Search results

1

MASOViA iN preDictiON

100%

Graczyk W.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2018

|

vol. 56

|

issue 2

175-184

EN

Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, in his teaching paid special attention to such notions as Church and Homeland. He focused on the value of the event, which was the Baptism of Poland in 966. Masovia was one of the stops on which the Nation’s faith was awakened, as well as the awareness of free and responsible man, creating history based on law and morality of the Decalogue. Primate was visiting Płock many times, during different occasions. He was preaching a word, which like the biblical grain was supposed to fall on the soil of human hearts and bring fruit. Historical and cultural role of Masovia, as a borough constituting an integral part of Polish state since its beginning and its contribution to culturalreligious development of Poland, was particularly emphasised during two Primate’s speeches: during millennial solemnities in 1966 and during the jubilee of a diocese in 1975. Primate Stefan Wyszyński, while talking about Masovia, emphasised its high position in building the State and the Church. Invoking figures, important for Masovia (bishops, priests, princes), he always pointed to the values, which they represented, and which were timeless. What Primate of Poland Cardinal Stefan Wyszyński said in Płock Masovia and about Masovia was fully reflected in the words of the Saint John Paul II uttered on 7 VI 1991 during his stay in Płock – “Płock has profoundly rooted in the history of Poland and the Church” – emphasising the role of this city, the capital of historical Masovia, in the millennial history of our Homeland.

2

Recenzja książki: Leszek Zygner, Biskup Jakub z Kurdwanowa herbu Syrokomla (ok. 1350–1425), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020, ss. 405

100%

Graczyk W.

Studia Mazowieckie

|

2021

|

vol. 16

|

issue 1

155-158

3

Das Familienfideikommiss von Ostrog im Lichte des Testaments von Paweł Karol Sanguszko aus dem Jahr 1743

100%

Graczyk W.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

196-206

EN

The Ostrog entail was founded by prince Janusz Ostrogski with the consent of the Polish Sejm in 1609. It was to include Ostrogski’s estates situated in Volyhnia, Kiev, Sandomierz and Krakow provinces. The Ostrog entail came into the hands of the Sanguszko princes through Paweł Karol Sanguszko's (1680-1750) second wife, Marianna née Lubomirska Sanguszko (d. 1729), daughter of Józef Karol Lubomirski and Teofila née Zasławska, and sister of Aleksander Dominik Lubomirski, the entailer of Ostrog. On her brother's death in 1720 she came into possession of the Ostrog Entail. Goods comprising the Ostrog entail were mentioned in the last will of prince Paweł Karol Sanguszko indicating they belonged to his son Janusz Aleksander.

PL

Ordynacja zwana Ostrogską została założona przez księcia Janusza Ostrogskiego za zgodą sejmu Rzeczypospolitej w 1609 roku. W jej skład miały wchodzić dobra Ostrogskiego położone w województwach wołyńskim, kijowskim, sandomierskim i krakowskim. Ordynacja Ostrogska dostała się w ręce książąt Sanguszków za sprawą drugiej żony Pawła Karola Sanguszki (1680-1750), Marianny z Lubomirskich Sanguszkowej (zm. 1729), córki Józefa Karola Lubomirskiego i Teofili z Zasławskich, oraz siostry Aleksandra Dominika Lubomirskiego, ordynata Ostrogskiego. Po śmierci brata w 1720 roku weszła w posiadanie ordynacji Ostrogskiej. Dobra wchodzące w skład ordynacji ostrogskiej zostały wymienione w testamencie księcia Pawła Karola Sanguszki ze wskazaniem swego syna Janusza Aleksandra jako do niego należące.

4

Okoliczności powstania oraz przejawy działalności religijnej i kulturowej jezuitów w Płocku w XVII i XVIII wieku

100%

Graczyk W.

