Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Krakowianie o wiejskich korzeniach. Podzielona tożsamość

100%
Kurek H.
Socjolingwistyka
|
2016
|
issue 30
73-80
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba opisu kształtowania się tzw. podzielonej tożsamości kulturowej w środowisku wykształconych krakowian wywodzących się ze wsi i nie odcinających się od swych wiejskich korzeni. Definiuję ją jako identyfikację jednostki z dwoma różnymi obszarami języka i kultury na skutek zmiany stałego miejsca zamieszkania. Po latach spędzonych w mieście i kryzysie tożsamości ludowej krakowianie o chłopskim rodowodzie stopniowo zaczynają dostrzegać wartość swego pochodzenia, mimo że bardziej już utożsamiają się z miejskim typem kultury. „Podzielona tożsamość” „nowej” inteligencji krakowskiej to zatem poczucie związku z dwiema kulturami: nabytą — inteligencką, ogólnopolską oraz rodzimą — ludową.
EN
The subject of this article is the attempt to describe the way so-called divided cultural identity was shaped among educated Cracow inhabitants who originate from villages and do not repudiate their rural roots. I define the identity as a person’s identification with two different areas of language and culture, resulting from changing the place of permanent residence. After years of living in the city and the crisis of rural identity, Cracow inhabitants of rural origin start to appreciate the value of their roots although they already identify themselves more with the culture of the city. Thus, “divided identity” of the “new” Cracow intelligentsia is the sense of belonging to two cultures: the acquired one — all-Polish, characteristic of intelligentsia, and the native one — rural.
2
Content available remote

Frekwencja a przemiany współczesnej normy wymawianiowej (W świetle dyskusji na temat NRSF Witolda Mańczaka

100%
Kurek H.
LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
|
2016
|
issue 21
73-81
EN
The paper attempts to answer the question whether, in the case of rapid changes such as we currently observe in Polish, a linguist is able to determine if these changes are systemic, i.e. permanent, or remain at the stage of innovation, i.e. are temporary – and hence, whether he or she can declare a change in the linguistic standard and set to looking for its cause. The focus of the article is on the law of speech economy, redundancy, and frequency which is the most important factor correlated with change, as without it the optimal conditions for a phonetic process would not occur .
3
Publication available in full text mode
Content available

Język prawny i prawniczy na przełomie wieków (perspektywy badawcze i zagrożenia)

100%
Kurek H.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2015
|
vol. 51
|
issue 3(205)
303-310
PL
Po zdefi niowaniu pojęć: język prawny i język prawniczy oraz ocenie przydatności tekstów prawnych i prawniczych do badań językoznawczych, w artykule skupiono się na analizie tekstów prawniczych tworzonych na przełomie wieków i starano się ustalić przyczyny ich niezrozumiałości. Zaliczono do nich: strukturę tekstu (brak wyraźnego podziału treści), homonimię składniową, wtórne związki składniowe, niepoprawne konstrukcje z imiesłowowymi równoważnikami zdań, brukselizmy i zbędne zapożyczenia, a także niepoprawną interpunkcję. Pokazano też konsekwencje semantyczne oraz skutki prawne wynikające z nieodmieniania nazwisk w tekstach prawniczych.
EN
After defi ning the notions: legal language and language of the law, and after evaluating the usefulness of legal and law texts in linguistic research, the author of the article focuses on analysing legal texts written at the turn of the centuries and tries to determine the reasons why the texts are incomprehensible. Such reasons include: the structure of the text (the lack of clear division of the content), syntax homonymy, derivative syntactic relations, incorrect structures containing elliptical sentences, Brussels bureaucratic vocabulary and unnecessary borrowings, as well as incorrect punctuation. Also, the author shows semantic and legal consequences resulting from the fact that surnames are not declined in legal texts.
4
Publication available in full text mode
Content available

