Search results

1

Skok z drugiego piętra gmachu WUBP w Rzeszowie – krótkie wspomnienie o Marii Dzierżyńskiej

100%

Fudali D. J., Bober S., Rączy E.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2020

|

issue 32

247-257

EN

This article attempts to bring forth the momory of an unknown to a wider audience female teacher, AK soldier and a, member of the WiN organization. A humblewoman, philanthropist, a person with a big heart helping out those in need. A friend to children and adolescents, a helping hand to repatriates from the borderlands.Great humbleness and kindness, principles and steadfast values in the face of the machine that is the communistic terror. This is what this short article is about, anattempt to introduce and rediscover the memory of an extraordinary person known as Maria Dzierzynska surely was. Reminiscing the story of the teacher from Rzeszow, one will be able to see the personal tragedy involved and the tough choices she had to make.

PL

Artykuł niniejszy stanowi próbę przypomnienia nieznanej szerzej postaci rzeszowskiej nauczycielki, żołnierza AK, członka Zrzeszenia WiN. Skromna kobieta, filantropka, osoba o wielkim sercu, niosąca pomoc potrzebującym. Przyjaciel dzieci i młodzieży, pomocna dłoń skierowana do repatriantów z Kresów. Wielka skromność i dobroć, zasady i niezłomne wartości w starciu z machiną komunistycznego terroru. O tym jest właśnie ten niewielki artykuł, próbujący przypomnieć i na nowo odkryć pamięć o niezwykłej osobie, jaką z pewnością była Maria Dzierżyńska. Wspominając historię rzeszowskiej nauczycielki, nie sposób nie dostrzec wielkiej osobistej tragedii i trudnych wyborów, które stały się jej udziałem.

2

„Rakowiecka 37”. Biuletyn Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, red. nacz. Jarosław Wróblewski, wyd. Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Biuro Edukacji Historycznej CZSW, Warszawa 2020, nr 10

100%

Fudali D. J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2020

|

issue 32

281-282

3

Naczelnicy więzienia przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu, specyfika ich służby na podstawie wybranych przykładów, lata 1944–1946

100%

Fudali D. J., Bonusiak W., Ostasz G.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2021

|

issue Tom XXX

337-348

EN

This article provides insight on two Polish prison officers, Wladyslaw Dilaj and Franciszek Jadownicki, who were wardens of the prison located near Grodzki Court (Sąd Grodzki) in Jaroslaw. Due to a scarcity of sources on the aforementioned people, the article is based on archival sources. These sources need to be viewed through a critical lense due to the socio-political reality they were created in. After all, the years 1944–1946 are the period when the communistic system was being “introduced” to Poland. The sources mentioned earlier are quoted in extenso, which in the author’s opinion reflects the reality and the atmosphere of those very dreary times. By serving as an example, this small prison unit is a gateway to present and highlight some of the problems that prison management staff in every prison had to face. Staff shortages, drinking on the job, small intellectual capability of the prison officers, penchant for exhibiting illegal behavior, and finally the abuse of power. This article highlights the lack of competence of some prison officers. However, it focuses on the difficult situations the prison management staff near Grodzki Court found itself in when prison breaks happened. During 1944–1946 there were numerous prison breaks all over the country. The prison near Grodzki Court was not an exception in this regard.