Biuletyn Historii Wychowania

|

2014

|

issue 31

51-83

EN

The goal of this article is to present the circumstances accompanying the establishment of the Jesuit collegium in Płock. The author analyses the economic, political and cultural bases of the foundation as well as the role played in this venture by bishops Andrzej Noskowski and Marcin Szyszkowski. Finally, in 1616 the Jesuit foundation in Płock was approved by the Polish Parliament. The article includes a description of the working methods employed by the Jesuit teachers, the curricula, as well as the extra-curricular forms of affecting the local community of the Jesuit Society Collegium – the Sodality of Our Lady and other organized and informal religious societies. What is more, the Jesuits working in Płock were involved in propagating the Catholic faith. The author also discusses the importance of the school theatre in introducing the models of raising children promoted by Jesuits.

5

Zachowane szczątki księgozbiorów po skasowanych w XIX wieku klasztorach w diecezji płockiej w obecnych zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku

100%

Graczyk W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2009

|

vol. 91

25-28

6

Kilka uwag w sprawie rzekomego wywiezienia części zbiorów Biblioteki cystersów w Szczyrzycu do Lwowa, Tarnowa czy innych bibliotek

100%

Graczyk W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2008

|

vol. 90

41-47

DE

Das Zisterzensierkloster in Szczyrzyc entstand in der ersten Hälfte des 13. Jahrhunderts infolge einer Stiftung von Teodor Gryfi ta. In der Zeit der Polnischen Teilungen befand sich das Kloster im österreichischen Teilungsgebiet. Die österreichischen Behörden, die ihre Politik einer kirchlichen Reorganisation in den besetzten Gebieten konsequent durchsetzten, machten kein Geheimnis aus ihren Plänen, das Kloster zu liquidieren. Dank der in Wien intensiv unternommenen Bemühungen und insbesondere aufgrund der vom Kloster geleiteten Schule und Pfarrgemeinde konnte die Aufl ösung des Klosters letztendlich doch noch verhindert werden. Es existiert somit ununterbrochen bis auf den heutigen Tag. Wegen der unternommenen Versuche, das Kloster zu liquidieren und seinen Status zu verändern (von der Abtei zum Priorat), sind seit der Mitte des 19. Jahrhunderts bis in die letzten Jahre hinein immer wieder Hypothesen aufgetaucht, ein Teil der wertvollen Bibliotheksbestände sei aus dem Kloster in Szczyrzyc nach Lemberg, Tarnów oder Petersburg abtransportiert worden. Aber nach erfolgter Analyse der erhaltenen Inventarverzeichnisse der Klosterbücher aus dem 19. Jahrhundert und vor allem der Bibliothek selbst muss eine solche Eventualität ausgeschlossen werden. Aufgrund des hier und da erhaltenen Exemplars eines aus dem Kloster in Szczyrzyc stammenden Buches fi ndet die These von der Fortschaffung des gesamten Bestandes der Klosterbibliothek oder eines größeren Teils davon wohl kaum eine Bestätigung.

7

The Political Activity of Mazovian Dukes Between the 13th and 15th Century

100%

Graczyk W.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2015

|

vol. 5

|

issue 1

PL

According to some historians, Mazovia once had a separate political existence, with a different form of economy, a social structure and customs that differedfrom those of the Crown, a separate dialect, and its own laws.One of theoutward expressions of its separate existence was its own dynasty. To defend its independence, Mazovia entered into feudal contracts with Bohemia and Kazimierz III the Great. Mazovian dukes also paid homage to Władysław Jagiełło, not only as an acknowledgment of dependence, but also of certain obligations the dukes took upon themselves. After the death of Władysław Jagiełło, a group of Lesser Poland lords proposed the candidature of Siemowit V as king of Poland, and Mazovia had a chance to play a more significant role in Polish politics. It should be stressed that while Siemowit IV still enjoyed popularity on the political scene, his sons, particularly after they divided their patrimony among themselves in 1434, very soon lost significance. The period of the greatest regional disintegration of Mazovia began and the province soon lost any political significance.