Funkcja gwary w tekście

100%
Kurek H.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2017
|
vol. LXIV
137-146
EN
The article discusses the functions of a local dialect in texts understood as written or spoken linguistic utterances which are written again and which fulfil a specific cultural pattern – an all-Polish pattern or a folk pattern. Following the conclusions of M. Rak, I assume that texts written in local dialects represent three functional styles: the colloquial, artistic and literary style. In each of those styles the local dialect performs a slightly different function. A local dialect is usually introduced into texts written in general Polish with a particular purpose, and it is always related to valuing the local dialect. In all types of texts the local dialect performs both intentional functions (those related to giving information and other purposes) and unintentional functions which are strictly correlated with the awareness (or its lack) of introducing the local dialect into the text.
PL
Artykuł omawia funkcje gwary w tekstach rozumianych jako wypowiedzi językowe pisane lub mówione i potem wtórnie zapisane realizujące określony wzorzec kulturowy – ogólnopolski albo ludowy. Za Maciejem Rakiem przyjmuję, że teksty zapisane gwarą reprezentują trzy style funkcjonalne: potoczny, artystyczny i literacki. W każdym z nich gwara pełni nieco inną funkcję. Do tekstów pisanych językiem ogólnopolskim gwara zazwyczaj wprowadzana jest w określonym celu i zawsze wiąże się to z jej wartościowaniem. We wszystkich typach tekstów gwara pełni zarówno funkcje zamierzone (informacyjne i pozainformacyjne), jak i niezamierzone i pozostają one w ścisłej korelacji ze świadomością (lub jej brakiem) wprowadzania gwary do tekstu.
5
Publication available in full text mode
Content available

Współczesna polska wieś – pogranicze języków i kultur

100%
Kurek H.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2019
|
vol. LXVII
209-217
PL
W niniejszym artykule współczesna polska wieś definiowana jest jako szczególny rodzaj pogranicza kulturowego istniejącego w konkretnej przestrzeni geograficznej (terytorialnej) oraz wirtualnej. Sąsiedztwo pozostających w kontakcie kultur sprzyja wartościowaniu i nieustannym wyborom, a czynnikiem decydującym o zapożyczaniu danego elementu jest wrodzona moc języka i większa atrakcyjność „innej” kultury.
EN
In this article the contemporary Polish village is defined as a specific kind of cultural border existing in a particular geographical (territorial) and virtual space. Neighbourhoods of interacting cultures facilitate valuation and constant choices, and the factor that determines borrowing a given element is the natural power of language and greater attractiveness of a “different” culture.
6

Fleksja nominalna współczesnej polszczyzny – upraszczanie się czy początki rozpadu systemu przypadkowego?

100%
Kurek H.
Prace Językoznawcze
|
2021
|
vol. XXIII/2
263–271
PL
Przełom wieków XX i XXI przyniósł ogromne, nienotowane dotąd przeobrażenia polskiej fleksji nominalnej, zwłaszcza w kategorii rzeczowników i liczebników. Celem artykułu jest więc odpowiedź na pytanie, czy jest to tylko upraszczanie się systemu przypadkowego języka, czy już początki jego rozpadu? Zanalizowany obszerny materiał badawczy obejmujący zarówno wyrazy pospolite, jak i nazwy własne zapisanej i mówionej odmiany polszczyzny oraz masowość zjawiska pozwalają postawić tezę, że jesteśmy świadkami kształtowania się nowego wzorca polskiej fleksji nominalnej, a trwające obecnie upraszczanie systemu przypadkowego języka jest początkiem szerszego procesu oraz gruntownych zmian w systemie fleksyjnym polszczyzny i w przyszłości skutkować będzie odejściem od deklinacji.
EN
The turn of the 20th and 21st centuries witnessed huge, previously unknown transformations of the Polish nominal inflection, especially in the category of nouns and numerals. Thus the objective of the article is to determine whether it is just a simplification of the language’s case system, or it is the beginning of its collapse. The research material includes both common words and proper nouns in the written and spoken variant of Polish. The analysis of this material and a wide scope of the phenomenon make it possible to propose a thesis that a new pattern of the Polish nominal inflection is being shaped, and that the ongoing simplification of the language’s case system is the beginning of a broader process and profound changes in the Polish inflection system, which may result in abandoning declension altogether in the future.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.