Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 38

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
Polska diaspora w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w XIX wieku zmieniała się w czasie. Zmianom podlegały również wzajemne kontakty między wychodźstwem polskim w Europie Zachodniej a polską emigracją w USA, inaczej nazywaną Polonią amerykańską. Między latami 30. a 60. XIX wieku relacje obu emigracji były sporadyczne. Wpływały na ten stan rzeczy dwa czynniki: oddalenie geograficzne oraz niewielka liczba polskich emigrantów politycznych w Stanach Zjednoczonych. Ta sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec lat 70., kiedy nastąpił rozwój emigracji zarobkowej, który spowodował gwałtowny wzrost ludności polskiego pochodzenia w Ameryce. W tym okresie przedstawiciele emigracji polskiej w Europie (mieszkający głównie we Francji i Szwajcarii) zaczęli szukać porozumienia ze swoimi odpowiednikami po drugiej stronie oceanu. Robili to na tyle skutecznie, że udało im się doprowadzić do kilku wspólnych inicjatyw. Jedną z nich było powołanie do istnienia Związku Narodowego Polskiego. Niniejszy artykuł stanowi próbę prześledzenia owoców współpracy między wychodźstwem europejskim a amerykańskim na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku. Mowa w nim o ludziach oraz instytucjach, które uczestniczyły w tych kontaktach, o sukcesach i porażkach wspólnych inicjatyw.
EN
The Polish diaspora in the United States of America in the nineteenth century changed over time. Mutual contacts between Polish emigration in Western Europe and Polish emigration in the US, also known as the American Polonia, were subject to change. Between the 1830s and 1860s, the relations of both emigrant groups were sporadic. Two factors influenced this state of affairs: their geographical distance and the small number of Polish political emigrants in the United States. This situation began to change in the late 1870s, when economic emigration began to develop, which caused a rapid increase in the Polish origin population in America. During this period, representatives of the Polish emigration in Europe (mainly living in France and Switzerland) began to seek contacts with their counterparts on the other side of the ocean. They did this so effectively that it lead to several joint initiatives. One of them was the establishment of the Polish National Union. This article is an attempt to trace the fruits of cooperation between the European and American emigration at the turn of the 1870s and 1880s. It talks about the people and institutions that participated in these contacts, including the successes and failures of joint initiatives.
EN
This article discusses the changing functions of Polish organisations in exile after 1864. After the failure of the January Uprising, there were fundamental changes in the ways in which émigré communities organised themselves. The model of political and conspiracy organisations ceased to dominate at that time. In their place, self-help, tax, professional, educational and philanthropic societies were established by the leaders of the émigré communities. However, the process of their development was different in each of the countries of Western Europe and depended on the political and social conditions in which Poles lived. The societies in Germany and Switzerland developed most dynamically, whereas those in the British Isles experienced most difficulties. The organisational development of Polish organisations in the United States until 1880 was also discussed separately. The current state of research on these organisations may serve as a basis for the delineation of a new area of studies on Polish emigration in the second half of the 19th century.
PL
Niniejszy artykuł omawia zmieniające się funkcje organizacji polskich na emigracji po roku 1864. Po upadku powstania styczniowego dokonały się zasadnicze zmiany w sposobach organizowania się zbiorowości wychodźczych. Przestał w tym czasie dominować model organizacji politycznych i konspiracyjnych, w ich miejsce przywódcy emigracyjni zakładali towarzystwa samopomocowe, podatkowe, zawodowe, oświatowe i filantropijne. W każdym z krajów Europy Zachodniej proces rozwoju tych organizacji przebiegał jednak inaczej i był uzależniony od warunków ustrojowych i społecznych, w jakich przyszło żyć Polakom. Najbardziej dynamicznie rozwijały się towarzystwa w Niemczech i Szwajcarii, najtrudniej na Wyspach Brytyjskich. Osobno omówiono także rozwój organizacyjny towarzystw polskich w Stanach Zjednoczonych do roku 1880. Dotychczasowy stan badań nad tymi organizacjami może stanowić podstawę do wyodrębnienia nowego obszaru studiów nad emigracją polską drugiej połowy XIX wieku.
