Search results

1

Stanisława Samostrzelnika renesansowa dekoracja heraldyczna klasztoru Cystersów w Mogile

100%

Starzyński M.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2011

|

vol. 73

|

issue 1-2

7-26

XX

The author aims to familiarise the Stanisław Samostrzelnik’s last-known works, which were polychrome decorations in the convent church, walls and vaulting of the monastery cloisters and vaulting of the library hall in the same abbey. In carrying out this commission, the artist focused on the heraldic decorations worked into this interior decoration, which can be read as a symbolic map of this religious house’s contacts within the Church structure of Małopolska, as well as representing the group of potential intimate friends and protectors of abbot Erazm Ciołek, the cannon of Cracow and Laodician bishop; a humanist fascinated by Erasmus of Rotterdam’s writings and closely connected to the royal court as well as Cracow University.

2

Signs of Urban Identity in Medieval and Early Modern Times: Cracow – Kazimierz – Kleparz (the 13th–18th Centuries)

100%

Starzyński M.

Zapiski Historyczne

|

2018

|

vol. 83

|

issue 4

9-24

EN

This article presents the issue of urban identity signs based on the example of Cracow’s tricity (Cracow – Kazimierz – Kleparz) and their transformations in the 13th–18th centuries. Analysing preserved heraldic and sigillographic monuments, the author adapted a questionnaire developed by Brigitte Miriam Bedos-Rezak in the Polish research, on the basis of which he distinguished three threads present in the self-presentation of those cities: 1. the ideal city (or self-government and independence of the commune); 2. religious (holy guardians); 3. historical, composed in conjunction with the content of captions of the seals with symbolic ‘portraits’ of municipalities. Originally, in Cracow, at the beginning of the 13th century, both the image of the autonomous commune (the gatehouse, the tower house of the Vogt), along with the statues of saint guardians (St. Wenceslaus and St. Stanislaus) and historical reminiscences (the founder’s coat of arms) were used. With time, these references were limited to the signum of the commune in the form of a gate and the state’s coat of arms accompanying it as a reference to the city’s having been the capital of the state. In Kazimierz, however, only the historical thread of the king-founder was exposed (the emblems of the ruler: the K monogram and the crowned royal head), although it is not entirely certain whether in the late modern period it was understood exactly in this way in the city. On the other hand, in Kleparz only a religious thread was represented – the saint patron (St. Florian) who stood guard over the city. Each of these signs, or sets of signs, grew out of their own local tradition; that is why, it is difficult to treat them as a homogeneous group.

DE

Der vorstehende Artikel präsentiert das Phänomen der städtischen Identitätszeichen am Beispiel der Krakauer Dreistadt (Krakau – Kazimierz – Kleparz) sowie deren Veränderungen im 13. bis 18. Jahrhundert. Bei der Analyse der erhaltenen heraldischen und sphragistischen Relikte verwendet der Autor in seinen polnischen Forschungen einen Fragebogen, der von Brigitte Miriam Bedos-Rezak entwickelt wurde, und unterscheidet drei Motive, die sich in der Selbstpräsentation der im Titel genannten Zentren finden: 1. das der idealen Stadt (oder die Selbstverwaltung und Unabhängigkeit der Gemeinde), 2. das des Religiösen (der Schutzpatrone), 3. das historische, die sich in der Verbindung mit dem Inhalt der Siegellegenden zu symbolischen „Porträts“ von Gemeinden zusammenfügen. In Krakau bediente man sich zunächst (im 13. Jahrhundert) sowohl eines Bilds der autonomen Gemeinde (Torgebäude, Vogtshaus mit Turm) als auch der Figuren von Schutzheiligen (hl. Wenzel und hl. Stanislaus) und historischer Erinnerungen (Wappen des Stadtgründers). Im Lauf der Zeit wurden diese Bezüge begrenzt auf das signum der Gemeinde in Gestalt eines Tors und auf das dieses begleitende Staatswappen als Hinweis auf den Hauptstadtcharakter der Stadt. In Kazimierz hingegen wurde ausschließlich das historische Motiv des Gründungskönigs herausgestellt (Zeichen des Herrschers: das Monogramm K und ein gekröntes Königshaupt), obwohl nicht völlig sicher ist, ob dieser in der späteren frühen Neuzeit in der Stadt selbst genau so verstanden wurde. In Kleparz hingegen war nur das religiöse Motiv vertreten, der heilige Patron (Florian), der über die Stadt wachte. Jedes dieser Zeichen oder Zeichengruppen erwuchs aus einer eigenen örtlichen Tradition, so dass man sie kaum als eine einheitliche Gruppe behandeln kann.

