W artykule został a podję ta analiza opieki zastę pczej rozumianej jako innowacja nor-matywna w pomocy społecznej. Wprowadzenie opieki zastępczej do pomocy społecznej utrwaliło perspektywę praw dziecka (w tym prawa do życia w rodzinie) i ich ochrony. Perspektywa ta została zaakceptowana w sfeminizowanym środowisku zawodowym, wrażliwym na krzywdy dziecka i czerpiącym z doświadczeń własnego rodzicielstwa. Doszło do wytworzenia specyficznej emocjonalnej ontologii opartej na cierpieniu dziecka. Ontologia ta, w połączeniu z właściwościami struktur biurokratycznych, przyczyniła się do powstania emocjonalnej biurokracji. Propozycja namysłu nad ontologią emocjonalną w praktykach pomocowych może stanowić punkt wyjścia do dalszych analiz profesji pomocowych i oferowanego przez nie uznania — w rozumieniu Axela Honnetha (2012) — zranionych tożsamości dzieci i ich rodziców na kontinuum działań pomocowych od upodmiotowienia do uprzedmiotowienia beneficjentów wsparcia.
EN
The article contains an analysis of foster care understood as normative innovation in social assistance. The introduction of foster care to social assistance perpetuated the perspective of children's rights (including the right to family life) and their protection. This perspective was accepted in the feminised professional environment sensitive to harm of a child and drawing on the experience of their parenthood. It creates a specific emotional ontology based on the suffering child. This ontology combined with the properties of bureaucratic structures contributed to establishment of the emotional bureaucracy. The offer of reflection on the emotional ontology in support practices can provide a starting point for further analysis of helping professions and for recognition the wounded identities on the continuum of empowerment — objectification.
W artykule podejmujemy wątek niedokończanego procesu upodmiotowienia jednej z kategorii młodzieży, narażonej na marginalizację – młodych niepełnosprawnych. Na podstawie badań (2012‒2013) ukazujemy losy niepełnosprawnych absolwentów szkół wyższych jako przykład niesatysfakcjonującej integracji, pomimo wielu zmian instytucjonalnych i społecznych oraz mimo deklarowanej polityki walki z wykluczeniem tej grupy. Po upadku komunizmu w Polsce nastąpiły kompleksowe przeobrażenia systemu, instytucji i wzorów społecznego funkcjonowania. Nastąpił niebywały wzrost aspiracji edukacyjnych w społeczeństwie. Upowszechnienie szkolnictwa wyższego miało też miejsce w grupach, które do tej pory miały utrudniony dostęp do uczelni. Dynamicznie wzrosła liczba studiujących osób niepełnosprawnych. Jednocześnie zmieniła się struktura studentów niepełnosprawnych: powiększyła się liczba osób ze znacznymi dysfunkcjami organizmu. Jednak ten pozytywny trend w zakresie wzrostu liczby niepełnosprawnych studentów i absolwentów szkół wyższych nie znajduje kontynuacji w polityce rynku pracy – zdobyciu wykształcenia wyższego nie towarzyszy adekwatna usługa w postaci doradztwa i informacji zawodowej czy zatrudnienia na otwartym rynku pracy. W rezultacie wielu z nich pozostaje poza rynkiem pracy lub funkcjonuje na jego obrzeżach. Problemy ze znalezieniem pracy, zwłaszcza w dobie kryzysu gospodarczego, ma wielu wykształconych młodych ludzi, w tym zdrowych i sprawnych. Należy jednak pamiętać, że otwarcie edukacji dla osób niepełnosprawnych łączy się ze zwiększonymi inwestycjami, poczynionymi w dużej części ze środków publicznych (np. z PFRON). Czynnikami, które uniemożliwiają pełną integrację tej grupy ze społeczeństwem, są m.in. występujące blokady po stronie instytucji usługowych i pracodawców. W ten sposób polityka walki z wykluczeniem, częściowo integrując grupę do tej pory upośledzoną, tworzy szczególną kategorię wrażliwą na marginalizację – wykształconych niepełnosprawnych i „nowy problem społeczny” dla środowisk lokalnych oraz na poziomie całego społeczeństwa.
Poland is a country with very low labour force participation among people with disabilities. On the one hand, changes are visible in the attitudes and behaviour of people with disabilities, especially students and graduates who aim to have a professional career. On the other hand, one can observe a process of gradual withdrawal of families from caring and active support of the disabled. This situation demands certain compensatory measures such us intensification of engagement of relevant institutions and seeking alternative ways of providing care and support. The Polish system of occupational development services for the disabled is complicated and nontransparent for the beneficiaries. It is also inadequate for the growing professional aspirations of people with disabilities. Employees of support institutions tend to follow long-standing routines and patterns of behaviour defined by formal rules, rather than adjusting to the individual needs of the disabled and the changing labour market. Commercialisation of support institutions, within the framework of the new paradigm of social policy, has contributed to economisation of support institutions by focusing on benefits and profits to the institution, rather than the professional development of disabled people. Thus, we have an unfinished process of labour emancipation of disabled university graduates who cannot satisfy their career aspirations.
PL
Polska należy do krajów o bardzo niskiej aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Widoczne są już zmiany postaw i zachowań osób niepełnosprawnych, przede wszystkim studentów i absolwentów szkół wyższych dążących do realizacji kariery zawodowej. Z drugiej strony obserwujemy proces „wycofywania się” rodziny z zadań opieki i aktywnego wspierania osób niepełnosprawnych. Wymaga to określonych działań kompensacyjnych: intensyfikacji pracy instytucji, poszukiwania alternatywnych sposobów zapewniania opieki i wsparcia. Polski system wsparcia aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest systemem skomplikowanym, złożonym, nieprzejrzystym dla beneficjentów, a jednocześnie niedostosowanym do rosnących aspiracji zawodowych osób z ograniczeniami sprawności. Pracownicy instytucji wsparcia częściej powielają stare schematy działań oparte na rutynie i formalizmie, niż dostosowują się do indywidualnych potrzeb niepełnosprawnych i zmieniającego się rynku pracy. Urynkowienie instytucji wsparcia, w ramach nowego paradygmatu polityki społecznej, bardziej przyczyniło się do ekonomizacji instytucji wsparcia poprzez nastawienie na korzyści dla instytucji niż do aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. W rezultacie mamy niedokończony proces emancypacji niepełnosprawnych absolwentów szkół wyższych, którzy nie mogą zaspokoić swoich rozbudzonych aspiracji zawodowych.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.