Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

„In vino veritas”? Czyli jak czytać „Monachomachię” i „Antymonachomachię”

100%
Dąbrowski R.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 1
69-88
PL
Artykuł sugeruje taką lekturę dwóch poematów heroikomicznych Ignacego Krasickiego, "Monachomachii" i "Antymonachomachii", która – zapewne w zgodzie z intencją poety – odsuwa na dalszy plan ich ewentualną wymowę satyryczną w odniesieniu do środowiska zakonnego. Eksponuje zaś ich mistrzostwo artystyczne, wciąż żywy komizm, złożoność relacji komunikacyjnych czy intertekstualność. Autor artykułu pokazuje podobieństwa i różnice między tymi utworami, podkreślając, że pierwszy z nich i jego recepcja stanowią temat drugiego. Przede wszystkim jednak uwaga skupia się tu na zaprezentowanej w poematach postawie poety wobec świata, która ujawnia wielorakie odczucie niezgodności – np. między językiem a rzeczywistością, przyczyną/zamiarem a skutkiem – nierzadko także absurdalności i nieprzezwyciężalnej śmieszności ludzkich postaw. Jako kluczowe jawi się też tutaj, szczególnie w przypadku "Antymonachomachii", różnie ujęte zagadnienie prawdy.
EN
The paper suggests such a reading of Ignacy Krasicki’s two mock heroic poems, namely "Monachomachia" and "Antymonachomachia" ("Antimonachomachia") that, probably in accordance with the poet’s intention, moves the pieces’ allegedly satirical meaning in reference to the monk society to the background, and exhibits their artistic mastery, still vivid comedy, complexity of communicative and intertextual relationships. The author of the article shows the similarities and differences between the pieces, marking that the first piece and its reception is the theme of the second. Above all, however, attention is focused on the present in the poems attitude of the poet to the world which reveals manifold feeling of disagreement, e.g. between language and reality, cause/intention and effect, oftentimes also the absurdity and unsurpassed ridiculousness of human stances. The key factor here is also, especially in the case of "Antymonachomachia," variously conceived truth.
2

Oświeceni o śmieszności (komizmie) i śmiechu. W perspektywie retorycznej, moralnej, estetycznej

100%
Dąbrowski R.
Pamiętnik Literacki
|
2021
|
vol. 112
|
issue 2
7-21
PL
Celem artykułu jest przedstawienie i skomentowanie istotniejszych koncepcji dotyczących śmieszności (komizmu) i śmiechu formułowanych w polskim oświeceniu. W pewnym stopniu zostały też uwzględnione opinie na ten temat wypowiadane wówczas za granicą, a znane i cytowane w Polsce. Przedmiotem uwagi są refleksje odwołujące się głównie do literatury, a dotyczące sposobu rozumienia komizmu, możliwości i potrzeby jego podziału, również poświęcone funkcji śmiechu i akcentujące potrzebę rozumowej kontroli nad nim. Przywołano m.in. wypowiedzi takich autorów, jak Michał Dudziński, Franciszek Bohomolec, Ignacy Krasicki, Adam Kazimierz Czartoryski, Euzebiusz Słowacki, Józef Franciszek Królikowski. Pokazane zostało przesuwanie punktu ciężkości w ujmowaniu tego zjawiska – z płaszczyzny retorycznej i moralnej na estetyczną – także coraz wyraźniejsze włączanie kategorii komizmu do refleksji nad walorami estetycznymi literatury.
EN
The purpose of the paper is to present and comment on most vital concepts of ridiculousness (the comical) and laughter formulated in the period of the Polish Enlightenment. To some extent it also concerns opinions on this issue produced at that time abroad but known and quoted in Poland. Consideration is focused on the reflections that refer mainly to literature and deal with the mode the comical is understood, the possibilities and need of dividing it, also to those devoted to the function of laughter and accentuating the necessity of reasonable control over it. Ideas by, e.g. Michał Dudziński, Franciszek Bohomolec, Ignacy Krasicki, Adam Kazimierz Czartoryski, Euzebiusz Słowacki, Józef Franciszek Królikowski are recalled. The article shows the shift of attention in capturing the problem from the rhetoric and moral level to aesthetic one, and the continually more distinct process of including the category of the comical into the reflection over the aesthetic values of literature.
3
Publication available in full text mode
Content available

Filomela, słowik i poeta. O Naruszewiczowskim przekładzie ody Jeana‑Baptiste’a Rousseau

100%
Dąbrowski R., Uniwersytet Jagielloński W. P., romdab1@gmail.com
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2016
|
vol. 34
|
issue 4
EN
The article is devoted to the analysis of the poem by Adam Naruszewicz Duma do słowika that is the translation of the ode by Jean‑Baptise Rousseau, A Philomele. The poem’s narrative order is marked out by the comparison of the two texts; and all that is done to show the way Polish poet rendered the original text. In the article particular attention is paid to the differences between fragments of the French work and Polish Duma do słowika. But above all, the analysis brings out the fact that Naruszewicz’s style was quite distinct, and the relation of lyrical I to the recipient of the utterance is slightly different from that in the Rousseau’s poem, which is particularly noticeable in the ending passage of the Polish work. Important features of the Naruszewicz‑as‑a‑translator’s technique are also discussed.
4
Publication available in full text mode
Content available

Heroikomika w poematach dygresyjnych Juliusza Słowackiego

100%
Dąbrowski R.
Prace Polonistyczne
|
2016
|
vol. LXXI
57-67
EN
The starting point of the considerations which constitute the core of the article is the similarity between two genres: mock heroic poem and digressive poem. As mock heroic category is vital for the former, the question is whether it plays a part in the latter. The aim of this article is to scrutinise this issue on the basis of The voyage to the Holy Land from Naples by J. Słowacki. The focus is put on those fragments of the poem in which mock heroic category manifests itself clearly. The poet`s stance on the evoked conventional elements of epic tradition, such as invocation to Muse, introduction or Homeric simile, and their place in the poem is crucial. The presented analyses in the article lead to a conclusion that in a Romantic digressive poem, mock heroism functions as a subject of ironical poet`s play, who in this way demonstrates the power of his talent.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.