Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Mariologia światła. Komentarz do przekładu kazania „Lux orta” Tomasza z Akwinu

100%
Roszak P.
Rocznik Tomistyczny
|
2014
|
vol. 3
219-222
2
Content available remote

Dwie prędkości teologii? O celu, metodzie i perspektywach teologii analitycznej

100%
Roszak P.
Teologia w Polsce
|
2015
|
vol. 9
|
issue 2
75-93
PL
Od kilku lat można zaobserwować wzmożone zainteresowanie klasyczną tematyką teologiczną przez analitycznych fi lozofów religii, a równocześnie zwrócenie się wielu teologów w stronę narzędzi analitycznych, w których dawniej dostrzegano jedynie gry językowe, a dziś docenia się ich przydatność (przynajmniej w jakiejś mierze). To sprawia, że wydawać się może, iż współczesna teologia rozwija się w dwóch prędkościach – jako syntetyczne obejmowanie całości rzeczywistości i analityczne poszukiwanie spójności. To rezultat długiego procesu, który wyznacza pokonanie paradygmatu logiki pozytywistycznej i stworzenie programu tzw. teologii analitycznej. W programowej publikacji z 2009 roku zostały sformułowane podstawowe zadania tej teologii, która kontynuuje drogę teologii fi lozofi cznej. Z jednej strony jej postulaty dotyczą troski o klarowność i skupiają się na analizach zdań związanych z kwestiami teologicznymi, a z drugiej – niektórzy przedstawiciele teologii analitycznej dostrzegają w niej duchowy potencjał: teoretyczne rozumowanie służy również chrześcijańskiej drodze cnót (zarówno moralnych, jak i intelektualnych). Śledząc najnowszą literaturę tematu, artykuł wskazuje również na słabe i mocne strony teologii analitycznej oraz wyzwania, jakie rodzi pojawienie się jej na teologicznej scenie w XXI wieku
EN
Recently there has been an increased interest in classical theological matters by philosophers of religion and at the same time the positive attitude of theologians towards analytical tools which have been previously regarded as some kind of “language games”. It seems that contemporary theology develops at two speeds, namely as an attempt to synthetic embracing of the whole reality but also as analytical search for consistency and coherence. This is the result of a long process which overcomes the paradigm of positivist logic and creates a program of the so-called analytic theology. The main text of this movement, published in 2009, formulated the basic tasks of analytical theology which is the continuation of philosophical theology. On the one hand it voices concern for conceptual clarity and focuses on the analysis of sentences with clear theological meanings. On the other hand, some representatives of analytic theology perceive its spiritual potential. Theoretical reasoning also serves the Christian way of virtues, both moral and intellectual. Following the latest literature of the subject, the article emphasises the strengths and weaknesses of analytic theology and the challenges which arise with its presence at the theological scene of the 21st century.
3

Rola Pisma Świętego w średniowiecznej teologii

100%
Roszak P.
Teologia w Polsce
|
2018
|
vol. 12
|
issue 2
71-84
PL
Artykuł przedstawia relacje Biblii i teologii w średniowieczu, zwłaszcza w kontekście dorobku egzegetycznego szkoły św. Wiktora i św. Tomasza z Akwinu. Zrozumienie technik interpretacyjnych Pisma Świętego, roli analizy i syntezy, podziałów tekstu, parafraz czy cytatów intrabiblijnych ukazują rolę teologii w jej relacji do Pisma: pomaga wydobyć i zbudować spójną ekspozycję wiary, przyczyniając się do głębszego rozumienia prawdy. Jednocześnie Pismo Święte stanowi źródło dla średniowiecznej teologii, będąc z nią organicznie związane.
4
Publication available in full text mode
Content available

