Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Dlaczego tak, a nie inaczej, należy definiować życie. Gdzie leżą podstawy — odniesienia, do których należy się odwołać, podając wyjaśnienie?

100%
Gecow A.
Studia Philosophica Wratislaviensia
|
2017
|
vol. 12
|
issue 4
11-25
EN
Scientific and philosophical points of view from which the researchers see a problem influence the solutions of scientific problems and their subsequent trans­mission. My approach as a physicist and computer scientist for defining life, pur­suing deductive theories, was corrected by Chodasewicz, who, as a philosopher, tailored it for the needs of an audience. Here I present my way of choosing the premises of my approach, which previously seemed superfluous to me because I consider the coherence and conclusions of the presented theory as suffcient.
2
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o tomie prac zebranych Krzysztofa Chodasewicza "Zagadka Życia"

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2022
|
vol. 10
281-293
EN
Krzysztof Chodasewicz (1982–2016) died young, but his publications strongly in- fluenced the Polish scientific community in the field of the philosophy of life when life is understood as a biological process. This topic was an almost forgotten in Po- land. It was Chodasewicz who, through the articles republished in the collection presented here, gave the Polish reader a picture of the current state of reflection on this issue. The articles are not only overviews of the contemporary positions; in each article Chodasewicz presents some of his new concepts. The main advantage of the published collection is a delicate form of making people aware of the range of possi- ble views and problems, which in the subject of the essence and origin of life usually arouses great emotions and preliminary reservations. My paper is an overview of the topics and materials collected in the book, with my comments.
PL
Krzysztof Chodasewicz (1982–2016) zmarł bardzo młodo, ale jego publikacje silnie wpłynęły na polskie środowisko naukowe w zakresie filozofii życia w sensie biologicznego procesu, jego rozumienia i definiowania. Był to temat w Polsce praktycznie zapomniany. To Chodasewicz zgromadzonymi w omawianym zbiorze artykułami dał polskiemu czytelnikowi obraz obecnego stanu rozważań w tym temacie na świecie. Nie jest to jedynie przegląd współczesnych stanowisk – w każdym artykule Chodasewicz przedstawia jakieś swoje nowe koncepcje. Podstawową zaletą zebranych tu publikacji jest delikatna forma uświadamiania rozpiętości możliwych poglądów i problemów, co w temacie istoty i pochodzenia życia budzi zwykle duże emocje i wstępne zastrzeżenia. Niniejszy artykuł to przegląd zgromadzonych w książce tematów i materiałów z uwagami autora tego artykułu.
3
Publication available in full text mode
Content available

Od genetyki populacyjnej Haldane’a wieku XX, do informacji biologicznej i dziedzicznej Jabłonki dziś

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2015
|
vol. 3
369-377
EN
Revolution is just going on. Only correct population genetics stops to be the “only correct”. The information just takes the place of genes. Less serious psychological aspects play here role of main factors. Haldane and Jablonka are symbols of consecutive revolution in the biology.
PL
Dzieje się przewrót – jedynie słuszna genetyka populacyjna przestała być „jedynie słuszną”. Informacja właśnie zajmuje jej miejsce. Głównymi czynnikami są tu mało poważne aspekty psychologiczne, więc ku przestrodze, także forma przedstawianej polemiki ma podobną formę. Haldane i Jabłonka to symbole kolejnych przewrotów w biologii.
4
Publication available in full text mode
Content available

Informacja dziedziczna i jej kanały (II odcinek szkicu dedukcyjnej teorii życia)

