Search results

1

Paweł Chmielnicki, Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo polskie, Wolters Kluwer, Warsaw 2015, pp. 392

100%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 2

2

Sądownictwo administracyjne w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego na przełomie XIX i XX w.

100%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 1

EN

One of the fundamental assumptions of a constitutional and lawful state was recognizing the existence of an inviolable sphere of rights and freedom of individuals that restricted the freedom of administrative action. The guarantee for the protection of the sphere was seen in the statutory defining of the boundaries of the workings of the state apparatus and in the possibility of the external audit of the legality of the public administration. The duty was supposed to be fulfilled mainly by administrative judiciary which was considered to be one of the most significant institutions of administrative law in the 19th-century theory and practice. The term “administrative judiciary” was understood as the settlement of complaints against unlawful administrative decisions implemented by way of contentious proceeding before the authorities of the Member State. Such understanding of administrative judiciary did not decide upon the necessity for separating individual authorities, independent of Common Courts, that were established for administrative disputes resolution. It also did not define the material scope of its characteristics. Those issues were of special interest to the European Administrative Sciences, especially in the second half of the 19th century.

PL

Jednym z podstawowych założeń konstytucyjnego państwa prawnego było uznanie istnienia nienaruszalnej sfery praw i wolności jednostki, ograniczającej swobodę działania administracji. Gwarancji ochrony tej sfery upatrywano w ustawowym określeniu granic funkcjonowania aparatu państwowego oraz w możliwości zewnętrznej kontroli legalizmu działania administracji publicznej. Zadania te miało spełniać przede wszystkim sądownictwo administracyjne, które w dziewiętnastowiecznej teorii i praktyce uznawano za jedną z najistotniejszych instytucji prawa administracyjnego. Pod pojęciem sądownictwa administracyjnego powszechnie rozumiano rozstrzyganie skarg na niezgodne z prawem decyzje administracyjne realizowane w drodze postępowania spornego przed organami państwa niezależnymi od administracji. Takie pojmowanie sądownictwa administracyjnego nie przesądzało jeszcze o konieczności wyodrębnienia szczególnych organów powołanych do rozstrzygania sporów administracyjnych, niezależnych od sądów powszechnych oraz nie określało zakresu przedmiotowego jego właściwości. Zagadnienia te stały się przedmiotem szczególnego zainteresowania europejskich nauk administracyjnych, zwłaszcza w drugiej połowie XIX w.

3

The Position and Role of So-called “Mixed Offices” in the Governorate Administration of the Kingdom of Poland after the January Uprising

100%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2019

|

vol. 28

|

issue 1

EN

The Russian model of supervision and control of administration was introduced in the Kingdom of Poland concurrently with the reorganisation of the governorate and district administration after the January Uprising. The supervisory functions were taken over by the newly established bodies of the governorate and district administration of individual sectors of ministerial administration, for which the ministers residing in St. Petersburg were the final decisive body. On the other hand, the abolition of the Council of State of the Kingdom of Poland in 1867 entailed the final liquidation of the administrative justice system based on the French model, which had operated on these lands since the times of the Duchy of Warsaw. Its tasks were taken over by so-called “mixed offices” which filled the resulting gap only partially. Unlike administrative courts, these offices formed an integral part of the governorate administration, and their clerical staff as well as the bureaucratic method of operation compromised their judicial independence. Moreover, the procedure for dispute resolution in these offices had the character of an intra-administrative procedure which did not employ the concept of a party, and its discretionary course excluded the possibility of applying the principles of adversarial process, openness to the public or dispositiveness. The peculiarity of “mixed offices” in the Kingdom of Poland, resulting solely from political reasons, was the reduction of their staffing only to the bureaucratic element and full subordination of their substantive and formal side of the proceedings to the governorate authorities. As a result, the judicial activity of “mixed offices” in administrative matters in the Kingdom of Poland was much more dependent on the current policies of the tsarist authorities represented and supervised directly by the governors than in the interior governorates of the Empire. The combination of these factors with the discretionary rules of intra-ministerial proceedings applied in these offices deprived inhabitants of the Kingdom of Poland of a guarantee of impartial defence of their rights and interests in disputes with the administration that was foreign and distrustful to them.