PL

Artykuł przybliża w pewnym stopniu postacie dwóch funkcjonariuszy polskiego więziennictwa. Władysław Diłaj i Franciszek Jadownicki, w takiej właśnie kolejności w latach 1944–1946 pełnili funkcję naczelnika więzienia (aresztu) przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu. Z braku innych materiałów, które dotyczyłyby wspomnianych osób, oparto się na źródłach archiwalnych. Wymagają one krytycznego spojrzenia, były bowiem tworzone w określonej sytuacji polityczno-społecznej. Lata 1944–1946 to przecież czas „instalowania” systemu komunistycznego w Polsce. Wspomniane wcześniej źródła cytowane są in extenso, co zdaniem autora dodatkowo oddaje atmosferę i rzeczywistość tamtych, bardzo ponurych przecież, czasów. Na przykładzie małej jednostki więziennej udało się pokazać niektóre problemy, z jakimi spotykały się osoby piastujące funkcje kierownicze w jednostkach więziennych. Braki kadrowe, pijaństwo na służbie, niewielki potencjał intelektualny większości funkcjonariuszy ówczesnej Straży Więziennej, skłonność do zachowań niepraworządnych, wreszcie nadużycia władzy. Ten artykuł ukazuje przede wszystkim brak kompetencji zawodowych u niektórych więzienników. W pierwszej kolejności jednak zwraca uwagę na problemy ludzi kierujących więzieniem przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu w kontekście licznych ucieczek więźniów. Skala tego zjawiska, zwłaszcza w latach 1944–1946, była bardzo duża. Więzienie (areszt) przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu nie stanowi pod tym względem wyjątku.

4

Urszula Dudek, Pamięć warto ocalić. Wspomnienia o służbie, przyjaciołach i znajomych, Kalisz 2022, ss. 644.

100%

Fudali D. J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

315-317

5

100 lat piłki nożnej w Tyczynie, czyli od „szmacianki” do piłki skórzanej (1921–2021).

100%

Fudali D. J., Bober S., Kamińska-Kwak J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

80-112

EN

The article discusses commemoration of the 100 years of football in Tyczyn. Sport is a source of many emotions and football especially was prevalent in the interwar period, where it made people bond and shaped the feelings of a community. Despite the passage of many years since the German occupation of Poland and the communistic People’s Poland, nothing changed in this regard, football played on the green grass is still an escape from the bleak and often gray reality. Even after the socio-structural changes that happened in the years 1989-1990, football still keeps its well-earned place. The article portrays the people associated with Tyczyn football, their achievements, plans and dreams. It also shows their successes and failures, and ends on an optimistic message that before the MKS Strug 1921 Tyczyn the future is bright.

PL

Artykuł nawiązuje do obchodów Jubileuszu 100-lecia piłki nożnej w Tyczynie. Zaprezentowany został okres międzywojenny, kiedy sport, a w szczególności piłka nożna była źródłem wielu emocji, budowała relacje społeczne, kształtowała poczucie więzi obywatelskich. Pomimo upływu lat, czasów okupacji niemieckiej, okresu Polski Ludowej, pod tym względem niewiele się zmieniało. Często rywalizacja piłkarska na zielonej murawie była „odskocznią” od ponurej, a później często szarej rzeczywistości. Także po przemianach społeczno-ustrojowych w Polsce na przełomie lat 1989/1990 piłka nożna znalazła należne jej miejsce, tak jest zresztą do dziś. Artykuł ukazuje ludzi związanych z tyczyńskim futbolem, ich dokonania, plany i marzenia. Pokazuje także sukcesy i porażki, kończy się jednak optymistycznym przesłaniem, że przed MKS „Strug” 1921 Tyczyn przyszłość rysuje się w optymistycznych barwach.

Refine search results

5 Prace Historyczno-Archiwalne

5 Fudali D. J.

2 Bober S.

1 Bonusiak W.

1 Kamińska-Kwak J.

1 Ostasz G.

1 Rączy E.

2 2022

1 2021

2 2020

Skok z drugiego piętra gmachu WUBP w Rzeszowie – krótkie wspomnienie o Marii Dzierżyńskiej

„Rakowiecka 37”. Biuletyn Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, red. nacz. Jarosław Wróblewski, wyd. Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Biuro Edukacji Historycznej CZSW, Warszawa 2020, nr 10

Naczelnicy więzienia przy Sądzie Grodzkim w Jarosławiu, specyfika ich służby na podstawie wybranych przykładów, lata 1944–1946

Urszula Dudek, Pamięć warto ocalić. Wspomnienia o służbie, przyjaciołach i znajomych, Kalisz 2022, ss. 644.

100 lat piłki nożnej w Tyczynie, czyli od „szmacianki” do piłki skórzanej (1921–2021).