3

„W zakresie historii średniowiecznej zapowiadał się jako gwiazda pierwszej klasy…” – o Romanie Grodeckim (1889–1964), uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego

100%

Starzyński M.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2020

|

issue 1(14)

5-30

PL

W artykule zaprezentowana została biografia oraz dorobek naukowy urodzonego w Rzeszowie Romana Grodeckiego (1889–1964), profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednego z najwybitniejszych polskich mediewistów XX w. Studia rozpoczął w 1907 r. Pod kierunkiem Stanisława Krzyżanowskiego został wprowadzony w tajniki badań nad historią średniowiecza. W 1914 r. przerwał naukę i wstąpił do Legionów Polskich. Jako żołnierz odbył dwie kampanie wojenne. Za swoją służbę został dwukrotnie odznaczony, Krzyżem Walecznych w 1922 r. i Krzyżem Niepodległości w 1932 r. Habilitował się w 1920 r. na podstawie cyklu rozpraw o historii pieniądza w Polsce, a w 1922 r. otrzymał nominację profesorską. Specjalizował się w historii społeczno-gospodarczej. Był również autorem syntez historii politycznej XII i XIII w. oraz tłumaczeń na język polski pomników dziejopisarstwa, Kroniki Anonima zwanego Gallem (1923) oraz Księgi Henrykowskiej (1949). Asumpt do powstania tego tekstu dała konferencja naukowa „Plus ratio quam vis. Profesor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, zorganizowana w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego w pierwszą rocznicę śmierci Profesora 4 listopada 2019 r., podczas której nastąpiło uroczyste otwarcie sali seminaryjnej imienia Romana Grodeckiego. Umieszczono w niej książki z księgozbioru tego uczonego przekazane Uniwersytetowi zgodnie z ostatnią wolą jego ucznia, Jerzego Wyrozumskiego. Jako aneks do artykułu dołączona została bibliografia Romana Grodeckiego za lata 1960–1964 (2020)

EN

The article presents the biography and scientific achievements of Roman Grodecki (1889–1964), professor of the Jagiellonian University born in Rzeszów and one of the greatest Polish medievalists of the 20th century. Grodecki began his studies in 1907. Under the supervision of Professor Stanisław Krzyżanowski was introduced to the secrets of research on the history of the Middle (...) o Romanie Grodeckim – uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego 27 Ages. In 1914 his studies were interrupted and he joined the Polish Legions. As a soldier Grodecki participated in two war campaigns. For his service was awarded the Cross of Valor in 1922 and the Cross of Independence in 1932. He completed his habilitation in 1920 on the basis of a series of studies on the history of money in Poland and in 1922 became professor. Roman Grodecki specialized in socio-economic history. He was also the author of the syntheses of the political history of the 12th and 13th centuries and translations into Polish of monuments of historiography, the Chronicle of Anonim called Gall (1923) and the Book of Henryków (1949). The article was written in connection with the scientific conference “Plus ratio quam vis. Professor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, organized on November 4th, 2019, in the Institute of History of the University of Rzeszów on the first anniversary of the Professor’s death, during which the ceremonial opening of the Roman Grodecki seminar room took place. In this room books from Roman Grodecki’s collection donated to the University in accordance with the last will of his student, Jerzy Wyrozumski, were placed. As an annex to the article, a bibliography of Roman Grodecki for 1960–1964 (2020) was attached.