PL

Rosyjski model nadzoru i kontroli administracji został wprowadzony w Królestwie Polskim równocześnie z reorganizacją zarządu gubernialnego i powiatowego po powstaniu styczniowym. Funkcje nadzorcze przejęły nowo utworzone organy administracji gubernialnej i powiatowej poszczególnych pionów resortowych, dla których ostateczną instancją decydującą byli ministrowie rezydujący w Petersburgu. Natomiast zniesienie Rady Stanu Królestwa Polskiego w 1867 r. oznaczało ostateczną likwidację sądownictwa administracyjnego opartego na modelu francuskim, istniejącego na tych ziemiach od czasów Księstwa Warszawskiego. Jego zadania przejęły tzw. urzędy mieszane, wypełniając jedynie częściowo powstałą lukę. W odróżnieniu od sądów administracyjnych urzędy te stanowiły integralną część administracji gubernialnej, a ich urzędniczy skład osobowy oraz biurokratyczny sposób funkcjonowania wykluczał ich niezależność orzeczniczą. Ponadto tryb postępowania w przypadku rozstrzygania kwestii spornych w tych urzędach miał charakter postępowania wewnątrzadministracyjnego, które nie znało pojęcia strony, a jego dyskrecjonalny przebieg wykluczał możliwość stosowania zasady kontradyktoryjności, jawności czy dyspozytywności. Specyfiką „urzędów mieszanych” w Królestwie Polskim, wynikającą wyłącznie z powodów politycznych, było ograniczenie ich składu personalnego jedynie do elementu biurokratycznego oraz pełne podporządkowanie merytorycznej i formalnej strony postępowania ich kolegiów decyzyjnych kontroli władz gubernialnych. W rezultacie działalność orzecznicza „urzędów mieszanych” w sprawach administracyjnych w Królestwie Polskim była zależna w zdecydowanie większym stopniu od aktualnych kierunków polityki władz carskich reprezentowanych i nadzorowanych bezpośrednio przez gubernatorów niż w wewnętrznych guberniach Cesarstwa. Połączenie tych czynników z dyskrecjonalnymi regułami postępowania wewnątrzadministracyjnego, stosowanymi w tych urzędach, pozbawiało mieszkańców Królestwa Polskiego gwarancji bezstronnej obrony ich praw i interesów w sporach z obcą i z założenia nieufną wobec nich administracją.

4

The beginnings of Polish school of administrative law

100%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2013

|

vol. 19

EN

The dynamic development of administrative sciences in the second half of the 19th century was reflected in the origin of the Polish School of Administrative Law. Antoni Okolski, Jozef Bohdan Oczapowski and Franciszek Ksawery Kasparek are considered to be its founders. They became credited for – for the first time on the Polish land – separating it into an independent branch of science and setting its main subjects, which granted it an original Polish character. Contrary to other western countries, frequent formulating of specific proposals of changes in resolving issues as regards different administrative fields as well as accentuating the meaning of such institutions as self-government, allowing large societies to participate directly in the management of public affairs was the characteristics of the Polish legal-administrative publications. Furthermore, the unique – due to its looking into the future – trait of the Polish administrative thought was the noticing of positive results of direct activities of the administrative apparatus of the country in the economic and the social sphere.

