Search results

1

Ewidencja samochodów w Krakowie 1906–1918

100%

Gaweł R.

Galicja. Studia i materiały

|

2021

|

issue 7

384-449

EN

The article deals with the issue of car registration by the Krakow Police Directorate in the years 1906–1918 and the registers of this process kept by it. The registration system was based on assigning individual vehicle numbers to each vehicle, consisting of a letter-distinguishing mark and a three-digit number. These registers have been preserved in the resources of the National Archives in Krakow. As of today, they are the only known documents of this type related to the history of the automotive industry in Galicia. Their analysis facilitated the preparation of an inventory of cars registered in Kraków in 1906–1918.

PL

Artykuł podejmuje kwestię ewidencjonowania samochodów przez krakowską Dyrekcję Policji w latach 1906–1918 oraz prowadzonych przez nią rejestrów tychże. System rejestrowania oparty był na przyznawaniu poszczególnych pojazdom indywidualnych numerów składających się z literowego wyróżnika i trzycyfrowego numeru. Rejestry te zachowały się w zasobach Archiwum Narodowego w Krakowie. Obecnie są one jedynymi znanymi tego typu dokumentami związanymi z dziejami motoryzacji w Galicji. Ich analiza pozwoliła na sporządzenie spisu samochodów zarejestrowanych w Krakowie w latach 1906–1918.

2

„Moi Panowie, jedziemy na manewry!” Przygotowanie zmotoryzowanych oddziałów armii austro-węgierskiej do działań wojennych

100%

Gaweł R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2021

|

issue 109

73-100

EN

When motor vehicles appeared within the range of interest of the army elites, a whole array of activities aiming at introduction of those vehicles to military service commenced. The procedure itself was similar to any other army, the difference, however, consisted in its intensity. Upon initial tests and personnel trainings, the most important trial was using automobiles and motorcycles during manoeuvres. Manoeuvres were what could most thoroughly check the vehicles themselves, as well as the personnel training level and their cooperation with non-motorised units. In the Austro-Hungarian Empire, the first automobile tests were carried out as early as late 19th century. In 1896, a passenger car was tested, while in 1898, long-standing trials of the first lorry took place. Following those initial tests, motor vehicles began to participate in manoeuvres of various level on a yearly basis. Obviously, the largest number of motor vehicles appeared on the imperial manoeuvres organised each year. The driving force behind the motorisation of the Austro-Hungarian Army was Robert Wolf, an artillery officer transferred in 1904 to manage the newly established Automobile Department at the Military Technical Committee. On his initiative, tests of the most crucial technical solutions took place. They were: automobiles equipped with cable winches invented by Wolf, so-called road trains, all-wheel drive vehicles and the first armoured vehicle constructed in Vienna Daimler works. Despite all those efforts, the Austro-Hungarian Army eventually entered the Great War campaigns in 1914 without any properly motorised units. The reasons for this were numerous, however, the basic one seemed to be aversion to motor vehicles felt by a considerable part of the army elites, as well as high cost of purchase and operation of the vehicles.

PL

Wraz z pojawieniem się w kręgu zainteresowań wojskowych elit pojazdów mechanicznych uruchomiony został cały zestaw działań mających na celu wprowadzenie ich do służby wojskowej. Mechanizm działania podobny był we wszystkich armiach świata. Różnice polegały tylko na ich intensywności. Po pierwszych testach i szkoleniach kadry najważniejszym sprawdzianem było użycie samochodów i motocykli w trakcie manewrów. To one pozwalały w najpełniejszy sposób sprawdzić zarówno same pojazdy, stopień wyszkolenia kadry, jak też ich współgranie z niezmotoryzowanymi formacjami. W monarchii austro-węgierskiej pierwsze testy samochodów miały miejsce jeszcze pod koniec XIX w. W 1896 r. sprawdzano samochód osobowy, a w 1898 przeprowadzono długotrwałe próby pierwszego samochodu ciężarowego. Po tych pierwszych testach samochody zaczęły rokrocznie brać udział w różnego szczebla manewrach wojskowych. Z przyczyn oczywistych najwięcej ich pojawiało się na organizowanych co roku manewrach cesarskich. Motorem napędowym motoryzacji armii austro-węgierskiej był Robert Wolf, oficer artylerii oddelegowany w 1904 r. do kierowania nowo utworzonym Wydziałem Samochodowym przy Komitecie Wojskowo-Technicznym. To z jego inicjatywy doszło do testowania najważniejszych rozwiązań technicznych: samochodu wyposażonego w wyciągarkę linową jego pomysłu, tzw. pociągów drogowych, pojazdów z napędem na wszystkie osie, oraz pierwszego samochodu pancernego skonstruowanego w wiedeńskich zakładach Daimlera. Mimo tych wszystkich starań ostatecznie armia austro-węgierska przystąpiła do działań wojennych w 1914 r. bez odpowiednio zmotoryzowanych oddziałów. Przyczyn takiego stanu było wiele, ale podstawowym wydaje się niechęć do pojazdów mechanicznych znaczącej części elit wojskowych oraz wysokie koszty związane z zakupem oraz eksploatacją samych pojazdów.

3

Zasób Archiwum Narodowego w Krakowie a makiety architektoniczne nieistniejących obiektów

100%

Gaweł R.

Krakowski Rocznik Archiwalny

|

2024

|

vol. XXX

45-54

EN

One of the many ways of visualizing the reconstructed architectural form of non-existent buildings is to build their models. In the Podgórze Museum, which is a branch of the Krakow Museum, models of non-existent objects have been successively built since 2023, with their architectural shape recreated largely thanks to documents stored in the resources of the National Archives in Krakow. Although this is not the only source used in this work, it is an extremely important one.

PL

Jedną z wielu możliwości wizualizacji zrekonstruowanej formy architektonicznej nieistniejących budynków jest zbudowanie ich makiet. W Muzeum Podgórza, będącym odziałem Muzeum Krakowa, od 2023 r. sukcesywnie budowane są makiety nieistniających obiektów, których kształt architektoniczny mógł zostać odtworzony w dużej mierze dzięki dokumentom przechowywanym w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. I choć nie jest to jedyne źródło wykorzystywane przy tej pracy, jest ono niezwykle istotne.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Galicja. Studia i materiały

1 Krakowski Rocznik Archiwalny

3 Gaweł R.

1 2024

2 2021

Ewidencja samochodów w Krakowie 1906–1918

„Moi Panowie, jedziemy na manewry!” Przygotowanie zmotoryzowanych oddziałów armii austro-węgierskiej do działań wojennych

Zasób Archiwum Narodowego w Krakowie a makiety architektoniczne nieistniejących obiektów