PL
Celem niniejszego artykułu jest rekonstrukcja procesu powstawania największej organizacji polonijnej w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej – Związku Narodowego Polskiego. Organizacja powstała w 1880 roku dzięki inicjatywie Agatona Gillera, który jako były członek Rządu Narodowego i pracownik Muzeum Polskiego w Rapperswilu na przełomie lat 70. i 80. XIX wieku podejmował wysiłki w celu skoordynowania działań grup i stowarzyszeń Polaków żyjących poza granicami kraju do politycznej pracy. Od początku istnienia ZNP starał się utrzymywać charakter ponadlokalny, dążył do umiejscowienia swojej aktywności na rozległym obszarze kontynentu z uwzględnieniem nie tylko konieczności ochrony dziedzictwa narodowego, lecz także rzeczywistych potrzeb imigrantów. W tym celu przyjął formę instytucji zarówno politycznej, kulturalno-oświatowej, jak i ubezpieczeniowej (fraternal organization), dostosowując się do warunków emigracji zarobkowej.
EN
The purpose of this article is to reconstruct the formation of the largest Polish organization in the United States of America – the Polish National Alliance. The organization was established in 1880 thanks to the initiative of Agaton Giller, who as a former member of the National Government and an employee of the Polish Museum in Rapperswil in the 1870s and 1880s made efforts to coordinate the activities of groups and associations of Poles living abroad aimed at political work. From the very beginning, the PNA tried to maintain supra-local character, sought to locate its activity on the vast area of the continent, taking into account not only the need to protect the national heritage, but also the real needs of immigrants. To this end, it adopted the form of both a political, cultural and educational institution, and an insurance institution (fraternal organization), adapting to the conditions of economic emigration.
EN
The article deals with the problems associated with Polish immigrants who served in the US Army during the armed conflict in Cuba in 1898. The American-Spanish war had a fundamental influence on the social behavior of ethnic groups that had settled in the United States. For the most part, immigrants of European descent, including first and second generation Polish economic migrants, supported America’s imperial aspirations and willingly joined the army. The ongoing war gave them an opportunity to reaffirm their loyalty to the United States and gain benefits for their own ethnic group. Due to the current state of research, we can only roughly estimate the number of Poles involved in the Spanish-American war. A variety of articles concerning the subject appeared in the contemporary Polish press, based on which attempts were made to outline the general circumstances behind Polish recruitment into the US Army as well as other issues related to, inter alia, military careers, military pastoral care, a collective memory of the war.
RU
В статье рассматривается проблема участия польских выходцев из США в вооруженном конфликте на Кубе в 1898 г. Американо-испанская война оказала серьезное влияние на социальное поведение представителей этнических групп, осевших на территории США. По большей части иммигранты европейского происхождения поддерживали имперские устремления Америки и охотно вступали в армию. К ним принадлежали и поляки, представители первого и второго поколения экономической эмиграции. Война дала им возможность подтвердить свою лояльность Соединенным Штатам и извлечь выгоду для своей этнической группы. При нынешнем состоянии исследований мы можем лишь приблизительно оценить количество поляков, участвовавших в испано-американской войне. В то время в прессе польской диаспоры было много информации по этому поводу, на основании которой были предприняты попытки очертить общую картину обстоятельств призыва поляков в американскую армию и некоторые вопросы, связанные с этим, среди которых: военная карьера, деятельность религиозных организаций, связанных с армией, и коллективная память о войне.
PL
Artykuł podejmuje problem udziału polskich imigrantów w USA w konflikcie zbrojnym na Kubie w 1898 r. Wojna amerykańsko-hiszpańska w zasadniczy sposób wpłynęła na zachowania społeczne przedstawicieli grup etnicznych osiedlonych na terytorium Stanów Zjednoczonych. W przeważającej części imigranci pochodzenia europejskiego popierali imperialne aspiracje Ameryki i chętnie wstępowali do armii. Należeli do nich Polacy, przedstawiciele pierwszego i drugiego pokolenia emigracji ekonomicznej. Tocząca się wojna dała im okazję do potwierdzenia swojej lojalności wobec Stanów Zjednoczonych i osiągnięcia korzyści dla własnej grupy etnicznej. Przy obecnym stanie badań możemy jedynie w dużym przybliżeniu oszacować liczbę Polaków biorących udział w wojnie amerykańsko-hiszpańskiej. Wiele informacji na ten temat znajduje się w ówczesnej prasie polonijnej, na podstawie której starano się zarysować ogólny obraz okoliczności poboru Polaków do armii amerykańskiej oraz niektóre kwestie związane m.in. z karierami wojskowymi, duszpasterstwem wojskowym, zbiorową pamięcią o wojnie.