PL

Brak abstraktu w języku polskim

5

The Role of the Minister of Justice in the Proceedings Before the Governing Senate of the Russian Empire in Administrative Matters

100%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

The dominant role of the minister of justice in the proceedings before the Governing Senate in administrative disputes, was one of the characteristics of the Russian monarchy. Control and supervision of public administration, including the settlement of administrative disputes, remained the fields implemented in the procedure within the administration itself. No strict distinction between the control and supervisory functions of the appropriate bodies, in particular the Governing Senate, meant that the dominant role in the proceedings in administrative matters held the central government authority – the minister of justice. The conduct of the procedure as well as the contents of provided judgments were determined by the decision of the minister of justice. Entrusting the supervision of the administrative departments of the Governing Senate to the minister of justice, and enabling him to intervene in every stage of the proceedings in administrative disputes, provided the Russian bureaucracy with effective protection against unfavorable decisions. Consequently, the Governing Senate could not fulfill the role of an independent judicial authority whose task was to control – independently and impartially – the legalism of administrative operation of the authorities of the Russian State.

PL

Dominująca rola ministra sprawiedliwości w postępowaniu przed Senatem Rządzącym w sporach administracyjnych stanowiła jedną z charakterystycznych cech monarchii rosyjskiej. Kontrola i nadzór nad administracją publiczną, w tym także rozstrzyganie sporów administracyjnych, pozostały sferami realizowanymi w ramach postępowania wewnątrz samej administracji. Brak ścisłego rozróżnienia funkcji kontrolnych i nadzorczych powołanych do tego organów, a w szczególności Senatu Rządzącego, spowodował, że dominującą rolę w postępowaniu w sprawach administracyjnych sprawował centralny organ administracji rządowej – minister sprawiedliwości. Od jego decyzji zależał nie tylko przebieg postępowania w takich sprawach, ale także treść zapadających orzeczeń. Powierzenie nadzoru nad działalnością Departamentów Administracyjnych Senatu Rządzącego ministrowi sprawiedliwości oraz umożliwienie mu ingerencji w każde stadium postępowania w sporach administracyjnych zapewniało biurokracji rosyjskiej skuteczną ochronę przed niekorzystnymi dla niej rozstrzygnięciami. W konsekwencji Senat Rządzący nie mógł spełniać roli niezależnego od administracji organu sądowego, kontrolującego w sposób niezawisły i bezstronny legalizm działalności administracyjnej organów państwa rosyjskiego.

6

Instrumentalizacja procesu legislacyjnego w carskiej Rosji i jej wpływ na specyfikę rosyjskiego systemu źródeł prawa

100%

Smyk G.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2013

|

vol. 65

|

issue 2

145-164

EN

The legislative mechanism of the Russian Empire and related to it types and hierarchy of the sources of law has always been, and continues to be, a controversial issue, giving rise to numerous polemics. This is because the very essence of the autocratic rule in the Russian Empire makes it impossible to accurately distinguish between the legislative and the executive powers. The lack of transparency of the hierarchy of sources of law also means that every attempt the Russian theorists of state and administrative law make to identify and clarify those sources is always deemed to fail. The political transformations of 1906 did not bring any change to the existing system either as no compromise was ever possible in an autocracy in which, despite appearances of legality, the predominant drive was to ensure the integrity of the absolute power of the tsar. The characteristic feature of the legislation in the Russian Empire was its complexity and lack of clarity both with regards to the types and forms of the law sources and the way in which laws were made. As a result, in the all-powerful bureaucratic system of the Russian Empire, laws could be breached, violated or bent with impunity and without observance of any acceptable procedure, merely at the discretion of the sovereign.

7

Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w.

100%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2019

|

vol. 66

|

issue 1

EN

Development of modern legal-administrative sciences in the 19th century entailed the necessity of specifying their research subject and defining the basic terms. Among the latter ones, defining the terms “administration” and “administrative law”, along with specifying their basic features and functions, became the central issue. Attempts to define the term “administration” and specifying its legal essence came across the greatest difficulties. In the subject literature, the twofold approach to this matter was dominating. On tried to define “administration” in terms of object – as individuals or teams of individuals performing administrative functions, bodies or other administrating units, or in terms of subject (functional) – associating the term “administration” with the activity of these individuals or their teams, bodies and administrating units or with the activity of the state and other entities of public authorities. Definitions in terms of subject associated the term “administration” with the team of individuals combined into a certain organizational entirety due to common goals, entrusted with some range of governing powers. In this approach, the starting point was a man acting within a framework of a specific organizational structure. Whereas under the subject definitions, references were made to various spheres of state activity, emphasising that administration is not only an implementation of acts but also a creative activity, being one of the forms of performing the state function, consisting in the direct, practical performance of state tasks.