Od turysty do pielgrzyma – wyzwania teologiczno-pastoralne

100%
Roszak P.
Sympozjum
|
2023
|
vol. 1(44)
23-41
PL
Artykuł przedstawia analizę wyzwań związanych z tożsamością pielgrzyma chrześcijańskiego w obliczu dynamicznego rozwoju turystyki religijnej. Inflacja semantyczna określająca mianem pielgrzyma każdego wędrowca oznacza nową konfigurację działań duszpasterskich, zwłaszcza sposoby radzenia sobie z konsumpcjonizmem sacrum, jaki wiele osób dostrzega. W kontekście obserwacji Zygmunta Baumana o przekształceniu pielgrzyma w turystę, artykuł proponuje refleksję odwrotną: W jaki sposób turysta staje się pielgrzymem w realiach współczesnych szlaków pielgrzymkowych? Za punkt odniesienia wybrano Camino de Santiago i przeanalizowano aktualnie prowadzone działania duszpasterskie, zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak i indywidualnym.
EN
This article presents an analysis of the current challenges to the identity of the Christian pilgrim in the face of the dynamic growth of religious tourism. The semantic inflation that results in every wanderer being described as a pilgrim implies a new configuration of pastoral care, especially in terms of responding to the perceived “consumerism of the sacred.” In the context of Z. Bauman’s observations concerning the transformation of the pilgrim into the tourist, the article proposes a reverse type of reflection, that is, how the tourist can become a pilgrim in the reality of modern-day pilgrimage routes. The Camino de Santiago was chosen as the point of reference, and current pastoral activities – both institutional and individual – were analyzed.
5
Content available remote

Soteriologia zasługi i przyjaźni. Święty Tomasz z Akwinu wobec Cur Deus homo św. Anzelma

100%
Roszak P.
Teologia w Polsce
|
2014
|
vol. 8
|
issue 1
19-36
XX
Artykuł przedstawia stan aktualnej debaty wokół interpretacji soteriologii Tomasza z Akwinu, zwracając uwagę na dwa zasadnicze teologiczne koncepty, które odgrywają kluczową role w jego rozumienia zbawienia. Pierwszym jest zadośćuczynienie, które u Tomasza z Akwinu ma wydźwięk personalistyczny, gdyż to kategoria przyjaźni jest właściwą perspektywą dla jego myślenia soteriologicznego. Tomasz nie rozwija późnoreformacyjnej idei satisfactio vicaria, ponieważ jego ujęcie zadośćuczynienia opiera się na innym fundamencie: na włączeniu wierzącego w Chrystusa. Drugim z pojęć-kluczy dla Tomaszowej soteriologii jest zasługa, rozumiana przede wszystkim w kategoriach relacyjnych i objawiająca solidarność Chrystusa z członkami Mistycznego Ciała. W prezentacji Tomaszowej oceny soteriologicznej teorii Anzelma trzeba również zwrócić uwagę na rozwój jego rozumienia „zadośćuczynienia” od Komentarza do Sentencji po „Sumę teologii”.
EN
The article presents actual debate about interpretations of Aquinas´s soteriology and focus his attention particularly to two concepts, which plays important role in thomistic approach to salvation. First, is the understanding of satisfaction which received in theology of Aquinas a personalist meaning. The main topic is manifest relationship with Anselm’s satisfaction and another perspective that take Thomas: juridical language can not occult his rely on friendship as principal category of his soteriological thinking. Thomas doesn’t develop the latest reformation idea of satisfactio vicaria, because his perspective is the inclusion of the believer in Christ. Besides, among the motives of incarnation the satisfaction is the last one. Second, the notion of merit has a profound relational character and manifest solidarity of Christ with the member of Mystical Body. In the presentation of Thomas’s thinking about Anselm theory we pay attention to the change of his attitude towards satisfactory from commentary do the Sentences to Summa Theologiae.
6
Publication available in full text mode
Content available

[Tłum.] Tomasz z Akwinu, "Kazanie Lux orta"

100%
Roszak P., Tomasz z Akwinu
Rocznik Tomistyczny
|
2014
|
vol. 3
223-239
7
Publication available in full text mode
Content available

Sprawozdanie z 5. Międzynarodowej Konferencji The Virtuous Life. Thomas Aquinas on the Theological Nature of Moral Virtue, Thomas Institute, Utrecht (Holandia) 16-19 grudnia 2015 r

