Wskazuje na związki niepokalanek ze zmartwychwstańcami. Przybliża środowisko rodzinne Cyfrowicz, jej drogę do zakonu, początki życia konsekrowanego oraz relacje z Darowską w latach 1858–1884. Najwięcej uwagi poświęca edukacji dziewcząt w niepokalańskich szkołach, charakteryzując pracę dydaktyczną oraz twórczość historyczno-dydaktyczną E. Cyfrowicz.

Refine search results

1 Galicja. Studia i materiały

1 Res Historica

1 Studia Polonijne

3 Młynarczuk A.

1 2024

1 2019

1 2018

Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku

Emilia Cyfrowicz (1835-1923) – siostra Maria Emilia od Aniołów. Szkic do portretu niepokalanki, nauczycielki i autorki podręczników

Portret Emilii Cyfrowicz 1835–1923 (s. Marii Emilii od Aniołów) na tle pierwszych niepokalańskich Zakładów Naukowo-Wychowawczych (do objęcia przełożeństwa w Jarosławiu w 1885 roku)