PL

Rozwój nowożytnych nauk prawno-administracyjnych w XIX w. pociągnął za sobą konieczność określenia ich przedmiotu badawczego oraz zdefiniowania podstawowych pojęć. Wśród tych ostatnich centralnym zagadnieniem stało się zdefiniowanie pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” wraz z określeniem ich podstawowych cech i funkcji. Największe trudności napotykały próby zdefiniowania pojęcia „administracja” i określenia jego istoty prawnej. W literaturze przedmiotu dominowało dwojakie podejście do tego zagadnienia. Administrację próbowano określać od strony podmiotowej – jako osoby lub zespoły osób wykonujące funkcje administracyjne, organy i inne jednostki administrujące, lub od strony przedmiotowej (funkcjonalnej) – wiążąc pojęcie administracji z aktywnością tych osób, ich zespołów, organów i jednostek administrujących lub też z działalnością państwa i innych podmiotów władzy publicznej. Definicje podmiotowe łączyły pojęcie administracji z zespołem ludzi powiązanym w pewną całość organizacyjną z uwagi na wspólne cele, wyposażonym w pewien zakres uprawnień władczych. W ujęciu tym punktem wyjścia był człowiek działający w ramach szczególnego układu organizacyjnego. W ramach definicji przedmiotowych nawiązywano natomiast do różnych sfer aktywności państwa, podkreślając, że administracja to nie tylko wykonywanie ustaw, ale także działalność twórcza, będąca jedną z form realizacji funkcji państwa, polegającą na bezpośrednim, praktycznym wykonywaniu zadań państwa.

8

Artykuł recenzyjny monografii Joanny Machut-Kowalczyk Rada familijna pod powagą sądu pokoju w świetle akt łęczyckich, zgierskich i łódzkich z lat 1809–1876

100%

Smyk G.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2015

|

vol. 62

|

issue 1

EN

The review regards the monography dedicated to the institution of family councils on the land of central Poland in the XIXth century and includes a comprehensive analysis of the legal basis governing this institution, i.e. the regulations included in the Napoleonic Code and in the Civil Code of the Polish Kingdom. It also reveals the actual view of functioning of family councils in the practice of the peace courts of the provinces: Zgierz, Łęczyca and Łódź. The strong point of the reviewed study is utilizing the archival research, carried on by the author during the query at the National Archive in Łódź. The study constitutes the original solution of the research problem, not being undertaken broader in the current subject literature.

PL

Recenzja dotyczy monografii poświęconej instytucji rad familijnych na centralnych ziemiach polskich w XIX wieku. Zawiera kompleksową analizę podstaw prawnych regulujących tę instytucję, tj. przepisów zawartych w Kodeksie Napoleona i Kodeksie Cywilnym Królestwa Polskiego, oraz przedstawia rzeczywisty obraz jej funkcjonowania w praktyce sądów pokoju powiatów: zgierskiego i łęczyckiego. Mocną stroną recenzowanego opracowania jest wykorzystanie dogłębnych badań archiwalnych, przeprowadzonych przez autorkę podczas kwerendy w Archiwum Państwowym w Łodzi. Opracowanie stanowi oryginalne rozwiązanie problemu badawczego, niepodejmowanego szerzej w dotychczasowej literaturze przedmiotu.