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2014
|
vol. 2
351-380
EN
The presented second part of the Draft of the Deductive Theory of Life cannot be understood without studying the first one, where the basic notions used here are defined. Inheritance is a transfer of collected purposeful information to descendant. The description of propagation of purposeful information is here broadened by the cycle of the object and environment, also the spatial and functional heterogeneity of environment. The description of hereditary channels needs to call the model of covering as structural tendency. The description of the theoretical base of this model will be a theme of next parts of the Draft; here only intuitive base is shown. Inheritance concerns a part of changeability controlled by purposeful information, but covering concern random part of changeability. The place in the Draft and mutual references of both these models are discussed. The model of inheritance proposed here is closely connected to works of Eva Jablonka. It offers more clear and formal theoretical bases for her results.
PL
W tym odcinku Szkicu proponowany jest opis dziedziczenia, czyli przeniesienia zebranej informacji celowej do obiektu potomnego. W opisie tym użyte są pojęcia zdefiniowane w pierwszym odcinku. Opis informacji celowej i jej propagacji został tu rozszerzony o wprowadzenie cyklu zmian obiektu i środowiska oraz niejednorodności przestrzennej i funkcjonalnej środowiska. Ściśle związany z dziedziczeniem jest temat kanałów informacji dziedzicznej, który dla kompletności wymagał sięgnięcia po model osłaniania jako tendencji strukturalnej. Model ten wskazuje jeden z podstawowych mechanizmów tworzenia następnych kanałów informacji dziedzicznej. Będzie on w pełni określony dopiero pod koniec Szkicu, a należy do jego gałęzi opisującej zmienność losową. Natomiast dziedziczenie dotyczy zmienności kontrolowanej informacją celową. Wzajemne stosunki obu modeli i ich miejsce w Szkicu zostały więc przeanalizowane dając niezbędną minimalną podstawę do opisu osłaniania i porządkując najważniejsze rozgałęzienie wywodów Szkicu. Proponowany model dziedziczenia silnie nawiązuje do prac Evy Jablonki, dając im bardziej klarowne formalne teoretyczne podstawy.
5
Publication available in full text mode
Content available

Informacja, formalna celowość i spontaniczność w podstawach definicji życia (I odcinek szkicu dedukcyjnej teorii życia)

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2013
|
vol. 1
83-113
EN
The purposefulness appears only in the area of a life process. I generalize the notion of information and encoding to apply them to a physical phenomena description. I use them to define the purposeful information-its example is a biological information, its quantity is an Eigen’s information value. Next, I investigate the properties of the spontaneous process of purposeful information collecting. In effect, I get such properties of this process as: a goal “to exist”, reproduction and Darwinian mechanism of random changeability and elimination. In this process appears a natural identity criterion of evolving object connected to “small change tendency” and chaotic phase of system. They looks like the properties of the natural life, they derive from its spontaneity. If we will not find a difference, then we obtain definition of natural life process. Artificial life is constructed by living objects, is a part of natural life process and its properties are not an effect of own restrictions but of external assumptions.
PL
„Szkic dedukcyjnej teorii życia” to planowana seria artykułów obejmująca tematykę moich badań od zdefiniowania procesu, poprzez modele i ich symulacje w dziedzinie sieci złożonych, do wniosków w zakresie ewolucyjnych prawidłowości ontogenezy. Zdefiniowanie procesu w oparciu o wiedzę i założenia pozabiologiczne – to temat tego pierwszego odcinka. Proces ten okazuje się bardzo podobny do procesu życia. W definicji tej używa się nieco rozszerzonych pojęć: „informacja” i „kodowanie”, nastepnie definiuje się „informację celową” odpowiadającą terminowi: „informacja biologiczna”. W dalszych odcinkach, na tak zbudowanej podstawie, określana jest „informacja dziedziczna”. Po drodze do skrajnie kontrowersyjnej rekapitulacji Haeckla bronione będą tezy wyraźnie odmienne od obecnie szeroko przyjmowanych, w tym: rozumienie „życia na granicy chaosu” i znaczenia „samoorganizacji”. Całość stanowi spójną wizję teorii, ale do osiągnięcia poziomu teorii wiele jeszcze brakuje, dlatego jest to jedynie szkic. Szczególną uwagę przykłada się do interpretacji, a formalizm jest jedynie szkicowany. Oryginalność podjętej drogi, jej rozpiętość i bezkompromisowe podejmowanie tematów tabu, takich jak celowość i rekapitulacja, niewątpliwie stanowią istotną trudność w jej opisaniu i percepcji. Duża część tej tematyki nie jest obecnie tolerowana w ramach biologii i inni autorzy także umieszczają te tematy w pismach filozoficznych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Droga do modelu ewolucji struktury. (III odcinek szkicu dedukcyjnej teorii życia)

