Search results

1

Klasyczna koncepcja dobra. Dyskusja Josefa Piepera z etyką nowożytną (Kant, Sartre, Camus)

100%

Kożuchowski J.

Kwartalnik Filozoficzny

|

2014

|

vol. 42

|

issue 4

119-135

EN

The article presents the classical understanding of the good in the thought of St. Thomas Aquinas in the excellent and original interpretation of the contemporary German philosopher Josef Pieper. It also presents his discussion with modern ethics (Kant, Sartre, Camus). The importance of the issue is emphasized and then the ontological issue of the good is presented under the following five aspects: 1) The meaning of the thesis that every being is good mean; 2) The meaning of the term "good"; 3) The final interpretation of the thesis that every being is good; 4) The issue of the good from the perspective of empiricism, natural science, and the theory of Kant; and 5) The negation of the thesis that "every being is good", its consequences (nihilism), and the problem of suicide. The article also considers the existence of a direct relationship between the ontological and the moral good. Finally, the relationship between the two types of good is shown in the context of happiness.

2

Kwestia duchowej tożsamości Europy: stanowisko Angeli Ales Bello

100%

Kożuchowski J.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

19-40

PL

Autor artykułu naświetlił stanowisko wybitnej współczesnej włoskiej filozofki, znawczyni myśli Husserla i Stein – Angeli Ales Bello w kwestii duchowej tożsamości Starego Kontynentu. Myśl filozoficzna określiła Europę w sposób tak bardzo zasadniczy, że w oderwaniu od niej nie sposób uchwycić i zrozumieć oblicza kulturowego, życia publicznego, społecznego, politycznego Europejczyków i ich mentalności. Myślicielka prawdę tę ukazuje oryginalnie, jak wskazuje na to i wyjaśnia kontekst, w którym ją artykułuje i formułuje, a mianowicie dzieje zachodniej filozofii, począwszy od jej narodzin w Grecji. Przy prezentacji wpływu refleksji filozoficznej na duchową (kulturową) tożsamość Europy, Bello rozwija i akcentuje doniosłość poglądu dwóch wielkich filozofów Husserla i Stein w kwestii relacji pomiędzy filozofią a kulturą europejską. Pogląd ten jawi się nadal jako niezawodny drogowskaz o intelektualnej i moralnej wymowie (treści) dla współczesnej ludzkości. Nietracenie go z oczu warunkuje zachowanie własnej tożsamości Europejczyków i możliwość kontynuowania przez nich swej uniwersalnej, duchowej misji także wobec innych kultur. Dla tych myślicieli filozofia musi pozostać miarą myślenia i działania ze względu na swój charakter stawianie w centrum swych poszukiwań obiektywizmu poznania (otwartego na krytykę), prawdy i mądrości obejmującej także wymiar praxis i zakładającej poczucie odpowiedzialności za otrzymane w spuściźnie dziedzictwo kulturowe. W taki charakter filozoficznej teorii wpisuje się doktryna chrześcijańska ze swym uniwersalizmem przesłania, nie tylko harmonizującym z duchem myśli greckiej (Husserl), ale i rozwijającym oraz wzbogacającym tego ducha (Stein). Staje się więc zrozumiałe, dlaczego tak Husserl, jak i Stein, jakkolwiek nie explicite, proponują nadal Europejczykom wizję egzystencji wykreowanej w tradycji chrześcijańskiej. Autor tych analiz starał się uwyraźnić i samodzielnie ująć stanowisko Bello dotyczące problematyki toż¬samości duchowej Europy o której to tożsamości, jak wskazują na to zarówno tytuły jej prac, jak i sama ich treść, nie wypowiadała się ona wprost. Dokonał też próby jego oceny, podkreślając i usiłując wykazać aktualność i doniosłość rozważań włoskiej uczonej. Sprecyzował też i omówił jej tezę, którą ona postawiła bez komentarza i z tego powodu może jawić się jako nie do końca jasna: wraz z Parmenidesem i Heraklitem rozpoczęło się w pełnym sensie filozofowanie.

EN

The article elucidates the views of the eminent contemporary Italian philosopher, Angela Ales Bello, who is an expert in the thought of Edmund Husserl and Edith Stein in respect of the spiritual identity of the Old Continent. The philosophical thought defined Europe in such a significant degree that without it one finds it impossible to capture and comprehend the culture and the public, social and political life of Europeans, nor their mentality. The philosopher presents this truth in an original way, which is evident from the context the she provides for this truth, namely the history of Western philosophy, starting with its origins in Greece. While presenting the impact of philosophical reflection on the spiritual (cultural) identity of Europe, Bello develops and stresses the significance of the view as presented by two eminent philosophers, Husserl and Stein in respect of the relationship between philosophy and European culture. This view still appears as an unshaken landmark with intellectual and moral relevance (content) for today’s humanity. If the Europeans do not lose sight of it, they will be able to retain their own identity and continue their universal and spiritual mission with respect to other cultures, too. For the above thinkers, philosophy must re¬main a measure of thinking and acting due to its nature: focusing on the search for objectivity of perception (open to criticism), truth and wisdom which include the dimension of praxis and assuming responsibility for the cultural heritage. This character of the philo¬sophical theory is reflected by the Christian doctrine with its uni¬versalism of the message, which not only is consistent with the spirit of the Greek thought (Husserl) but it also develops and enriches this spirit (Stein). It becomes clear, then, why both Husserl and Stein, albeit not explicitly, offer the Europeans a vi¬sion of existence based on the Christian tradition. The Author of these considerations attempts to highlight and treat individually Bello’s view of the spiritual identity of Europe – the identity which she never interpreted openly as is shown by both the titles of her works and their subject matter. The Author also undertakes to evaluate this view, stressing and trying to demonstrate the currency and significance of Bello’s ideas. Also, he clarifies and discusses a claim that she left without a comment, which therefore may seem somewhat vague, namely that it was with Parmenides and Heraclitus that philosophy started for real.