100%
Roszak P.
Rocznik Tomistyczny
|
2016
|
vol. 5
383-387
8
Publication available in full text mode
Content available

Antropologiczne wątki rytu hiszpańsko-mozarabskiego z perspektywy euchologii In initio anni

100%
Roszak P.
Polonia Sacra
|
2019
|
vol. 23
|
issue 1(55)
69-85
EN
Eucological texts of the Spanish-Mozarabic Rite contain many interesting anthropological insights which are the result of historical circumstances in which liturgy took shape on the Iberian Peninsula (discussions with Arianism, Adaptionism or Priscilianism). The article consists of two parts: the first one examines the texts from the Mass for the beginning of the year (in initio anni) in the Spanish rite, which brings out the cronosophical framework of reflection on man in his dynamics of becoming and his greatest aspirations. The second part is devoted to the Mozarabic understanding of human nature and its relation to God’s grace, corporality and spirituality in order to focus on some anthropological categories, such as affectio, devotio or vota, around which individual and communal anthropology of the Spanish rite is grounded.
PL
Teksty euchologiczne rytu hiszpańsko-mozarabskiego kryją w sobie wiele wątków antropologicznych, które są rezultatem okoliczności historycznych, w jakich kształtowała się liturgia na Półwyspie Iberyjskim (dyskusje z arianizmem, adapcjanizmem czy pryscylianizmem). Artykuł składa się z dwóch części: w pierwszej zostaje przeanalizowany formularz mszy na rozpoczęcie roku w rycie hiszpańskim, który wydobywa ramy chronozoficzne refleksji nad człowiekiem w dynamizmie stawania się i jego największych aspiracji. Następnie w drugiej części przywołuje się mozarabskie rozumienie natury ludzkiej i jej relacji do łaski Bożej, cielesności i duchowości, aby skupić się na wybranych kategoriach antropologicznych, takich jak affectio, devotio czy vota, wokół których konfiguruje się antropologia (indywidualna i wspólnotowa) rytu hiszpańskiego.
9
Publication available in full text mode
Content available

Chrześcijaństwo i jego ethos z perspektywy dialogu ks. J. Sadzika i Cz. Miłosza

100%
Roszak P.
Studia Gdańskie
|
2015
|
issue 37
175-185
XX
Refleksja nad miejscem chrześcijaństwa we współczesnym świecie jest jednym z wiodącym tematów obecnych filozoficznych debat. Skupia niczym w soczewce kluczowe dla teologii kwestie i rozwija w szczególny sposób eklezjologiczne terminy. W niniejszym artykule zostały poddane analizie teologiczno-filozoficzne wątki rozmowy ks. Józefa Sadzika SAC, założyciela Centrum Dialogu w Paryżu – instytucji zasłużonej dla polskiego życia intelektualnego na emigracji, w tym również dla teologii katolickiej – z Czesławem Miłoszem. W ten sposób zostaną przybliżone poglądy zwłaszcza ks. Józefa Sadzika i jego wizja teologii kultury, którą wyraził w swoich publikacjach, od doktoratu poświęconego estetyce Heideggera (jednej z pierwszych na świecie na ten temat) po eseje filozoficzno-teologiczne, które zamieścił w tłumaczeniach Cz. Miłosza ksiąg biblijnych, będąc ich inspiratorem.
EN
Reflection on the place of Christianity in the modern world is one of the leading topics of current philosophical debate. It focuses the key issues of theology and develops in a particular way many interesting ecclesiological topics. This article analyzes the theological-philosophical message of the dialogue between Joseph Sadzik SAC, founder of the Centre for Dialogue in Paris - an institution that had enormous importance for Polish intellectual life in exile, including Catholic theology - with Czesław Milosz, the Nobel Prizewinner. The article examines the contribution of Joseph Sadzik in the field of ‘theology of culture’, based on his publications from his doctorate on the aesthetics of Heidegger (one of the first in the world) to his philosophical and theological essays published in Miłosz’s translations of the Bible.
10
Content available remote