9

An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising

100%

Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2021

|

vol. 30

|

issue 1

EN

The beginning of the era after the January Uprising brought a fundamental change in the organisation and functioning of the apparatus of civil administration in the Kingdom of Poland. In the intention of the tsarist authorities, it was supposed to be similar to the Russian model of territorial administration. All the central authorities of the Kingdom were subject to liquidation and the various areas of administrative management were subordinated to the competent ministries in St. Petersburg. The field administration has been reorganised according to Russian models. At the same time, the Russian language and officials brought from Russia were introduced to the offices. According to the tsarist authorities, only officials of Russian origin, loyal to the State, were able to effectively implement a new form of administrative system in the Kingdom and give the offices a style of functioning adopted in the administration of the Russian Empire. It was also expected that the massive influx of Russian officials with families would strengthen the number of the Russian element in the Kingdom and significantly contribute to making the country similar to the Empire’s core provinces. From the Polish perspective, the Russian system of civil administration introduced in the Kingdom of Poland after the January Uprising was clearly judged by Polish society at the time to be alien to Polish tradition, imposed by force and contrary to the Polish national interest.

PL

Początek epoki popowstaniowej przyniósł w Królestwie Polskim zasadniczą zmianę organizacji i funkcjonowania aparatu zarządu cywilnego. W intencji władz carskich miał on upodobnić się do rosyjskiego modelu administracji terytorialnej. Likwidacji uległy wszystkie władze centralne Królestwa, a poszczególne dziedziny zarządu administracyjnego podporządkowano właściwym resortowo ministerstwom w Petersburgu. Administracja terenowa została poddana reorganizacji według wzorów rosyjskich. Do urzędów wprowadzono jednocześnie język rosyjski i sprowadzonych z Rosji urzędników. W przekonaniu władz carskich tylko urzędnicy pochodzenia rosyjskiego, lojalni wobec państwa, mogli skutecznie wprowadzić w życie nowy kształt ustroju administracyjnego w Królestwie i nadać urzędom styl funkcjonowania przyjęty w administracji Cesarstwa Rosyjskiego. Spodziewano się także, że masowy napływ urzędników rosyjskich wraz z rodzinami wzmocni liczebność żywiołu rosyjskiego w Królestwie i wydatnie przyczyni się do upodobnienia tego kraju do jednej z wewnętrznych prowincji Imperium. Wprowadzony w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym rosyjski ustrój organów administracji cywilnej był przez polskie społeczeństwo tamtych czasów oceniany jednoznacznie jako obcy polskiej tradycji, narzucony siłą i sprzeczny z polskim interesem narodowym.

10

Police Science as a Source of Modern Administrative Sciences

100%

Smyk G.

Teka Komisji Prawniczej

|

2019

|

vol. 12

|

issue 2

327-336

PL

Pierwszą próbę kompleksowego ujęcia wiedzy o organizacji i funkcjonowaniu administracji publicznej przyniosła nauka policji (policystyka). Wywodziła się ona z doktryny kameralistycznej, łączącej w sobie – obok zagadnień z zakresu zarządu administracyjnego – szeroki, ale nieusystematyzowany zbiór wiedzy z takich dziedzin jak ekonomia, finanse, statystyka, demografia czy polityka gospodarcza państwa, a nawet filozofia. O ile kameralistyka kładła nacisk głównie na kwestie ekonomiczne, traktując zagadnienia administracyjne jedynie jako jeden ze środków sprawnego zarządu skarbowego i gospodarczego państwa, to pozostająca pod wpływem prawa natury policystyka koncentrowała się na tworzeniu systemu środków i metod kształtujących strukturę administracji publicznej państwa nowożytnego.

EN

It was the science of police (Ger. Polizeiwissenschaft) that first endeavoured to offer a comprehensive understanding of the organisation and operation of public administration. It stemmed from the cameralist doctrine which combined, in addition to administrative management, a broad and not-at-all systemic set of knowledge of economics, finance, statistics, demography, economic policy of the state, and even philosophy. While cameralism mainly put emphasis on economics and approached administrative issues only as a means of efficient fiscal and economic administration of the state, police science, which was under the influence of the law of nature, addressed the development of a system of methods and measures employed to shape the structure of public administration in the modern state.