8

Death of the Płock bishops in the Nazi camp in Działdowo

100%

Graczyk W.

The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

PL

In September 1939 in Działdowo the Nazis established a transit camp for the war prisoners of the Polish September Campaign of 1939 in the former barracks of the 32 infantry regiment on Grunwaldzka Street. At the turn of 1939 and 1940 the police and the SS authorities in Königsberg transformed the Działdowo camp into the transit camp „Durchgangslager“. Priests imprisoned in the Działdowo camp from autumn 1939 to autumn 1941 constituted a special group of political prisoners. The archbishop Antoni Julian Nowowiejski and the bishop Leon Wetmański, Płock bishop suffragan, were brought to the Działdowo camp in 1941. The Płock bishops quickly became spiritual guides and the support for the prisoners in difficult moments of camp life. In order to prevent their contacts with the prisoners, the bishops were put in a separate cell number 12. They were subjected to different kinds of moral and physical torture, including the attempt to profane the cross. Difficult living conditions in the camp soon led to the death of the Płock priests: the archbishop Antoni Julian Nowowiejski died on 28 May 1941 and the bishop Leon Wetmański died on 10 October 1941. Apart from them, 47 priests and 1 seminarian lost their lives in the Działdowo camp in 1939–1945.

EN

In September 1939 in Działdowo the Nazis established a transit camp for the war prisoners of the Polish September Campaign of 1939 in the former barracks of the 32 infantry regiment on Grunwaldzka Street. At the turn of 1939 and 1940 the police and the SS authorities in Königsberg transformed the Działdowo camp into the transit camp „Durchgangslager“. Priests imprisoned in the Działdowo camp from autumn 1939 to autumn 1941 constituted a special group of political prisoners. The archbishop Antoni Julian Nowowiejski and the bishop Leon Wetmański, Płock bishop suffragan, were brought to the Działdowo camp in 1941. The Płock bishops quickly became spiritual guides and the support for the prisoners in difficult moments of camp life. In order to prevent their contacts with the prisoners, the bishops were put in a separate cell number 12. They were subjected to different kinds of moral and physical torture, including the attempt to profane the cross. Difficult living conditions in the camp soon led to the death of the Płock priests: the archbishop Antoni Julian Nowowiejski died on 28 May 1941 and the bishop Leon Wetmański died on 10 October 1941. Apart from them, 47 priests and 1 seminarian lost their lives in the Działdowo camp in 1939–1945.

9

Na ratunek prawdziwej koncepcji przyjaźni, czyli Przyjaźń duchowa Elreda z Rievaulx jako remedium na kryzys przyjaźni wśród ludzi młodych

100%

Graczyk W.

Teologia i Moralność

|

2019

|

vol. 14

|

issue 1(25)

237-257

PL

Celem artykułu jest przedstawienie propozycji odpowiedzi na kryzys zjawiska przyjaźni, w szczególności przyjaźni między młodymi ludźmi. Taką propozycją, która wydaje się aktualna, może być model duchowej przyjaźni Aelreda z Rievaulx. W swoim najsłynniejszym dziele „De spirituali amicitia” krytykuje on relacje oparte wyłącznie na użyteczności, przyjemności i proponuje przyjaźń opartą na miłości Chrystusa. Według cysterskiego Opata przyjaźń z Chrystusem może stanowić punkt wyjścia dla relacji międzyludzkich. Z drugiej strony zaś strony, przyjaźń z ludźmi może doprowadzić nas do bliskiej więzi z Bogiem. Młodym ludziom, którzy są dziećmi swoich czasów, niezwykle trudno jest budować relacje oparte na prawdziwej miłości, dlatego propozycja Aelreda może być lekarstwem na ich problemy, pojawiające się w relacjach interpersonalnych, a nawet prawdziwa przyjaźń, oparta na miłości agapicznej, może okazać się rodzajem duchowej terapii dla młodych ludzi. Ponadto koncepcja duchowej przyjaźni może służyć ewangelizacji młodego pokolenia. Wreszcie młodzi ludzie, którzy pragną znaleźć współmałżonka na całe życie i stworzyć rodzinę, dzięki kultywowaniu prawdziwych przyjaźni, mogą nauczyć się jak żyć w głębokich relacjach. Teologia przyjaźni Aelreda z Rievaulx stanowi więc szkołę cnót dla współczesnej młodzieży.