14
100%
PL
Przedmiotem rozważań artykułu jest historia tygodnika polskiego „Ogniwo”, ukazującego się w Nowym Jorku w latach 1879-1881. Periodyk powołano do życia w okresie ważkich przemian organizacyjnych Polonii amerykańskiej. Jednym z najważniejszych przejawów fermentu w łonie ówczesnych towarzystw wychodźczych w Nowym Jorku i szeroko pojętych okolicach (m.in. New Jersey) było dążenie do zintegrowania sił społecznych w kierunku poprawy sytuacji materialnej i politycznej polskich emigrantów. Wspomniane tendencje znalazły odzwierciedlenie w tygodniku „Ogniwo”, którego redaktorzy starali się mobilizować rozproszone wychodźstwo „za chlebem” do pracy nad budowaniem jednolitej ideowo wspólnoty polsko-amerykańskiej.
EN
The article discusses the history of the Polish Ogniwo weekly published in New York in the years 1879-1881. The magazine was established during a major organisational transformation of the Polish diaspora in the United States. One of the most important initiatives of the then immigrant community in New York and beyond (including New Jersey) was to integrate the public of Polish origin in order to work toward the improvement of the financial and political position of Polish immigrants. This work was carried out by the Ogniwo weekly. Its editors tried to mobilise scattered economic immigrants to work towards building an ideologically aligned Polish-American community.
EN
The article focuses on the history of one periodical published for Polish diaspora in Grand Rapids, presenting the contents of the “Grand Rapids Courier” weekly: the sections devoted to politics and social life, entertainment, literature, and women’s affairs. Also, the number and content of its advertising sections are presented. In following the history of the Courier, the author tried to demonstrate the phenomena and problems concerning the journalism of Polish diaspora in the first decade of the 20th century. The article applies the quantitative and qualitative methods of press content analysis. The short history of the periodical revealed, in a nutshell, attempts to consolidate the press circulation of American Polonia around several publishing houses, such as the newly established Associated Polish Press in America. The failure of the Courier illustrated the power of the eccentric forces within the circles of Polish diaspora journalists and publishers, conflicted and suspicious of new press companies.
PL
Prezentowany artykuł koncentruje się na historii jednego z czasopism Polonii amerykańskiej wychodzącym w Grand Rapids. W treści uwzględniono zawartość tematyczną tygodnika, tj. działy poświęcone sprawom polityczno-społecznym, rozrywkowym, literackim, kobiecym. Przedstawiono również liczbę oraz zawartość treściową reklam drukowanych na łamach omawianego czasopisma. Śledząc losy „Kuriera z Grand Rapids” starano się wykazać zjawiska i problemy nurtujące polonijne dziennikarstwo w pierwszej dekadzie XX w. W artykule wykorzystano jakościową oraz ilościową metodę zawartości prasy. Krótka historia pisma pokazała, jak w soczewce, próby działań zmierzających do centralizacji ruchu wydawniczego Polonii amerykańskiej wokół kilku wydawnictw. Jego przykładem było powstanie Associated Polish Press in America. Upadek „Kuriera” pokazał jednocześnie siłę tendencji odśrodkowych w łonie środowisk dziennikarsko-wydawniczych polonijnej diaspory, wewnętrznie skłóconych i nieufnych wobec nowych przedsiębiorstw prasowych.
EN
The purpose of the following article is to examine the practice of giving baptismal  names in the Catholic parish of the Latin rite in Pruchnik – situated in an area of the Polish- Russian border, which was part of the Habsburg monarchy after 1772. The research was narrowed down to the selected localities of the parish of Pruchnik – a small urban centre and surrounding villages in the period of 1776-1866. In the studied population, the catalogue of male names was more extensive than the female one. The vast majority of names were the Christian ones, especially biblical ones, the names of new Christian martyrs and saints of the Middle Ages. The most popular male names were: Jan, Antoni, Michał, Józef, Wojciech, Marcin, Jakub, Franciszek, Walenty, Andrzej. The female names most often given were as follows: Maria and Marianna, Katarzyna, Magdalena, Agnieszka, Anna, Franciszka, Zofi a, Antonina, Jadwiga, Salomea.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.