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2015
|
vol. 3
171-203
EN
Three simple models are presented which describe preliminarily basic observations of living objects. The first one is a model of the improving process of object without structure. It prepares an intuition on evolution from the perspective of information and purposeful information, entropy and probability. The evolving object is described as a vector of properties of several equally probable variants. This model gives a formal foundation of small change tendency, and the quantitative basis for a natural identity criterion which has a deep philosophical meaning. Further it becomes a part of a model with a structure which indicates target structural tendencies. The second model describes the record length of purposeful information by use of which we intuitively distinguish living objects from the inanimate world. Here the model without structure is applied to the same object again but to its other aspect. The third model develops the notion “degeneration” defined in the model without structure. The paper discusses the reservation and scope of permitted degeneration during the quantitative explosion of adaptive radiation and during competition.
PL
Przedstawione są trzy proste modele opisujące podstawowe obserwacje obiektów żywych. Model ewolucji adaptacyjnej obiektu bez struktury, opisanego wektorem cech o kilku wariantach, pozwala wyrobić intuicje łączące ewolucję z informacją, informacją celową, entropią i prawdopodobieństwem. Daje on ilościowe podstawy dla naturalnego kryterium tożsamości, które ma głębokie znaczenie filozoficzne oraz pozwala formalnie zaistnieć tendencji małej zmiany. Dalej będzie on elementem modelu ze strukturą, który wskaże docelowe tendencje strukturalne. Drugi model dotyczy długości zapisu informacji celowej, która pozwala naszej intuicji wyróżniać obiekty żywe. Tu model bez struktury zastosowany jest w tym samym obiekcie po raz drugi, ale do innego aspektu. Trzeci model rozwija pojęcie degeneracji zdefiniowane w modelu bez struktury. Definiuje się w nim zapas i przedział degeneracji dozwolonej, które przewidują istotnie różną zmienność podczas eksplozji ilościowej i podczas konkurencji. Z modelu wynika wyraźnie mniejsze znaczenie konkurencji w ewolucji i rozpad darwinowskiego doboru naturalnego na dwa niezależne mechanizmy selekcyjne.
7
Publication available in full text mode
Content available

Współczesny powrót do Lamarcka w zgodzie z Darwinem

100%
Gecow A.
Filozofia i Nauka
|
2019
|
vol. 7
|
issue 2
97-123
EN
Currently, the “Lamarckian dimension” and “Lamarckian mechanisms” are vividly discussed, indicating that they are compatible with Darwinism. However, they require an extension of Modern Synthesis to Extended Evolutionary Synthesis. Both the terms, unfortunately connected to Lamarck, really indicate a group of phenomena which can be symbolized by Jablonka’s wording: “some evolutionary changes are non-random in origin, or even result from instruction.” The Lamarckian mechanisms leading to these evolutionary changes arose, however, in the Darwinian way much earlier. This earlier stage is said too rarely, and the typical understanding of Lamarckism strongly suggests its lack. The term “Lamarckism” was and is understood very differently both at different times and in different national and ideological traditions but usually fraught with a simplified understanding of Lamarck. Most of the controversies in these issues arise from the insufficient precision of the utterance, and this from undervaluation of definition, specification of assumptions and abstract reasoning.
PL
Obecnie żywo dyskutuje się „wymiar lamarkowski” i „mechanizmy lamarkowskie” zaznaczając, że są one zgodne z Darwinem, ale wymagają rozszerzenia: Modern Synthesis do Extendent Evolutionary Synthesis. Oba te niefortunnie związane z Lamarckiem terminy rzeczywiście określają grupę zjawisk, której symbolem są sformułowania Jabłonki „niektóre zmiany ewolucyjne powstają nie losowo, lub nawet według instrukcji”. Mechanizmy lamarkowskie prowadzące do tych zmian ewolucyjnych powstały jednak drogą darwinowską znacznie wcześniej. O tym wcześniejszym etapie mówi się zbyt rzadko, a typowe rozumienie lamarkizmu silnie sugeruje jego brak. Termin „lamarkizm” rozumiany był i jest bardzo różnie zarówno w różnym czasie jak i w różnych tradycjach narodowych i ideologicznych, a zazwyczaj obarczony zbyt uproszczonym rozumieniem Lamarcka. Większość kontrowersji w zakresie tych zagadnień wynika ze zbyt malej precyzji wypowiedzi, a ta z niedoceniania: definiowania, specyfikacji założeń i wnioskowania abstrakcyjnego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.