10

Stare druki tzw. Karmelitana w zbiorach biblioteki klasztoru w Czernej

100%

Graczyk W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2015

|

vol. 103

75-86

EN

The monastery-hermitage of the Discalced Carmelites in Czerna, created in the seventeenth century, collected books related to the history and spirituality of the Carmelites, and the legislation of that Order from its inception. That was due to the fact that the Carmelites, especially in the seventeenth and eighteenth centuries, had a significant impact on the development of Marian, patristic and ascetic spirituality. Eminent people from the circle of Carmelite feathers left behind works that today inspire the development of spiritual and mystical theology. Carmelite literature focused primarily on four thematic groups: the theology of the inner life, the controversial theology, Mariology and broadly defined preaching. Concern for the last one was clearly visible in the pastoral activities of the Discalced Carmelites from the beginning of their presence in Poland. Numerous treaties, studies, Spanish translations of mystics’ writings and sermons preserved in the library of Czerna are the sign of theological and preacher’s activity of the Carmelites. Preserved to the present day in the library of the former monastery-hermitage of Czerna, they show the signs of use over the past centuries. They served the monks, above all in the pursuit of their religious vocation, and thus deepening their spiritual lives.

11

"Tu o Polskę i wszystko idzie”. Senatorska aktywność biskupa płockiego Stanisława Łubieńskiego w latach 1627-1632

100%

Graczyk W.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue Nr Spec.

83-93

PL

Biskup Stanisław Łubieński obejmując jako senator i biskup posiadał duży wpływ na obsadę stanowisk i godności w diecezji płockiej. Jego rządy w diecezji zbiegły się z wojną szwedzką, której skutki odczuły szczególnie północne części biskupstwa płockiego. Wpłynęło to na ewolucję poglądów Łubieńskiego z popierających działania zbrojne po postulujące jak najszybsze zawarcie pokoju. Drugą kwestią podnoszoną przez Łubieńskiego była sprawa następstwa tronu po Zygmuncie III i elekcja vivente rege. Artykułowanie tej kwestii na sejmach w 1626 i 1631 roku wynikało z przekonania, że najlepszym rozwiązaniem dla Rzeczypospolitej jest wybór na króla najstarszego syna Zygmunta Władysława.

EN

Stanisław Łubieński, as a senator and bishop, had a great influence on the staffing posts and dignities in the diocese of Płock. His rule in the diocese coincided with the Swedish war, the effects of which particularly affected the northern parts of the diocese of Płock. This influenced the evolution of Łubieński’s views from supporting military action to postulating peace as soon as possible. The second issue raised by Łubieński was the matter of the succession to the throne after Sigismund III and the vivente rege election. The articulation of this issue in the Sejms of 1626 and 1631 resulted from his conviction that the best solution for the Commonwealth was to elect Władysław, the eldest son of Sigismund, as king.

12

Księga Ruth - w kierunku nowego biblijnego feminizmu

100%

Graczyk W.

Teologia i Moralność

|

2017

|

vol. 12

|

issue 2(22)

291-306

EN

The Book of Ruth is one of the shortest books of the Old Testament, but it gives the believer one of the most important truths of the Christian faith, that is, faith in Divine Providence. Through the history of simple women, Ruth and Naomi, the inspired author shows that God works in the daily routine of man in his intricate fate, which sometimes seems to contradict God’s goodness. The trust of Ruth and Naomi makes their common destiny illuminated by God, who acts not only in great and spectacular salvific events. The Lord reveals His presence in the world by the people who are sent to those who appear to be rejected by him. Women become figures of faith and trust in God. The article, based on the analysis of the Book of Ruth, shows a woman as an example of trust in Divine Providence. Woman’s trust turns out to be the basis of a close relationship with God, which a man can learn from his life partner. This kind of total devotion to God by a woman can also be a sign of God’s fidelity to every human being. So, based on the Book of Ruth, we can create a theory of some kind of biblical feminism that is perfectly morally healthy, because it is based on faith in God, His providence and love, and not on false faith in human capacities and abilities.

