Search results

1

John Pecham’s dispute with Thomas Aquinas at the University of Paris – Causes and Effects

100%

Lipski D.

Rocznik Tomistyczny

|

2020

|

vol. 2

|

issue 9

73-87

PL

Celem artykułu jest analiza XIII-wiecznego sporu, jaki zaistniał między Janem Pechamem a Tomaszem z Akwinu, dotyczącego problematyki jedności formy substancjalnej. Prawdopodobnie był to jedyny spór, w którym Tomasza z Akwinu musiał osobiście bronić jednego ze swoich fundamentalnych poglądów z zakresu metafizyki przed zgromadzeniem uczonych Uniwersytetu Paryskiego. Choć jest to zagadnienie ściśle metafizyczne, rozpatrywane było przede wszystkim w kontekście ontycznego statusu ciała Chrystusa między śmiercią a zmartwychwstaniem. Teologiczną kwestią było również zagadnienie relikwii ciał świętych. Artykuł będzie próbą zrewidowania stanu badań dotyczących możliwych przyczyn, przebiegu i skutków średniowiecznego sporu rozpoczętego w roku 1270 na Uniwersytecie Paryskim. Sama zaś problematyka jedności i wielości form w człowieku pozostawała do początku XIV jedną z najbardziej dominujących w sporach średniowiecznych. Zaprezentowane badania pomijają rozległą problematykę argumentacji filozoficznej na rzecz analizy historycznych zależności (m.in. przynależności do dwóch różnych zakonów) oraz charakterystyki poszczególnych postaci tego sporu. Przede wszystkim przybliżenie sylwetki Jana Pechama, czyli tego, co wiemy o samym arcybiskupie i jego działalności, może być pomocne w ustaleniu przebiegu samego sporu. Niemniej analizowane kwestie nadal pozostają tematem dyskusji mediewistów. Źródeł i świadectw dotyczących samego przebiegu słynnego wydarzenia na Uniwersytecie Paryskim jest niewiele. Co więcej, przedstawiają one sprzeczne wersje. Dysponujemy dwoma przekazami (wersja Pechama i Bartłomieja z Kapui), oraz relacją Rogera Marstona, która błędnie była odnoszona do tego zdarzenia. Pozostaje kilka faktów, niedotyczących bezpośrednio interesującego nas wydarzenia, ale mogących przybliżyć prawdopodobny jego przebieg. Przypuszczalnie inicjatorem tego sporu był Jan Pecham. Kwestią sporną wśród mediewistów pozostaje jedynie jego zaangażowanie w całą sprawę, jak również charakter formalny tego wydarzenia.

2

Thomas Aquinas’s Arguments in Defense of the Unity of the Substantial Form in Human Being

100%

Lipski D.

Rocznik Tomistyczny

|

2022

|

issue 11

111-126

PL

W historii filozofii znany jest spór między Tomaszem z Akwinu i Janem Pechamem, zwany sporem o wielość form. Artykuł jest próbą analizy argumentów podawanych przez Akwinatę na rzecz tezy o jedności formy substancjalnej w człowieku. Problem jedności formy Tomasz z Akwinu łączy między innymi z zagadnieniem jedna (unum), czyli transcedentalnej własności bytu. Przyjmując wiele form – jak utrzymuje Akwinata – nie może być mowy o jedności bytu simpliciter. Podobnie esse, które jest niejako wnoszone przez duszę rozumną do całości compositum musi być jedynym istnieniem bytu. Uznawanie wielu form w strukturze człowieka, gdzie każda z nich odpowiada za konstytuowanie odpowiedniego istnienia, spowodowałoby, że nie zachodziłoby prawdziwe powstanie i ginięcie bytów. Człowiek ulegałby zniszczeniu pod pewnym względem, a pozostawał nim pod innym. Element intelektualny ginąłby, a pozostawałby na przykład cielesny. Całkowite zniszczenie człowieka miałoby miejsce wyłącznie przy rozpadzie ostatniej formy, ponieważ ona jako pierwsza musiałaby być uznana za formę substancjalną. Prezentację poglądów i argumentacji Tomasza z Akwinu na rzecz tezy o jedności formy substancjalnej w człowieku podzielono na cztery części. Pierwsza obejmuje problematykę duszy rozumnej jako formy substancjalnej. W drugiej poruszone jest zagadnienie materii w kontekście sporu o jedność formy substancjalnej. Trzecia odnosi się do kwestii powstawania człowieka (animatio). Czwarta zaś przedstawia filozoficzne poglądy Tomasza z Akwinu dotyczące statusu bytowego (ontycznego) żywego i martwego ciała Chrystusa. Choć ta ostatnia część podejmuje kwestię teologiczną, ostatecznie i tak sprowadza się do filozoficznych odpowiedzi.

EN

There is widely known disagreement between Thomas Aquinas and John Pecham which concerns the plurality of human being. The problem of unity of form is by Thomas Aquinas related to other issues such as the one (unum), which is a transcendental property of being. Acceptance of plurality of forms – as Aquinas claims – renders the possibility of the unity of being simpliciter. Similarly esse, which by the rational soul is implemented into the wholeness – compositum, must be the only existence of being. When we agree that there are many forms in the structure of human being, and each of them would be responsible for constituting a particular essence respectively, it would be impossible for the genuine creation and perishing of being to happen. For instance, intellectual part would perish, but corporeal, would remain. The entire annihilation of man would take place only when the last form was annihilated, as this form in the first place must have been regarded as the substantial one. The presentation of views and arguments of Thomas Aquinas on the unity of substantial form in human being has been divided into four parts. The first concerns the problem of rational soul as the substantial form. The next regards the question of the matter in the context of a debate on the unity of substantial form. The third concerns the question of creation of man (animatio). The fourth hence, introduces philosophical views of Thomas Aquinas regarding the ontic status of both, the living and dead body of Christ. Although the latter concerns theological issues, it concerns philosophical matters.

3

Władysława Tatarkiewicza analiza systemu filozofii Arystotelesa

100%

Lipski D.

Filo-Sofija

|

2011

|

vol. 11

|

issue 2-3(13-14)

521-534

EN

The paper attempts to present and critique the original analysis of Aristotle’s philosophy system, especially the layout and meaning of basic concepts in this system, which was performed by Władysław Tatarkiewicz in his dissertation. The author, trying to conceive the overall philosophy of Aristotle through analysis of its key concepts, advanced thesis that Aristotle’s philosophical views on the “science of being” do not form a single compact system, but rather a plural and multi-layered model, in which each of the individual “layers” has an appropriate system of concepts. Although this diversity causes certain pluralism of principles within the system, there is one point – νοũς, which remains the principle uniting the whole order. It is the guarantor of order, unity of the system, but at the same time it also allows differences of entities. Divine νοũς becomes the last word in metaphysics. Keywords: Władysław Tatarkiewicz, metaphysics of Aristotle’s.

Refine search results

2 Rocznik Tomistyczny

1 Filo-Sofija

3 Lipski D.

1 2022

1 2020

1 2011

John Pecham’s dispute with Thomas Aquinas at the University of Paris – Causes and Effects

Thomas Aquinas’s Arguments in Defense of the Unity of the Substantial Form in Human Being

Władysława Tatarkiewicza analiza systemu filozofii Arystotelesa