Search results

1

Światło i kolor – uniwersalne walory architektury sakralnej

100%

Rabiej J.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2015

|

vol. 35

423-432

PL

Kolor jest rodzajem promieniowania świetlnego. Nauka bada kolory jako zjawisko fizyczne, fizykochemiczne, a także fizjologiczno-psychologiczne. Światło i kolory są elementarnymi środkami orientacji człowieka w środowisku. Łączą się w nich jakości racjonalne z intuicyjnymi. Światło i kolor są podstawowymi kategoriami estetycznymi dla sztuk wizualnych, również dla architektury sakralnej. Człowiek doświadcza architekturę przez zmysły: wzroku, dotyku, słuchu i zapachu. Sens architektury dopełnia metafizyczny instynkt człowieka. Światło jest kreatorem zarówno wymiaru fizycznego, jak i metafizycznego budowli. Bez światła architektura traci wielozmysłową integralność. Światło i kolor to uniwersalne walory, które czynią architekturę przestrzenią sakralną. To one umożliwiają kreowanie w formach budowli symbolicznych narracji. Dzięki nim w trójwymiarowych przestrzeniach dostrzegamy intuicyjnie pierwiastki nieskończoności.

EN

Color is a kind of solar ray. Science conducts research on color as a physical phenomenon, physic-chemical as well as physiological. Light and color are elementary means of human orientation in the environment. Rational values with intuitional ones link mutually there. The light and the color are the basic, aesthetic categories for the visual arts even for sacral architecture. A man experiences architecture by thanks and through the senses of: sight, touch, hearing and smell. The meaning of architecture is completed by metaphysical human instinct. The light is a creator of both the physical dimension and metaphysical structures. Without the light, the architecture loses a polysensual integrality. The light and color are universal values which make the architecture sacral space. They enable the creation of a symbolic narration in the form of the building. Thanks to the three-dimensional spaces of contemporary religious sites, we intuitively perceive the infinite element – transcendence.

2

The sacred in beauty of the building space for meditation, prayer and liturgy

100%

Rabiej J.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

EN

Architecture links the pragmatic and metaphysical dimension of the culture. This phenomenon of architecture is particularly visible in sacred buildings. Churches are also the signs of the sacred in the “semiotic landscape” of modern cities. The full meaning of sacred architecture is not only connected with the institutionalised forms of religious cult. The value of location, plan composition, outlines’ shapes, architectural detail make these buildings the reinterpretation of the sacred buildings’ archetypes. In their forms we can interpret the meaning of universal symbols: a road, gate, nave, vault, tower, light and colours. We can find the sequences of these notions in modern buildings which semantic dimension lacks direct references to religion. The attributes typical of churches imitate architectural forms of museums, opera houses, theatres and shopping arcades ... The redefinition in the cultural space is deepened by the signs of “parasacralization” of its areas which have been connected so far with mass culture, entertainment or even commerce or consumption. The ideas of the sacred and beauty – having been redefined for ages – still determine the nature of erected buildings which were religiously inspired. We can identify the elements of these ideas in diverse forms of space which is used for meditation, prayer and liturgy. The symbolic originators of their architecture, which contemporary-wise keep a particular power of message, are light and colours.

PL

Architektura spaja wymiar pragmatyczny z wymiarem metafizycznym kultury. Szczególnie czytelnymi wyrazami tego fenomenu architektury są budowle sakralne. Świątynie są również znakami sacrum w „krajobrazie semiotycznym” współczesnych miast. Pełny sens architektury sakralnej nie wiąże się wyłącznie z instytucjonalnymi formami kultu religijnego. Walory lokalizacji, kompozycje planów, kształty sylwet, detale architektoniczne czynią te budowle reinterpretacjami archetypów budowli sakralnych. W ich formach odczytujemy wymowę uniwersalnych symboli: drogi, bramy, nawy, sklepienia, wieży, światła i kolorów. Sekwencje tych pojęć rozpoznajemy także we współczesnych budowlach, których wymiar znaczeniowy pozbawiony jest bezpośrednich odniesień do religii. Przymioty właściwe świątyniom naśladują formy architektoniczne muzeów, oper, teatrów, galerii handlowych... Przewartościowania w przestrzeni kulturowej pogłębiają obecnie przejawy „parasakralizacji” tych jej obszarów, które dotąd związane były z kulturą masową, rozrywką, czy nawet handlem lub konsumpcją. Idee sacrum i piękno - poddawane od wielu stuleci redefinicjom - wciąż wyznaczają istotę budowli wznoszonych z inspiracji religijnych. Pierwiastki tych idei identyfikujemy w różnorodnych formach przestrzeni, służących medytacji, modlitwie i liturgii. Symbolicznymi kreatorami ich architektury - zachowującymi współcześnie szczególną siłę wyrazu - są światło i kolor.

