Search results

1

Po co czytać Harolda Blooma i jak, czyli o kanoniczności krytyka

100%

Jarzyńska K.

Konteksty Kultury

|

2020

|

vol. 17

|

issue 4

505-517

EN

The relationship between the idea of Harold Bloom’s literary canon and the status of his own critic’s oeuvre is discussed in the article. Diverse topics and literary styles cultivated by the author of The Anxiety of Influence were characterised and evaluated from the perspective of their canonicality understood as an aesthetic and social value. According to Bloom himself, the canonical texts also offer the spiritual value with help of such tools as irony and metaphor, provoking the readers to assess their own condition. The article presents the Polish reception of Harold Bloom’s texts and examines the presence of Polish literature in the Western literary canon designed by him. Its weak representation demands response of the critics who could propose their own list of literary works based on criteria equally strong as Bloom’s ones but overcoming his oftentimes colonial, patriarchal and exclusionary influence.

PL

W artykule analizie poddane zostają relacje pomiędzy koncepcją kanonu literackiego Harolda Blooma a statusem jego własnej twórczości krytycznej. Rożne tematy i style pisarstwa uprawianego przez autora Lęku przed wpływem zostały scharakteryzowane i ocenione pod kątem ich kanoniczności, rozumianej jako wartość estetyczna i społeczna. Według samego Blooma teksty kanoniczne oferują także wartość duchową, za pomocą takich narzędzi jak ironia i metafora, prowokując czytelników do poznawania własnej kondycji. Artykuł zdaje także sprawę z polskiej recepcji pism Blooma oraz porusza kwestię sposobu, w jaki literatura polska jest obecna w zaprojektowanym przez niego zachodnim kanonie. Jej słaba reprezentacja domaga się odpowiedzi krytyków, którzy mogliby zaproponować własną listę dzieł, według kryteriów podobnie mocnych jak te Bloomowskie, lecz przezwyciężających jego – niejednokrotnie kolonizatorski, patriarchalny i ekskluzywistyczny – wpływ.

2

Kanon(y) i wspólnoty – wprowadzenie

100%

Jarzyńska K.

Konteksty Kultury

|

2021

|

vol. 18

|

issue 4

515-519

3

Czy jest możliwy marański tekst konwersyjny? Biblia według Artura Sandauera

100%

Jarzyńska K.

Wielogłos

|

2021

|

vol. 48

|

issue 2

115-137

EN

The article considers Bible translation as a potentially converting experience for the translator and for the readers. It is a case study of the work of an important Polish literary critic, Artur Sandauer, who in 1977 translated the Book of Genesis and published it with an extensive commentary, becoming a part of a “biblical boom” that happened in Poland from 1965 to 1985 (as a result of the Second Vatican Council). Numerous translations of the Bible were initiated at that time by both religious institutions and lay individuals of various backgrounds. Sandauer, a Holocaust survivor, was one of the last such translators and his attitude towards existing denominations was particularly complicated. The article identifies textual strategies that he uses to challenge the sanctity of the Bible, aiming for spiritual independence of himself and the potential reader. This type of postsecular, literature-oriented biblical translation has the hallmarks of a conversion text, although the change that would be made in the translator and the reader is unstable, and, as such, akin to the status of a modern marrano.

4

Antologie Antoniego Langego i uświatawianie polskiego imaginarium

100%

Jarzyńska K.

Wielogłos

|

2024

|

vol. 59

|

issue 1

61-85

EN

The article interprets Antoni Lange’s set of editorial, translational, and strictly authorial practices as an attempt to make Polish culture more globally relevant. It looks at the tools the author used to modify the reader’s imaginary and asks where Lange’s project fits into the map of Central and Eastern European modernism. Of the more than a dozen volumes of anthologies published by the author of the Miranda between 1894 and 1921, special attention will be paid to the series entitled “Epic. The Most Excellent Epic Poems of All Countries and Nations” and the volume “Eastern Carpet,” since they contain literary works that the editor presents as epitomes of relevant cultures. The analysis of the paratexts Lange used to annotate his anthologies will reveal what is transcultural in his approach and what makes it possible to distinguish his project of Miriam’s “Chimera,” which aimed at Europeanizing Polish culture rather than making it worldly (in the sense inspired by Marko Juvan). An important context for the proposed interpretation is also Franco Moretti’s notion of the modern epic, in which the functions of sacred and epic texts undergo a fusion – close, I believe, to the mechanism set in motion by Lange in Poland at the beginning of the 20th century as he tried to revise the local literary canon.