11

Development of Administrative Sciences in the 19th Century

100%

Smyk G.

Teka Komisji Prawniczej

|

2022

|

vol. 15

|

issue 1

313-327

EN

The basic conditions for the development of modern administrative sciences arose with the emergence of the constitutional state with its guarantees of respect for the rights of the individual, the functional and organizational division of public authorities and the mechanisms for controlling the legality of the functioning of the state apparatus. The concept of the constitutional state was derived directly from the ideology of the Enlightenment, based on the social contract theory, the doctrine of the law of nature and the theory of the division and control of public authorities. It was implemented at the earliest in revolutionary France, and during the nineteenth century it was embraced by all – except Russia – European countries, which by the end of this century adopted the construct of a constitutional state of law.

12

Problematyka konstrukcji prawnej organizacji administracji publicznej w doktrynach prawnoadministracyjnych przełomu XIX i XX wieku

100%

Smyk G.

Z Dziejów Prawa

|

2012

|

vol. 5(13)

109-120

EN

The issue of the organizational unification of administrative structures constituted one of the most discussed subjects in the legal-administrative literature of the 19th century. Two con- tradictory systems of the organization of the public administration, a real and provincial one, were analysed in terms of its advantages and disadvantages. A real system was understood as a subjective division of duties of the state administration into selected organizational structures of the organs subject to a given department at the central level. The problem of mutual relations between central and local organs of the administrative man- agement of the country combined the subject of the real and provincial system with the issue of centralization and decentralization of administration. The theory of the administrative law combined the real system with the model of centralized administration, seeing in it an organizational system, consisting in a hierarchical arrangement of the whole administrative apparatus to one or several central organs in which the lower-level organs are deprived of an organizational inde- pendence while their activity is subject to a constant interference of superior organs. The issue of centralization and decentralization was tightly connected with concentration and deconcentration. The 19th century theory of an administrative law mixed the very notions, identifying concentration with centralization and deconcentration with decentralization. How- ever, concentration was understood as a concentration of decisive competences only under the administration of central organs, especially the ministers. In consequence, deconcentration was treated as a form of centralized administration, characterised by a specific type of relations of a hierarchical interdependence between the organs functioning in decentralised structures.

13

Wojciech Mieczysław Witkowski – a Legal Historian in the Young Poland Style

63%

Wrzyszcz A., Smyk G.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

Refine search results

6 Studia Iuridica Lublinensia

3 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

2 Teka Komisji Prawniczej

1 Czasopismo Prawno-Historyczne

1 Z Dziejów Prawa

13 Smyk G.

1 Wrzyszcz A.

1 2022

1 2021

3 2019

2 2018

3 2016

1 2015

1 2013

1 2012

Paweł Chmielnicki, Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo polskie, Wolters Kluwer, Warsaw 2015, pp. 392

Sądownictwo administracyjne w europejskiej doktrynie prawa administracyjnego na przełomie XIX i XX w.

The Position and Role of So-called “Mixed Offices” in the Governorate Administration of the Kingdom of Poland after the January Uprising

The beginnings of Polish school of administrative law

The Role of the Minister of Justice in the Proceedings Before the Governing Senate of the Russian Empire in Administrative Matters

Instrumentalizacja procesu legislacyjnego w carskiej Rosji i jej wpływ na specyfikę rosyjskiego systemu źródeł prawa

Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne” w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w.

Artykuł recenzyjny monografii Joanny Machut-Kowalczyk Rada familijna pod powagą sądu pokoju w świetle akt łęczyckich, zgierskich i łódzkich z lat 1809–1876

An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising

Police Science as a Source of Modern Administrative Sciences

Development of Administrative Sciences in the 19th Century

Problematyka konstrukcji prawnej organizacji administracji publicznej w doktrynach prawnoadministracyjnych przełomu XIX i XX wieku

Wojciech Mieczysław Witkowski – a Legal Historian in the Young Poland Style