The political system of the European Union is an example of governance realised in a highly diversified cultural, social and political environment. Its development is non-linear and determining its boundaries turns out to be very difficult or even impossible. The Treaty of Lisbon did not clearly define the further direction of the EU’s development, and even contributed to the deepening of systemic complexities. This phenomenon is particularly visible in the area of institutional solutions that accumulate all tensions and crises that appear in the integration process. The amalgamation of crisis phenomena after 2009 contributed to an exceptional increase in inconsistencies in the integration system. At the same time, we observe specific properties accompanying the shaping of institutional mechanisms, which in response to repeated difficulties have developed flexible and resilient behaviors. The effect is transformations of the institutional system, which create heterogeneous solutions with both integrating and disintegrating tendencies.
PL
System polityczny Unii Europejskiej jest przykładem rządzenia odbywającego się w silnie zróżnicowanym środowisku kulturowym, społecznym i politycznym. Jego rozwój jest nielinearny, a wyznaczenie jego granic okazuje się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Traktat z Lizbony nie określił w sposób jednoznaczny dalszego kierunku rozwoju UE, a wręcz przyczynił się do pogłębienia złożoności systemowych. W sposób szczególny zjawisko to zarysowało się w obszarze rozwiązań instytucjonalnych, które kumulują wszelkie napięcia i kryzysy pojawiające się w procesie integracji. W wyjątkowy sposób do zwiększenia niespójności w systemie integracyjnym przyczyniła się komasacja zjawisk kryzysowych po 2009 roku. Jednocześnie obserwujemy specyficzne właściwości towarzyszące kształtowaniu się mechanizmów instytucjonalnych, które w odpowiedzi na powtarzające się trudności wykształciły zachowania elastyczne i odpornościowe. Efektem są przeobrażenia systemu instytucjonalnego, które kreują niejednorodne rozwiązania o tendencjach zarówno integrujących, jak i dezintegrujących system.
W niniejszym artykule przyjęto, iż pojęcie zrównoważonego rozwoju poza dyskursem związanym z ochroną środowiska może znaleźć także zastosowanie w badaniach politologicznych. Pojęcie to wskazuje, że instytucje odgrywają bardzo istotną rolę w procesie kreowania i utrzymywania równowagi systemu politycznego, którego celem jest budowanie zrównoważonych relacji pomiędzy różnymi uczestnikami jego przestrzeni. Badaną płaszczyzną systemową jest Unia Europejska, nosząca cechy organizacji hybrydowej i przejawiająca tendencje do zwiększania złożoności swojej natury. Instytucje UE mają do spełnienia bardzo ważną, a nierzadko trudną rolę równoważenia wpływów międzyrządowych i ponadnarodowych oddziaływań, co często stawia je w sytuacji sprzeczności. Przecinające się wysiłki na rzecz pogłębiania integracji, a jednocześnie potrzeba ochrony suwerenności nie pozwalają na proste osiąganie zrównoważonego rozwoju systemu integracyjnego. Dlatego też cechą charakteryzującą ten system jest raczej proces równoważenia niż jego realne osiągnięcie.
EN
The current study assumes that the notion of sustainable development, typical for the discourse on environmental protection, can be also applied to political research and indicates that institutions play a very important role in the process of creating and maintaining the balance of the political system, the aim of which is to build sustainable relations between different participants in its space. The European Union, which seems to feature characteristics of a hybrid organization and displays strong tendency to increase complexity, is examined. The EU institutions have a very important and often difficult role to play in sustaining intergovernmental and supranational influence and therefore often find themselves in contradictory situations. The intersecting efforts to deepen integration and at the same time the need to protect sovereignty do not allow for straightforward achievement of sustainable development of the integration system. Therefore, a distinctive feature of this system is the maintaining of sustainability rather than the actual achievement of sustainable development.
