Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

Instytucja parków gminnych jako prawnych środków kształtowania zielonej infrastruktury

100%

Giedych R., Kazanowska G.

Prace Geograficzne

2024

issue 176

45-59

The Act of 31st January 1980 on Environmental Protection introduced the concept of rural parks as one of the tools for the protection of green areas in the countryside. This category of environmental protection could include public areas of a park character that are not entered in the register of monuments. The amendment to the Act of 1997 extended the possibility of including in this protection category areas located within city limits, introducing the concept of a communal park. These parks, as in the previous period, could be areas of a park character covered by trees, not constituting monuments and being public property. In 2001, as a result of the transfer of regulations on green areas to the Nature Conservation Act, communal parks became one of the nature protection categories. The Nature Conservation Act of 2004 kept the institution of communal parks; however, it limited the possibility of establishing them to areas located outside towns and compact rural settlements (Art. 81). Despite the fact that the possibility of creating communal parks has been limited only to non-urbanized areas, many towns have created communal parks, invoking Art. 81 as the basis for their creation. The research conducted on the establishment of communal parks showed that in the years 2013–2022, 79% of communal parks (38 of 48) were created within town borders. This category of protection covered a total of approx. 218.4 ha (the average area of a newly created communal park in towns was approx. 5.7 ha). It should be emphasized that in towns, 58% of communal parks were established in large cities. Most of them were established in Łódź (11) and Sosnowiec (6). The towns’ interest in creating such a protection category may prove the need to use it as an effective means of preserving areas covered with trees. At present, communal parks, as a nature protection category, are established in cities without a proper legal basis. Therefore, it is reasonable to restore the possibility of their creation in highly urbanized areas, where the development of green infrastructure seems to be the most justifiable.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska, jako jedno z narzędzi ochrony zieleni, wprowadziła instytucję parków wiejskich. Tą formą ochrony mogły być objęte tereny o charakterze parkowym, niewpisane do rejestru zabytków, stanowiące własność jednostek uspołecznionych. Nowelizacja ustawy z 1997 r. rozszerzyła możliwość obejmowania taką formą ochrony również tereny położone w granicach miast, wprowadzając pojęcie parku gminnego. Parkami tymi, podobnie jak w poprzednim okresie, mogły być tereny pokryte drzewostanem o charakterze parkowym, niestanowiące zabytków oraz będące własnością publiczną. W 2001 r., w wyniku transferu przepisów dotyczących terenów zieleni do ustawy o ochronie przyrody, parki gminne stały się jedną z kategorii ochrony przyrody. Ustawa o ochronie przyrody z 2004 r. utrzymała instytucję parków gminnych, ograniczyła jednak możliwość ich ustanawiania do terenów położonych poza granicami miast i wsi o zwartej zabudowie (art. 81). Pomimo tego, że możliwość tworzenia parków gminnych została zawężona jedynie do obszarów niezurbanizowanych, wiele miast tworzy parki gminne, powołując się na art. 81 jako podstawę do ich tworzenia. Przeprowadzone badania dotyczące ustanawiania parków gminnych wykazały, że w ciągu analizowanych dziesięciu lat (2013–2022) 79% parków gminnych (38 z 48) zostało utworzonych w granicach miast. Tą formą ochrony objęto łącznie 218,4 ha (średnia powierzchnia nowo utworzonego parku gminnego w miastach wynosiła ok. 5,7 ha). W miastach 58% parków gminnych zostało powołanych do życia na terenie miast dużych. Najwięcej utworzono ich w Łodzi (11) i Sosnowcu (6). Zainteresowanie miast tworzeniem takiej formy ochrony świadczyć może o potrzebie stosowania jej jako skutecznego środka zachowania terenów pokrytych drzewostanem. Obecnie parki gminne, jako forma ochrony przyrody, są ustanawiane w miastach bez właściwej podstawy prawnej. Zasadne jest więc przywrócenie możliwości ich tworzenia na obszarach silnie zurbanizowanych, w których kształtowanie zielonej infrastruktury wydaje się najbardziej pożądane.

Refine search results

1 Prace Geograficzne

1 Giedych R.

1 Kazanowska G.

1 2024

Search results

Instytucja parków gminnych jako prawnych środków kształtowania zielonej infrastruktury