Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 4

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Pojęcie monady w koncepcjach Gottfrieda Wilhelma Leibniza i Immanuela Kanta

100%
Sytnik-Czetwertyński J.
Diametros
|
2008
|
issue 15
38-56
PL
W okresie przedkrytycznym Kant podejmował rozliczne próby przezwyciężenia kartezjańskiego dylematu duszy i ciała. By tego dokonać na łamach swojej pierwszej rozprawy naukowej (Medytacje nad rzeczywistą miarą sił żywych) przedstawia teorię quasi-materialnych cząstek, stanowiących centra sił przyciągania i odpychania. Głównym celem tej rozprawy była jednak analiza pojęć pobocznych. Kant zauważył bowiem, że cząstki te nie wchodzą w bezpośredni kontakt (dzieli je próżnia). Dlatego działanie ich wewnętrznych sił wymaga pośrednictwa. Z kolei Medytacje nad materią ognia służą określeniu własności nośnika pośredniczącego we wzajemnym oddziaływaniu ciał na odległość. Tym sposobem Kant wprowadza pojęcie eteru (który wypełnia próżnię). Jego właściwości są tożsame z właściwościami materii ognia (stąd tytuł rozprawy). Materia ta podlega działaniu zasady sprężystości, która określa spójność ciał i precyzuje zjawisko wzajemnego oddziaływania cząstek. Kant definiuje cząsteczki proste dopiero na łamach Monadologii fizycznej. Dzieło to przyjmuje rozwiązanie substancjalne, co jest ostatecznym dowodem na próbę odrzucenia klasycznych rozwiązań i wprowadzenia nowego rodzaju bytu (monad psychofizycznych). Dlatego najistotniejszym zadaniem postawionym przed Monadologią fizyczną jest próba ugruntowania związku metafizyki z geometrią. Monady poddane zostają geometrycznej weryfikacji. Kantowska definicja monad jest równie leibniziańska, co opozycyjna wobec tej idei. Monady Kanta wykazują nie tylko różne własności, ale nade wszystko wchodzą ze sobą w bezpośredni kontakt. Warto porównać obie koncepcje, aby zauważyć, w jaki sposób rozwijała się jedna z najciekawszych współczesnych idei filozoficznych – idea monad.
EN
In his precritical period Kant made numerous attempts to overcome the Cartesian body-soul dilemma. In his Thoughts on the true estimation of living forces, he presents a theory of quasi-material particles which are sources of attractive and repulsive forces. Since these particles do not come into direct contact with one another, their external interactions require mediation. In A brief outline of some meditation on fire Kant identifies the properties of this mediating factor. This leads him to introduces the concept of the ether, whose properties are identical with those of the matter of fire. It is only in his Physical monadology that Kant defines simple particles. In this work he proposes a substantive solution, which is definitive proof of his abandonment of the classical approach and his introduction of a new kind of being, the psychophysical monad. The most important task of the Physical monadology is to ground the connection between metaphysics and geometry. Kant's idea of the monad is both Leibnizian and in opposition to the latter's notion. Kant's monads possess not only different properties, but above all they enter into direct contact with one another. It is worth comparing these two notions to trace the development of one of the most interesting modern philosophical ideas, that of the monad.
2
Content available remote

The Philosophical Foundations of The Kinematic Atomism of Ruder Josip Boscovich

100%
Sytnik-Czetwertyński J.
Forum Philosophicum
|
2007
|
vol. 12
|
issue 1
139-155
EN
Ruder Josip Boscovich (1711–1787), a philosopher, mathematician, physicist and astronomer. The greatest of the forgotten—as Barrow says. The author of the Theory of Everything, based on the presumption that the whole substance of this world is reducible to simple, homogeneous, discontinuous and invariable physical points. These points being the centers of forces of repulsion and attraction. His system of kinematic atomism constitutes a crucial stage in the development of physics and philosophy. The physical points combine both material and psychological features, therefore among commentators the prevailing view is that they possess rather a quasi-material nature. The following presentation, however, emphasizes their psychological aspect, especially in the light of Boscovich's fairly original attempt to reduce mental states and physical facts to one, common definition. This reduction is based on the presumption that the rules which govern both kinds of substance (bodies and minds) can be reduced to the one (and only one) Rule of All Forces. Hence, this rule concerns everything in the Universe.
3
Content available remote