Artykuł porusza problem natury zmiany, jaka dokonuje się w procesie integracji europejskiej. Punktem wyjścia jest założenie, iż zmiana jest naturalnym zjawiskiem w procesie rozwoju przedsięwzięcia integracyjnego, jak również to, iż w UE przebiega ona w sposób wyróżniający się. Można wprawdzie uznać, że UE realizuje modernizacyjny charakter zmiany, jednak tylko wówczas, gdy zastosujemy mniej restrykcyjne rozumienie samej modernizacji. To, w jaki sposób UE przechodzi przez kolejne stadia swojego rozwoju, jest odzwierciedleniem złożoności jej systemu, charakteru powiązań pomiędzy poszczególnymi uczestnikami oraz oddziaływań zewnętrznych. W szczególności wielopoziomowość systemu politycznego i wynikająca z tego konfliktowość wpływają na to, jak zmienia się UE. Liczne sytuacje kryzysowe pojawiające się w procesie integracji europejskiej zmuszają decydentów do modyfikacji w zakresie planowanych kierunków rozwoju i kierowania się bardziej pragmatycznymi niż długofalowymi przesłankami w proponowaniu nowych rozwiązań. Ten właśnie styl rozwoju integracji, polegający na częstym stosowaniu rozwiązań ad hoc, wydaje się cechą charakterystyczną procesu zmian w UE. W miejsce częstszego kierowania się normatywnymi uwarunkowaniami rozwoju, UE stosuje rozwiązania praktyczne.
EN
The article discusses the problem of the nature of changes that take place in the process of European integration. The starting point is the assumption that change is a natural phenomenon in the development process of the integration project, as well as the fact that changes in the EU occur in a distinctive way. The change the EU pursues can be called modernisation, but only if we adopt a broad understanding of the phenomenon of modernisation. The way the EU passes through the successive stages of its development is a reflection of the complexity of the system, the nature of the relationships between its participants and external influences. In particular, multi-level political system and its high potential for conflict affect the character of changes in the EU. Numerous crises arising in the process of European integration force policy makers to modify the scope of the planned directions of development and, in proposing new solutions, behave more pragmatically, rather than focus on the long-term rationale. This style of development of integration, involving frequent use of ad hoc solutions seems to be a characteristic of the process of change in the EU. In place of the normative considerations, very often the EU applies practical solutions.
Demokracja ponadnarodowa oznacza przeniesienie demokratycznych rozwiązań na poziom wyższy od narodowego i tradycyjnie rozumianego międzynarodowego poziomu rządzenia, uwzględniający nowych uczestników, nowe problemy i potrzeby. Chodzi o stworzenie nowych, odróżniających się od dotychczas znanych i funkcjonujących, mechanizmów i praktyk.
EN
Supranational democracy means displacement of democratic solutions on superior from national and traditionally understood international level of governance, taking into consideration new participants, new problems and requirements. It is about creation new, diffrent from so far know, mechanisms and practices.
Supranational democracy means displacement of democratic solutions on superior from national and traditionally understood international level of governance, taking into consideration new participants, new problems and requirements. It is about creation new, different from so far know, mechanisms and practices. There is investigative problem in so understood question, related to features of supranationalism, forming new conditions for idea of democracy, the same like concerning question of substantiation of capability to transfer democratic mechanism and institutions on high level of governance.
Podstawowym założeniem jest stwierdzenie, że następuje głęboka transformacja polityczna o charakterze globalnym, jej efektem są m.in. zmiany w sferze rządzenia. To, co nas łączy, to dostrzeżenie, że zmiany zachodzące w naszym świecie mają charakter złożony, wielopoziomowy, wielowymiarowy i dynamiczny. Wobec tego należy zastosować różnorodne narzędzia badawcze, które analizują tego rodzaju systemy. Do teoretycznych rozważań na temat mechanizmów rządzenia ponadnarodowego oraz koncepcji multi-level governance zostały wykorzystane różne metody analizy rzeczywistości politycznej (analiza systemowa, komparatystyka, studium przypadku), przy czym należy podkreślić, że w dużym stopniu cała koncepcja opiera się na teorii systemów, czy raczej jej kolejnej wersji, różniącej się od klasycznej Eastonowskiej koncepcji stosowanej w naukach społecznych.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.