13

“De heresibusetextirpacionehereticorum in dioecesiplocensi”. Was there an organized Hussite movement in the Mazovian part of the Płockdiocese in the mid-15th century?

100%

Graczyk W.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2019

|

vol. 26

|

issue 2

61-70

EN

In Mazovia, in the 1420s, we do not notice any signs of interest in the Hussite movementyet, although it is encountered in Wielkopolska and Kujawy at that time. The first signals about people sympathizing with the Hussite reform appeared at the end of the third decade of the 15th century. Over the course of less than twenty years (1440-1457), several places should be noted (Płock, Ciechanów, Strzegowo, Baboszewo, Bulkowo), where we meet some forms of interest in the teachings of John Hus. For the most part, they were clergymen, pastors of local parishes, and in one case a Płock scriptor, who may have familiarized himself with the reform program proposed by the Prague theologian. Is it possible to talk about the phenomenon of Hussitism in Mazovia on the basis of the above-discussed examples? I do not think so. It was not an organized movement with its leaders and, of course, supporters.These cases rather reflect some priests’ religious sensitivity, which may have been stimulated by the information coming from the world and have found an outlet in such forms of piety as the more frequent practice of exhibiting the Blessed Sacrament in the monstrance to revive the piety of the faithful. Secondly, the shortcomings in the education of the clergy and, therefore, the glaring deficiencies in the knowledge of theological issues, contained traps of falling into religious subjectivism. Probably the bishop's invitation to the suspect, the explanation, and a commitment to abandon unusual religious practices were enough to have the matter settled.The files of meetings of the cathedral chapter do not inform us about the theological debates that took place there, or on attempts to defend one’s own position – as it will happen a hundred years later due to the reform of Martin Luther. In this case, it was enough for Mikołaj of Mirzyniec to elaborate a set of basic principles of the Catholic faith, to acquaintfirst of all, the clergy with them, at the synods summoned by the bishop, and thus the problem was settled.

PL

Na Mazowszu, w latach 20 - tych XV wieku nie zauważamy jeszcze przejawów zainteresowania się ruchem husyckim, choć spotyka go się w tym czasie w Wielkopolsce i na Kujawach.Pierwsze sygnały o osobach sympatyzujących z reformą husycką pojawiły się w końcu trzeciej dekady XV wieku. Na przestrzeni niespełna dwudziestu lat (1440-1457) należy odnotować kilka miejscowości (Płock, Ciechanów, Strzegowo, Baboszewo, Bulkowo), gdzie spotykamy jakieś formy zainteresowania nauką Jana Husa. W większości byli to duchowni, duszpasterze miejscowych parafii, a w jednym przypadku płocki skryptor, który być może tą drogą zaznajomił się z programem reformy proponowanej przez praskiego teologa. Czy na podstawie wyżej omówionych przykładów można mówić o zjawisku husytyzmu na Mazowszu? Sadzę, że nie. Nie był to zorganizowany ruch, mający swoich przywódców i oczywiście zwolenników. Przypadki te bardziej odzwierciedlają religijną wrażliwość niektórych duchownych, która być może pobudzona przez docierające ze świata informacje, znajdowała ujście w takich formach pobożności jak choćby częstsze praktykowanie wystawiania Najświętszego Sakramentu w monstrancji dla ożywienia pobożności wiernych. Po drugie niedostatki w wykształceniu duchownych a tym samym rażące braki w nieznajomości zagadnień teologicznych, zawierały pułapki popadnięcia w religijny subiektywizm. Chyba wystarczyło zaproszenie podejrzanego przez biskupa, złożenie wyjaśnień i zapewne zobowiązanie się do zaniechania nietypowych praktyk religijnych, by sprawę uznać za załatwioną. Akta posiedzeń kapituły katedralnej nie informują o mających miejsce debatach teologicznych, próbach obrony własnego stanowiska – jak będzie to miało miejsce sto lat później za sprawą reformy Marcina Lutra. W tym przypadku wystarczyło opracowanie przez Mikołaja z Mirzyńca zbioru podstawowych zasad wiary katolickiej, zaznajomienie z nim przede wszystkim duchownych na zwoływanych przez biskupa synodach i problem został załatwiony.