3

Architektura modernistycznych osiedli mieszkaniowych lat 1950–1990. Katowickie osiedle Tysiąclecia na tle przykładów europejskich

63%

Rabiej J., Tomkiewicz A.

Architectus

|

2016

|

issue 4(48)

79-91

PL

Modernistyczna koncepcja miasta funkcjonalnego i odpowiadający jej model wielokondygnacyjnego budynku wielorodzinnego zadecydowały o kierunku rozwoju miast europejskich w 2. połowie XX w. Działania w tym zakresie podejmowane po II wojnie światowej realizowały zapisy Karty Ateńskiej i postulaty wypracowane przez Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej. Stanowiły one próbę naprawy sytuacji przestrzennej ośrodków dotkniętych gwałtowną industrializacją i zniszczeniami wojennymi. Celem pracy jest wskazanie wpływów powojennego modernizmu na przestrzeń miejską Katowic. Skala przeprowadzonych interwencji oraz wartości estetyczne ówczesnych realizacji w sposób zdecydowany wpłynęły na oblicze miasta. Działający w Katowicach architekci wykazali szczególną dbałość o nowoczesną formę i indywidualny charakter nowych inwestycji. Powstałe w tym czasie osiedla mieszkaniowe wpisują się w główne tendencje kształtowania zabudowy wielorodzinnej w Polsce w 2. połowie XX w. Jednocześnie stanowią ważny element dorobku europejskiego modernizmu. Wskazują na to analogie w sposobie kształtowania całych założeń i pojedynczych budynków. Potwierdzeniem tych zależności są wnioski wynikające z analiz porównawczych osiedla Tysiąclecia w Katowicach z wybranymi przykładami europejskimi: osiedlem Beaulieu – Le Rond-Point we francuskim Saint-Étienne i zespołem Grindtorp w szwedzkim Täby. W oparciu o metodę morfologiczną w artykule scharakteryzowane zostały cechy kompozycyjne głównych elementów składowych zabudowy osiedli wskazanych do badań: sylweta całych założeń, forma budynków mieszkalnych i ich relacje z otoczeniem, detal architektoniczny. Analizy porównawcze wykazały, że zbadane cechy osiedla Tysiąclecia w Katowicach zachowują charakterystyczne analogie do osiedli modernistycznych zbudowanych po II wojnie światowej w miastach zachodniej Europy.

EN

The modernist concept of a functional city and an equivalent model of the multi-storey and multi-family building decided about the direction of the European cities’ development in the second part of the 20th century. Actions taken after World War II realised the Athens Charter records and postulates of the International Congresses of Modern Architecture. They were an attempt to improve the spatial situation of centres affected with rapid industrialization and war damages. The aim of the paper is to show the influences of the post-war modernism on the city space of Katowice. The city image was decisively influenced by the scale of interventions and aesthetical values of the realisations. Architects who worked in Katowice especially took care of the modern form and an individual character of new investments. Housing estates which came into being at that time entered into the main tendencies of shaping multi-family development in Poland in the second half of the 20th century. At the same time they determine an important element of the European modernism achievements. This is shown by analogies in the way of shaping whole complexes and single buildings. Results from comparative analyses of the Tysiąclecie housing estate in Katowice with selected European examples: Beaulieu – Le Rond-Point housing estate in Saint-Étienne in France and the Grindtorp complex in Täby in Sweden, confirmed these relationships. The compositional features of the main integral elements of housing estates’ development were indicated in the research: complexes silhouette, the form of residential buildings and their relationships with the surroundings, and architectural detail, were characterised on the basis of the morphological method. Comparable analyses showed that researched features of the Tysiąclecie housing estate in Katowice have characteristic analogies to modernist housing estates built after World War II in the cities of western Europe.

Refine search results

1 Architectus

1 Rocznik Teologii Katolickiej

1 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

3 Rabiej J.

1 Tomkiewicz A.

1 2017

1 2016

1 2015

Światło i kolor – uniwersalne walory architektury sakralnej

The sacred in beauty of the building space for meditation, prayer and liturgy

Architektura modernistycznych osiedli mieszkaniowych lat 1950–1990. Katowickie osiedle Tysiąclecia na tle przykładów europejskich