3

Sumienie w ujęciu Roberta Spaemanna

100%

Kożuchowski J.

Kwartalnik Filozoficzny

|

2018

|

vol. 46

|

issue 3

89-101

EN

This analysis of the concept of conscience proposed by the outstanding contemporary German thinker Robert Spaemann focuses on several selected aspects: first, a look at this complex phenomenon from two sides, namely its negative aspect (what conscience is not) and positive (what conscience appears to be), then a juxtaposition with other contemporary theories, and finally an analysis in terms of its origin. This shows that Spaemann understands conscience in the classical spirit of Thomas Aquinas. It is not the source of moral law, nor does it appear to be an authority deciding what is morally good or bad, but rather it constitutes a binding moral judgement which takes the form of a call or an appeal. It is emphasised that conscience, seen in the perspective of its origins, is defined by Robert Spaemann, similarly to Viktor Frankl, as an innate ability, a tool for knowing good from bad. No researcher dealing with the philosophy of this eminent thinker has ever pointed out this similarity. The article emphasises and discusses the most original dimension of Spaemann's theory, i.e. presenting it as the most distinctive personal sign. The final considerations attempt to show why, in what sense, and under what conditions the question of conscience is connected with the question of mystery. This analytical aspect has not been directly addressed by Spaemann in his considerations, therefore the article attempts to complement his theory in this respect. Also, the author explains the originality of the German thinker's approach, and offers a concrete indication of where Spaemann's thinking coincides with that of Thomas Aquinas.

4

Chrześcijańska nadzieja wobec światowych ideologii nadziei. Ujęcie Roberta Spaemanna

100%

Kożuchowski J.

Studia Gdańskie

|

2019

|

issue 45

77-97

PL

W niniejszym artykule zasadniczo omówiono dwa odnoszące się do nadziei zagadnienia analizowane przez Roberta Spaemanna. Pierwsze dotyczy przesłania światowych ideologii nadziei. Zostały one zdemaskowane przez wybitnego niemieckiego myśliciela jako iluzoryczne i utopijne, dlatego że chcą przywiązać człowieka do ziemi i zapewnić mu raj w doczesności. Spaemann zatrzymuje się zwłaszcza nad tymi, które doszły do głosu w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w.: marksizmem, a zwłaszcza propagowaną przez Herberta Markusego tzw. ideologią przyjemności. Spaemann akcentuje społeczne skutki ich oddziaływania: najpierw odurzenie owymi ideologiami wielu społeczeństw zachodnich oraz ich nadzwyczajną euforię, która nagle zamieniła się w niesłychaną frustrację. Ostateczna perspektywa oferty wszelkich światowych ideologii jest nader przerażająca dla naszej egzystencji. W analizie drugiego zagadnienia zarysowano przede wszystkim naturę nadziei, na której tle została ukazana doniosłość chrześcijaństwa tak w obecnych czasach, jak i w przyszłości. W jego posłannictwie cnota nadziei inspiruje, motywuje oraz dodaje odwagi. Kontekst, w jakim to się dokonuje, jest wieloraki i różnorodny. Wskazano także na podobieństwo ujęcia kwestii rozumienia nadziei w dwóch jej aspektach – naturalnej i nadprzyrodzonej – u Roberta Spaemanna i Josepha Piepera. Ten aspekt zagadnienia nie był dotąd przedmiotem analiz. Ponadto autor artykułu ukazał u Spaemanna problematykę nadziei w ujęciu nie rozwijanym przezeń wprost, to jest odpowiedzialności za innych.

EN

This article addresses two issues related to hope and examined by Robert Spaemann. The first concerns the ideas propagated by world ideologies of hope. They were exposed by the prominent German thinker as illusory and utopian because they want to tie Man to the world and assure him paradise in this mortal life. Spaemann focuses on the Marxism of the 1960s and 1970s and especially the so-called ideology of pleasure promoted by Herbert Markuse. Spaemann emphasises the social consequences of those ideologies: first, the intoxication with the ideologies of many Western societies and their extraordinary euphoria, which suddenly turned into deep frustration. The ultimate perspective of what all world ideologies have to offer is most terrifying with regard to our existence. The author’s analysis of the other issue encompasses primarily the nature of hope, against which the importance of Christianity is shown both for the present and the future. In its mission, the virtue of hope inspires, motivates and encourages. The context in which this is done is manifold and diverse. Similarities were pointed out in the approach to the question of understanding hope in its two aspects – natural and supernatural – of both Robert Spaemann and Joseph Pieper. This aspect of the issue has not yet been analysed. Moreover, the author emphasised Spaemann’s indirect emphasis on responsibility for others as an aspect of the question of hope.

Refine search results

2 Kwartalnik Filozoficzny

1 Studia Gdańskie

1 humanistica 21

4 Kożuchowski J.

1 2019

2 2018

1 2014

Klasyczna koncepcja dobra. Dyskusja Josefa Piepera z etyką nowożytną (Kant, Sartre, Camus)

Kwestia duchowej tożsamości Europy: stanowisko Angeli Ales Bello

Sumienie w ujęciu Roberta Spaemanna

Chrześcijańska nadzieja wobec światowych ideologii nadziei. Ujęcie Roberta Spaemanna