14

Księgozbiory kolegiów kanonickich archidiakonatu wojnickiego do 1786 roku

100%

Graczyk W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

137-150

EN

The two collegiate churches existing in the archdeaconry of Wojnicz, in Wojnicz and Bobowa, possessed their own libraries with a similar number of books: the collegiate church in Wojnicz had 77 titles and the one in Bobowa around 50 titles. The core collections of both libraries comprised books on theology, preaching, philosophy, law and history. The Wojnicz collection acquired a special significance thanks to numerous fifteenth-century books in the surviving Gothic and Renaissance bindings which are of great value and only slightly damaged by the passage of time. Although these two libraries were established at different times (Wojnicz in 1465 and Bobowa in 1529) and circumstances, they both collected books related to pastoral work, particularly visible in the case of Bobowa. In the case of the collegiate church in Wojnicz, a number of valuable books were in the possession of canons, who collected them for their studies and work at the university, and then bequeathed them to the libraries of the collegiate churches. Undoubtedly, the library in Wojnicz ranked among the most significant book collections in terms of its content and the time of publication, while the one in Bobowa definitely served pragmatic purposes.

PL

Istniejące w granicach archidiakonatu wojnickiego dwie kolegiaty w Wojniczu i Bobowej posiadały swoje księgozbiory. Od strony zasobności były to biblioteki zbliżone, kolegiata w Wojniczu – 77 tytułów, w Bobowej – ok. 50. Trzon obydwu zasobów bibliotecznych stanowiły księgi z zakresu teologii, kaznodziejstwa, filozofii, prawa i historii. Rangę zbioru wojnickiego podnoszą zachowane do dziś cenne oprawy gotyckie i renesansowe na wielu XV-wiecznych księgach, nieco zniszczone przez upływ czasu. Obie biblioteki kolegiackie, choć powstały w różnym czasie i okolicznościach (Wojnicz – 1465, Bobowa – 1529), gromadziły księgi tematycznie związane z pracą duszpasterską, co jest szczególnie widoczne w przypadku Bobowej. Z kolei w przypadku kolegiaty w Wojniczu wiele cennych dzieł należało do kanoników, którzy wcześniej gromadzili je na okoliczność odbywanych studiów i pracy na uniwersytecie, z czasem przekazując je w drodze legatu testamentowego do zbiorów biblioteki kolegiackiej. Bez wątpienia księgozbiór kolegiaty w Wojniczu należał do znaczących pod względem zawartości treściowej ksiąg, jak również czasu ich wydania, w Bobowej zaś miał zdecydowanie charakter pragmatyczny.

15

Kulturowo-religijna rola bibliotek kościelnych

100%

Graczyk W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2005

|

vol. 83

21-29

16

Lokacja miasta Warki na tle procesów polityczno-ustrojowych Mazowsza w XIV wieku

100%

Graczyk W.