4

Władysława Łuszczkiewicza studia nad architekturą i sztuką cystersów polskich

63%

Młodawska M., Starzyński M.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2018

|

vol. 129

225-248

PL

Asumptem do napisania niniejszego artykułu była przypadająca w 2017 r. sto pięćdziesiąta rocznica zainicjowania badań naukowych nad przeszłością Zakonu Cyster-skiego na ziemiach polskich, związana z publikacją pomnikowej monografii klasztoru w Mogile (Monografia opactwa Cystersów we wsi Mogile opracowana i pamięci ubiegłych w r. 1864 pięciuset lat istnienia Akademii Krakowskiej, Kraków 1867). W publikacji tej, wyznaczającej nowe standardy w rodzimej historiografii, obok partii stricte historycznych znalazły się również pionierskie opracowania z zakresu historii architektury i sztuki. „Początki” zainteresowań materialnym dziedzictwem Zakonu Cysterskiego na ziemiach polskich przypadły na czas niewątpliwie szczególny, po pierwsze z uwagi na fakt nieistnienia wówczas niezależnego państwa polskiego, po drugie zaś w momencie postępującego kryzysu instytucji życia zakonnego, kiedy poszczególne domy zakonu stały już wówczas puste, bądź też zamieszkiwali je ostatni bracia. Inicjatorem tych badań był zaś Władysław Łuszczkiewicz (1828-1900), malarz i historyk sztuki. Jego osiągnięcia naukowe są powszechnie rozpoznawalne i doceniane przez polskich badaczy, a sam Łuszczkiewicz wymieniany bodajże w każdym opracowaniu poświęconym polskiej historii sztuki. W prezentowanym studium autorzy omówili jego dorobek w tym zakresie, odkryli tajniki jego warsztatu (metodologię badań), poddali nadto ocenie poczynione przezeń ustalenia oraz określi wpływ, jaki wywarł na późniejszych badaczy architektury i historii Zakonu Cysterskiego.

EN

What occasioned the writing of this article was the 150th anniversary (in 2017) of initiating the research on Cistersian Order on Polish territory. The research was first launched by publishing a monumental monograph about the cloister in Mogiła (“Monograph of Cistersians’ abbey in Mogiła dedicated to the memory of Cracow Academy in its 500th anniversary in 1864”, Cracow 1867). In this book which set new standards in Polish history writing, apart from strictly historical passages also some ground-breaking papers about history of architecture and art were included. “Beginnings” of vivid interest in material heritage of Cistersian Order on Polish grounds date back to an exceptional period, since no independent state of Poland existed at the time. It was also a moment of acute crisis of the order when many of its houses were either empty or inhabited by the last friars. Władysław Łuszczkiewicz (1828-1900), a painter and art historian initiated this research. His academic achievements are widely recognized by Polish scholars. His is mentioned in virtually every publication on the Polish history of art. In this paper his heritage was presented, his techniques (methodology of research) reconstructed, his discoveries evaluated and his influence on later scholars of architecture and history of Cistersian Order determined.

Refine search results

1 Biuletyn Historii Sztuki

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 UR Journal of Humanities and Social Sciences

1 Zapiski Historyczne

4 Starzyński M.

1 Młodawska M.

1 2020

2 2018

1 2011

Stanisława Samostrzelnika renesansowa dekoracja heraldyczna klasztoru Cystersów w Mogile

Signs of Urban Identity in Medieval and Early Modern Times: Cracow – Kazimierz – Kleparz (the 13th–18th Centuries)

„W zakresie historii średniowiecznej zapowiadał się jako gwiazda pierwszej klasy…” – o Romanie Grodeckim (1889–1964), uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego

Władysława Łuszczkiewicza studia nad architekturą i sztuką cystersów polskich