Fragmenty koncepcji protofizycznej Immanuela Kanta

100%
Sytnik-Czetwertyński J.
Diametros
|
2008
|
issue 17
60-69
PL
Protofizyka Kanta powstawała głównie w okresie przedkrytycznym. Jej wykład rozpoczynają Rozważania nad rzeczywistą miarą sił żywych. Jednak najistotniejszym dziełem protofizycznym jest Monadologia fizyczna. Monadologia fizyczna jest koncepcją odwołującą się bardziej do metafizyki dogmatycznej, niż krytycznej. Oponentami są tu Newton i Leibniz. Monadologia fizyczna jest ogniwem pośrednim między koncepcją wczesną a krytyczną. Dopełnieniem protofizycznych przemyśleń Kanta jest jego dysertacja habilitacyjna. Praca stanowi zwięzłą próbę rekonstrukcji tego systemu. Kant o tyle podejmował wątki, których nie rozwinęli poprzednicy (np. na łamach Medytacji nad materią ognia próbował wyznaczyć czym jest eter – czego nie podał Newton, na łamach rozprawy O mierzeniu sił żywych próbował zaś ustalić prawo mierzenia sił żywych – czego nie podał Leibniz), o ile było mu to potrzebne do przygotowania systemu alternatywnego. Zdefiniowanie pojęcia eteru pozwoliło np. rozstrzygnąć problem punktowego bądź nie) charakteru materii, jaki problem współoddziaływania (bądź nie) ciał na odległość. Pojęcie to było więc kluczowe dla uporządkowania systemu. Z kolei próba wyprowadzenia zasady działania sił żywych miała porządkować sferę aktywności w świecie. Uwierzytelniała prawa mechaniki, dynamiki, kinematyki itd. Ostateczną próbą przezwyciężenia koncepcji poprzedników było tworzenie własnego projektu nowej fizyki, czego pierwszą częścią (jak wskazuje tytuł) miała być Monadologia fizyczna.
EN
Kant developed his protophysics mainly during his precritical period. His first presentation of it is found in Thoughts on the True Estimation of Living Forces. However, the most important work of his protophysics is Physical monadology. Physical monadology is a conception that is more closely connected with dogmatic than with critical metaphysics. His principal adversaries here are Newton and Leibniz. Physical monadology is an immediate link between his early critical conception and his later critical ideas. The culmination of his protophysical inquiries is his habilitation dissertation, which is an attempt to reconstruct this system concisely. Insofar as they were necessary for his alternative system, Kant considered problems that had not been taken up by his predecessors. For example, in his Meditations of fire he tried to point out what the ether was, something which Newton had not considered, while in his Thoughts on the True Estimation of Living Forces he attempted to establish a law for measuring living forces, which Leibniz, in turn, had not taken up. Defining the notion of ether made it possible to decide whether matter was punctual or not and to establish the nature of the mutual influence of the material elements. This notion was thus crucial for organizing the system. Furthermore, his attempt to establish the law governing the living forces was, in turn, intended to put in order the whole domain of activity in the world and was necessary to ground the principles of mechanics, dynamics, kinematics, etc. The final attempt to overcome the conceptions of his predecessors was the creation of his own project of a new physics, the first part of which was the Physical monadology.
4
Publication available in full text mode
Content available

Public and private health care services in the opinion of physicians in Poland

39%
Zgliczyński W. S., Jankowski M., Rostkowska O., Sytnik-Czetwertyński J., Śliż D., Karczemna A., Pinkas J.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2020
|
vol. 33
|
issue 2
195-214
EN
ObjectivesHealth care services in Poland are delivered by public and private providers. The aims of this study were to assess the attitudes towards private and public health care services in Poland and to identify differences between them, in the opinion of physicians.Material and MethodsA questionnaire-based survey was carried out among physicians attending mandatory courses delivered at the School of Public Health, the Centre of Postgraduate Medical Education in Warsaw, Poland. The questionnaire included 29 questions concerning private and public health care services.ResultsCompleted questionnaires were obtained from 502 physicians (67.7% females), aged 42.1±10.8 years, with a response rate of 77.2%. In the opinion of the surveyed doctors, the major advantages of private health care units, in comparison with public ones, are short waiting times for an appointment (88.2%), an efficient on-site service (78.6%) and convenient appointment times (75.7%). The respondents gave high scores to items such as relations with patients (p < 0.001), superiors (p < 0.001) and colleagues (p = 0.03) when working in private, rather than public, institutions. In the opinion of physicians, public health care institutions guarantee better employment conditions (44.4% vs. 13%; p < 0.001) and security (29.1% vs. 11.1%; p < 0.001) than private ones. The respondents did not observe any differences (p > 0.05) between public and private facilities in terms of the involvement of medical staff and infrastructure. There were significant differences (p < 0.001) in the perception of working conditions in public and private health care institutions depending on the medical education level and the place of primary employment. Conclusions: Among physicians in Poland, private medical institutions are perceived as better organized and granting faster as well as more comprehensive access to health care services when compared to public ones. Closing the gaps between working conditions in public and private units could encourage physicians to practice in the public health care sector.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.