Res Historica

|

2023

|

issue 55

39-49

EN

The political and economic changes that took place from the 13th to the end of 15th century influenced the development of settlement and town foundations in Mazovia. The foundation of the town of Warka must have taken place before 1375, since the municipal authorities are mentioned under this year. Many previous researchers (e.g., Stanisław Pazyra) connected the location of Warka’s town to a document issued by the Mazovian Prince Trojden I (c. 1285–1341) in 1321, in which the Prince approved the donations made to the Dominican monastery in Warka. In this document Warka appears as an „oppidum”. Although the year 1321 was an important one for Warka – today we would rather have to say that it marked the beginning of the development of the town, important for Mazovia, both in the Middle Ages and later centuries. Following the processes of location, the formation of the municipal government, the economic life of the town, the formation of a separate judiciary, religious foundations- these are the issues that are before us and need to be carefully studied.

PL

Zmiany polityczne i gospodarcze, które zachodziły od XIII do końca XV w., wpłynęły na rozwój osadnictwa i lokacji miejskich na Mazowszu. Lokacja miasta Warki musiała nastąpić przed 1375 r., skoro pod tym rokiem są wzmiankowane władze miejskie. Wielu wcześniejszych badaczy (np. Stanisław Pazyra) łączyło lokację miejską Warki z dokumentem wydanym przez księcia mazowieckiego Trojdena I (ok. 1285–1341) w 1321 r., w którym książę zatwierdził nadania uczynione na rzecz klasztoru dominikanów w Warce. W tym dokumencie Warka występuje jako „oppidum”. Choć rok 1321 był dla Warki ważnym, dzisiaj raczej trzeba by powiedzieć, że zapoczątkował proces rozwoju miasta, ważnego dla Mazowsza, tak w średniowieczu, jak i w wiekach późniejszych. Procesy lokacji, kształtowanie się samorządu miejskiego i życia ekonomicznego miasta, wytworzenie się odrębnego sądownictwa, fundacji religijnych – to zagadnienia, które stają przed nami i wymagają gruntownego przebadania.

17

Mazowsze w przepowiadaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego

100%

Graczyk W.

Forum Pedagogiczne

|

2021

|

vol. 11

|

issue 2

87-94

EN

Mazovia was one of the important points on the national path of faith as well as on the path of awakening awareness of a free and responsible human being who makes history on a basis of the law and morality of the Ten Commandments. Primate Stefan Wyszyński many times visited Płock. He delivered sermons which, as biblical grain, were to fall on the soil of human hearts and bear fruits. Cardinal Wyszyński came to Płock for the first time as the primate of Poland at the end of 1961 to participate in a funeral of the bishop of Płock Tadeusz Paweł Zakrzewski (+26.11.1961). In the next years, he has been returning to the historical capital of Mazovia many times. On February 4, 1962, the Primate consecrated bishop Jan Wosiński in the Płock Cathedral. Furthermore, the Primate took part in solemn celebrations of Millenium in Płock ( November 12-13, 1966). Afterwards, he delivered a sermon in the Płock Catherdal on 50th anniversary of the Order of Sisters of Our Lord Jesus Christ’s Passion. Most importantly, the Primate participated in a solemn festivity of 900th anniversary of the Płock Diocese (on Sunday, June 1st, 1975). A message of the Cardinal Wyszyński’s words and sermons delivered in Płock was in full accordance with Saint Pope John Paul II’s speech given on June 7th, 1991, during his visit in Płock: “Płock is deeply rooted in the Polish history and in the history of the Church”. By these words the Pope highlighted a role of the city of Płock as the capital of Mazovia, in the history of Poland. Accordingly, Primate Stefan Wyszyński was highlighting a high position of Płock in supporting the State and the Church. In his speeches, he pointed out important figures to narrate about timeless values.