PL

Artykuł interpretuje zespół praktyk edytorskich, translatorskich i stricte autorskich Antoniego Langego jako działania na rzecz uświatowienia polskiej kultury, przyglądając się wykorzystywanym przez pisarza narzędziom modyfikacji czytelniczego imaginarium oraz stawiając pytanie o miejsce projektu Langego na mapie środkowoeuropejskiego modernizmu. Spośród kilkunastu tomów antologii opublikowanych w latach 1894–1921 przez autora Mirandy szczególna uwaga zostaje poświęcona serii Epos. Najznakomitsze poemata epickie wszystkich krajów i narodów oraz tomowi Dywan wschodni, jako zawierającym utwory prezentowane przez redaktora jako epitomiczne dla poszczególnych kultur. Analiza paratekstów, jakimi Lange opatrywał swoje antologie, pozwala na rozpoznanie tego, co w jego podejściu transkulturowe, a co pozwala odróżnić jego projekt od Miriamowskiej „Chimery”, stawiającej sobie za cel raczej europeizację kultury polskiej niż jej uświatowienie (rozumiane za Marko Juvanem). Ważnym kontekstem proponowanej interpretacji jest również koncepcja nowoczesnego eposu Franco Morettiego, jako gatunku, w którym funkcje tekstów świętych i epickich ulegają fuzji – bliskiej, jak sądzę, mechanizmowi uruchomionemu przez Langego w Polsce początku XX wieku w ramach rewizji lokalnego kanonu literatury.

5

Sojusznicy z oblężonych miast. Zbigniew Herbert, Stephen Watson i poezja w społeczeństwie posttotalitarnym

100%

Jarzyńska K.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2024

|

issue 49

193-210

EN

The article deals with a segment of the cultural transfer that took place between Polish and South African poetry in the 1980s and 1990s. The analysis of the interactions between the actors and texts involved in this process allows for the identification of the stakes of the alliances formed between them, as well as the mutual projections and/or misunderstandings. The research focuses on interpretations of Zbigniew Herbert’s poetry by Stephen Watson, a South African poet and essayist working on a model of poetry that would support the post-totalitarian transition of his national community. Through a close reading of Watson’s texts, set within the broader context of the global reception of the so-called Polish school of poetry, the ideas activated in South African culture as a result of the transnational relationship with Poland will be identified and discussed.

PL

Artykuł dotyczy wycinka transferu kulturowego, do jakiego dochodziło pomiędzy poezją polską i południowoafrykańską w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Analiza interakcji między aktorami i tekstami zaangażowanymi w ten proces pozwala rozpoznać stawkę zarówno sojuszy, które miały miejsce między nimi, jak i wzajemnych projekcji i/lub nieporozumień. Badania skupiają się na interpretacjach poezji Zbigniewa Herberta przez Stephena Watsona, południowoafrykańskiego poetę i eseistę, pracującego nad modelem poezji, która wspierałaby posttotalitarną transformację jego wspólnoty narodowej. Poprzez uważną lekturę tekstów Watsona, osadzonych w szerszym kontekście światowej recepcji tak zwanej “polskiej szkoły poezji”, zidentyfikowane i omówione zostaną idee aktywowane w kulturze południowoafrykańskiej w wyniku transnarodowej relacji z Polską.

6

O kanonie literatury – i nie tylko. Z Aleksandrem Fiutem rozmawia Karina Jarzyńska

63%

Jarzyńska K., Fiut A.

Konteksty Kultury

|

2021

|

vol. 18

|

issue 4

611-622

7

“Poetry alerting us to our propensity to repeat errors of the past”. Michael Chapman and Phil van Schalkwyk in conversation with Karina Jarzyńska on Adam Zagajewski, Poland and South Africa

51%

Chapman M., van Schalkwyk P., Jarzyńska K.

Konteksty Kultury

|

2023

|

vol. 20

|

issue 1

53-57

Refine search results

4 Konteksty Kultury

2 Wielogłos

1 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

7 Jarzyńska K.

1 Chapman M.

1 Fiut A.

1 van Schalkwyk P.

2 2024

1 2023

3 2021

1 2020

Po co czytać Harolda Blooma i jak, czyli o kanoniczności krytyka

Kanon(y) i wspólnoty – wprowadzenie

Czy jest możliwy marański tekst konwersyjny? Biblia według Artura Sandauera

Antologie Antoniego Langego i uświatawianie polskiego imaginarium

Sojusznicy z oblężonych miast. Zbigniew Herbert, Stephen Watson i poezja w społeczeństwie posttotalitarnym

O kanonie literatury – i nie tylko. Z Aleksandrem Fiutem rozmawia Karina Jarzyńska

“Poetry alerting us to our propensity to repeat errors of the past”. Michael Chapman and Phil van Schalkwyk in conversation with Karina Jarzyńska on Adam Zagajewski, Poland and South Africa