Dynamika chrystologiczno-partycypacyjna mądrości w świetle „Super Psalmos” św. Tomasza z Akwinu

100%
Roszak P.
Teologia w Polsce
|
2013
|
issue 2
79-99
PL
Troska o pielęgnowanie cnoty mądrości w życiu człowieka jest jednym z istotnych zagadnień komentarza św. Tomasza z Akwinu do księgi Psalmów. Perspektywa refleksji nie ogranicza się jednak do naturalnych starań o wiedzę w świetle przyczyn ostatecznych, lecz znajduje swój wzór i źródło w osobie Jezusa Chrystusa. Odwołując się do tekstów Lectura super Psalmos, zostanie przedstawiona Tomaszowa interpretacja chrystologiczna Psalmów, realizują- ca się na wielu płaszczyznach, opierająca się na teorii sensów biblijnych, ale także sposoby ujmowania mądrości w jej dynamizmie partycypacyjnym, który silnie oddziałuje na rozumienie teologii przez pryzmat kontemplacji mądro- ściowej historii i dzieł Boga. Sapiencjalny charakter teologii to jej wrażliwość na to, co ucieka pobieżnym obserwacjom świata, redukującym ją do jednego tylko wymiaru. W centrum rozważań pozostanie pytanie o naturę „analogii mądrościowej” w pismach Akwinaty, wyeksponowanie postrzegania mądrości jako cognitio divinorum, konieczność uczestnictwa w wiedzy Boga, a także wymiar soteriologiczny mądrości
EN
The cultivation of the virtues of wisdom in a person’s life is one of the important issues of commentary of St. Thomas Aquinas to the book of Psalms. The prospect of reflection is not limited to the natural effort of knowledge in the light of the ultimate causes, but finds its model and source in the person of Jesus Christ. Referring to the texts Lectura super Psalmos, will be presented Thomas’s Christological interpretation of the Psalms, , based on the theory of biblical meanings, but also as a way to recognize the wisdom in its participatory dynamism, which strongly affects the understanding of theology from the perspective of the history of wise contemplation and works of God. Sapiential nature of theology is its sensitivity to that what escapes a cursory observation of the world, reducing it to only to one dimension. In the center of discussion remains the question of the nature of the “analogy of wisdom” in the writings of Aquinas, exposing the perception of wisdom as cognitio divinorum, the necesity to participate in the knowledge of God and the salvific dimension of wisdom
11
Publication available in full text mode
Content available

Recenzja z: M. J. Dodds (2012), Unlocking Divine Action: Contemporary Science & Thomas Aquinas, Washington: Catholic University of America Press, ss. x + 301

100%
Roszak P.
Zagadnienia Naukoznawstwa
|
2015
|
vol. 51
|
issue 1(203)
73-82
12
Publication available in full text mode
Content available

Miara rzeczy. Teologiczny kod Modlitwy Norwida

100%
Roszak P.
Studia Gdańskie
|
2019
|
issue 44
75-86
PL
W artykule przedstawiono teologiczną interpretację wiersza Modlitwa Cypriana K Norwida, wskazując na zakładaną przez poetę wizję działania Boga w świecie oraz sens modlitwy. Nie jest traktowana jako lista próśb, ale specyficzna sytuacja hermeneutyczna, dzięki której człowiek lepiej rozumie siebie i świat. Analiza wiersza wydobywa główne wątki teologicznej refleksji Norwida dotyczącej natury Boga, Jego sposobu komunikowania prawdy człowiekowi, przez co odkrywa się prawdę o skończoności człowieka i mocy słowa, które odkrywa perspektywę ludzkiej egzystencji.
EN
The article presents a theological interpretation of the poem “Prayer” by Cyprian K Norwid, pointing to the poet’s vision of God's action in the world and of the meaning of prayer, which is not treated as a list of requests, but as a peculiatr hermeneutic situation, thanks to which a person better understands himself and the world. The analysis of the poem extracts the main themes of Norwid's theological reflection on the nature of God, his way of communicating the truth to man, which reveals the truth about the finitude of man and the power of words, which reveal the perspective of human existence.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.