PL

Jednym z przystanków budzenia wiary narodu, świadomości człowieka wolnego i odpowiedzialnego, tworzącego historię na fundamencie prawa i moralności Dekalogu, było Mazowsze. Prymas wielokrotnie, przy różnych okazjach odwiedzał Płock. Niósł słowo, które jak biblijne ziarno miało padać na glebę ludzkich serc i przynosić owoce. Kardynał Stefan Wyszyński po raz pierwszy jako Prymas przybył do Płocka pod koniec 1961 roku, aby uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych biskupa płockiego Tadeusza Pawła Zakrzewskiego (zm. 26 listopada). Potem wielokrotnie przybywał jeszcze do historycznej stolicy Mazowsza – 4 lutego 1962 roku konsekrował w płockiej katedrze biskupa Jana Wosińskiego; 12–13 listopada 1966 roku uczestniczył w Płocku w uroczystościach millenijnych; 16 kwietnia 1968 roku wygłosił kazanie w płockiej katedrze z okazji 50-lecia działalności Zgromadzenia Sióstr Pasjonistek, a zwłaszcza wziął udział w uroczystych obchodach jubileuszu 900-lecia istnienia diecezji płockiej, które miały miejsce w niedzielę 1 czerwca 1975 roku. To, co Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński mówił na Mazowszu Płockim i o Mazowszu, znalazło swoje dopełnienie w słowach św. Jana Pawła II, wypowiedzianych w dniu 7 czerwca 1991 roku podczas pobytu w Płocku: „Płock głęboko wrósł się w dzieje Polski i w dzieje Kościoła”. Podkreślał przez to rolę tego miasta, stolicy historycznego Mazowsza, w tysiącletniej historii naszej Ojczyzny. Mówił, że Mazowsze zajmuje wysokie miejsce w budowaniu państwa i Kościoła. Przywołując ważne dla Mazowsza postacie, wskazywał zawsze na wartości, których były one nośnikami, a które są ponadczasowe.

18

[Recenzja]: Krzysztofa Morajka, Początki fundacji klasztoru Cystersów w Szczyrzycu, Kraków 2008, ss. 101

63%

Graczyk W., Marszalska J. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2008

|

vol. 89

413-417

Refine search results

MASOViA iN preDictiON

Recenzja książki: Leszek Zygner, Biskup Jakub z Kurdwanowa herbu Syrokomla (ok. 1350–1425), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020, ss. 405

Das Familienfideikommiss von Ostrog im Lichte des Testaments von Paweł Karol Sanguszko aus dem Jahr 1743

Okoliczności powstania oraz przejawy działalności religijnej i kulturowej jezuitów w Płocku w XVII i XVIII wieku

Zachowane szczątki księgozbiorów po skasowanych w XIX wieku klasztorach w diecezji płockiej w obecnych zbiorach Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku

Kilka uwag w sprawie rzekomego wywiezienia części zbiorów Biblioteki cystersów w Szczyrzycu do Lwowa, Tarnowa czy innych bibliotek

The Political Activity of Mazovian Dukes Between the 13th and 15th Century

Death of the Płock bishops in the Nazi camp in Działdowo

Na ratunek prawdziwej koncepcji przyjaźni, czyli Przyjaźń duchowa Elreda z Rievaulx jako remedium na kryzys przyjaźni wśród ludzi młodych

Stare druki tzw. Karmelitana w zbiorach biblioteki klasztoru w Czernej

"Tu o Polskę i wszystko idzie”. Senatorska aktywność biskupa płockiego Stanisława Łubieńskiego w latach 1627-1632

Księga Ruth - w kierunku nowego biblijnego feminizmu

“De heresibusetextirpacionehereticorum in dioecesiplocensi”. Was there an organized Hussite movement in the Mazovian part of the Płockdiocese in the mid-15th century?

Księgozbiory kolegiów kanonickich archidiakonatu wojnickiego do 1786 roku

Kulturowo-religijna rola bibliotek kościelnych

Lokacja miasta Warki na tle procesów polityczno-ustrojowych Mazowsza w XIV wieku

Mazowsze w przepowiadaniu Prymasa Stefana Wyszyńskiego

[Recenzja]: Krzysztofa Morajka, Początki fundacji klasztoru Cystersów w Szczyrzycu, Kraków 2008, ss. 101